Χασεκί σουλτάνα (τουρκικά: Haseki Sultan) ήταν τίτλος που αποδίδονταν στις αγαπημένες συζύγους των Οθωμανών σουλτάνων και μητέρες των διαδόχων της δυναστείας. Μια χασεκί σουλτάνα είχε σημαντική θέση στο παλάτι, καθώς ήταν η δεύτερη πιο ισχυρή γυναίκα του χαρεμιού μετά την βαλιντέ σουλτάνα, τη μητέρα του σουλτάνου.

Χασεκί Σουλτάνα
της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας
Η Χασεκί Χουρέμ Σουλτάν, η αγαπημένη, αργότερα η νόμιμη σύζυγος και η πρώτη χασεκί σουλτάνα του Σουλεϊμάν Α΄ του Μεγαλοπρεπούς. Μετά το θάνατο της Βαλιντέ Αϊσέ Χαφσά Σουλτάν, η Χουρέμ έγινε η πιο ισχυρή γυναίκα στο παλάτι
ΚατοικίαΠαλάτι Τοπ Καπί
Διορισμός απόΣουλεϊμάν Α΄
Αρχικός κάτοχοςΧουρέμ Σουλτάν
Δημιουργία1534
Τελευταίος κάτοχοςΡαμπιά Σουλτάν
Κατάργηση1695

Η χασεκί σουλτάνα, αν και δεν είχε καμιά σχέση αίματος με τον βασιλεύοντα σουλτάνο, κατατάσσονταν υψηλότερα από τις αδελφές του και τις θείες του, τις πριγκίπισσες της δυναστείας. Αυτό οφείλονταν στο ότι ήταν η μητέρα ενός πιθανού μελλοντικού σουλτάνου. Οι χασεκί σουλτάν είχαν συνήθως δωμάτια κοντά στο δωμάτιο του σουλτάνου. Ωστόσο η χασεκί σουλτάν δεν ήταν αυτομάτως σύζυγος ενός σουλτάνου και δεν είχε σταθερή θέση στο παλάτι. Μπορούσε να χάσει όλη την περιουσία της σε μία μέρα.

Ο τίτλος χρησιμοποιήθηκε πρώτη φορά τον 16ο αιώνα για την Χουρέμ Σουλτάν, όταν της δόθηκε η εύνοια του Σουλεϊμάν Α΄ του Μεγαλοπρεπούς. Αργότερα έγινε η νόμιμη σύζυγός του και μητέρα του σουλτάνου Σελίμ Β΄. Η Χουρέμ, ως νόμιμη σύζυγος του Σουλεϊμάν, έγινε η ισχυρότερη γυναίκα στο παλάτι Τοπ Καπί μετά το θάνατο της μητέρας του, Βαλιντέ Αϊσέ Χαφσά Σουλτάν. Παρ' όλα αυτά μερικές τουρκικές πηγές αναφέρουν και την Μαχιντεβράν Σουλτάν ως χασεκί σουλτάνα του Σουλεϊμάν Α΄.

Ο τίτλος αργότερα πέρασε στην Νουρμπανού Σουλτάν, αγαπημένη σύζυγο του Σελίμ Β΄, γιου της Χουρέμ και μητέρα του επόμενου σουλτάνου Μουράτ Γ΄. Το 1575, λίγο μετά την ανάρρηση του Μουράτ Γ΄, γιου της Νουρμπανού, στο θρόνο, η αγαπημένη του παλλακίδα Σαφιγιέ Σουλτάν έγινε χασεκί, και της δόθηκε υψηλότερη κατάταξη από τις αδελφές του Μουράτ Γ΄, την Εσμαχάν Σουλτάν, την Γκεβχερχάν Σουλτάν, την Σαχ Σουλτάν και την Φατμά Σουλτάν, καθώς και από την θεία του, Μιχριμάχ Σουλτάν, η οποία ήταν κόρη του Σουλεϊμάν Α΄ και της Χουρέμ.

Κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Μεχμέτ Γ΄, γιου της Σαφιγιέ Σουλτάν,ο τίτλος της χασεκί σουλτάνας δεν χρησιμοποιήθηκε. Αυτός είχε δύο συζύγους, την Χαντάν Σουλτάν και την Χαλιμέ Σουλτάν, οι οποίες όμως δεν κατείχαν τον τίτλο της χασεκί σουλτάνας. Ωστόσο, σύμφωνα με τον σύγχρονο των γεγονότων ιστορικό Μουσταφά Σελανικί, ο Μεχμέτ Γ΄ είχε δώσει τον τίτλο της χασεκί σε μια παλλακίδα του, την Φουλανέ Χατούν, που ήταν μητέρα ενός γιου.[1]

Ο γιος του Μεχμέτ Γ΄, ο Αχμέτ Α΄, τον οποίο είχε αποκτήσει με την Χαντάν Σουλτάν, έδωσε τον τίτλο της χασεκί στην Μαχπεϊκέρ Κιοσέμ Σουλτάν, την αγαπημένη σύζυγό του και μητέρα των σουλτάνων Μουράτ Δ΄ και Ιμπραήμ Α΄.

Ο Οσμάν Β΄, γιος του Αχμέτ Α΄ και της Μαχφιρούζ Χατιτζέ Σουλτάν, έδωσε τον τίτλο στη γυναίκα του Αϊσέ Σουλτάν.

Κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Μουράτ Δ΄, γιου του Αχμέτ Α΄ και της Κιοσέμ, ο τίτλος έγινε «βασιλική σύζυγος». Η παρουσία της Αϊσέ καταγράφεται ως της μόνης χασεκί του Μουράτ Δ΄ μέχρι το τέλος της βασιλείας του, οπότε εμφανίστηκε και δεύτερη χασεκί.[2]

Αλλά και πάλι οι χασεκί σουλτάνες συνέχισαν να κατατάσσονται σε υψηλότερες θέσεις από τις πριγκίπισσες της δυναστείας. Ο Ιμπραήμ Α΄, γιος του Αχμέτ Α΄ και της Κιοσέμ, είχε οκτώ χασεκί: την Τουρχάν Χατιτζέ Σουλτάν, την Σαλιχά Ντιλασούμπ Σουλτάν, την Χατιτζέ Μουαζέζ Σουλτάν, την Αϊσέ Σουλτάν, την Μαχιενβέρ Σουλτάν, την Σιβεκάρ Σουλτάν, την Σατσμπαγλί Σουλτάν και την Χιουμασάχ Σουλτάν, την οποία νυμφεύτηκε όπως ο Σουλεϊμάν Α΄ την Χουρέμ.

Ο γιος του Ιμπραήμ Α΄, ο Μεχμέτ Δ΄, τον οποίο είχε αποκτήσει με την Τουρχάν Χατιτζέ, είχε μία μόνο χασεκί, την Εμετουλάχ Ραμπιά Γκιουλνούς Σουλτάν, η οποία ήταν και η τελευταία κάτοχος του τίτλου, εφόσον μετά ο τίτλος καταργήθηκε.

Ο τίτλος αργότερα αντικαταστάθηκε από τον τίτλο καντινεφέντι.

