Χαθετάνια
Η Χαθετάνια (ισπανικά: La Jacetania, αραγωνικά: A Chacetania) είναι η βορειοδυτικότερη κομάρκα της Αραγωνίας, που μοιράζεται μεταξύ των επαρχιών Ουέσκα και Σαραγόσσα, στην Ισπανία . Η διοικητική πρωτεύουσα της είναι η Χάκα.
| Χαθετάνια | |
|---|---|
 | |
  Χαθετάνια | |
.svg) | |
| Χώρα | Ισπανία |
| Διοικητική υπαγωγή | Αραγωνία |
| Έκταση | 1.857,9 km² |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Δήμοι
ΕπεξεργασίαΗ κομάρκα περιλαμβάνει 20 δήμους (80 οικισμούς), 16 στην επαρχία της Ουέσκας και 4 στη Σαραγόσσα. Οι δήμοι που ανήκουν στην Χαθετάνια είναι αυτοί των Aisa, Ανσό, Aragüés del Puerto, Artieda, Bailo, Borau, Canal de Berdún, Κανφράνκ, Castiello de Jaca, Fago, Χάκα, Jasa, Mianos, Puente la Reina de Jaca, Salvatierra de Esca, Santa Cilia, Santa Cruz de la Serós, Sigüés, Κοιλάδα του Έτσο και Villanúa.
Γεωγραφία
ΕπεξεργασίαΣυνορεύει με τη Γαλλία (τμήμα των Πυρηναίων του Ατλαντικού ) στα βόρεια, την κομάρκα της Ναβάρρας Roncal-Salazar (Κοιλάδα του Roncal) στα δυτικά, και στα νότια και ανατολικά με τις αραγωνικές κομάρκες των Θίνκο Βίγιας, Όγια ντε Ουέσκα και Άλτο Γάγιεγο.
Στην καρδιά των Πυρηναίων, αρθρώνεται από τον ποταμό Αραγών και τους παραποτάμους του. Η Διαδρομή Αγίου Ιακώβου της Κομποστέλα, στην αραγωνέζικη παραλλαγή της, διασχίζει την περιοχή παράλληλα με αυτόν τον ποταμό.
Το μέγιστο ύψος της περιοχής βρίσκεται στην κορυφή του όρους Collarada (2.886 μ.) όπου βρίσκονται δύο από τα παλαιότερα χιονοδρομικά κέντρα στην Ισπανία: το Κανταντσού και το Αστούν, στην κοιλάδα του Αραγών.
Έχει έκταση 1.857,9 km² και πληθυσμό 17.623 κατοίκους σύμφωνα με την απογραφή του 2018. Πρωτεύουσά της είναι η πόλη Χάκα, η οποία φιλοξενεί το 73% του τοπικού πληθυσμού.
Μέρος της επικράτειάς της καταλαμβάνεται από το φυσικό πάρκο των δυτικών κοιλάδων, το προστατευόμενο τοπίο των Fozes de Fago και Biniés και το προστατευόμενο τοπίο των Σαν Χουάν ντε λα Πένια και Μόντε Οροέλ.
Ιστορία
ΕπεξεργασίαΣε αυτήν την περιοχή δημιουργήθηκε η πρωτόγονη κομητεία της Αραγωνίας, η οποία το 1035, μετά το θάνατο του Σάντσο Γ΄ του «Μεγάλου» της Ναβάρρας, απέκτησε την κατηγορία του βασιλείου με πρωτεύουσα στην Χάκα και με μονάρχη τον Ράμιρο Α΄.
Η θεσμοθέτηση της κομάρκας
ΕπεξεργασίαΟ νόμος της δημιουργίας της κομάρκας είναι ο 9/2002 της 3ης Μαΐου 2002. Ιδρύθηκε στις 22 Ιουνίου 2002. Οι εξουσίες της μεταβιβάστηκαν την 1η Ιανουαρίου 2003.
Μνημεία
Επεξεργασία
Σε ρωμανικό ρυθμό ξεχωρίζουν ο καθεδρικός ναός της Χάκας και το μοναστήρι του Σαν Χουάν ντε λα Πένια.
Άλλα θρησκευτικά μνημεία είναι η ρωμαϊκή εκκλησία του Σαντιάγο και εκείνη της Κάρμεν (στη Χάκα), της Σάντα Μαρία και του Σαν Καπράσιο (στη Santa Cruz de la Serós), της Santa María de Iguacel, του Σαν Αδριάν της Σάσαβε και της μονής του Αγίου Πέτρου της Σιρέσα. Χωρίς να παραβλέψουμε μια από τις καλύτερες συλλογές ρωμανικής ζωγραφικής στην Ευρώπη που βρίσκεται στο Επισκοπικό Μουσείο της Χάκας, που έχει εξαχθεί από τους τοίχους εκκλησιών όπως των Ναβάσα, Ρουέστα και η Μπαγές.
Έχει επίσης εμβληματικά στρατιωτικά κτίρια, ιδίως το αμυντικό συγκρότημα της Ακρόπολης της Χάκας (από τον 16ο έως τον 18ο αιώνα), στην πόλη Χάκα (ένα από τα καλύτερα, αν όχι το καλύτερα διατηρημένο στη χώρα). Ο Πύργος των Fusileros (στο Κανφράνκ) ένα κλασικό παράδειγμα του παρελθόντος της περιοχής ως πολεμική συνοριοφυλακή. Επίσης εμβληματικά είναι και τα οχυρά του Coll de Ladrones, το οποίο ξεχωρίζει ψηλά στον οικισμό που χτίστηκε γύρω από το σιδηροδρομικό σταθμό του Κανφράνκ, και εκείνο του Rapitán, που ξεχωρίζει στη Χάκα πάνω στον ομώνυμο λόφο.
Γλώσσες
ΕπεξεργασίαΜαζί με την καστιλιάνικη ή ισπανική γλώσσα, η οποία είναι η επίσημη γλώσσα και χρησιμοποιείται περισσότερο από τη συντριπτική πλειοψηφία των ομιλητών της περιοχής, η παραδοσιακή γλώσσα της Χαθετάνια είναι η αραγωνική, που ομιλείται στην δυτική της παραλλαγή. Οι διάλεκτοι αυτής της γλώσσας στην περιοχή είναι τα Ανσοτάνο, τα Τσέσο, τα Αραγκεσίνο, τα Αϊσίνο και τα Χακές. Ανάμεσα στους συγγραφείς της γλώσσας αυτής ξεχωρίζουν οι Domingo Miral και Emilio Gastón.
Πολιτισμός
ΕπεξεργασίαΩς παράδοση, αξίζει να επισημανθεί το Φεστιβάλ Traje Ansotano, στο Ανσό, το οποίο γιορτάζεται την τελευταία Κυριακή του Αυγούστου, και όπου οι ντόπιοι φορούν τα πολύχρωμα κοστούμια της περιοχής.
Οι κύριες γιορτές είναι της Σάντα Ορόσια, προστάτιδας της περιοχής, που εορτάζονται στις 25 Ιουνίου.
Παραπομπές
Επεξεργασία
Δείτε επίσης
Επεξεργασία- Παράρτημα: Κομάρκες της Αραγωνίας
- Κομητεία της Αραγωνίας (μεσαιωνική Χαθετάνια)