Χέλμουτ Φέλμυ

Ο Χέλμουτ Φέλμυ (γερμανικά: Hellmuth Felmy) ήταν Γερμανός στρατιωτικός, πτέραρχος και σωματάρχης, που έδρασε στον Α΄ και Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο στο τέλος του οποίου χαρακτηρίστηκε εγκληματίας πολέμου και προσήχθη σε συνακόλουθη της δίκης της Νυρεμβέργης, της επιλεγόμενης "δίκης των ομήρων" (hostages trial) ή Δίκης του Λιστ.

Χέλμουτ Φέλμυ
Γέννηση	Βερολίνο, Γερμανία
Θάνατος	Ντάρμσταντ, Έσση
Χώρα	Γερμανικό Ράιχ ! Γερμανικό Ράιχ Δημοκρατία της Βαϊμάρης ! Δημοκρατία της Βαϊμάρης Ναζιστική Γερμανία ! Ναζιστική Γερμανία
Κλάδος	Ράιχσχερ (ως το 1918) Ράιχσβερ (ως το 1935) Βέρμαχτ (ως το 1945)
Εν ενεργεία	1904-1945
Βαθμός	Στρατηγός των Ιπταμένων (General der Flieger)
Μάχες/πόλεμοι	Α' Παγκόσμιος Πόλεμος Β' Παγκόσμιος Πόλεμος
Τιμές	Γερμανικός Σταυρός
Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα ()

Γενικά

Γεννήθηκε στο Βερολίνο στις 28 Μαΐου του 1885. Το 1904 εντάχθηκε στον αυτοκρατορικό γερμανικό στρατό και το 1912 εκπαιδεύτηκε στην αυτοκρατορική αεροπορία στρατού, τον κλάδο τον οποίο και ακολούθησε.
Στον Α’ Παγκόσμιο πόλεμο ανέλαβε διοικητής μοίρας στις στρατιωτικές επιχειρήσεις της Μέσης Ανατολής υπέρ της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Στη διάρκεια του μεσοπολέμου ανέλαβε διάφορες διοικητικές θέσεις στρατού και αεροπορίας. Το 1938 ανέλαβε ανώτερος διοικητής αεροπορικών δυνάμεων.

Με την έναρξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου ανέλαβε διοικητής της 2ης Σμηναρχίας της Λουφτβάφε από την οποία παύτηκε δύο ημέρες μετά το «περιστατικό Μεχέλεν», που αφορούσε πτώση κατασκοπευτικού αεροσκάφους δια του οποίου περιήλθαν στους αγγλογάλλους γερμανικά σχέδια επίθεσης στην Ολλανδία, που συνέβη στις 10 Ιανουαρίου του 1940. Τελικά ένα χρόνο μετά, το 1941, ανακλήθηκε από το Αρχηγείο της Βέρμαχτ προκειμένου ν΄ αναλάβει 30ήμερη επιχείρηση στο Ιράκ μετά την οποία και ανέλαβε αποστολή στη κατεχόμενη Ελλάδα.

Στην Ελλάδα ανέλαβε διοικητής, Σωματάρχης, των νοτίων γερμανικών στρατευμάτων και συγκεκριμένα του 68ου Σώματος στρατού κατά το χρονικό διάστημα 1942 – 1943, μέχρι την αποχώρηση των Γερμανών και την μετεγκατάστασή τους στη Γιουγκοσλαβία όπου ανέλαβε διοικητής του 34ου Σώματος στρατού με το οποίο αντιμετώπισε τις επιθέσεις των εκεί αντιστασιακών ομάδων.

Με τη λήξη του πολέμου συνελήφθη από τους συμμάχους, παρέμεινε αιχμάλωτος, και το 1948 προσήχθη στο Δικαστήριο της Νυρεμβέργης ως εγκληματίας πολέμου για τη δράση του στην Ελλάδα, από το οποίο και καταδικάστηκε σε 15ετή φυλάκιση, πλην όμως 2,5 χρόνια μετά, στις 15 Ιανουαρίου του 1951, αφέθηκε ελεύθερος.

Ο Χέλμουτ Φέλμυ πέθανε στις 14 Δεκεμβρίου του 1965 στη πόλη Ντάρμσταντ της τότε Δυτικής Γερμανίας.

Δράση στην Ελλάδα

Ο Σωματάρχης Χ. Φέλμυ κατά την εγκατάσταση και παραμονή του στην Ελλάδα εκτελούσε ταυτόχρονα και χρέη Φρουράρχου Αθηνών. Υπό την ιδιότητα αυτή επέδειξε ΄γενικά ένα μετριοπαθή χαρακτήρα ενώ τα ανθρωπιστικά του αισθήματα άρχισε να τα επιδεικνύει μόλις αποχώρησε από την Ελλάδα για Γερμανία, μέσω Βουλγαρίας ο διαβόητος στρατηγός των SS Βάλτερ Σιμάνα υπό τις διαταγές του οποίου και μόνο είχαν τεθεί και ενεργούσαν όλες οι αστυνομικές δυνάμεις και τα συγκροτημένα τάγματα ασφαλείας.

Μέσα από τις διάφορες συναναστροφές και φιλίες που είχε αναπτύξει με Έλληνες επίσημους και ανεπίσημους δεν υπάρχει αμφιβολία ότι διατηρούσε επαφές και με τους Άγγλους. Μπορεί βέβαια τους κομμουνιστές να μη τους συμπαθούσε πλην όμως δεν ενήργησε καμία σε βάρους τους ιδιαίτερη δίωξη. Μόλις ανέλαβε κύριος της κατάστασης απελευθέρωσε από το στρατόπεδο συγκέντρωσης Χαϊδαρίου όλους τους Έλληνες πολιτικούς που κρατούνταν εκεί μεταξύ των οποίων τον Θεμιστοκλή Σοφούλη, τον Γεώργιο Καφαντάρη και τον Στυλιανό Γονατά που ίσως ν΄ αναγνώριζε την αξία τους, ή με αυτό να ικανοποίησε πιθανό αίτημα του τότε πρωθυπουργού Ι. Ράλλη.
Αξιοσημείωτο είναι ότι για τέτοιες υποθέσεις συνεργάζονταν με τον τότε πρωθυπουργό μέσω μυστικών συνδέσμων - αγγελιαφόρων και όχι σε απευθείας συναντήσεις που συνοδεύονταν πάντα λόγω βαθμού με διάφορους επιτελείς του. Σχέσεις με τον X. Φέλμυ διατηρούσαν επίσης ο τότε «εγκάθετος» αρχιεπίσκοπος Δαμασκηνός καθώς και διάφοροι πολιτικοί, διπλωμάτες, καθηγητές, αστυνομικοί και στρατιωτικοί.

Όταν ο X. Φέλμυ έλαβε την διαταγή της αποχώρησης όλων των γερμανικών στρατιωτικών δυνάμεων κατοχής από την νότια Ελλάδα άφησε να διαρρεύσει μια παράλληλη απόρρητη διαταγή περί ανατίναξης και καταστροφής σημαντικών έργων υποδομής τόσο της Αθήνας όσο και του Πειραιά. Συνέπεια αυτού, μια και ο ίδιος δεν μπορούσε να πράξει διαφορετικά, ήταν να δραστηριοποιηθούν οι σύνδεσμοι μεταξύ ελληνικής κυβέρνησης και της γερμανικής Ανώτερης Στρατιωτικής Διοίκησης Μακεδονίας και Νήσων με συνέπεια ν΄ αλλάξει την τελευταία στιγμή το σχέδιο αυτό και ν΄ αποφευχθούν πολλές καταστροφές μεταξύ των οποίων ήταν και το φράγμα του Μαραθώνα. Δυστυχώς όμως η ανατίναξη των λιμενικών εγκαταστάσεων του Πειραιά δεν αποτράπηκε, ίσως και μετά από άστοχες κινήσεις εκ μέρους των Ελλήνων.

Παρά ταύτα το όνομά του συνδέθηκε με την τραγική σφαγή των Καλαβρύτων την οποία επιχείρησε μια υποδεέστερη στρατιωτική μονάδα του Σώματος Στρατού που διοικούσε και που πιθανότερα να διέταξε ο περιβόητος Βάλτερ Σιμάνα, μόλις δύο μήνες μετά την εγκατάστασή του, στην αρμοδιότητα του οποίου τελούσε η ασφάλεια του ελληνικού χώρου.

Διακρίσεις

• Σταυρός των Ιπποτών του Βασιλικού Τάγματος του Οίκου των Χοεντσόλερν με Ξίφη
• Σιδηρούς Σταυρός 2ας Τάξης (1914)
• Σιδηρούς Σταυρός 1ης Τάξης (1914)
• Βασιλικό Πρωσικό Τάγμα της Κορώνας 4ης Τάξης
• Βασιλικό Πρωσικό Έμβλημα των Ηγετών της Αεροπλοΐας
• Χανσεατικός Σταυρός του Αμβούργου
• Αυτοκρατορικός και Βασιλικός Αυστριακός Σταυρός Πολεμικής Υπηρεσίας 3ης Τάξης με Πολεμική Διακόσμηση
• Τουρκικό Μετάλλιο του Ιμτιάζ με Χατζάρα
• Τουρκικό Μετάλλιο του Λιακάτ με Χατζάρα
• Τουρκική Σιδηρά Ημισέληνος
• Σταυρός της Τιμής για τους Μαχητές του Μετώπου 1914/18
• Σταυρός Υπηρεσίας της Βέρμαχτ 4ης Τάξης
• Σταυρός Υπηρεσίας της Βέρμαχτ 3ης Τάξης
• Σταυρός Υπηρεσίας της Βέρμαχτ 2ας Τάξης
• Σταυρός Υπηρεσίας της Βέρμαχτ 1ης Τάξης
• Πόρπη επί του Σιδηρού Σταυρού 2ας Τάξης
• Πόρπη επί του Σιδηρού Σταυρού 1ης Τάξης
• Γερμανικός Σταυρός στις 16 Ιανουαρίου 1945 ως Στρατηγός των Ιπταμένων και διοικητής του LXVIII (68ου) Σώματος Στρατού

Σημειώσεις

• Σημειώνεται πάντως ότι εκ μέρους της Ελλάδας δεν ηγέρθη καμία ιδιαίτερη αξίωση σε βάρος του ούτε ζητήθηκε η έκδοσή του τόσο για τα Καλάβρυτα όσο και για την ανατίναξη του λιμένα του Πειραιά.

Πηγές

• "Νεώτερον Εγκυκλοπαιδικόν Λεξικόν Ηλίου" τομ. ΕΛΛΑΣ - Β'Π.Π.
• Βασίλης Ραφαηλίδης "Ιστορία (κωμικοτραγική) του Νεοελληνικού Κράτους (1830-1974) - Αθήνα 1993, σελ.182.
• Collins, Gareth: "Στρατηγός των Ιπταμένων Χέλμουτ Φέλμυ". Στο Axis Biographical Research