Χιερόνυμους Φράνκεν Ι

Φλαμανδός ζωγράφος του μπαρόκ

Ο Χιερόνυμους Φράνκεν Ι (φλαμανδικά: Hieronymus Francken I ή Hieronymus Francken de Oude[6], περ. 1540, Χέρενταλς–1610, Παρίσι) ήταν Φλαμανδός ζωγράφος και σημαντικό μέλος της οικογένειας καλλιτεχνών Φράνκεν. Αφού εκπαιδεύτηκε στην Αμβέρσα, δραστηριοποιήθηκε κυρίως στη Γαλλία, όπου έγινε ζωγράφος στη γαλλική Αυλή. Οι συνθέσεις του με κομψές ομάδες μορφών που χορεύουν, μουσικούς και αυλικούς προαναγγέλλουν την ανάπτυξη αυτού του είδους ζωγραφικής κατά τον 17ο αιώνα.[7]

Χιερόνυμους Φράνκεν I
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Hieronymus Francken I (Ολλανδικά)
Γέννηση1540[1][2][3]
Herentals
Θάνατος1  Μαΐου 1610[1][2]
Παρίσι
Χώρα πολιτογράφησηςΚάτω Χώρες των Αψβούργων
Ιδιότηταζωγράφος[4]
ΑδέλφιαΦρανς Φράνκεν ο πρεσβύτερος[5]
Αμπρόσιους Φράνκεν Ι[5]
ΚίνημαΑναγέννηση
Είδος τέχνηςρωπογραφία
Καλλιτεχνικά ρεύματαΑναγέννηση
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Βιογραφία Επεξεργασία

Ο Χιερόνυμους Φράνκεν Ι γεννήθηκε στο Χέρενταλς, γιος του Νικολάες Φράνκεν, ενός ζωγράφου από το Χέρενταλς.[8] Αργότερα, ο πατέρας του εγκαταστάθηκε στην Αμβέρσα και ήταν, πιθανόν, ο πρώτος του δάσκαλος.[9] Οι αδελφοί του, Φρανς Φράνκεν ο πρεσβύτερος και Αμπρόσιους Φράνκεν Ι ήταν και οι δύο επιτυχημένοι ζωγράφοι.

 
Καρναβάλι στη Βενετία

Σύμφωνα με τον πρώιμο βιογράφο του 17ου αιώνα Κάρελ φαν Μάντερ, ο οποίος αναφέρεται σε αυτόν χρησιμοποιώντας τρία διαφορετικά ονόματα, Ieroon Francken van Herenthals, Ieroon Vrancks και Ieroon Franck, ο Φράνκεν ήταν μαθητής του Φρανς Φλόρις.[10] Πιθανόν πήγε να εργαστεί με τον Φλόρις κατά τα πρώτα έτη της δεκαετίας του 1560.[11] Δεν είναι σαφές αν ταξίδεψε στην Ιταλία μετά την εκπαίδευσή του στην Αμβέρσα. Το ταξίδι αυτό υπαγορεύεται από ένα έργο του του 1565 που απεικονίζει σκηνή από το Καρναβάλι της Βενετίας (σήμερα στο Μουσείο Σούερμοντ - Λούντβιχ του Άαχεν).[9]

Από το 1566 ως το 1572 βρισκόταν στη Γαλλία, όπου ήταν ένας από τους "δασκάλους" που προσλήφθηκαν για να διακοσμήσουν το Ανάκτορο του Φονταινεμπλώ.[12] Ο Κορνέλις Φλόρις, αδελφός του Φρανς Φλόρις, αρχιτέκτονας από την Αμβέρσα, έστειλε τον γιο του στο Παρίσι για να εκπαιδευτεί από τον Χιερόνυμους Φράνκεν Ι..[9] Ο Χιερόνυμους έγινε "Δάσκαλος" στο Παρίσι το 1570 και Γάλλος πολίτης το 1572.[11] Αυτό δεν τον απέτρεψε από το να επισκέπτεται τακτικά την Αμβέρσα. Το 1571 βρισκόταν στην πόλη για να ολοκληρώσει την Προσκύνηση των Μάγων, πίνακα που είχε μείνει ημιτελής όταν ο Φρανς Φλόρις απεβίωσε το 1570.[13] Το 1574 καταγράφεται και πάλι στην Αμβέρσα[14]

 
Αυλκοί κάνουν περίπατο σε κήπο

Το 1571 συνεργάστηκε με τον μικρό του αδελφό, Φρανς, σε ένα μεγάλο τρίπτυχο με θέμα την Λατρεία των Μάγων (σήμερα στα Βασιλικά Μουσεία Καλών Τεχνών του Βελγίου στις Βρυξέλλες και στο Μπρόμπτον Ορατόρυ του Λονδίνου), το οποίο φέρει το μονόγραμμά του, καθώς και αυτό του μικρότερου αδελφού του, Φρανς. Στο τρίπτυχο οι αδελφοί περιέλαβαν και αυτοπροσωπογραφίες τους σε προφίλ: Ο Χιερόνυμους στην αριστερή πτέρυγα και ο Φρανς στη δεξιά πτέρυγα του τριπτύχου.[11]

Από το 1578 ως τον θάνατό του, ο Χιερόνυμους έζησε στο Παρίσι και στο Φονταινεμπλώ. Το 1578 νυμφεύτηκε για δεύτερη φορά. Δεύτερη σύζυγός του ήταν η Φρανσουάζ Μιράιγ (Françoise Miraille), θυγατέρα Ιταλού κεντητή, ο οποίος ήταν, επίσης, οικονόμος της Μαντάμ ντε λα Ρος-συρ-Υόν στην οδό Τουρνόν. Το ζευγάρι απέκτησε επτά παιδιά. Το 1619 τέσσερα από τα παιδιά του καταγράφονται εν ζωή.[14] Η θυγατέρα του Ιζαμπέλλα Φράνκεν έγινε ζωγράφος ιστορικών θεμάτων και ρωπογραφιών.[15] Ο Χιερόνυμους ήταν επιτυχημένος καλλιτέχνης και σύχναζε σε κύκλους της ανώτερης μεσαίας τάξης. Είναι, επίσης, πιθανόν να ασχολήθηκε και με το εμπόριο έργων τέχνης.[11]

Ο Χιερόνυμους ονομάστηκε Αυλικός ζωγράφος το 1594.[14] Η θητεία του στη Γαλλική Αυλή είχε ήδη αρχίσει πριν εκείνη την ημερομηνία. Κατά τη διάρκεια της σταδιοδρομίας του υπηρέτησε μεγάλο αριθμό βασιλέων και βασιλισσών, όπως η Λουίζα της Λωρραίνης (το 1578, 1587 και 1588), ο Ερρίκος Γ΄ της Γαλλίας (το 1583), η βασιλομήτωρ Αικατερίνη των Μεδίκων (1586, 1600 και 1603) και ο Ερρίκος Δ΄ της Γαλλίας (1603 και 1610), καθώς και τη Μαρία των Μεδίκων το 1603. Προς το τέλος της ζωής του, το 1607, ο Χιερόνυμους έγινε ευγενής και ήταν σε θέση να αναφέρεται στον εαυτό του ως noble homme, peintre du roy (ευγενής, ζωγράφος του βασιλέα).[11]

 
Αλληγορία της αγάπης και της λαγνείας

Ο Χιερόνυμους Φράνκεν ήταν ο Δάσκαλος του Άμπραχαμ Μπλούμερτ κατά τη βραχεία παραμονή του Μπλούμερτ στο Παρίσι και στο Φονταινεμπλώ από το 1581 ως το 1583.[16]

Έργο Επεξεργασία

Ο Χιερόνυμους Φράνκεν ζωγράφισε θρησκευτικά έργα, τα οποία ήταν ιδεαλιστικά και πλήρως ευθυγραμμισμένα με τις προτιμήσεις του 16ου αιώνα. Ζωγράφισε, επίσης, αλληγορικά έργα και ομάδες χορευτών στην Αυλή. Σε συνδυασμό με το έργο του Λοντεβάικ Τούπουτ οι συνθέσεις αυτές με τις μορφές που χορεύουν, τους μουσικούς και τους αυλικούς του Φράνκεν προαναγγέλλουν την εξέλιξη αυτού του είδους ζωγραφικής κατά τον 17ο αιώνα και, ειδικότερα, του έργου του ανεψιού του, Φρανς Φράνκεν του νεότερου.[9]