Λίστα των Χασεκί Σουλτάνων

Επεξεργασία
Όνομα Πατρικό όνομα Καταγωγή Έπαψε να είναι
αυτοκρατορική σύζυγος
Θάνατος Σουλτάνος
Χουρέμ Σουλτάν
خُرَّم سلطان
Αλεξάνδρα Αναστασία Λισόφσκα Πολωνική 15 Απριλίου 1558 Σουλεϊμάν Α΄
Αφιφέ Νουρμπανού Σουλτάν
نور بانو سلطان
Σεσίλια Βενιέρ Μπάφο
ή Ραχήλ
ή Καλέ Καρτάνου;
Ιταλική ή ιουδαϊκή
ή ελληνική
15 Δεκεμβρίου 1574
θάνατος του συζύγου
7 Δεκεμβρίου 1583 Σελίμ Β΄
Σαφιγιέ Σουλτάν
صفیه سلطان
Σοφία Μπελικούι Μπάφο; Ιταλική ή αλβανική 15 Ιανουαρίου 1595
θάνατος του συζύγου
10 Νοεμβρίου 1618 Μουράτ Γ΄
Μαχπεϊκέρ Κιοσέμ Σουλτάν
كوسم صولتان
Αναστασία Ελληνική 22 Νοεμβρίου 1617
θάνατος του συζύγου
3 Σεπτεμβρίου 1651 Αχμέτ Α΄
Αϊσέ Σουλτάν
عایشه سلطان
Άγνωστο Άγνωστη[3] 10 Μαΐου 1622
εκθρόνιση του συζύγου
μετά το 1640 Οσμάν Β΄
Αϊσέ Σουλτάν
عایشه سلطان
Αϊσέ Άγνωστη 8 Φεβρουαρίου 1640
θάνατος του συζύγου
1680 Μουράτ Δ΄
Τουρχάν Χατιτζέ Σουλτάν
ترهان خديجة سلطان
Νάντια Ουκρανική 12 Αυγούστου 1648
θάνατος του συζύγου
5 Ιουλίου 1683 Ιμπραήμ Α΄
Χατιτζέ Μουαζέζ Σουλτάν
هاتيس موازيز سلطان
Έυα Πολωνική[4] 12 Αυγούστου 1648
θάνατος του συζύγου
12 Σεπτεμβρίου 1687
Σαλιχά Ντιλασούμπ Σουλτάν
صالحة دل آشوب سلطان
Καταρίνα Σερβική[4] 12 Αυγούστου 1648
θάνατος του συζύγου
4 Δεκεμβρίου 1689
Αϊσέ Σουλτάν
عایشه سلطان
Αϊσέ Ταταρική 12 Αυγούστου 1648
θάνατος του συζύγου
Μαχιενβέρ Σουλτάν
ماهينفر سلطان
Άγνωστο Κιρκασιανή 12 Αυγούστου 1648
θάνατος του συζύγου
Λεϊλά Σατσμπαγλί Σουλτάν
ليلى ساتسباجلي سلطان
Λεϊλά Κιρκασιανή 12 Αυγούστου 1648
θάνατος του συζύγου
1694
Σιβεκάρ Σουλτάν
سيكار سلطان
Μεριέμ Αρμενική 12 Αυγούστου 1648
θάνατος του συζύγου
Χιουμασάχ Σουλτάν
ھما شاہ سلطان
Άγνωστο Κιρκασιανή 12 Αυγούστου 1648
θάνατος του συζύγου
1672
Εμετουλάχ Ραμπιά
Γκιουλνούς Σουλτάν

رابعة كلنوش سلطان
Ευμανία Βόρια Ελληνική 8 Νοεμβρίου 1687
εκθρόνιση του συζύγου
6 Νοεμβρίου 1715 Μεχμέτ Δ΄
Ραμπιά Σουλτάν
ربيعة سلطان
Άγνωστο Άγνωστη 6 Φεβρουαρίου 1695
εκθρόνιση του συζύγου
14 Ιανουαρίου 1712 Αχμέτ Β΄

Πιθανόν Χασεκί Σουλτάν

Επεξεργασία
Όνομα Πατρικό όνομα Καταγωγή Έπαψε να είναι αυτοκρατορική σύζυγος Θάνατος Σουλτάνος
Μαχιντεβράν Σουλτάν
ماه‌دوران سلطان
Ρόσνε Πραβάνε; Αλβανική ή καυκασιανή 7 Σεπτεμβρίου 1566
θάνατος του συζύγου
3 Φεβρουαρίου 1581 Σουλεϊμάν Α΄
Φουλανέ Χατούν
فولان هاتون
Άγνωστο Άγνωστη Ιούλιος 1598 Μεχμέτ Γ΄
Σανεβμπέρ Χατούν
سانافر هاتون
Άγνωστο Βοσνιακή 8 Φεβρουαρίου 1640
θάνατος του συζύγου
1677 Μουράτ Δ΄

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. Ipşırlı, Mehmet (Ιουνίου 1976). Mustafa Selaniki's history of the Ottomans. σελ. 172. 
  2. Peirce (1993) p.106–107
  3. Peirce (1993) p.106
  4. 4,0 4,1 A.D. Alderson, The Structure of the Ottoman Dynasty, Clarendon Press, Oxford, 1955, p.83