BMW Isetta
Το BMW Isetta ήταν ένα μικροσκοπικό αυτοκίνητο πόλης, που παρήχθη από τη γερμανική αυτοκινητοβιομηχανία BMW, από τον Απρίλιο του 1955 έως τον Μάιο του 1962. Το όχημα ήταν αρχικά διαθέσιμο με μονοκύλινδρο κινητήρα 247 cm³ και ισχύος 12 hp, και από την σεζόν του 1957 κυβισμού 298 cm³ και ισχύος 13 hp. Συνολικά πωλήθηκαν 161.728 αντίτυπα όλων των εκδοχών του BMW Isetta,[1] με αποτέλεσμα να γίνει το πρώτο σε πωλήσεις μοντέλο με μονοκύλινδρο κινητήρα, στην παγκόσμια ιστορία της αυτοκίνησης.[2]
| BMW Isetta | |
|---|---|
 | |
| Σύνοψη | |
| Κατασκευαστής |  BMW |
| Παραγωγή | 1955 — 1962 |
| Αμάξωμα και σασί | |
| Κατηγορία | Μικροσκοπικό αυτοκίνητο πόλης |
| Αμάξωμα | 2-θέσιο κουπέ, με 1 πόρτα μπροστά |
| Διαμόρφωση | Κινητήρας πίσω, πίσω κίνηση |
| Σχετική εξέλιξη | BMW 600 |
| Σύστημα κίνησης | |
| Κινητήρας | 1955 — 1956 : 247 cm³ 12 hp 1956 — 1962 : 298 cm³ 13 hp Όλοι μονοκύλινδροι 4-χρονοι βενζίνης |
| Μετάδοση | 4-τάχυτο μηχανικό κιβώτιο |
| Χωρητικότητα καυσίμου | 13 λίτρα |
| Διαστάσεις | |
| Μεταξόνιο | 1.473 χιλιοστά |
| Μήκος | 2.285 χιλιοστά |
| Πλάτος | 1.380 χιλιοστά |
| Ύψος | 1.340 χιλιοστά |
| Κενό Βάρος | 350 κιλά |
| Χρονολόγιο | |
| Προηγούμενο μοντέλο | Κανένα |
| Επόμενο μοντέλο | BMW 700 |
Λόγω του αυγοειδούς σχήματος του αμαξώματος και της εμφάνισης τύπου φυσαλίδας που είχαν τα παράθυρα της αρχικής έκδοσης Isetta 250, το μοντέλο έγινε γνωστό ως «bubble car» («αυτοκίνητο φυσαλίδα»), όνομα που δόθηκε μεταγενέστερα και σε άλλα παρόμοια αυτοκίνητα.[3]
Iso Isetta
ΕπεξεργασίαΒασίστηκε στο ιταλικό Iso Isetta που παρουσιάστηκε επίσημα στο Σαλόνι Αυτοκινήτου του Τορίνο στις 22 Απριλίου 1953. Ήταν μια εντυπωσιακή και πρωτότυπη ιδέα κατασκευής ενός μικροσκοπικού φθηνού αυτοκινήτου πόλης από την εταιρεία ISO. Το όνομα του μοντέλου, με την υποκοριστική κατάληξη -etta, σήμαινε «μικρή Iso» στα ιταλικά.
Είχε μήκος μόλις 2,25 μέτρα και βάρος μόλις 330 κιλά, ενώ το σαλόνι ήταν για 2 ενήλικα άτομα και ίσως ακόμα και για ένα μικρό παιδί. Ο κινητήρας του προήλθε από μια μοτοσικλέτα της Iso, την Iso 200 και ήταν μονοκύλινδρος, 2-χρονος, κυβισμού 236 cm³, με ισχύ μόλις 9,5 hp στις 4.750 στροφές το λεπτό. Το εντυπωσιακό είναι ότι παρά τον εξαιρετικά μικρό κυβισμό του, κυκλοφόρησε εξ αρχής με 4-τάχυτο μηχανικό κιβώτιο, με τέσσερις ταχύτητες μπροστά και μία όπισθεν. Η επιτάχυνση του Isetta ήταν 0 - 50 km/h (0 - 31 mph) σε πάνω από 30 δευτερόλεπτα και η τελική του ταχύτητα ήταν 85 km/h (53 mph).
