Βικιπαίδεια

Χαρ Γκομπίντ Χοράνα

Ο Χαρ Γκομπίντ Χοράνα (αγγλ. Har Gobind Khorana ή Hargobind Khorana, 9 Ιανουαρίου 1922 – 9 Νοεμβρίου 2011)[21][22] ήταν Ινδός και στη συνέχεια Αμερικανός βιοχημικός και μοριακός βιολόγος που βραβεύθηκε με το Βραβείο Νόμπελ Φυσιολογίας και Ιατρικής το 1968 από κοινού με τους Μάρσαλ Νίρενμπεργκ και Ρόμπερτ Χόλυ, για τις έρευνες που κατέδειξαν τον τρόπο με τον οποίο η σειρά των νουκλεοτιδίων στα νουκλεϊκά οξέα, που φέρουν τον γενετικό κώδικα, ελέγχει τη σύνθεση πρωτεϊνών στο κάθε κύτταρο.

Χαρ Γκομπίντ Χοράνα
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα		Har Gobind Khorana (Αγγλικά), हर गोबिन्द खोराना (Χίντι) και হর গোবিন্দ খোরানা (Βεγγαλικά)
Γέννηση9  Ιανουαρίου 1922[1][2][3]
Raipur
Θάνατος9  Νοεμβρίου 2011[4][5][6]
Κόνκορντ[7][8][9]
Αιτία θανάτουνόσος
Κατοικίαpresidencies and provinces of British India
Χώρα πολιτογράφησηςΒρετανικές Ινδίες (έως 1947)
Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής (από 1966)[10]
Dominion of India (1947–1950)
Ινδία (1950–1966)
ΘρησκείαΙνδουισμός
Σιχισμός
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΑγγλικά
ΣπουδέςΠανεπιστήμιο του Παντζάμπ
Πανεπιστήμιο Λίβερπουλ
Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ
Κρατικό Κολεγιακό Πανεπιστήμιο της Λαχόρης[11]
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταγενετιστής
βιολόγος
διδάσκων πανεπιστημίου
ΕργοδότηςΤεχνολογικό Ινστιτούτο Μασαχουσέτης
Πανεπιστήμιο της Βρετανικής Κολομβίας
Πανεπιστήμιο του Ουισκόνσιν στο Μάντισον
Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ
Ομοσπονδιακό Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Ζυρίχης
Αξιώματα και βραβεύσεις
Βραβεύσειςβραβείο Άλμπερτ Λάσκερ για βασική ιατρική έρευνα (1968)[12]
μετάλλιο Γουίλαρντ Γκιμπς (1974)[13]
βραβείο Νόμπελ Ιατρικής και Φυσιολογίας (1968)[14][15]
βραβείο Λουίζα Γκρος Χόρβιτς (1968)[16]
διεθνές βραβείο Γκάιρντνερ (1980)
βραβείο της Αμερικανικής Εταιρείας Χημείας για δημιουργική εργασία στη συνθετική οργανική χημεία (1969)
Εθνικό Μετάλλιο των Επιστημών (1987)
Dannie Heineman Prize (1967)
Padma Vibhushan in science & engineering (1969)
Βραβείο Ρέμσεν (1968)[17]
αλλοδαπό μέλος της Βασιλικής Εταιρείας του Λονδίνου (20  Απριλίου 1978)[18]
επίτιμος διδάκτωρ του Πανεπιστημίου της Καλκούτας
επίτιμος διδάκτωρ του Πανεπιστημίου του Μαϊάμι (13  Μαΐου 1994)[19]
βραβείο Μεγάλων Μεταναστών (2010)[20]
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Ο Χοράνα γεννήθηκε στο χωριό Ραϊπούρ των τότε Βρετανικών Ινδιών (που σήμερα ανήκει στο Πακιστάν), φοίτησε στο Πανεπιστήμιο του Παντζάμπ στη Λαχόρη και πήρε την αμερικανική υπηκοότητα το 1966,[23]. Υπήρξε Καθηγητής Βιολογίας και Χημείας στην έδρα Alfred P. Sloan του MIT[24] και μέλος του επιστημονικού διοικητικού συμβουλίου του Ινστιτούτου Σκριπς.

