Χαφίζ Οσμάν
Ο Χαφίζ Οσμάν (Ḥāfiẓ ‛Uthmān ibn ‛Alī, γεν. Κωνσταντινούπολη, 1052/1642, θ. Κωνσταντινούπολη, 1698) ήταν οθωμανός καλλιγράφος. Το όνομα Χαφίζ, που στα αραβικά σημαίνει «εκείνος που γνωρίζει το Κοράνιο από μνήμης», του δόθηκε όταν απομνημόνευσε το Κοράνιο σε νεαρή ηλικία. Πατέρας του ήταν ο μουεζίνης Αλί Εφέντι. Καταγόταν από φτωχική οικογένεια και την εκπαίδευσή του στήριξε ο Φαζίλ Μουσταφά Πασά της οικογένειας Κιοπρουλού. Μαθήτευσε στο πλευρό του δερβίση ‛Ali Mustafa al-Ayyubi και αργότερα δίπλα στον Nafaszada Sayyid Isma‛il. Απέκτησε το δίπλωμα του καλλιγράφου σε ηλικία δέκα οκτώ ετών και αφιερώθηκε στη διδασκαλία και την καλλιγραφία.
| Χαφίζ Οσμάν | |
|---|---|
 | |
| Όνομα στη μητρική γλώσσα | حافظ عثمان (Οθωμανικά Τουρκικά) |
| Γέννηση | 1642[1][2][3] Κωνσταντινούπολη |
| Θάνατος | 1698[1][2][3] Κωνσταντινούπολη |
| Χώρα πολιτογράφησης | Οθωμανική Αυτοκρατορία |
| Ιδιότητα | καλλιγράφος |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Θεωρείται ο δεύτερος σημαντικότερος καλλιγράφος της οθωμανικής αυτοκρατορίας μετά τον Σεΐχ Χαμντουλάχ, του οποίο το ύφος ακολούθησε πιστά στα πρώιμα έργα του. Καθιέρωσε ένα απλό ύφος της γραφής νασκ (naskh) που εξελίχθηκε σε πρότυπο για τους μεταγενέστερους καλλιγράφους. Ανέπτυξε επίσης τη διακοσμητική γραφή dīvānī jalī, παραλλαγή της γραφής dīwānī, που χρησιμοποιήθηκε σε επίσημα έγγραφα της αυτοκρατορίας, ενώ πρώτος φιλοτέχνησε μεγάλες καλλιγραφικές συνθέσεις του προφήτη Μωάμεθ. Στα δικά του αντίγραφα του Κορανίου βασίζονται σήμερα τα περισσότερα από αυτά που παράγονται σήμερα στην Τουρκία.[4] Υπολογίζεται πως ολοκλήρωσε είκοσι πέντε αντίγραφα του Κορανίου και πληθώρα προσευχών ή καλλιγραφικών ασκήσεων. Συνήθιζε να επιμελείται σχολαστικά ο ίδιος τον κολοφώνα των έργων του.
Το 1106/1695 έγινε δάσκαλος του σουλτάνου Μουσταφά Β' και του αδελφού του Αχμέτ Γ΄. Περιγράφεται ως ικανός και ευσυνείδητος δάσκαλος, που δεν αμοιβόταν για τις υπηρεσίες του. Γνωρίζουμε τουλάχιστον πενήντα μαθητές του και στους πιο επιφανείς ανήκουν οι Γεντικουλέλι Σεγίντ Αμντουλάχ, Γιουσούφ Ρουμί (θ. 1121/1709), Ροντοσιζάντε Αμπντουλάχ (θ. 1116/1704), Γιουσούφ Μεεντί (θ. 1133/1731) και Μεχμέντ Γκιριντί (θ. 1165/1765).
Καθώς δεν ανέλαβε ποτέ δημόσιο αξίωμα, ο Χαφίζ Οσμάν ταξίδεψε αρκετά και τα έργα του φέρουν υπογραφές που καταγράφουν τους τόπους που επισκέφτηκε, μεταξύ αυτών η Προύσα και η Αδριανούπολη στην Τουρκία, η Αίγυπτος και η Χιτζάζ. Παράλυτος κατά τα τρία τελευταία χρόνια της ζωής του, πέθανε στην Κωνσταντινούπολη και τάφηκε στο τζαμί Κοτζά Μουσταφά Πασά.
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ 1,0 1,1 (Αγγλικά) Union List of Artist Names. 500319047. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ 2,0 2,1 Artnet. hafiz-osman. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ 3,0 3,1 (Αγγλικά, Ιταλικά, Ιαπωνικά) opac.vatlib.it. 495/187562.
- ↑ Schimmel Annemarie, Deciphering the signs of God: a phenomenological approach to Islam, SUNY Press, 1994, σ. 154
Πηγές Επεξεργασία
- Nabil Saidi. «Hafiz Osman.» Grove Art Online. Oxford Art Online. 2009
- M. Ugur Derman, Masterpieces of Ottoman Calligraphy, κατάλογος έκθεσης Μουσείου Sakıp Sabancı, 2004
Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία
Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Hafiz Osman στο Wikimedia Commons