Φανεροζωικός μεγααιώνας

Ο Φανεροζωικός μεγααιώνας, θεωρητικά, άρχισε πριν από περίπου 542 εκατομμύρια χρόνια (542 ε.χ.π.) και διαρκεί εώς και σήμερα. Είναι όρος της βιοστρωματογραφίας, ακολουθεί χρονολογικά το Προκάμβριο (συγκεκριμένα τον Προτεροζωικό μεγααιώνα) και χαρακτηρίζεται από την κατακόρυφη αύξηση του αριθμού των απολιθωμάτων στα στρώματά του.

Ο Φανεροζωικός περιλαμβάνει τρεις αιώνες:

• τον Καινοζωικό (65,5 ε.χ.π. μέχρι σήμερα).
• τον Μεσοζωικό (251–65,5 ε.χ.π.)
• τον Παλαιοζωικό (542–251 ε.χ.π.)

Κατά τη διάρκεια του Φανεροζωικού η βιοποικιλότητα δείχνει, μέσω των απολιθωμάτων, σταθερή αλλά όχι μονότονη αύξηση από το μηδέν έως αρκετές χιλιάδες γένη.

Η εξέλιξη της ζωής

Όταν ονομάστηκε «αιώνας όπου φανερώνεται η ζωή», όλα τα γνωστά απολιθώματα προέρχονταν από τα στρώματα του. Βέβαια σήμερα γνωρίζουμε πολύ παλαιότερα απολιθώματα, τα περισσότερα από τα οποία όμως είναι ορατά μόνο με μικροσκοπικές μεθόδους. Κατά την διάρκειά του Φανεροζωικού παρατηρείται η εμφάνιση και ραγδαία εξάπλωση πολλών συνομοταξιών του ζωικού βασιλείου, με αρχή την λεγόμενη Κάμβριο έκρηξη, και η ανάδυση των χερσαίων φυτών και ζώων. Επίσης έλαβαν χώρα πέντε μεγάλες μαζικές εξαφανίσεις (παρατίθενται με τη σειρά που συνέβησαν):

• στο τέλος του Ορδοβικίου, πριν από 450 με 440 εκατομμύρια χρόνια, υπολογίζεται πως εξαλείφθηκε το 50% των ειδών
• στο τέλος του Δεβονίου 375 με 360 ε.χ.π., εξαλείφθηκε πάλι περίπου το 50% των ειδών
• πριν από 251 ε.χ. στο τέλος του Περμίου. Η μεγαλύτερη μαζική εξαφάνιση. Εξαλείφθηκε το 95% των υδρόβιων και το 70% των χερσαίων ειδών.
• στο τέλος του Τριαδικού 205 ε.χ.π., εξαλείφθηκε το 50% των ειδών και
• στο τέλος του Κρητιδικού πριν από 65 ε.χ. εξαλείφθηκε το 70% όλων των ειδών, μαζί και οι δεινόσαυροι.

Η Γη

Παγγαία

Η μετατόπιση των ηπείρων κατά τη διάρκεια του Φανεροζωικού είχε ως αποτέλεσμα την διαμόρφωση της τελευταίας υπερηπείρου της Γης, της Παγγαίας, και κατόπιν τον επαναδιαχωρισμό της στις σημερινές ηπειρωτικές μάζες γης. Επίσης προκάλεσε τέσσερεις ορογενετικές φάσεις. Η Αλπική φάση, η οποία άρχισε στο τέλος του Τριαδικού και συνεχίζεται μέχρι σήμερα, σχημάτισε τις οροσειρές των Άλπεων, τα Πυρηναίων, τα Καρπαθίων, των Απεννίνων και των Ιμαλαΐων. Οι άλλες τρεις φάσεις είναι η Καληδόνιος από το Ορδοβίκιο, η Βαρίσκιος από το Δεβόνιο και η Καδόμιος η οποία ξεκίνησε ήδη από το Νεοπροτεροζωικό.

Δείτε επίσης

• Γεωλογική χρονολογική κλίμακα

Φανεροζωικός
Παλαιοζωικός						Μεσοζωικός			Καινοζωικός