Η λέξη Φύρερ (γερμ. Führer, από το ρήμα führen που σημαίνει "άγω" ή "καθοδηγώ") χαρακτηρίζει:

  • ένα άτομο που έχει την ύψιστη θέση σε μια ιεραρχία ενός συγκεκριμένου συστήματος στην κοινωνία, δηλαδή ηγέτης, καθοδηγητής.
  • ένα άτομο που χρησιμοποιεί την ειδική του γνώση για να οδηγήσει ή να καθοδηγήσει.
  • ένα σύγγραμμα που χρησιμεύει για καθοδήγηση, όπως παράδειγμα ένας τουριστικός οδηγός (Reiseführer).

Ιστορική βαρύτητα του όρου

Επεξεργασία

Παρόλο που ο όρος χρησιμοποιείται στην Γερμανική σε πολλαπλά διαφορετικά επίπεδα, η λέξη Φύρερ είναι αρνητικά βεβαρημένη. Ο λόγος είναι η χρησιμοποίηση της λέξης κατά την περίοδο του εθνικοσοσιαλισμού, όταν ο Αδόλφος Χίτλερ χαρακτηρίστηκε ως «Φύρερ και Καγκελάριος της Γερμανικής Αυτοκρατορίας» (Führer und Reichskanzler des Deutschen Reiches,φύρερ ουντ ραιχσκάντσλερ ντες Ντόιτσεν Ράιχες) ή «Ντερ Φύρερ» (= Ο Ηγέτης, Der Führer) ή «Ούνσερ Φύρερ» (= Ο Ηγέτης μας, γερμ. Unser Führer). Με αυτή την έννοια η γερμανική αυτή λέξη χρησιμοποιείται και σε άλλες γλώσσες, όπως και στα ελληνικά.

Γενικώς αποφεύγεται σήμερα η χρησιμοποίηση αυτής της λέξης στις γερμανόφωνες περιοχές, προς αποφυγή παρεξηγήσεων και ταύτισης με εθνικοσοσιαλιστικές ιδέες. Αυτό ισχύει ιδίως όταν η λέξη Φύρερ λέγεται χωρίς παραπέρα προσδιορισμό. Έτσι στην θέση της λέξης χρησιμοποιούνται άλλες όπως «Σεφ» (γερμ. Chef), «Μάνατζερ» (γερμ. Manager) ή ακόμα και η αντίστοιχη αγγλική «Λίντερ» (αγγλ. leader, ηγέτης). Ορισμένοι ασκούν κριτική, θεωρώντας υπερβολική την πολιτική αλλαγής λέξεων.

Άλλοι δικτάτορες που στα πλαίσια μιας μυθοποίησης προσώπου χαρακτηρίζονται ως «Φύρερ» στην γλώσσα τους ήταν ή είναι οι: