Χιλιετηρίδα του Πολωνικού Κράτους

Η Χιλιετηρίδα του Πολωνικού Κράτους (πολωνικά: Tysiąclecie Państwa Polskiego‎‎) ήταν εθνική εορτή για τον εκχριστιανισμό της Πολωνίας και της επακόλουθης ίδρυσης του πρώτου πολωνικού έθνους. Οι εορτασμοί πραγματοποιήθηκαν κατά τη διάρκεια των ετών 1960–1966 με ψήφισμα του Σέιμ το 1958. Η έναρξη των εορτασμών πραγματοποιήθηκαν στην ολομέλεια της Εθνικής Επιτροπής του Μετώπου Ενότητας στις 16 Φεβρουαρίου 1960 στο Κάλις. Οι εορτασμοί του ιωβηλαίου πλαισιώθηκαν από το εκπαιδευτικό πρόγραμμα Χίλια σχολεία για τα 1000 χρόνια, κατά τη διάρκεια του οποίου τα έτη 1959–1972 χτίστηκαν σχεδόν 1.500 σχολεία.[1] Αποφασίστηκε να χρησιμοποιηθεί η επέτειος τόσο από την ιεραρχία της Καθολικής Εκκλησίας όσο και από το Ενιαίο Εργατικό Κόμμα Πολωνίας για την προπαγάνδα στην Πολωνία. Η εκκλησία σχεδίασε τον εορτασμό της χιλιετίας της βάπτισης της Πολωνίας, ενώ οι κρατικές αρχές τίμησαν αυστηρά το ιωβηλαίο των απαρχών του πολωνικού έθνους.

Τελετουργικό ιππικό ντυμένο με κοστούμια ουσάρων κατά τη διάρκεια της παρέλασης το 1966.

Ποικίλες ερμηνείες της επετείου Επεξεργασία

 
Μια σύγχρονη τοιχογραφία στο Γκνιέζνο που τιμά τη βάπτιση της Πολωνίας.

Η επέτειος ερμηνεύτηκε με διάφορους τρόπους ανάλογα με το πλαίσιο. Ενώ το μεγαλύτερο μέρος της διασποράς και της θρησκευτικής καθολικής κοινότητας εόρταζε την εισαγωγή του Χριστιανισμού στην Πολωνία, η υπό κομμουνιστική επιρροή κυβέρνηση του Ενιαίου Εργατικού Κόμματος Πολωνίας (ΕΕΚΠ), που ακολούθησε μια κρατική πολιτική αθεϊσμού, προσπάθησε να υπονομεύσει τους εθνικούς εορτασμούς με τη μεταφορά της επετείου ως επέτειο της γέννησης του πολωνικού έθνους. Με αυτόν τον τρόπο, το ΕΕΚΠ πλαισίωσε τους εορτασμούς ως κοσμική και πολιτική επέτειο αντί για θρησκευτική. Αυτό προκάλεσε τριβές μεταξύ της ΛΔ Πολωνίας και του Βατικανού, που είχε ως αποτέλεσμα να αρνηθεί δύο φορές στον Πάπα Παύλο ΣΤ΄ την άδεια να επισκεφθεί την Πολωνία το 1966. Όπως σημείωσε ο Βρετανο-Πολωνός ιστορικός Νόρμαν Ντέιβις, η Εκκλησία και το ΕΕΚΠ είχαν «αντίπαλες, και αμοιβαία αποκλειόμενες, ερμηνείες της σημασίας του βαπτίσματος της Πολωνίας».[2]

Εορτασμοί Επεξεργασία

Αναμνηστικά νομίσματα Επεξεργασία

Σε σχέση με τους εορτασμούς εκδόθηκαν αναμνηστικά νομίσματα. Τα σχέδιά τους ετοιμάστηκαν για διαγωνισμό που ανακοινώθηκε από την Εθνική Τράπεζα της Πολωνίας το 1957. Ως αποτέλεσμα της απόφασης, αποφασίστηκε το επόμενο έτος ότι το χαρτονόμισμα των 10 złoty που σχεδίασε ο Γιούζεφ Γκοσουάφσκι με την εικόνα του Μιέσκο Α΄ της Πολωνίας και της Πριγκίπισσας Ντουμπράβκα, θα κοβόταν ως αναμνηστικό νόμισμα των 100 ζλότι.[3] Έγινε ένα από τα πιο ακριβά νομίσματα της Λαϊκής Δημοκρατίας της Πολωνίας και, στη δεκαετία του 1970, ονομάστηκε «Το πιο όμορφο πολωνικό νόμισμα» από το περιοδικό Biuletyn Numizmatyczny. Με διάταγμα του Προέδρου της εξόριστης πολωνικής εξόριστης κυβέρνησης, Αούγκουστ Ζαλέσκι, της 1ης Ιουλίου 1966, αποφασίστηκε να κοπεί αναμνηστικό μετάλλιο της χιλιετηρίδας της χριστιανικής Πολωνίας [4] Στις 30 Ιουλίου 1966, το Γραφείο Χαρακτικής και Τυπογραφίας των ΗΠΑ εξέδωσε πάνω από 100.000.000 αναμνηστικά γραμματόσημα προς τιμήν της επετείου της χιλιετηρίδας.