Ζωγράφισε, επίσης, πορτρέτα. Μια αυτοπροσωπογραφία του έχει διασωθεί ενώ συμπεριέλαβε αυτοπροσωπογραφίες σε πολλούς ιστορικούς πίνακές του. Το 1602 δημιούργησε ένα ομαδικό πορτρέτο μεγαλεμπόρων, αξιωματούχων της πόλης και δημοτικών συμβούλων του Παρισιού (άγνωστο πού βρίσκεται σήμερα αυτός ο πίνακας, πιθανόν καταστράφηκε το 1871.[11]

 
Vanitas, Capriccio Δομινικανού που κηρύττει ενώπιον του Αυτοκράτορα Καρόλου Ε΄

Οι πίνακές του έχουν δημιουργηθεί σε κομψό μανιεριστικό ύφος και συνδυάζουν στοιχεία από την Αμβέρσα, την Ιταλία (ειδικότερα από τη Βενετία) και τη Γαλλία, αν και η επίδραση του Φονταινεμπλώ είναι περισσότερο εμφανής.[13]

Ο Χιερόνυμους έτυχε μεγάλης αναγνώρισης για τα ανατομικά του σχέδια, όπως επιβεβαιώνεται από τη σειρά χαρακτικών του Φίλιπ Χάλλε, που εκδόθηκε υπό τον τίτλο Instruction et fondements de bien pourtraire. Έκανε, επίσης, σχέδια για χαρακτικά. Ένα υπογεγραμμένο σχέδιο με θέμα Άφετε τα παιδία ελθείν προς με έγινε χαρακτικό από τον Πέιτερ Μπάλντενς, αλλά δεν είναι γνωστά άλλα δικά του χαρακτικά.[11]

Οικογενειακό δένδρο Επεξεργασία

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 (Ολλανδικά) RKDartists. rkd.nl/explore/artists/29005. Ανακτήθηκε στις 23  Αυγούστου 2017.
  2. 2,0 2,1 «Hieronimus Franck». Biografisch Portaal. 35843541.
  3. Athenaeum. 11192. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. (Αγγλικά) Union List of Artist Names. 16  Νοεμβρίου 2017. 500026370. Ανακτήθηκε στις 14  Μαΐου 2019.
  5. 5,0 5,1 (Αγγλικά) Union List of Artist Names. 16  Νοεμβρίου 2017. 500026370. Ανακτήθηκε στις 21  Μαΐου 2021.
  6. Γνωστός επίσης και ως Hieronimus Franck (I), Hieronymus Franck (I), Hieronimus Francken (I)
  7. Hieronymus Francken I, Courtiers Strolling In a Garden Αρχειοθετήθηκε 2021-03-04 στο Wayback Machine. at Sotheby's
  8. Christa Grössinger, North-European panel paintings: catalogue of Netherlandish & German paintings before 1600 in English churches & colleges, Harvey Miller, 1992, p. 263
  9. 9,0 9,1 9,2 9,3 Ursula Härting. "Francken." Grove Art Online. Oxford Art Online, Oxford University Press. Web. 7 October 2016
  10. Ieroon Francken στο Schilder-boeck του Κάρελ φαν Μάντερ, 1604 (Ολλανδικά)
  11. 11,0 11,1 11,2 11,3 11,4 11,5 11,6 Peeters, Natasja, Connecting people : documenting the activities of the Antwerp painter Hieronymus Francken, and other Floris disciples, in Paris after 1566, in: Les échanges artistiques entre les anciens Pays-Bas et la France, 1482 - 1814 : actes du colloque international organisé par l'Institut de recherches historiques du Septentrion - UMR CNRS 8529 - Université de Lille 3 au Palais des Beaux-Arts de Lille les 28-29-30 mai 2008 (2010) , 117-128
  12. Ieroon Vrancks mentioned by karel van Mander in Cornelis Ketel's biography
  13. 13,0 13,1 Biographical details in the Larousse encyclopedia (French)
  14. 14,0 14,1 14,2 Hieronymus Francken I στο Ολλανδικό Ίδρυμα Ιστορίας της Τέχνης (Ολλανδικά)
  15. Isabella Francken, The Road to Calvary at Bonhams
  16. Ieroon Franck mentioned by Van Mander in Abraham Bloemaert biography

Δείτε επίσης Επεξεργασία

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία