Η Φιλίππη του Λάνκαστερ (Philippa of Lancaster, 31 Μαρτίου 1360 - 19 Ιουλίου 1415) ήταν βασίλισσα της Πορτογαλίας (1387 - 1415) λόγω του γάμου της με τον Ιωάννη Α΄, μεγαλύτερη κόρη και παιδί του Ιωάννη της Γάνδης, 1ου Δούκα του Λάνκαστερ, και της Λευκής του Λάνκαστερ.[6] Η Φιλίππη πέρασε την παιδική της ηλικία στα κτήματα της μητέρας της όπου εκπαιδεύτηκε μαζί με τα δυο μικρότερα αδέλφια της, την Ελισάβετ η οποία ήταν 3 χρόνια μικρότερη και τον μελλοντικό βασιλιά της Αγγλίας Ερρίκο Δ΄ ο οποίος ήταν 6 χρόνια μικρότερος. Η μητέρα της Φιλίππης, Λευκή, πέθανε πιθανώς από την Ευρωπαϊκή επιδημία πανώλης (1369) και ο πατέρας της ξαναπαντρεύτηκε (1371) με τη ινφάντα Κωνσταντία της Καστίλης, κόρη του Πέτρου της Καστίλης. Μετά τον θάνατο και της δεύτερης συζύγου του ο πατέρας της ξαναπαντρεύτηκε στον τρίτο του γάμο με την ερωμένη του Κάθριν Σουίνφορντ, η οποία έγινε και η παιδαγωγός της Φιλίππης. Ο συγκεκριμένος γάμος θεωρήθηκε σκάνδαλο αλλά η Φιλίππη θα κατορθώσει στο μέλλον να προστατέψει τον εαυτό της από αυτή την αμηχανία.[7]

Φιλίππη του Λάνκαστερ
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση31  Μαρτίου 1360
Κάστρο του Λέστερ
Θάνατος19  Ιουλίου 1415
Monastery of São Dinis de Odivelas
Αιτία θανάτουπανώλη
Τόπος ταφήςΜοναστήρι της Μπατάλια
Χώρα πολιτογράφησηςΗνωμένο Βασίλειο
Βασίλειο της Πορτογαλίας
ΘρησκείαΧριστιανισμός
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΜέση αγγλική γλώσσα[1]
Πληροφορίες ασχολίας
ΙδιότηταΒασιλική σύζυγος
Οικογένεια
ΣύζυγοςΙωάννης Α΄ της Πορτογαλίας (από 1387)[2][3]
ΤέκναΕδουάρδος της Πορτογαλίας[2][4]
Πέτρος της Πορτογαλίας
Ερρίκος ο Θαλασσοπόρος[2]
Ισαβέλλα της Πορτογαλίας, δούκισσα της Βουργουνδίας[2]
Ιωάννης, κοντόσταυλος της Πορτογαλίας
Φερδινάνδος της Πορτογαλίας
Afonso de Portugal
Blanca de Aviz[5]
ΓονείςΙωάννης της Γάνδης[2] και Λευκή του Λάνκαστερ[2]
ΑδέλφιαΕρρίκος Δ' της Αγγλίας[2]
Ιωάννης Μπωφόρ, 1ος κόμης του Σόμερσετ
Τόμας Μπωφόρ, δούκας του Έξετερ
Ερρίκος Μπωφόρ
Αικατερίνη του Λάνκαστερ
Ελισάβετ Πλανταγενέτη του Έξετερ[2]
Ιωάννα Μπωφόρ
ΟικογένειαΟίκος του Λάνκαστερ
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΑξίωμαQueen Consort of Portugal
Υπογραφή
Θυρεός
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Εκπαίδευση Επεξεργασία

Η Κάθριν Σουίνφορντ είχε πολύ καλές σχέσεις με τη Φιλίππη και έπαιξε σημαντικό ρόλο στην εκπαίδευση της ενώ είχε πολύ καλές σχέσεις με τον διάσημο Άγγλο ποιητή Τζέφφρυ Τσώσερ του οποίου η σύζυγος Φιλίππα Ρόετ ήταν αδελφή της Κάθριν. Ο Τσώσερ ξόδεψε μεγάλο μέρος από τον χρόνο του ως δάσκαλος της Φιλίππης. Εκπαιδεύτηκε υπό την επίβλεψη του μοναχού Ιωάννη, στην ποίηση υπό την επίβλεψη του Ζαν Φρουασσάρ και στη θεολογία υπό την επίβλεψη του Τζον Ουίκλιφ, εκπαιδεύτηκε σε όλα τα θέματα σχετικά με τους αρχαίους συγγραφείς όπως ο Πλίνιος και ο Ηρόδοτος ενώ έδειξε έντονο ενδιαφέρον και για τα θρησκευτικά κείμενα.[8]