Περιοδεία του Καρδινάλιου Βισίνσκι Επεξεργασία

Το 1966, ο Καρδινάλιος Στέφαν Βισίνσκι ταξίδεψε σε όλη τη χώρα, επισκεπτόμενος κάθε περιοχή, κατά την οποία τον υποδέχτηκαν δεκάδες και εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι. Κατά τη διάρκεια του εορτασμού, οι αρχές αρνήθηκαν να επιτρέψουν στον Βισίνσκι να παρευρεθεί σε εορτασμούς στο εξωτερικό. Κάθε εκκλησία στην Πολωνία ανάρτησε συνθήματα όπως Sacrum Poloniae Millenium (Ιερή Χιλιετηρίδα της Πολωνίας), καθώς και Poloniae semper fidelis (Πάντα πιστή στην Πολωνία) και Naród z Kościołem (Έθνος με την Εκκλησία). Στις 15 Μαΐου 1966, στη Βασιλική του Αγίου Πέτρου στη Ρώμη, ο Επίσκοπος Βλαντίσλαφ Ρούμπιν, εκπρόσωπος του Καρδινάλιου, έστειλε παπική λειτουργία προς τιμήν της επαρχίας της Πολωνικής Εκκλησίας. Καθώς διάβαζε ένα κήρυγμα στο Γκνιέζνο, ο Καρδινάλιος Βισίνσκι έκανε την εξής έκκληση: «Θέλω ειλικρινά να κοιτάξετε σταθερά στο παρελθόν και το παρόν και, μαθαίνοντας να αγαπάτε την ιστορία αυτού του χριστιανικού λαού, να κοιτάξετε με ανοιχτά μάτια την Καθολική του ουσία».[5]

Επετειακή παρέλαση Επεξεργασία

 
Μέλη των Στρατευμάτων Προστασίας Συνόρων στην παρέλαση.

Μια επετειακή παρέλαση της χιλιετηρίδας (Defiladzie Tysiąclecia) πραγματοποιήθηκε στις 22 Ιουλίου 1966 για να συμπέσει με τους ετήσιους εορτασμούς της Εθνικής Ημέρας της Αναγέννησης της Πολωνίας (που ορίστηκε στην επέτειο της υπογραφής του Μανιφέστου της ΠΕΕΑ).[6][7] Όπως οι περισσότερες στρατιωτικές παρελάσεις εκείνης της εποχής, πραγματοποιήθηκε μπροστά από μια εξέδρα κοντά στο Παλάτι του Πολιτισμού και της Επιστήμης στην Πλατεία Παρέλασης. Συμμετείχε ο Βουαντίσουαφ Γκομούουκα,[8] ο τότε Πρώτος Γραμματέας του Ενιαίου Εργατικού Κόμματος Πολωνίας, καθώς και μέλη του ΕΕΚΠ και του Πολωνικού Συμβουλίου Επικρατείας και του Σέιμ.[9] Η παρέλαση είδε χιλιάδες στρατιώτες των τριών τμημάτων υπηρεσίας του Πολωνικού Λαϊκού Στρατού να κατεβαίνουν στην πλατεία. Επιθεωρητής της παρέλασης ήταν ο Στρατάρχης της Πολωνίας Μάριαν Σπιχάλσκι, προεδρεύων ως Υπουργός Εθνικής Άμυνας. Ο διοικητής της παρέλασης που έδωσε τις εντολές και τις κατευθύνσεις της ήταν ο Υποστράτηγος Τσέσουαφ Βαρίσακ (1919-1979), ο διοικητής της Στρατιωτικής Περιφέρειας της Βαρσοβίας. Τόσο ο Στρατάρχης Σπιχάλσκι όσο και ο Στρατηγός Βαρίσακ χαιρέτισαν τα στρατεύματα στην παρέλαση με ένα μόνο Czołem, żołnierze! (σημαίνει Χαιρετίσματα, Στρατιώτες! στα πολωνικά), στο οποίο τα στρατεύματα απάντησαν Czołem, panie marszałku! (Χαιρετισμούς, στρατάρχη, κύριε!). Περιλάμβανε μονάδες όπως το Αντιπροσωπευτικό Σύνταγμα των Πολωνικών Ενόπλων Δυνάμεων και η Κεντρική Μπάντα του Πολωνικού Στρατού (με επικεφαλής τον Συνταγματάρχη Λίστοκ), όπου και οι δύο παρείχαν τελετουργικές τιμές. Περιείχε δόκιμους στρατιωτικών ακαδημιών και άλλων τελετουργικών μονάδων ντυμένους με πολωνικές ιστορικές στρατιωτικές στολές που χρονολογούνται από τη δυναστεία των Πιαστ.[10][11] Μερικές από τις εποχές και τα γεγονότα που εκπροσωπήθηκαν ήταν οι Ιππότες του Μπολέσλαφ Α΄ του Γενναίου, η Μάχη του Γκρούνβαλντ και οι Πολωνικές Ένοπλες Δυνάμεις στην Ανατολή. Η Πολωνική Πολεμική Αεροπορία πραγματοποίησε επίσης μια πτήση σε σχήμα του Αετού των Πιαστ. Η παρέλαση θεωρείται σήμερα ως η μεγαλύτερη στρατιωτική παρέλαση στην ιστορία της Πολωνίας.[12] Ήταν επίσης το αποκορύφωμα όλων των εκδηλώσεων που σχετίζονταν με την επέτειο.