Η έρευνα του Βραβείου Νόμπελ Επεξεργασία

Ο Χοράνα και η ερευνητική του ομάδα απέδειξαν ότι ο βιολογικός κώδικας που είναι κοινός σε όλους τους ζωντανούς οργανισμούς είναι γραμμένος σε μια «γλώσσα» που αποτελείται από «λέξεις» των τριών γραμμάτων: κάθε τριάδα νουκλεοτιδίων κωδικοποιεί ένα συγκεκριμένο αμινοξύ. Συγκεκριμένα, έδειξαν ότι το ριβονουκλεϊκό οξύ (RNA) με τρεις επαναλαμβανόμενες μονάδες νουκλεοτιδίων (UCUCUCU → UCU CUC UCU) παρήγε δύο εναλλασσόμενα αμινοξέα. Το αποτέλεσμα αυτό, συνδυαζόμενο με το πείραμα των Rachit & Leder, οδήγησε στο συμπέρασμα ότι η τριάδα UCU είναι η «λέξη» για το αμινοξύ σερίνη και η CUC η λέξη για τη λευκίνη. Τρεις επαναλαμβανόμενες τριάδες στο RNA ( π.χ. UACUACUA → UAC UAC UAC, ή ACU ACU ACU, ή CUA CUA CUA) ανακαλύφθηκε ότι παράγουν τρεις διαφορετικές ακολουθίες αμινοξέων, ενώ 4 επαναλαμβανόμενες τριάδες, μεταξύ των οποίων οι UAG, UAA και UGA, παράγουν μόνο διπεπτίδια και τριπεπτίδια, αποκαλύπτοντας έτσι ότι οι συνδυασμοί UAG, UAA και UGA αποτελούν κωδικόνια τερματισμού.

Επιπλέον, ειδικότερα ο Χοράνα υπήρξε ο πρώτος επιστήμονας που συνέθεσε χημικώς ολιγονουκλεοτίδια[25].

Μεταγενέστερες έρευνες Επεξεργασία

Ο Χοράνα επεξέτεινε τα παραπάνω σε μακρές αλυσίδες DNA και τα συναρμολόγησε, δημιουργώντας έτσι το πρώτο συνθετικό γονίδιο. Χρησιμοποίησε τα ένζυμα πολυμεράση και λιγάση, που συνδέουν τεμάχια DNA μεταξύ τους[25], καθώς και μεθόδους που προανήγγελλαν την επινόηση της PCR[26]. Τα τεμάχια τεχνητών γονιδίων χρησιμοποιούνται ευρύτατα σε βιολογικά εργαστήρια για κλωνοποίηση και τη γενετική μηχανική που οδηγεί στη δημιουργία νέων φυτών και ζώων, ενώ είναι απαραίτητα για τη διευρυνόμενη χρήση της αναλύσεως του DNA για την κατανόηση κληρονομικών νοσημάτων του ανθρώπου και της ανθρώπινης εξελίξεως. Οι λεγόμενες «εφευρέσεις του Χοράνα» έχουν πλέον αυτοματοποιηθεί και εμπορευματοποιηθεί, έτσι ώστε ο οποιοσδήποτε μπορεί να παραγγείλει ένα συνθετικό ολιγονουκλεοτίδιο ή ένα γονίδιο από κάποια από αρκετές εταιρείες: το μόνο που χρειάζεται να κάνει είναι να αποστείλει τη γενετική ακολουθία στην εταιρεία.

Από το 1975 περίπου, το εργαστήριο του Χοράνα μελέτησε τη βιοχημεία της βακτηριοροδοψίνης, μιας πρωτεΐνης που μετατρέπει το φως σε χημική ενέργεια[27]. Αργότερα, μελέτησε τη δομικά συγγενή οπτική χρωστική ροδοψίνη[28].

Τιμητικές διακρίσεις Επεξεργασία

Ο Χοράνα εκλέχθηκε αντεπιστέλλον μέλος της Βασιλικής Εταιρείας το 1978.[29]. Το Πανεπιστήμιο του Ουισκόνσιν στο Μάντισον, η ινδική κυβέρνηση (Υπουργείο Βιοτεχνολογίας) και το Ινδοαμερικανικό Φόρουμ Επιστήμης και Τεχνολογίας συνέστησαν από κοινού το «Πρόγραμμα Χοράνα» (Khorana Program) το 2007. Η αποστολή του προγράμματος είναι η προαγωγή μιας ενιαίας κοινότητας επιστημόνων, βιομηχάνων και κοινωνικών παραγόντων στις ΗΠΑ και την Ινδία.

Εκτός από το Βραβείο Νόμπελ του 1968, ο Χοράνα είχε τιμηθεί επίσης με το Διεθνές Βραβείο του Ιδρύματος Γκάιρντνερ (1980), με το Βραβείο «Λουίζα Γκρος Χόρβιτς και το Βραβείο Βασικής Ιατρικής Έρευνας «Άλμπερτ Λάσκερ» (1968), με το ινδικό παράσημο Πάντμα Βιμπουσάν και με το Βραβείο «Willard Gibbs» (1974).

Προσωπικά Επεξεργασία

Ο Χοράνα απεβίωσε από φυσικά αίτια σε ηλικία 89 ετών στο Κάνκαρντ της Μασαχουσέτης[30]. Από το 2001 ήταν χήρος και είχε δύο τέκνα, την Τζούλια και τον Ντέιβελ[31].

