Φενένα της Κουγιάβια
Η Φενένα της Κουγιάβια ή του Ινόβροτσλαφ (Inowrocław), πολων.: Fenenna kujawska ή inowrocławska, (π. 1276 – 1295) από τον Οίκο των Πιαστ, ήταν κόρη του δούκα του Ινόβροτσλαφ και με τον γάμο της έγινε βασίλισσα της Ουγγαρίας.
| Φενένα της Κουγιάβια | |
|---|---|
| Γενικές πληροφορίες | |
| Γέννηση | 1276[1] |
| Θάνατος | 1295[2] Βούδα |
| Χώρα πολιτογράφησης | Βασίλειο της Ουγγαρίας |
| Θρησκεία | Καθολικισμός |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | κυβερνώσα βασίλισσα |
| Οικογένεια | |
| Σύζυγος | Ανδρέας Γ΄ της Ουγγαρίας (από 1290)[3] |
| Τέκνα | Ελισάβετ του Τες[4] |
| Γονείς | Ζιεμόμισλ της Κουγιάβια[4] και Salome of Pomerelia[4] |
| Αδέλφια | Πρσέμισλ του Ινόβροκλαφ Καζίμιρ Γ΄ του Γκνιεφκόβο |
| Οικογένεια | Οίκος των Πιάστ και Οίκος των Άρπαντ |
| Θυρεός | |
 | |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Βιογραφία Επεξεργασία
Ήταν η πρώτη (επιζήσασα) κόρη του Zιεμόμυσλ δούκα του Iνόβροτσλαφ από τη σύζυγό του Σαλομέα των Ζαμποριδών, κόρη του Ζάμπορ Β΄ δούκα της Πομερανίας. [5]
Η ύπαρξη της Φενένας επιβεβαιώνεται από δύο μόνο πηγές: τη Γενεαλογία της Αγίας Χέντβιχ και τα χρονικά του Γιαν Ντλούγκοτς, καθώς και τις ουγγρικές πηγές. Η Γενεαλογία αναφέρει ότι μια ανώνυμη κόρη του Ζιεμόμυσλ μνηστεύθηκε με τον βασιλιά της Ουγγαρίας. Με βάση αυτές τις πληροφορίες, ο Γιαν Ντλούγκατς δήλωσε ότι η Φενένα παντρεύτηκε τον Στέφανο Ε΄ της Ουγγαρίας. Αυτές οι εσφαλμένες πληροφορίες διατηρήθηκαν από την μετέπειτα ιστοριογραφία μέχρι τον 19ο αι., οπότε η Φενένα περιγράφηκε ορθά ως σύζυγος του Ανδρέα Γ΄.
Παρόλο που η Φενένα δεν έπαιξε σημαντικό ρόλο στην Ουγγρική Αυλή, ο γάμος της ενίσχυσε τη συμμαχία μεταξύ του συζύγου της και του θείου της Βλαντίσλαφ Α΄ του Βραχύ και ωφέλησε επίσης τις σχέσεις των συγγενών της με την Kουγιάβια με -μεταξύ άλλων- τον βασιλιά Βεγκέσλαο Β΄ της Βοημίας. Λίγο μετά το τέλος του Ανδρέα Γ΄, η κόρη τους Ελισάβετ ήταν αρραβωνιασμένη με τον μελλοντικό Βεγκέσλαο Γ΄, ο οποίος διεκδίκησε το Ουγγρικό στέμμα.
