Βασίλειο της Αραγωνίας

μεσαιωνικό βασίλειο της ιβηρικής χερσονήσου

Συντεταγμένες: 41°39′N 0°54′W / 41.650°N 0.900°W / 41.650; -0.900

Το Βασίλειο της Αραγωνίας (αραγωνικά: Reino d'Aragón, καταλανικά: Regne d'Aragó‎‎, λατινικά: Regnum Aragoniae‎‎, ισπανικά: Reino de Aragón‎‎) ήταν μεσαιωνικό και πρώιμο σύγχρονο βασίλειο στην Ιβηρική Χερσόνησο, που αντιστοιχεί στη σύγχρονη αυτόνομη κοινότητα της Αραγωνίας (Aragón), στην Ισπανία. Δεν θα πρέπει να συγχέεται με το ευρύτερο Στέμμα της Αραγωνίας, του οποίου το Βασίλειο της Αραγωνίας ήταν μέλος μαζί με άλλα εδάφη όπως το Βασίλειο της Βαλένθια ή η Κομητεία της Βαρκελώνης, όλα υπό τη διοίκηση του Βασιλιά της Αραγωνίας.

Βασίλειο της Αραγωνίας
Reino d'Aragón
Regne d'Aragó
Regnum Aragonum
Reino de Aragón
[[Κομητεία της Αραγωνίας|]]
1035 – 1707 [[Βασίλειο της Ισπανίας|]]


Έμβλημα

Πρωτεύουσα Χάκα (1035–1096)
Ουέσκα (1096–1118)
Σαραγόσα (1118–1707)
Γλώσσες Αραγωνική, καστιλλιανική, καταλανική, λατινική, μοζαραβική
Θρησκεία Ρωμαιοκαθολικισμός
Πολίτευμα Φεουδαρχική μοναρχία
Νομοθετικό Σώμα Κοινοβούλιο της Αραγωνίας
Ιστορία
 -  Μετατροπή της Κομητείας της Αραγωνίας σε ανεξάρτητο Βασίλειο 1035
 -  Κατάλυση των αραγωνέζικων θεσμών με τα διατάγματα «Νουέβα Πλάντα» 1707
Το παλάτι Αλχαφερία.

Ανεξάρτητο βασίλειο

Επεξεργασία

Η Αραγωνία ήταν αρχικά μία Καρολίγγεια φεουδαρχική κομητεία γύρω από την πόλη Χάκα, η οποία στο πρώτο μισό του 9ου αιώνα έγινε κράτος υποτελές στο Βασίλειο της Παμπλόνα (αργότερα της Ναβάρρας), και που η δυναστεία των κομητών του τελειώνει χωρίς αρσενικό κληρονόμο το 922. Το όνομα Aragón (Αραγωνία) είναι το ίδιο όπως και του ποταμού Αραγών, ο οποίος ρέει δίπλα στην πόλη Χάκα. Είναι πιθανό το όνομα αυτό να προέρχεται από τη βασκική λέξη Aragona/Haragona που σημάινει «καλή άνω κοιλάδα» («haran+goi+ona», όπου «haran» = κοιλάδα, «goi»= επάνω, ψηλά, και «ona»= καλό). Εναλλακτικά, το όνομα μπορεί να προέρχεται από τη Ρωμαϊκή επαρχία της Ταρρακωνησίας (Hispania Tarraconensis).

Μετά τον θάνατο του Σάντσο Γ΄ της Παμπλόνα το 1035, το Βασίλειο της Παμπλόνα χωρίστηκε σε τρία μέρη: (1) την Παμπλόνα και την ενδοχώρα της, μαζί με τις δυτικές και τις παράκτιες Βασκικές επαρχίες, (2) την Καστίλη και (3) τις περιοχές Σοβράρβε, Ριβαγόρθα και την Αραγωνία. Ο γιος του Σάντσο, Γκονζάλο κληρονόμησε τις κομητείες των Σοβράρβε και Ριβαγόρθα, ενώ ο νόθος γιος του Ραμίρο έλαβε την Αραγωνία. Όμως ο Γκονζάλο σκοτώθηκε αμέσως μετά και όλη η γη που του ανήκε πέρασε στον αδελφό του Ραμίρο, και έγινε έτσι αυτός ο πρώτος de facto ο βασιλιάς της Αραγωνίας, αν και ο ίδιος ποτέ δεν χρησιμοποίησε αυτόν τον τίτλο.

