Μωάμεθ Γ΄

σουλτάνος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας

Ο Μωάμεθ Γ΄ (τουρκ. III. Mehmed Adlî, αποκαλούμενος ως Ο Δίκαιος, 26 Μαΐου 1566 - 21 Δεκεμβρίου 1603) ήταν σουλτάνος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας από το 1595 έως το θάνατό του το 1603.

Μωάμεθ Γ΄
محمد ثالث
Χαλίφης του Ισλάμ
Καίσαρας των Ρωμαίων
Υπηρέτης των δύο Ιερών Προσκυνημάτων
Ηγέτης των πιστών
Περίοδος16 Ιανουαρίου 1595 - 21 Δεκεμβρίου 1603 (8 έτη & 11 μήνες)
ΠροκάτοχοςΜουράτ Γ΄
ΔιάδοχοςΑχμέτ Α΄
Γέννηση26 Μαΐου 1566
Μανίσα, Οθωμανική Αυτοκρατορία
Θάνατος21 Δεκεμβρίου 1603 (37 ετών)
Τοπ Καπί, Κωνσταντινούπολη, Οθωμανική Αυτοκρατορία
Τόπος ταφήςΜαυσωλείο Μωάμεθ Γ΄, Αγία Σοφία (Κωνσταντινούπολη)
ΣύζυγοςΧαλιμέ Σουλτάνα
Χαντάν Σουλτάνα
ΕπίγονοιΗγεμόνας Σελίμ
Ηγεμόνας Τζιχανγκίρ
Ηγεμόνας Μαχμούτ
Αχμέτ Α΄
Μουσταφά Α΄
και 6 κόρες
Πλήρες όνομα
   Μωάμεθ μπιν Μουράτ
ΟίκοςΟθωμανική Δυναστεία
ΠατέραςΜουράτ Γ΄
ΜητέραΣαφιγιέ Σουλτάνα
ΘρησκείαΙσλάμ
Υπογραφή
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π  σ  ε )

Τα πρώτα χρόνια

Επεξεργασία

Ο Μωάμεθ Γ' γεννήθηκε στη Μανίσα το 1566, λίγους μήνες πριν τον θάνατο του προπάππου του, Σουλεϊμάν Α' του Μεγαλοπρεπούς. Ήταν γιος του Μουράτ Γ΄, γιου του Σελίμ Β΄, ο οποίος ήταν γιος του σουλτάνου Σουλεϊμάν και της Χιουρέμ. Μητέρα του ήταν η σουλτάνα Σαφιγιέ, η οποία ήταν Αλβανή[1]. Ο προπάππους του πέθανε την ημέρα που γεννήθηκε και ο παππούς του, Σελίμ Β', έγινε ο νέος σουλτάνος.

Ο Μωάμεθ Γ' έλαβε επιμελημένη μόρφωση στην Κωνσταντινούπολη, στα σουλτανικά ανάκτορα. Μεταξύ άλλων, είχε δάσκαλο και τον μετέπειτα Οικουμενικό Πατριάρχη Παχώμιο Β΄, ο οποίος τον δίδαξε φιλοσοφία και μαθηματικά[2].

Ο Μεχμέτ Γ' αποκαλούνταν «Γαζής» (= νικητής) και «Πορθητής του Εγκέρ» (Ουγγαρίας).