Γάμος της Φιλίππης με τον Ιωάννη Α΄ της Πορτογαλίας Επεξεργασία

Η Φιλίππη έγινε βασίλισσα της Πορτογαλίας λόγω του γάμου της με τον κορυφαίο Ιωάννη Α΄ της Πορτογαλίας, ο συγκεκριμένος γάμος ήταν καρπός της Αγγλο-Πορτογαλικής συμμαχίας η οποία δημιουργήθηκε ως αντίδραση στη συμμαχία ανάμεσα στη Γαλλία και στην Καστίλη. Το βασιλικό ζεύγος αρραβωνιάστηκε στον Καθεδρικό Ναό του Πόρτο στις 2 Φεβρουαρίου/1387 και ο γάμος πραγματοποιήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 1387. Η βασιλική αυλή της Πορτογαλίας γιόρτασε το χαρμόσυνο γεγονός 15 μέρες.[9] Η Φιλίππη παντρεύτηκε τον Ιωάννη Α΄ τον Μέγα με προξενειό και σύμφωνα με κάποιο πορτογαλικό έθιμο κάποιος Πορτογάλος ευγενής θα έπρεπε να κοιμηθεί μια βραδιά με τη νύφη. Ο ευγενής αυτός ήταν ο Ζουάο Ροντρίγκες ντε Σα.[10]Ο γάμος ήταν, όπως στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων των γάμων στον Μεσαίωνα, πολιτικού χαρακτήρα και το ζευγάρι συναντήθηκε μόλις 12 μέρες μετά τον νόμιμο γάμο τους. Ο Ιωάννης ο Μέγας είχε ήδη μια ερωμένη, την Ινές Πέρες, με την οποία είχε ήδη αποκτήσει 3 παιδιά την εποχή που παντρεύτηκε τη Φιλίππη.[11]Ο γιος τους, Αλφόνσος της Μπραγκάνσα, ήταν ήδη 10 ετών την εποχή που παντρεύτηκαν ο Ιωάννης Α΄ με τη Φιλίππη. H Φιλίππη επέτρεψε στον Αλφόνσο και στη μικρότερη αδελφή του Βεατρίκη να μεγαλώσουν στη βασιλική αυλή της Πορτογαλίας, αλλά η μητέρα τους Ινές αναγκάστηκε να την εγκαταλείψει με εντολή της Φιλίππης και να κλειστεί σε μοναστήρι.[12]

Αγγλο-Πορτογαλική συμμαχία Επεξεργασία

Με τον γάμο του με τη Φιλίππη ο Ιωάννης Α΄ εξασφάλισε συμμαχία με τον Ιωάννη της Γάνδης αφού είχε κυκλοφορήσει η φήμη ότι ο Ιωάννης της Γάνδης διεκδίκησε το βασίλειο της Καστίλης μέσω της Αικατερίνης του Λάνκαστερ της κόρης του από τη δεύτερη σύζυγο του Κωνσταντία της Καστίλης.[13] Στο Ουίνδσορ ο Ιωάννης Α΄ υπέγραψε (1386) τη συμμαχία μεταξύ Αγγλίας και Πορτογαλίας η οποία συνεχίστηκε για πολλούς αιώνες μέχρι τους Ναπολεόντειους πολέμους και εξασφάλισε την ουδετερότητα της Πορτογαλίας ακόμα και στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.[14]Η Φιλίππη την εποχή του γάμου της ήταν 27 ετών, ήδη μεγάλη σε ηλικία για βασιλική νύφη προκειμένου να γεννήσει νόμιμους απογόνους, αλλά κατάφερε να γεννήσει 9 παιδιά από τα οποία επέζησαν τα 6. Η Φιλίππη έδειξε ευσέβεια απέναντι στον σύζυγο της Ιωάννη Α΄ χωρίς να κάνει επεμβάσεις στην πορτογαλική πολιτική,[15] έκανε μόνο σποραδικές παρεμβάσεις στην Αγγλία υπέρ του αδελφού της Ερρίκου Δ΄ σε δυο περιπτώσεις: η πρώτη όταν τον υποστήριξε να πάρει τον Αγγλικό θρόνο ανατρέποντας τον ξάδελφο τους Ριχάρδο Β΄ και η δεύτερη όταν έπεισε τον Κόμη του Αράντελ να παντρευτεί τη νόθα κόρη του συζύγου της, Βεατρίκη. Λόγω της εμπλοκής του πολέμου της Πορτογαλίας με την Καστίλη και τους Μουσουλμάνους η πορτογαλική οικονομία γνώρισε σοβαρή κρίση, η Φιλίππη τότε αναγνώρισε ότι η κατάληψη της Θέουτα θα μπορούσε να λύσει όλα τα προβλήματα μιας πόλης που θα μπορούσε να ελέγξει το εμπόριο των μπαχαρικών ανάμεσα στην Αφρική και την Ινδία. Η Φιλίππη πέθανε πριν τα σχέδια της πραγματοποιηθούν αφού ο στόχος έγινε πραγματικότητα στη μάχη της Θέουτα στις 14 Αυγούστου 1415.[16]

Θάνατος της Φιλίππης Επεξεργασία

Σε ηλικία 53 ετών η Φιλιππη αρρώστησε βαριά από πανούκλα, κάλεσε στο νεκροκρέβατο της όλους τους γιους της για να τους δώσει την ευλογία της,[17] τους παρέδωσε επιχρυσωμένα ξίφη για να στεφθούν ιππότες και ένα κομμάτι του Τιμίου Σταυρού με εντολή να διατηρήσουν την πίστη τους και να εκπληρώσουν τα θρησκευτικά καθήκοντα. Ο βασιλιάς Ιωάννης αν και ακούγεται ότι την παντρεύτηκε παρά τη θέληση του συνεθλίβη έντονα από τον θάνατο της και όπως ακούγεται δεν μπορούσε για πολλές μέρες ούτε να φάει ούτε να κοιμηθεί.[18] Η Φιλίππη πέρασε τις τελευταίες στιγμές ήπια χωρίς πόνο παρά τη βαριά της ασθένεια ενώ μέχρι την τελευταία στιγμή έδειχνε ενδιαφέρον για τις στρατιωτικές επιχειρήσεις της συζύγου και των γιων της που ακολούθησαν στη συνέχεια στην Αφρική.[19]

Οικογένεια Επεξεργασία

Με τον σύζυγό της Ιωάννη Α΄ της Πορτογαλίας απέκτησε 9 παιδιά:

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. «Identifiants et Référentiels». (Γαλλικά) IdRef. Agence bibliographique de l'enseignement supérieur. Ανακτήθηκε στις 22  Μαΐου 2020.
  2. 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 «Kindred Britain»
  3. p10215.htm#i102143. Ανακτήθηκε στις 7  Αυγούστου 2020.
  4. «Эдуард, португальский король» (Ρωσικά)
  5. Darryl Roger Lundy: (Αγγλικά) The Peerage.
  6. BouzaSerrano, p. 15.
  7. Beazley, Raymond C. Prince Henry the Navigator. New York: G.P Putnam's Sons, 1923, 9.
  8. "European Voyages of Exploration: Philippa of Lancaster." Home | Welcome to the University of Calgary. University of Calgary. 30 March 2009
  9. Armitage-Smith, Sydney. John of Gaunt: Duke of Lancaster. New York: Charles Scribner's Sons, 1905. Google Book Search. 29 March 2009, 318–321.
  10. Marques, Oliveira. Daily Life in Portugal in the Late Middle Ages. Madison: University of Wisconsin P, 1971, 167.
  11. Major, Richard H. The Life of Prince Henry the Navigator. London: Frank Cass & Co, 1967, 8.
  12. Sanceau, Elaine. Henry the Navigator; the story of a great prince and his times. New York: Hytchinson & Co, 1945, 9.)
  13. (Philippa of Lancaster 2)
  14. Birmingham, David. A Concise History of Portugal, Second Edition., Cambridge University Press,Cambridge, UK, 8 December 2003
  15. Rusell, Peter E. Prince Henry 'the Navigator': a life. New Haven: Yale University Press, 2000, 23
  16. "European Voyages of Exploration: Philippa of Lancaster." Home | Welcome to the University of Calgary. University of Calgary. 30 March 2009
  17. Rusell, Peter E. Prince Henry 'the Navigator': a life. New Haven: Yale UP, 2000.
  18. Prestage, Edgar. The Portuguese pioneers. London: Adam & Charles Black, 1966, 22.
  19. Lee, Sidney, ed. (1896). "Philippa of Lancaster". Dictionary of National Biography. 45. London: Smith, Elder & Co. p. 167.

Πηγές Επεξεργασία

  • Birmingham, David. A Concise History of Portugal, Second Edition., Cambridge University Press,Cambridge, UK, 8 December 2003
  • Bouza Serrano, Joana (2009). As Avis: As Grandes Rainhas que Partilharam o Trono de Portugal na Segunda Dinastia (in Portuguese). Lisbon: A Esfera dos Livros.
  • Major, Richard H. The Life of Prince Henry the Navigator. London: Frank Cass & Co, 1967, 11,
  • McCash, June H. The Cultural Patronage of Medieval Women. Athens: : University of Georgia P, 1996.
  • Marques, Oliveira. Daily Life in Portugal in the Late Middle Ages. Madison: University of Wisconsin P, 1971, 536.
  • Rusell, Peter E. Prince Henry 'the Navigator': a life. New Haven: Yale UP, 2000.
  • Sanceau, Elaine. Henry the Navigator; the story of a great prince and his times. New York: Hytchinson & Co, 1945, 9.)
 
 
Στο λήμμα αυτό έχει ενσωματωθεί κείμενο από το λήμμα Philippa of Lancaster της Αγγλικής Βικιπαίδειας, η οποία διανέμεται υπό την GNU FDL και την CC-BY-SA 4.0. (ιστορικό/συντάκτες).