Το πιο εντυπωσιακό χαρακτηριστικό του Isetta (καθώς και όλων των μοντέλων διεθνώς που βασίστηκαν σε αυτό) ήταν ότι διέθετε μόνο μία μπροστινή πόρτα, που άνοιγε σαν πόρτα ψυγείου και στην εσωτερική πλευρά της είχε τοποθετηθεί το μινιμαλιστικό (με μόλις ένα ταχύμετρο) ταμπλό και στηριζόταν ο άξονας του τιμονιού. Και τα δύο, όταν άνοιγε η μοναδική πόρτα, «τραβιόντουσαν» μαζί της προς τα έξω. Η ιδέα της μπροστινής πόρτας, προήλθε από τα οικιακά ψυγεία που κατασκεύαζε η εταιρεία Iso πριν ασχοληθεί με μοτοσικλέτες και μικρά αυτοκίνητα.
Αν και το αρχικό πρωτότυπο, που διαμορφώθηκε το καλοκαίρι του 1952, ήταν τρίκυκλο, με δύο τροχούς μπροστά και έναν πίσω, σύντομα έγινε αντιληπτό ότι η λύση αυτή ήταν επικίνδυνη, καθώς το όχημα ήταν ευάλωτο στο ενδεχόμενο της ανατροπής. Για τον λόγο αυτό, το τελικό μοντέλο παραγωγής είχε δύο πίσω τροχούς, που είχαν όμως τοποθετηθεί πολύ κοντά μεταξύ τους, σε απόσταση μόλις 50 εκατοστών, προκειμένου να μη χρειάζεται η τοποθέτηση διαφορικού, επιτυγχάνοντας έτσι μείωση βάρους και κόστους παραγωγής.
BMW Isetta 250
Επεξεργασία
Την στιγμή που η BMW ήταν σε δραματική οικονομική κατάσταση και κινδύνευε με χρεωκοπία, ένα στέλεχος της εταιρείας εκτίμησε ιδιαίτερα το Iso Isetta στο Σαλόνι Αυτοκινήτου της Γενεύης τον Μάρτιο του 1954 και διαπραγματεύτηκε για τα δικαιώματα τις κατασκευής του στη Γερμανία. Τελικώς το πέτυχε, αν και από την άλλη ωστόσο, η BMW δεν έβγαλε ένα σκέτο αντίγραφο του Isetta, αλλά το διαμόρφωσε σε μία εντελώς δική της εκδοχή, με αποτέλεσμα την παρουσίαση της BMW Isetta μόλις στις 5 Μαρτίου 1955 και την έναρξη της παραγωγής τον Απρίλιο.
Ο κινητήρας της γερμανικής Isetta προήλθε από ανασχεδιασμό του κινητήρα της μοτοσικλέτας BMW R25/3, ώστε να προσαρμοστεί στο σασί του αυτοκινήτου. Για την ακρίβεια, ήταν ένας μονοκύλινδρος, 4-χρονος, κυβισμού 247 cm³, με ισχύ 9 kW (12 hp) στις 5.800 στροφές το λεπτό. Ο μοναδικός του κύλινδρος ήταν φτιαγμένος από χυτοσίδηρο (κοινώς μαντέμι) και η κυλινδροκεφαλή από αλουμίνιο. Ωστόσο, η κυλινδροκεφαλή είχε αναστραφεί κατά 180° σε σύγκριση με τον κινητήρα της μοτοσικλέτας. Η τελική ταχύτητα του BMW Isetta 250 ήταν επίσης 85 km/h (53 mph). Όπως ακριβώς συνέβη και με το Iso Isetta, παρά τον εξαιρετικά μικρό κυβισμό του, κυκλοφόρησε εξ αρχής με 4-τάχυτο μηχανικό κιβώτιο, με τέσσερις ταχύτητες μπροστά και μία όπισθεν.