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. ↑ 1,0 1,1 «Большая советская энциклопедия» (Ρωσικά) Η Μεγάλη Ρωσική Εγκυκλοπαίδεια. Μόσχα. 1969. Ανακτήθηκε στις 27  Σεπτεμβρίου 2015.
  2. ↑ 2,0 2,1 www.nndb.com/lists/503/000063314/.
  3. ↑ 3,0 3,1 «H. Gobind Khorana, 89, Nobel-Winning Scientist, Dies». (Αγγλικά) 14  Νοεμβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 12  Μαρτίου 2021.
  4. ↑ «Gobind Khorana, MIT professor emeritus, dies at 89». (Αγγλικά) Τεχνολογικό Ινστιτούτο Μασαχουσέτης. Ανακτήθηκε στις 12  Μαρτίου 2021.
  5. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 26  Απριλίου 2014.
  6. ↑ www.nndb.com/lists/200/000106879/.
  7. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 25  Ιουνίου 2015.
  8. ↑ «Nobel laureate Har Gobind Khorana dies». CNN-News18. 11  Νοεμβρίου 2011.
  9. ↑ «News of the Day From Across the Nation». 12  Νοεμβρίου 2011.
  10. ↑ (Αγγλικά) NNDB. www.nndb.com/org/290/000161804/.
  11. ↑ Ανακτήθηκε στις 10  Ιουλίου 2019.
  12. ↑ «1968 Winners». Lasker Foundation. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8  Ιουλίου 2015.
  13. ↑ chicagoacs.org/Willard_Gibbs_Award.
  14. ↑ «The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1968». (Αγγλικά) nobelprize.org. Ίδρυμα Νόμπελ. Ανακτήθηκε στις 3  Φεβρουαρίου 2021.
  15. ↑ «Table showing prize amounts». (Αγγλικά) Ίδρυμα Νόμπελ. Απριλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 3  Φεβρουαρίου 2021.
  16. ↑ www.cuimc.columbia.edu/research/louisa-gross-horwitz-prize/horwitz-prize-awardees/1980-1967-awardees.
  17. ↑ acsmaryland.org/remsen-award/.
  18. ↑ «List of Royal Society Fellows 1660-2007». Complete List of Royal Society Fellows 1660-2007. Βασιλική Εταιρεία. σελ. 203.
  19. ↑ commencement.miami.edu/about-us/archives/honorary-degree-recipients/index.html.
  20. ↑ www.carnegie.org/awards/great-immigrants/2010-great-immigrants/.
  21. ↑ Caruthers, M.; Wells, R. (2011). «Har Gobind Khorana (1922-2011)». Science 334 (6062): 1511. doi:10.1126/science.1217138. PMID 22174242. 
  22. ↑ Rajbhandary, U.L. (2011). «Har Gobind Khorana (1922–2011)». Nature 480 (7377): 322. doi:10.1038/480322a. 
  23. ↑ «HG Khorana Britannica». 
  24. ↑ «MIT HG Khorana MIT laboratory». 
  25. ↑ 25,0 25,1 Khorana, H.G. (1979). «Total synthesis of a gene». Science 203 (4381): 614–625. doi:10.1126/science.366749. PMID 366749. 
  26. ↑ Kleppe, K.; Ohtsuka, E.; Kleppe, R.; Molineux, I.; Khorana, H.G. (1971). «Studies on polynucleotides *1, *2XCVI. Repair replication of short synthetic DNA's as catalyzed by DNA polymerases». Journal of Molecular Biology 56 (2): 341–361. doi:10.1016/0022-2836(71)90469-4. PMID 4927950. 
  27. ↑ Wildenauer, D.; Khorana, H.G. (1977). «The preparation of lipid-depleted bacteriorhodopsin». Biochimica et Biophysica Acta 466 (2): 315–324. doi:10.1016/0005-2736(77)90227-9. PMID 857886. 
  28. ↑ Ahuja, S.; Crocker, E.; Eilers, M.; Hornak, V.; Hirshfeld, A.; Ziliox, M.; Syrett, N.; Reeves, P.J. και άλλοι. (2009). «Location of the Retinal Chromophore in the Activated State of Rhodopsin*». Journal of Biological Chemistry 284 (15): 10190–10201. doi:10.1074/jbc.M805725200. PMID 19176531. 
  29. ↑ «Fellowship of the Royal Society 1660-2015». London: Royal Society. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Ιουλίου 2015. Ανακτήθηκε στις 21 Απριλίου 2016. 
  30. ↑ «Gobind Khorana, MIT professor emeritus, dies at 89 – MIT News Office». Web.mit.edu. 7 Νοεμβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 12 Νοεμβρίου 2011. 
  31. ↑ «Chandigarh mourns death of Nobel laureate Hargobind Khorana». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Νοεμβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 21 Απριλίου 2016. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία

Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Χαρ_Γκομπίντ_Χοράνα&oldid=9442524"