Νικώντας ο Ραμίρο τον αδερφό του, Γκαρθία Σάντσεθ Γ΄ της Παμπλόνα, επιτεύχθηκε η ανεξαρτησία της Αραγωνίας. Ο γιος του Σάντσο Ραμίρεθ, που κληρονόμησε το βασίλειο της Παμπλόνα, ήταν ο πρώτος που ονόμασε τον εαυτό του «Βασιλιά των Αραγωνέζων και των Παμπλόνων».[1] Καθώς οι Αραγωνικές περιοχές επεκτάθηκαν προς τα νότια, κατακτώντας τη γη από τη μουσουλμανική Αλ-Άνταλους, η πρωτεύουσα μεταφέρθηκε από τη Χάκα στην Ουέσκα (το 1096), και αργότερα στη Σαραγόσα (το 1118). Όταν ο Αλφόνσος ο Μαχητής πέθανε άτεκνος το 1135, διαφορετικοί κυβερνώντες επιλέχθηκαν για την περιοχή της Ναβάρρας και της Αραγωνίας, και τα δύο βασίλεια έπαψαν να έχουν κοινή διοίκηση, ενώ το βασίλειο της Παμπλόνα μετονομάστηκε σε Βασίλειο της Ναβάρρας. Από 1285 οι νοτιότερες περιοχές της σημερινής Αραγωνίας καταλήφθηκαν από τους Μαυριτανούς.

Δυναστική ένωση με την Κομητεία της Βαρκελώνης

Επεξεργασία

Το Βασίλειο της Αραγωνίας έδωσε το όνομα στο Στέμμα της Αραγωνίας, μετά τη δυναστική ένωση το 1150 της Βασίλισσας της Αραγωνίας (Πετρονίλα της Αραγωνίας) με τον Κόμη της Βαρκελώνης (Ραϋμόνδο Βερεγγάριο Δ΄), ο γιος τους κληρονόμησε όλα τα εδάφη του Οίκου της Αραγωνίας και του Οίκου της Βαρκελώνης. Οι Βασιλείς της Αραγωνίας στο εξής είχαν επίσης και τον τίτλο του Κόμη της Βαρκελώνης και κυβερνούσαν εδάφη που περιλάμβαναν όχι μόνο την παρούσα διοικητική περιφέρεια της Αραγωνίας, αλλά και την Καταλωνία, και αργότερα τα βασίλεια της Μαγιόρκας, της Βαλένθια, τη Σικελία, τη Νάπολη και τη Σαρδηνία. Ο Βασιλιάς της Αραγωνίας ήταν ο άμεσος Βασιλιάς της Αραγωνικής περιοχής, και κατείχε επίσης τον τίτλο του Κόμη της Προβηγκίας, Κόμη της Βαρκελώνης, Κύριος του Μονπελιέ, και Δούκα των Αθηνών και Νέων Πατρών. Κάθε ένας από αυτούς τους τίτλους του έδινε την κυριαρχία πάνω σε μια συγκεκριμένη περιοχή, και αυτοί οι τίτλοι άλλαζαν ανάλογα με το πως έχανε και κέρδιζε εδάφη. Τον 14ο αιώνα, η δύναμη του ήταν πολύ περιορισμένη εξ αιτίας της Ένωσης της Αραγωνίας.

Το Στέμμα της Αραγωνίας έγινε μέρος της ισπανικής μοναρχίας μετά τη δυναστική ένωση με την Καστίλη, την οποία υπέθετε την de facto ενοποίηση των δύο βασιλείων κάτω από έναν κοινό μονάρχη. Αφού συνέβη αυτό, η Αραγωνία διατήρησε τα δικά της θεσμικά όργανα, όπως το τοπικό κοινοβούλιο (Cortes de Aragón), μέχρι που τα διατάγματα Nueva Planta, που εκδόθηκαν μεταξύ του 1707 και του 1715 στον απόηχο του Πολέμου της ισπανικής Διαδοχής, έδωσαν τέλος σε αυτά.[2] Τα διατάγματα τερμάτισαν τα βασίλεια της Αραγωνίας, της Βαλένθια και της Μαγιόρκας και το Πριγκιπάτο της Καταλωνίας, και συγχωνεύθηκαν με την Καστίλη ώστε να πάρει επισήμως μορφή το Ισπανικό Βασίλειο.[3] Ένα νέο διάταγμα Nueva Planta το 1711 αποκατέστησε κάποια δικαιώματα στην Αραγωνία, όπως το πολιτικό δικαίωμα των πολιτών της Αραγωνίας, αλλά διατήρησε το τέλος της πολιτικής ανεξαρτησίας του βασιλείου.[3]

Βλέπε επίσης

Επεξεργασία

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. Antonio Ubieto, Creación y desarrollo de la Corona de Aragón, Anubar, Zaragoza, 1987, σσ. 58–59. ISBN 84-7013-227-X
  2. I. Ruiz Rodríguez, Apuntes de historia del derecho y de las instituciones españolas, Dykinson, Madrid, 2005, σελ. 179. (Στα ισπανικά)
  3. 3,0 3,1 Albareda Salvadó, Joaquim (2010). La Guerra de Sucesión de España (1700-1714). Barcelona: Crítica. σελίδες 228–229. ISBN 978-84-9892-060-4. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Επεξεργασία
  •   Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Crown of Aragon στο Wikimedia Commons