Συλλαλητήριο νεολαίας Επεξεργασία

Πάνω από 25.000 Πολωνοί νέοι συμμετείχαν σε ένα συλλαλητήριο νέων στην πρωτεύουσα.[13] Οι εκδηλώσεις χρηματοδοτήθηκαν από την Πολωνική Σοσιαλιστική Ένωση Νεολαίας.

Τελετή λήξης Επεξεργασία

Η τελετή λήξης των εορτασμών της Χιλιετηρίδας πραγματοποιήθηκε στο Συνέδριο του Πολωνικού Πολιτισμού στις 7-9 Οκτωβρίου 1966 στη Βαρσοβία, στην οποία συμμετείχαν συγγραφείς, επιστήμονες και ακτιβιστές από όλη τη χώρα.[14]

Βραβεία Επεξεργασία

 
Το σήμα.

Το Σήμα της 1000ης επετείου του Πολωνικού Κράτους (Odznaka 1000-lecia Państwa Polskiego) αποκαλύφθηκε το 1960 από την Εθνική Επιτροπή του Μετώπου Ενότητας του Έθνους για να διακρίνει άτομα ή οργανώσεις για τη συμμετοχή τους σε κοινωνικές δραστηριότητες σε σχέση με τον εορτασμό του τη Χιλιετηρίδα του Πολωνικού Κράτους.[15][16][17]

Τα ακόλουθα άτομα έχουν βραβευτεί με το σήμα:

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. Słownik 1970, σελ. 479.
  2. Norman Davies (30 Μαρτίου 2005). God's Playground: The origins to 1795. Columbia University Press. σελίδες 15–17. ISBN 978-0-231-12817-9. Ανακτήθηκε στις 5 Απριλίου 2012. 
  3. «Polish złoty». kiwix. kiwix.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Απριλίου 2012. Ανακτήθηκε στις 3 Ιανουαρίου 2012. 
  4. «Товар не найден». 
  5. Millenium Poloniae Christianae, 966—1966. // Rome: Centralny Ośrodek Duszpasterstwa Emigracji. — 1966. — p. 335
  6. «Defilada tysiąclecia - partyjne obchody milenium - zdjęcie nr 7». 
  7. Publicznej, Instytut Pamięci Narodowej--Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu Biuro Edukacji (6 Δεκεμβρίου 2006). «Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej». Instytut. 
  8. Mazur, Mariusz (6 Δεκεμβρίου 2004). Polityczne kampanie prasowe w okresie rządów Władysława Gomułki. Lubelskie Tow. Naukowe. ISBN 9788387833497. 
  9. «Niesamowita Defilada Tysiąclecia. Tak to wyglądało w 1966 [WIDEO] | Warszawa W Pigułce». 16 Αυγούστου 2015. 
  10. «Kronika RP». 
  11. «MySQL Fatal Error». phistory.info. 
  12. «Jak wyglądała największa parada wojskowa w historii Polski». 19 Ιουλίου 2016. 
  13. Agency, United States Central Intelligence (6 Δεκεμβρίου 1966). «Daily Report, Foreign Radio Broadcasts». 
  14. Tadeusz Łepkowski, Słownik historii Polski. Βαρσοβία 1973, s.505
  15. Wyróżnienie dla sanockich harcerzy. Wydaw. Prasowe RSW „Prasa”. 12 Οκτωβρίου 1966. 
  16. asnieg.klub.chip.pl
  17. «1000 lecie Państwa Polskiego». 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία