Φρειδερίκος Ε΄ του Παλατινάτου
| Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
Ο Φρειδερίκος Ε΄ (Friedrich V., 26 Αυγούστου 1596 - 29 Νοεμβρίου 1632) από τον Οίκο των Βίττελσμπαχ, ήταν εκλέκτορας του Παλατινάτου (Pfalz) το διάστημα 1610-1623 και διεκδικητής βασιλιάς της Βοημίας το διάστημα 1619-1620.
| Φρειδερίκος Ε΄ | |
|---|---|
 Ο Φρειδερίκος φέρει το Βοημικό στέμμα και το περιδέραιο του Τάγματος της Περικνημίδος. Στο τραπέζι ο σκούφος του εκλέκτορα. | |
Εκλέκτορας του Παλατινάτου | |
| Περίοδος | 1610 - 1623 |
| Προκάτοχος | Φρειδερίκος Δ΄ |
| Διάδοχος | Κάρολος Α΄ Λουδοβίκος |
Διεκδικητής βασιλιάς της Βοημίας | |
| Περίοδος | 1619 - 1620 |
| Γέννηση | 26 Αυγούστου 1596 |
| Θάνατος | 29 Νοεμβρίου 1632 (36 ετών) |
| Σύζυγος | Ελισάβετ Στιούαρτ |
| Επίγονοι | Κάρολος Α΄ Λουδοβίκος Ελισάβετ Ρούπρεχτ Μαυρίκιος Λουίζα-Ολλανδίνη Εδουάρδος Ενριέτα-Μαρία Φίλιππος-Φρειδερίκος Σοφία |
| Οίκος | των Βίττελσμπαχ |
| Πατέρας | Φρειδερίκος Δ΄ |
| Μητέρα | Λουίζα Γιουλιάνα του Νάσσαου |
| Θρησκεία | Καλβινιστής |
 Σχετικά πολυμέσα | |
| δεδομένα () | |
ΒιογραφίαΕπεξεργασία
Γεννήθηκε κοντά στο Άμπεργκ και ήταν ο πρωτότοκος γιος του Φρειδερίκου Δ΄ εκλέκτορα του Παλατινάτου και της Λουίζας-Γιουλιάνας των Νάσσαου, κόρης του Γουλιέλμου Α΄ πρίγκιπα της Οράγγης.
Το 1610 απεβίωσε ο πατέρας του και τον διαδέχθηκε. Το 1618-19 οι κυρίως προτεσταντικές περιοχές της Βοημίας εξεγέρθηκαν εναντίον του καθολικού Φερδινάνδου Β΄ των Αψβούργων εκκινώντας τον Τριακονταετή Πόλεμο. Πρόσφεραν το στέμμα της Βοημίας στον Φρειδερίκο Ε΄ ως εξέχοντος μέλος της Προτεσταντικής Ένωσης που είχε ιδρύσει ο πατέρας του και ελπίζοντας στη βοήθεια του πεθερού του Ιακώβου Α΄ της Αγγλίας. Όταν αποδέχθηκε το στέμμα, οι σύμμαχοί του της Ένωσης και ο Ιάκωβος Α΄ τον εγκατέλειψαν, υπογράφοντας μεταξύ τους τη συνθήκη της Ουλμ το 1620. Ηττήθηκε στη μάχη του Λευκού όρους κοντά στην Πράγα και του δόθηκε ο ειρωνικός τίτλος ο βασιλιάς χειμώνας (winterköning). Ακολούθησε η εισβολή των Αυστριακών στο Παλατινάτο, οπότε αναγκάστηκε να διαφύγει στον θείο του Μαυρίκιο της Οράγγης κυβερνήτη στην Ολλανδία το 1622. To επόμενο έτος στερήθηκε επίσημα των κτήσεών του με αυτοκρατορικό διάταγμα (edict) και έζησε το υπόλοιπο της ζωής του εξόριστος στην Πράγα.
Ήταν διανοούμενος, μυστικιστής και Καλβινιστής. Δημιούργησε τους ανακτορικούς κήπους (hortus palatinus) στη Χαϊδελβέργη. Απεβίωσε το 1632 στο Μάιντς και τον διαδέχθηκε ο πρωτότοκος γιος του Κάρολος Α΄ Λουδοβίκος, στον τίτλο μόνο εκλέκτορας του Παλατινάτου ως το 1648, οπότε έληξε ο Πόλεμος και μετέβη στην επικράτειά του. Η κόρη του Σοφία ήταν μητέρα του Γεωργίου Α΄ της Βρετανίας.
ΟικογένειαΕπεξεργασία
Το 1613 νυμφεύτηκε την Ελισάβετ Στιούαρτ, κόρη του Ιακώβου Α΄ της Αγγλίας και είχε τέκνα:
- Ερρίκος-Φρειδερίκος, πρίγκιπας διάδοχος του Παλατινάτου 1614-1629, απεβ. 15 ετών από πνιγμό.
- Κάρολος Α΄ Λουδοβίκος 1617-1680, εκλέκτορας του Παλατινάτου. Νυμφεύτηκε την Καρλόττα της Έσσης-Κάσσελ και απέκτησαν 3 παιδιά.
- Ελισάβετ 1618-1680, πριγκίπισσα-ηγουμένη του αββαείου Χέρφορντ.
- Ρούπρεχτ 1619-1682, στρατηγός και ναύαρχος της Αγγλίας, που συμμετείχε στον εκεί εμφύλιο πόλεμο. Είχε δυο νόθα παιδιά.
- Μαυρίκιος 1620-165, συμμετείχε στον εμφύλιο πόλεμο της Αγγλίας. Άγαμος.
- Λουίζα-Ολλανδίνα 1622-1709, ηγουμένη του αββαείου Μαουμπουισόν 1622-1709.
- Εδουάρδος 1625-1663, κόμης του Παλατινάτου-Ζίμμερν. Νυμφεύτηκε την Άννα Γκοντζάγκα και απέκτησαν 3 παιδιά.
- Ερριέττα-Μαρία 1626-1651, παντρεύτηκε τον Σιγισμούνδο Ρακότσι. Δεν απέκτησαν παιδιά.
- Φίλιππος-Φρειδερίκος 1627-1650. Απεβ. σε μάχη· άγαμος.
- Σοφία 1630-1714, παντρεύτηκε τον Ερνέστο-Αύγουστο των Γουέλφων εκλέκτορα του Αννοβέρου. Απέκτησαν 7 παιδιά.
- Γουσταύος-Αδόλφος 1632-1641, απεβ. 8 ετών, Καρλόττα 1628-1631, απεβ. 2 ετών και 26 ημερών, Λουδοβίκος 1624–1624, απεβ. 4 μηνών και 3 ημερών.
ΑναφορέςΕπεξεργασία
- Purcell, Brennan C. (2003), The Winter King: Frederick V of the Palatinate and the Coming of the Thirty Years' War, London: Ashgate, ISBN 0-7546-3401-9
- Yates, Frances (1972), The Rosicrucian Enlightenment, London: Routledge and Kegan Paul, ISBN 0-7100-7380-1