Γέννηση και όνομα Επεξεργασία
Η καταγωγή της Φερένα επιβεβαιώνεται στο Γενεαλογία της Αγ. Χεδβίγης (Genealogia sacrae Hedwigis). Ο γάμος των γονιών της τοποθετείται στο πρώτο ήμισυ του Φεβρουαρίου 1268. [6] Εάν ήταν το πρώτο παιδί του ζεύγους, θα μπορούσε να είχε γεννηθεί στο τέλος του ίδιου έτους. Παντρεύτηκε το 1290, και σύμφωνα με το Κανονικό Δίκαιο εκείνης της εποχής, η νόμιμη ηλικία για τον εορτασμό ενός γάμου ήταν τα 12 έτη, αλλά δύο χρόνια αργότερα, το 1292, γέννησε το μόνο παιδί της, πιθανώς στα 15 έτη της. Κατά συνέπεια, η ημερομηνία γέννησής της θα μπορούσε να είναι μεταξύ 1268 και 1277. [7] Μεταξύ των απογόνων του Ζιεμομύσλ, η Φενένα τοποθετείται ως το δεύτερο παιδί, μεταξύ της Ευφημίας (που απεβ. βρέφος) και του Λέσεκ. [8]
Το όνομα της Φενένα επιλέχθηκε από τη Βίβλο (αργότερα μεταφράστηκε από τον Γιάκουμπ Βύγιεκ), ως μία από τις δύο συζύγους του Ελκανά, πατέρα του προφήτη Σαμουήλ. [9] Αυτό το ασυνήθιστο όνομα σπάνια χρησιμοποιήθηκε στην Πολωνία και η Φενένα ήταν το μόνο μέλος του Οίκου των Πιαστ, που το έφερε. [10]
Βασίλισσα της Ουγγαρίας Επεξεργασία
Η Γενεαλογία της Αγίας Χέντβιχ έδειξε ότι η Φενένα μνηστεύθηκε με έναν Ούγγρο βασιλιά. Σύμφωνα με τον Γιαν Ντλούγκοτς, αυτός ο Ούγγρος ηγέτης ήταν ο βασιλιάς Στέφανος Ε΄. Εκτός του ότι αυτή η υπόθεση δεν υποστηρίζεται από καμία πηγή, δεν θα μπορούσε να είναι αληθινή, επειδή ο Στέφανος Ε΄ απεβίωσε το 1272, ωστόσο διατηρήθηκε μέχρι τον 18ο αι. [11] Ο σύζυγός της ήταν ο Aνδρέας Γ΄, όπως επιβεβαιώνεται από τις Ουγγρικές πηγές. Από την περίοδο της βασιλείας της μεταξύ 1290–1295 υπάρχουν πολλά έγγραφα, που εκδόθηκαν από τη βασίλισσα της Ουγγαρίας, η οποία υπέγραφε ως Φενένα, Φεννένα ή Φενέννα. Επιγραφές σε Ουγγρικές σφραγίδες του 1291 πιστοποιούν ότι η βασίλισσα Φενένα ήταν κόρη του Ζιεμόμυσλ. Λόγω του γάμου της, το Πολωνικό βασίλειο άρχισε να συνεργάζεται στενά με τον Ούγγρο ηγεμόνα.
Τον Ιούλιο του 1290 ο Aνδρέας Γ΄ στέφθηκε βασιλιάς της Ουγγαρίας. Μία από τις πρώτες ενέργειές του ήταν η σύναψη συμμαχίας με την Πολωνία, ιδίως με τον Βλαντίσλαφ Α΄ τον Βραχύ. Τον Σεπτέμβριο ξεκίνησαν οι διαπραγματεύσεις και το αργότερο στις 9 Οκτωβρίου η Φενένα έφτασε στην Ουγγαρία ως νύφη του Ανδρέα Γ΄, συνοδευόμενη από τον απεσταλμένο τού βασιλιά Θεόδωρο Τενγκέρντι. [12] Από το 1290 εκδόθηκαν τρία έγγραφα, που περιγράφουν τη Φενένα ως σύζυγο του Aνδρέα Γ΄ και βασίλισσα της Ουγγαρίας. Ο γάμος του Aνδρέα Γ΄ και της Φενένας πραγματοποιήθηκε μεταξύ Σεπτεμβρίου και 24 Νοεμβρίου 1290. Πιθανότατα κατά τη διάρκεια της γαμήλιας τελετής, ή λίγο μετά, η Φενένα στέφθηκε βασίλισσα της Ουγγαρίας. [13]