Οικογένεια

Επεξεργασία

Σύζυγοι

Γιοί

Κόρες

Βασιλεία

Επεξεργασία

Η άνοδός του στο θρόνο το 1595 εγκαινιάσθηκε με τον ομαδικό φόνο των 19 αδελφών του και 12 εγκύων «οδαλίσκων» του πατέρα του, αλλά και από αλλεπάλληλες στάσεις του οθωμανικού στρατού. Το σημαντικότερο πρόβλημα που είχε να αντιμετωπίσει ήταν ο πόλεμος με την Αυστρία, στο πλευρό της οποίας μάλιστα είχαν προσχωρήσει και οι υποτελείς στους Οθωμανούς ηγεμονίες της Βλαχίας, της Τρανσυλβανίας και της Μολδαβίας. Τον πρώτο χρόνο της βασιλείας του ο Χριστιανικός συνασπισμός είχε καταφέρει να του αποσπάσει το Γκραν και κάποιες θέσεις στην Ουγγαρία. Το 1596 ο Μεχμέτ ανέλαβε την ηγεσία του στρατού και αντεπιτέθηκε, καταφέρνοντας να νικήσει τους Χριστιανούς. Τα επόμενα χρόνια την ηγεσία του στρατού ανέλαβαν στρατηγοί του, τη διοίκηση του κράτους η δυναμική μητέρα του Σαφιγέ, ενώ ο ίδιος απορροφούνταν όλο και περισσότερο από τις απολαύσεις και τις ηδονές των ανακτόρων. Ο πόλεμος με τους Αυστριακούς γρήγορα έλαβε στατικό χαρακτήρα, με τους Οθωμανούς να αρκούνται στην υπεράσπιση των οχυρών θέσεών τους και τους Αυστριακούς να επιχειρούν χωρίς επιτυχία να αποσπάσουν κάποια από τα οχυρά των Οθωμανών[3].

Η παρακμή των διοικητικών θεσμών, η κατάρρευση της οικονομίας και οι συνεχείς πολεμικές αποτυχίες προκάλεσε μια γενικευμένη εξέγερση των σπαχήδων της Μικράς Ασίας, κλονίζοντας της οθωμανική εξουσία στην περιοχή. Ο Μεχμέτ αναγκάστηκε να εκστρατεύσει προσωπικά για να την καταστείλει, αλλά τότε ξέσπασε νέα επανάσταση στην Κωνσταντινούπολη κατά του «καθεστώτος του Χαρεμιού». Για να ελέγξει την κατάσταση ο Μεχμέτ αναγκάστηκε να ζητήσει τη βοήθεια των γενιτσάρων, με αποτέλεσμα να ξεσπάσει μια έντονη σύγκρουση μεταξύ των δύο στρατιωτικών σωμάτων, με καταστροφικές για την αυτοκρατορία συνέπειες. Ως αποκορύφωμα των κρίσεων οι Σαφαβίδες της Περσίας επιτέθηκαν το 1603 και κατέλαβαν την Ταμπρίζ (Ταυρίδα) και το Ερεβάν. Σε συγκεχυμένες και κρίσιμες συνθήκες ο Μεχμέτ ανατράπηκε και αντικαταστάθηκε από τον δευτερότοκο γιο του Αχμέτ (1603-1617).

Τότε (Δεκέμβριος του 1603) πέθανε, πιθανόν δολοφονήθηκε από παλατιανούς αξιωματούχους. Η Βασιλεία του είναι η πρώτη κατά την οποία σημειώθηκε υποχώρηση της Οθωμανικής ισχύος στην Ευρώπη.

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. Leslie P. Peirce, The Imperial Harem: Women and Sovereignty in the Ottoman Empire, σελ. 94, Νέα Υόρκη: Oxford University Press (1993) ISBN 0-19-507673-7 "Murad's favorite was Safiye, a concubine said to be of Albanian origin from the village of Rezi in the Ducagini mountains"
  2. Πηγή: Οικουμενικό Πατριαρχείο Αρχειοθετήθηκε 2007-09-30 στο Wayback Machine.
  3. Ο πόλεμος θα λήξει το 1606 με ασήμαντα εδαφικά οφέλη για τους Οθωμανούς, οι οποίοι όμως θα αναγκαστούν να παραιτηθούν από το φόρο υποτέλειας που εισέπρατταν πριν από τους Αυστριακούς. Η υποχώρηση αυτή, σε συνάρτηση με την οικονομική κατάρρευση λόγω των πολεμικών δαπανών θα επισπεύσει την Οθωμανική κάμψη των αρχών του 17ου αιώνα.