Χρυσηίς της Μακεδονίας
| Αυτό το λήμμα τεκμηριώνεται κυρίως με πρωτογενείς πηγές. Παρακαλούμε βελτιώστε το προσθέτοντας δευτερογενείς ή τριτογενείς πηγές. |
Η Χρυσηίδα (3ος αιώνας π.Χ.) ήταν βασίλισσα της Μακεδονίας κατά την ελληνιστική περίοδο. Υπήρξε σύζυγος (ή τουλάχιστον σύντροφος) του βασιλιά Δημητρίου Β' του Αιτωλικού και κατά πάσα πιθανότητα μητέρα του γιου του και μετέπειτα βασιλιά, Φιλίππου Ε'. Εάν δεχτούμε πως αυτό αποτελεί γεγονός, τότε η Χρυσηίδα υπήρξε και σύζυγος του διαδόχου του Δημητρίου, Αντίγονου Γ' του Δώσωνα, ο οποίος κυβέρνησε ως επίτροπος του ανήλικου Φιλίππου.
| Χρυσηίς της Μακεδονίας | |
|---|---|
| Γενικές πληροφορίες | |
| Προφορά | |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Οικογένεια | |
| Σύζυγος | Δημήτριος Β΄ Αιτωλικός Αντίγονος Γ' Δώσων |
| Τέκνα | Φίλιππος Ε΄ της Μακεδονίας |
Βιογραφία Επεξεργασία
Η Χρυσηίδα είχε παντρευτεί τον Αντίγονο Δώσωνα μέχρι το 227 - 226 π.Χ. οπότε και έκανε μία γενναιόδωρη προσφορά στη Ρόδο, η οποία είχε δοκιμαστεί από σεισμό.[1] Τίποτε περισσότερο δεν είναι γνωστό με βεβαιότητα για τη ζωή της.
Τρεις αρχαίες πηγές την κατονομάζουν ως μητέρα του βασιλιά Φιλίππου Ε', συνεπώς υπήρξε σίγουρα είτε σύζυγος είτε παλλακίδα του προκατόχου του Αντίγονου, Δημητρίου Β' του Αιτωλικού.[2]
Ο Ευσέβιος αφηγείται πως ο Δημήτριος παντρεύτηκε ένα αιχμάλωτο κορίτσι το οποίο ονόμασε Χρυσηίδα. Μαζί απέκτησαν τον Φίλιππο, ο οποίος ήταν ο πρώτος Μακεδόνας που αντιτάχθηκε στους Ρωμαίους. Όταν ο Δημήτριος απεβίωσε το 229 π.Χ. ο νεαρός πρίγκηπας ήταν ανήλικος, συνεπώς οι Μακεδόνες ευγενείς εξέλεξαν ως αντιβασιλιά τον εξάδερφο του Δημητρίου, Αντίγονο, δίνοντάς του επιπροσθέτως το χέρι της Χρυσηίδας. Η βασίλισσα του χάρισε γιους, ωστόσο εξ αρχής υπήρχε η συμφωνία να μην αναθρέψει προσωπικά κανέναν από αυτούς, ώστε να διασφαλιστεί ο θρόνος του Φιλίππου, όπως και έγινε.[3]
Το Μέγα Ετυμολογικόν, ένα από τα σημαντικότερα βυζαντινά λεξικά, επιβεβαιώνει πως ο Δώσων παντρεύτηκε τη Χρυσηίδα, μητέρα του Φιλίππου.[4]
Ο Γεώργιος Σύγκελλος, βυζαντινός χρονικογράφος, αναφέρει πως ο Δημήτριος ήταν γιος του Δημητρίου και της αιχμάλωτης Χρυσηίδας.[5]
Τρεις άλλες πηγές, οι Πλούταρχος,[6] Ιουστίνος [7] και Παυσανίας, [8] συμφωνούν πως ο Αντίγονος πήρε το χέρι της μητέρας του Φιλίππου, χωρίς ωστόσο να αναφέρουν το όνομά της.[2]
Γενικά οι ενδείξεις μας καθιστούν φανερό πως ο Φίλιππος ήταν παντρεμένος με τη Φθία, πριγκίπισσα της Ηπείρου, την εποχή που γεννήθηκε ο Φίλιππος Ε' το 238 π.Χ. Καμία πηγή δεν αναφέρει διαφορετικό όνομα από αυτό της Χρυσηίδος για μητέρα του Φιλίππου, κάτι που μας επιτρέπει να υποθέσουμε πως αυτή υπήρξε πράγματι η μητέρα του.[2] Κατ' επέκταση είτε πρόκειται για την ίδια γυναίκα που ήταν γνωστή με δύο ονόματα, είτε ο Δημήτριος υπήρξε πολύγαμος και ο Δώσων απλά παντρεύτηκε τη σύζυγό του που είχε φέρει στον κόσμο τον διάδοχό του.[2]
Δείτε Επίσης Επεξεργασία
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ Πλούταρχος, «Βίοι Παράλληλοι: Αιμίλιος Παύλος», 5.89
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Donnelly Carney (2000), σελ. 191.
- ↑ Ευσέβιος ο Καισαρείας, «Χρονικό», 237-238
- ↑ Μέγα Ετυμολογικόν, λήμμα «Δώσων».
- ↑ Γεώργιος Σύγκελλος, «Εκλογή Χρονογραφίας», 535.19
- ↑ Πλούταρχος, «Βίοι Παράλληλοι: Αιμίλιος Παύλος», §8 Αρχειοθετήθηκε 2020-05-30 στο Wayback Machine.
- ↑ Ιουστίνος, «Επιτομή της Ιστορίας του Πομπήιου Τρώγου», 28.3
- ↑ Παυσανίας, «Ελλάδος Περιήγησις», 7.7.4
Βιβλιογραφία Επεξεργασία
Πρωτογενείς πηγές (Έλληνες και Ρωμαίοι)
- Ευσέβιος ο Καισαρείας, «Χρονικό», Αγγλικά
- Ιουστίνος, «Επιτομή της Ιστορίας του Πομπήιου Τρώγου», Λατινικά, Αγγλικά, Γαλλικά
- Μέγα Ετυμολογικόν (Etymologicum Magnum), Αποσπάσματα
- Παυσανίας, «Ελλάδος Περιήγησις», Αρχαία Ελληνικά, Αγγλικά[νεκρός σύνδεσμος]
- Πλούταρχος, «Βίοι Παράλληλοι: Αιμίλιος Παύλος», Αρχαία Ελληνικά, Αγγλικά
- Πολύβιος, «Ιστορίαι», Αγγλικά
- Γεώργιος Σύγκελλος, «Εκλογή Χρονογραφίας»
Δευτερογενείς πηγές
- Donnelly Carney, Elizabeth (Ιούνιος 2000). «Women and Monarchy in Macedonia». University of Oklahoma Press. σελίδες 189–190. ISBN 978-0806132129.
- Lemprière Hammond, Nicholas Geoffrey· Frank William Walbank (1988). A History of Macedonia: 336-167 B.C. Οξφόρδη: Oxford University Press. ISBN 0198148151.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία
- Donnelly Carney, Elizabeth (Ιούνιος 2000). «Women and Monarchy in Macedonia». University of Oklahoma Press. σελίδες σελ. 189–190. ISBN 978-0806132129.
- Lemprière Hammond, Nicholas Geoffrey· Frank William Walbank (1988). A History of Macedonia: 336-167 B.C. Οξφόρδη: Oxford University Press. ISBN 0198148151.