Φθία της Μακεδονίας
Η Φθια (3ος αιώνας π.Χ.) ήταν βασίλισσα της Μακεδονίας κατά την ελληνιστική περίοδο, μέλος της Δυναστείας των Αντιγονιδών. Ως προς την καταγωγή ήταν πριγκίπισσα του Βασιλείου της Ηπείρου, κόρη του βασιλιά Αλεξάνδρου Β' και της Ολυμπιάδας, που ήταν αμφότεροι παιδιά του περίφημου Πύρρου της Ηπείρου.[1]
| Φθία | |
|---|---|
| Σύζυγος του βασιλέα των Μακεδόνων Δημητρίου Αιτωλικού | |
| Περίοδος εξουσίας | |
| γ΄ τέταρτο του 3ου π.Χ. αιώνα | |
| Οίκος/Γενεά | Δυναστεία των Αιακιδών |
| Πατέρας | Αλέξανδρος Β΄ |
| Μητέρα | Ολυμπιάδα |
| Σύζυγος | Δημήτριος Αιτωλικός |
Βιογραφικά στοιχεία Επεξεργασία
Μετά τον θάνατο του Αλεξάνδρου Β', η Ολυμπιάδα ανέλαβε προσωπικά την κηδεμονιά των παιδιών τους, Πύρρου και Πτολεμαίου, καθώς και τη διακυβέρνηση του κράτους. Φοβούμενη πως η Αιτωλική Συμπολιτεία θα της αποσπάσει μέρος της Ακαρνανίας, την οποία ο Αλέξανδρος είχε λάβει από τη Συμπολιτεία ως ανταμοιβή για τις υπηρεσίες του σε πόλεμο, στράφηκε προς τον βασιλιά της Μακεδονίας Δημήτριο Β' τον Αιτωλικό για βοήθεια.[1]
Για να σφραγιστεί η συμφωνία του προσέφερε το χέρι της κόρης της, Φθίας, παρόλο που εκείνος ήταν ήδη παντρεμένος με τη Στρατονίκη, πριγκίπισσα των Σελευκιδών. Ο Δημήτριος δέχτηκε τον διακανονισμό κάνοντας τη Φθία βασίλισσά του. Ωστόσο αυτό εξόργισε τη Στρατονίκη,[1] η οποία επιστρέφοντας στην πατρίδα της το 239 π.Χ. προσπάθησε μάταια να πείσει τον νέο βασιλιά Σέλευκο Β' τον Καλλίνικο να εκδικηθεί την προσβολή.[2][3]
Το όνομα της Φθίας εμφανίζεται σε αθηναϊκές επιγραφές που χρονολογούνται το 236-235 π.Χ. και το 235-234 π.Χ., οι οποίες αποκαλούν τον άνδρα της βασιλιά και την ίδια βασίλισσα, ενώ παράλληλα κάνουν αναφορά στα παιδιά τους. Επίσης η Φθία αναφέρεται σε διάφορους καταλόγους απογραφής προσφορών από τη Δήλο.[4]
Ορισμένοι μελετητές θεωρούν ότι η Φθια αποτελεί την άγνωστη μητέρα του γιου του Δημητρίου και μετέπειτα βασιλιά της Μακεδονίας, Φιλίππου Ε',[5] αν και ο Ευσέβιος ονομάζει ρητά ως μητέρα του βασιλιά μια γυναίκα με το όνομα Χρυσηίδα, μια πρώην αιχμάλωτη την οποία πήρε για σύζυγό του ο Δημήτριος.[6] Όταν ο τελευταίος πέθανε αιφνιδίως το 229 π.Χ. ο διάδοχός του, Φίλιππος, ήταν ακόμη πολύ μικρός για να κυβερνήσει. Ως αποτέλεσμα, αναφέρεται πως ο πρώτος εξάδερφος του αποθανόντος βασιλιά, Αντίγονος Γ' Δώσων, ανέλαβε τον θρόνο νυμφευόμενος τη μητέρα του παιδιού.[7]
Τρεις άλλες πηγές, οι Πλούταρχος,[8] Ιουστίνος [7] και Παυσανίας,[9] συμφωνούν πως ο Αντίγονος πήρε το χέρι της μητέρας του Φιλίππου, χωρίς ωστόσο να αναφέρουν το όνομά της.[10]
Γενικά οι ενδείξεις μας καθιστούν φανερό πως ο Φίλιππος ήταν παντρεμένος με τη Φθία την εποχή που γεννήθηκε ο Φίλιππος Ε' το 238 π.Χ.[4] Καμία πηγή δεν αναφέρει διαφορετικό όνομα από αυτό της Χρυσηίδος για μητέρα του Φιλίππου, κάτι που μας επιτρέπει να υποθέσουμε πως αυτή υπήρξε πράγματι η μητέρα του.[10] Κατ' επέκταση είτε πρόκειται για την ίδια γυναίκα που ήταν γνωστή με δύο ονόματα, είτε ο Δημήτριος υπήρξε πολύγαμος και ο Δώσων απλά παντρεύτηκε τη σύζυγό του που είχε φέρει στον κόσμο τον διάδοχό του.[10]
Δείτε Επίσης Επεξεργασία
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Ιουστίνος, «Επιτομή της Ιστορίας του Πομπήιου Τρώγου», 28.1
- ↑ Smith (1870)
- ↑ Lemprière Hammond, Walbank, σελ. 322.
- ↑ 4,0 4,1 Donnelly Carney (2000), σελ. 190.
- ↑ Διόδωρος ο Σικελιώτης, «Ιστορική Βιβλιοθήκη», 28.11
- ↑ Ευσέβιος, «Χρονικό», σελ. 237
- ↑ 7,0 7,1 Ιουστίνος, «Επιτομή της Ιστορίας του Πομπήιου Τρώγου», 28.3
- ↑ Πλούταρχος, «Βίοι Παράλληλοι: Αιμίλιος Παύλος», §8 Αρχειοθετήθηκε 2020-05-30 στο Wayback Machine.
- ↑ Παυσανίας, «Ελλάδος Περιήγησις», 7.7.4
- ↑ 10,0 10,1 10,2 Donnelly Carney (2000), σελ. 191.
Βιβλιογραφία Επεξεργασία
- Πρωτογενείς πηγές (Έλληνες και Ρωμαίοι)
- Ευσέβιος ο Καισαρείας, «Χρονικό», Αγγλικά
- Ιουστίνος, «Επιτομή της Ιστορίας του Πομπήιου Τρώγου», Λατινικά, Αγγλικά, Γαλλικά
- Παυσανίας, «Ελλάδος Περιήγησις», Αρχαία Ελληνικά,
- Πλούταρχος, «Βίοι Παράλληλοι: Αιμίλιος Παύλος», Αρχαία Ελληνικά, Αγγλικά
- Πολύβιος, «Ιστορίαι», Αγγλικά
- Δευτερογενείς πηγές
- Donnelly Carney, Elizabeth (Ιούνιος 2000). «Women and Monarchy in Macedonia». University of Oklahoma Press. σελίδες σελ. 189–190. ISBN 978-0806132129.
- Lemprière Hammond, Nicholas Geoffrey· Frank William Walbank (1988). A History of Macedonia: 336-167 B.C». Οξφόρδη: Oxford University Press. ISBN 0198148151.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία
- Donnelly Carney, Elizabeth (Ιούνιος 2000). «Women and Monarchy in Macedonia». University of Oklahoma Press. σελίδες σελ. 189–190. ISBN 978-0806132129.
- Lemprière Hammond, Nicholas Geoffrey· Frank William Walbank (1988). A History of Macedonia: 336-167 B.C. Οξφόρδη: Oxford University Press. ISBN 0198148151.
- William Smith (1870). ««Dictionary of Greek and Roman Biography and Mythology: Pthia (2)»». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 31 Δεκεμβρίου 2005. Ανακτήθηκε στις 26 Αυγούστου 2010.