Ο γάμος επιδιώχθηκε από τον θείο της Φενένα, τον Βλαντίσλαφ Α΄ τον Βραχύ, ο οποίος ήθελε συμμάχους για τον αγώνα του για τον πολωνικό θρόνο. Η συμμαχία Ουγγαρίας-Κουγιάβιας αποδείχθηκε επωφελής και για τα δύο μέρη. Οι δούκες της Κουγιάβια βοήθησαν τον Ανδρέα Γ΄ να νικήσει τον Κάρολο-Μαρτέλο των Καπετιδών-Ανζού, ο οποίος διεκδικούσε τον Ουγγρικό θρόνο μετά το τέλος του εκ μητρός θείου του Λαδίσλαου Δ΄ της Ουγγαρίας, το 1290. Σε αντάλλαγμα οι Ούγγροι έστειλαν προμήθειες και στρατιωτική υποστήριξη στον Βλαντίσλαβ Α΄ κατά τη διάρκεια τού αγώνα του εναντίον τού Βεγκέσλαου Β΄ της Βοημίας και του Ερρίκου Γ΄ δούκα του Γκλόγκουφ. Έγγραφα που εκδόθηκαν από τον Aνδρέα Γ΄ από το 1293, δείχνουν ότι η βοήθεια στάλθηκε στους δούκες της Kουγιάβια. Αυτά τα έγγραφα διευκρινίζουν ότι ο Ανδρέας Γ΄ αποζημίωσε δύο Ούγγρους άνδρες, τον Παύλο και τον Σεραφίλα, για τη βοήθειά τους στη νίκη του Πρέντοτσιν. Το 1297 έγγραφα καταγράφουν ότι ο Βλαντίσλαφ Α΄, με τη βοήθεια των Ούγγρων, εισέβαλε στη Μεγάλη Πολωνία και τη Σιλεσία.
Από τα υπάρχοντα σύγχρονα έγγραφα είναι γνωστό ότι η Φενένα δεν έπαιξε σπουδαίο ρόλο στην Ουγγρκή Αυλή. Το 1292 η Φενένα γέννησε το μοναδικό της παιδί, μια κόρη με το όνομα Ελισάβετ.
Το τέλος και οι συνέπειες Επεξεργασία
Οι πηγές σιωπούν για το τέλος της Φενένα. Ως εκ τούτου, η ημερομηνία τού τέλους της μπορεί να καθοριστεί μόνο βάσει των διαπραγματεύσεων του Ανδρέα Γ΄ με την Αυστριακή Αυλή, για τον δεύτερο γάμο του με την Αγνή των Αψβούργων και τα έγγραφα που εκδόθηκαν τόσο από τη Φενένα, όσο και από την Αγνή. Σχεδόν όλες οι γνωστές πηγές τοποθετούν τον γάμο του Ανδρέα Γ΄ με τον Αγνή των Αψβούργων στη Βιέννη στις 13 Φεβρουαρίου 1296. Ωστόσο, παρόλο που το έτος είναι γενικά αποδεκτό, η ακριβής ημέρα και μήνες διαφέρουν σε ορισμένες -εν μέρει ανεξάρτητες- πηγές. Τα έγγραφα που εκδόθηκαν από τη βασίλισσα της Ουγγαρίας συμβάλουν επίσης στη σύγχυση. Το τελευταίο έγγραφο που εκδόθηκε από τη Φενένα φέρει ημερομηνία 8 Σεπτεμβρίου 1295, ενώ το πρώτο έγγραφο που εκδόθηκε από την Αγνή έχει ημερομηνία 1 Μαΐου 1295. Δεδομένου ότι ο γάμος του Ανδρέα Γ΄ με την πριγκίπισσα της Αυστρίας έγινε το 1296, το έγγραφο της Αγνής πιθανότατα γράφτηκε λανθασμένα και η χρονολογία πρέπει να μετακινηθεί μπροστά κατά ένα έτος. Είναι πλέον αποδεκτό ότι ο γάμος του Aνδρέα Γ΄ με τον Αγνή των Αψβούργων πραγματοποιήθηκε το 1296. Κατά συνέπεια η Φενένα είχε σίγουρα αποβιώσει μέχρι το τέλος του 1295. Ο τόπος της ταφής της είναι άγνωστος. [14] [15]
Μετά το τέλος της Φενένας, ο Aνδρέας Γ΄ συνήψε συμφωνία με τον αντίπαλο του Βλαντίσλαφ Α΄, τον Βεγκέσλαο Β΄. Ως μέρος αυτής της συμφωνίας, η κόρη του Ελισάβετ μνηστεύθηκε με τον γιο και διάδοχο του βασιλιά της Βοημίας, τον μελλοντικό Βεγκέσλαο Γ΄, το 1298. Ωστόσο αυτός ο γάμος δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ. Τελικά ο Βεγκέσλαος Γ΄ νυμφεύτηκε τη Βιόλα του Τέσεν· αργότερα σχεδίαζε να χωρίσει τη Βιόλα και να νυμφευτεί την Eλισάβετ, όταν δολοφονήθηκε.
