Υδρωνύμιο
Υδρωνύμιο (hydronym) (από τα Ελληνικά: ὕδωρ «νερό» και ὄνομα «όνομα») είναι το κύριο (επίσημο) όνομα ενός υδάτινου σώματος. Η υδρωνυμία (hydronymy) είναι η μελέτη των υδρωνυμίων και πώς τα υδάτινα σώματα λαμβάνουν τα ονόματά τους και πώς αυτά μεταδίδονται μέσω της ιστορίας. Μπορεί να εφαρμοστεί σε ποτάμια, λίμνες, ακόμη και ωκεάνια στοιχεία.
Στα περισσότερα από τα πιο πολλά τοπωνύμια, τα υδρωνύμια, ως γλωσσικά στοιχεία είναι πολύ συντηρητικά, με τους διάδοχους λαούς συχνά να διατηρούν την ονομασία που δίνεται σε ένα υδάτινο σώμα. Για παράδειγμα, ο ποταμός Μισσισσιππής έχει περάσει από τους ιθαγενείς Αμερικανούς στους σύγχρονους Αμερικανούς (και στη συνέχεια στις άλλες γλώσσες). Τα ονόματα των μεγάλων ποταμών διατηρούνται κατεξοχήν, ενώ τα τοπικά ονόματα των μικρών ρεμάτων λιγότερο.
Σε ένα παράδειγμα της υδρωνυμίας ως ιστορικού εργαλείου, ο Κένεθ Τζάκσον εντόπισε το μοτίβο ενός ποταμού, του οποίου το όνομα θα ταίριαζε στην ιστορία της αγγλοσαξονικής εισβολής στη Βρετανία και τους θύλακες επιβίωσης της ιθαγενούς βρετανικής κουλτούρας.[1] Ακόμα και στην ανατολική περιοχή της με την πιο έντονη αρχική παρουσία των Σαξόνων, οι μεγάλοι ποταμοί, όπως οι ποταμοί Τάμεσης και Τρεντ, διατηρούν τα προσαξονικά τους ονόματα. Ο Τζάκσον κατασκεύασε ένα ποτάμιο χάρτη της Βρετανίας, όπου εστίασε σε τρεις βασικές περιοχές της αγγλικής εγκατάστασης: τις κοιλάδες των ποταμών που αποστραγγίζονται προς τα ανατολικά, όπου οι βρετανικές επιβιώσεις περιορίζονται στους μεγαλύτερους ποταμούς και η σαξονική εγκατάσταση που ήταν πρώιμη και πυκνή, στον άξονα του υψίπεδου, και μια τρίτη περιοχή στην οποία τα βρετανικά υδρωνύμια ισχύουν ακόμη στις μικρότερες ρεματιές.
Συχνά ένα δεδομένο υδάτινο σώμα θα έχει πολλά εντελώς διαφορετικά ονόματα που του δίνονται από τους διάφορους λαούς οι οποίοι ζουν κατά μήκος των ακτών του. Για παράδειγμα, Vitava (Μολδάβας) και Moldau είναι αντίστοιχα, οι ονομασίες στην Τσεχία και στη Γερμανία για τον ίδιο ποταμό στην κεντρική Ευρώπη.
Τα υδρωνύμια από διάφορες γλώσσες, μπορούν όλα να μοιράζονται μια κοινή ετυμολογία. Για παράδειγμα, τα ονόματα των ποταμών Δούναβης (Danube), Ντον (Don), Δνείστερος (Dniester), Δνείπερος (Dnieper) και Ντόνετς (Donets), όλα τους περιέχουν τη σκυθική ονομασία για το "ποτάμι" (πρβλ. don (ντον), «ποτάμι, νερό» στα σύγχρονα Οσετικά).[Σημ. 1][2][3]
Ένα υδρωνύμιο είναι δυνατόν να γίνει ένα τοπωνύμιο: για παράδειγμα, ο ποταμός Liffey πήρε το όνομά του από την πεδιάδα στην οποία βρίσκεται, ονομάζεται Liphe ή Ζωή· ο ίδιος ο ποταμός αρχικά ονομαζόταν An Ruirthech. Ένα ασυνήθιστο παράδειγμα είναι ο ποταμός Cam - αρχικά ονομαζόταν Granta, αλλά όταν η πόλη Grantebrycge έγινε Κέιμπριτζ (Cambridge), το όνομα του ποταμού άλλαξε, για να ταιριάζει με το τοπωνύμιο.
Σημειώσεις Επεξεργασία
- ↑ Η ονομασία «Don» και το υποκοριστικό του «Donet», προέρχονται από το Ιρανικό, Σαρματικό Dānu «το ποτάμι». Σύμφωνα με τον V. Abaev (ειδικό σε θέματα Σκυθικο-σαρματικών γλωσσών), το όνομα Don, προέρχεται από το Ιρανικό, Σκυθικο-Σαρματικό Dānu (ποτάμι). Οι Σκυθικο-Σαρμάτες κατοίκησαν τις περιοχές βορείως του Εύξεινου Πόντου από το 1100 π.Χ. έως τους πρώτους Μεσαιωνικούς χρόνους.
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ Jackson, Language and History in Early Britain, Edinburgh, 1953:220-23, summarized in H.R. Loyn, Anglo-Saxon England and the Norman Conquest , 2nd ed. 1991:7-9.
- ↑ Mallory, J.P. and Victor H. Mair. The Tarim Mummies: Ancient China and the Mystery of the Earliest Peoples from the West. London: Thames and Hudson, 2000. p. 106
- ↑ Абаев В. И. Осетинский язык и фольклор (Ossetian language and folklore). Moscow: Publishing house of Soviet Academy of Sciences, 1949. P. 236
Εξωτερικοί σύνδεσμοι (στα Αγγλικά) Επεξεργασία
- Robert S.P. Beekes, "River", Encyclopedia of Indo-European Culture, pp. 486–87.
- H.L. Mencken, "The American language: An inquiry into the development of English in the United States", 1921, 2nd ed., rev. and enl. 3. Geographical Names
 
|
Στο λήμμα αυτό έχει ενσωματωθεί κείμενο από το λήμμα Hydronym της Αγγλικής Βικιπαίδειας, η οποία διανέμεται υπό την GNU FDL και την CC-BY-SA 4.0. (ιστορικό/συντάκτες). |