Όταν ο Ανδρέας Γ΄ απεβίωσε το 1301, η Ελισάβετ μεταφέρθηκε από τη μητρυιά της Αγνή στην Αυστρία και αναγκάστηκε να ενταχθεί στο μοναστήρι των Δομινικανών στο Τες της Ελβετίας, όπου απεβίωσε το 1338 ως η τελευταία εκπρόσωπος του Οίκου των Άρπαντ.
Οικογένεια Επεξεργασία
Παντρεύτηκε το 1290 τον Ανδρέα Γ΄ των Άρπαντ βασιλιά της Ουγγαρίας και είχε τέκνο:
- Ελισάβετ 1292-1338, Δομινικανή μοναχή (OP, Ordo Praedicatorum, Τάγμα Ιεροκηρύκων), ευλογημένη (αγία).
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ 1,0 1,1 Fenenna
- ↑ p11469.htm#i114687.
- ↑ p11469.htm#i114687. Ανακτήθηκε στις 7 Αυγούστου 2020.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 Darryl Roger Lundy: (Αγγλικά) The Peerage.
- ↑ Janusz Bieniak, Salomea
- ↑ Kazimierz Jasiński, Rodowód Piastów małopolskich i kujawskich, Poznań – Wrocław 2001, p. 113–114.
- ↑ Kazimierz Jasiński, Rodowód Piastów małopolskich i kujawskich, Poznań – Wrocław 2001, p. 137–138.
- ↑ Oswald Balzer, Genealogia Piastów, 2nd edition, Kraków 2005, tabl. VI; according to Kazimierz Jasiński, Rodowód Piastów małopolskich i kujawskich, Poznań – Wrocław 2001, p. 138, she was the eldest child of the Duke of Inowrocław.
- ↑ Oswald Balzer, Genealogia Piastów, 2nd edition, Kraków 2005, p. 616.
- ↑ Kazimierz Jasiński, Rodowód Piastów małopolskich i kujawskich, Poznań – Wrocław 2001, p. 137.
- ↑ O. Balzer, Genealogia Piastów, vol. II, Kraków 2005, p. 615.
- ↑ J. Dąbrowski, Z czasów Łokietka. Studia nad stosunkami polsko-węgierskimi w XIV w.; "Rozprawy Akademii Umiejętności. Wydział Historyczno-Filozoficzny", 1916, p. 287; K. Jasiński, Rodowód Piastów małopolskich i kujawskich, Poznań – Wrocław 2001, p. 139.
- ↑ K. Jasiński, Rodowód Piastów małopolskich i kujawskich, Poznań – Wrocław 2001, p. 137; previously O. Balzer, Genealogia Piastów, vol. II, Kraków 2005, p. 618–619, put the wedding date between 19 August and 24 November 1290.
- ↑ O. Balzer, Genealogia Piastów, vol. II, Kraków 2005, p. 620.
- ↑ K. Jasiński, Rodowód Piastów małopolskich i kujawskich, Poznań – Wrocław 2001, p. 139.