Αν και τα βασικά στοιχεία του ιταλικού ντιζάιν του Iso Isetta παρέμειναν αμετάβλητα, η BMW προέβη σε πάρα πολλές διαφοροποιήσεις της εξωτερικής εμφάνισης. Αντίθετα με το Iso Isetta, οι μπροστινοί προβολείς ήταν ξεχωριστοί από το σασί και βιδωμένοι πάνω στα πλαϊνά του αμαξώματος, αντί για αναπόσπαστα μέρη του σασί. Επίσης, το πίσω μέρος του σασί επανασχεδιάστηκε ελαφρά, ώστε να προσαρμοστεί σε αυτό ο κινητήρας της BMW και η μπροστινή ανάρτηση άλλαξε. Ως αποτέλεσμα όλων αυτών των αλλαγών και της τοποθέτησης του νέου κινητήρα, δεν υπάρχουν κοινά ανταλλάξιμα μηχανικά μέρη μεταξύ του Iso Isetta και του BMW Isetta Moto Coupé, όπως το ονόμασε επίσημα η BMW, υποδηλώνοντας έτσι ότι ήταν κάτι ανάμεσα σε αυτοκίνητο και μηχανάκι.
Τα πρώτα BMW Isetta 250 κύλησαν από την γραμμή παραγωγής τον Απρίλιο του 1955, με αρχική τιμή πώλησης 2.580 γερμανικά μάρκα, ενώ στους πρώτους 8 μήνες παρήχθησαν γύρω στα 10.000 αντίτυπα. Στη Γερμανία, το όχημα μπορούσε να οδηγηθεί ακόμα και με άδεια μοτοσικλέτας.
BMW Isetta 300
Επεξεργασία
Το 1956, η Γερμανική κυβέρνηση άλλαξε τις απαιτούμενες προδιαγραφές των οχημάτων. Όσες άδειες οδήγησης Κατηγορίας IV εκδίδονταν από το έτος αυτό και μετά, επέτρεπαν μόνο την οδήγηση μικρών δικύκλων και όχι πλέον αυτοκινήτων με κυβισμούς μικρότερους από 250 cm³. Αντιθέτως, οι παλαιότερες άδειες οδήγησης Κατηγορίας IV διατήρησαν την ίδια νόμιμη ισχύ. Ταυτόχρονα επίσης, ο μέγιστος επιτρεπόμενος κυβισμός για την χαμηλή φορολογική τάξη όπου υπαγόταν το BMW Isetta ήταν 300 cm³.
Όλα αυτά ώθησαν την BMW να προβεί σε ανάλογη αύξηση του κυβισμού του Isetta. Τον Οκτώβριο του 1956, η εταιρεία εισήγαγε το ισχυρότερο BMW Isetta Moto Coupé DeLuxe. Τα αρχικά παράθυρα τύπου φυσαλίδας (bubble windows) αντικαταστάθηκαν από μακρύτερα συρόμενα παράθυρα. Οι μηχανικοί της BMW είχαν μεγαλώσει τον μοναδικό κύλινδρο του κινητήρα και συγκεκριμένα την διάμετρο του κυλίνδρου (bore) σε 72 mm και την διαδρομή του εμβόλου (stroke) σε 73 mm, αυξάνοντας έτσι τον συνολικό κυβισμό από τα 247 cm³ στα 298 cm³. Ταυτόχρονα, είχαν αυξήσει την σχέση συμπίεσης από 6,8:1 σε 7,0:1.
Ως αποτέλεσμα, ο κινητήρας απέδιδε πλέον 10 kW (13 hp) στις 5.200 στροφές το λεπτό και η ροπή αυξήθηκε στα 18.4 N·m στις 4.600 στροφές το λεπτό. Η τελική ταχύτητα του BMW Isetta 300 διατηρήθηκε στα 85 km/h (53 mph), αλλά η επιτάχυνση και η οδική συμπεριφορά σαφώς βελτιώθηκαν.
BMW 600
Επεξεργασία
Από τον Δεκέμβριο του 1957 έως τον Νοέμβριο του 1959, η BMW παρήγαγε επίσης και μία 4-θέσια εκδοχή της 2-θέσιας BMW Isetta, με μακρύτερο μεταξόνιο και μεγαλύτερη ισχύ, υπό την ονομασία BMW 600.
Με εξαίρεση την ενσωμάτωση των μπροστινών προβολέων στο σασί, αντί των ξεχωριστών από το αμάξωμα προβολέων της Isetta, το μπροστινό μέρος του BMW 600 με την ανοιγόμενη μπροστινή πόρτα, ήταν κοινό με αυτό της Isetta. Από την άλλη, το μεταξόνιο του 600 ήταν μακρύτερο, έχοντας έτσι 4-θέσιο εσωτερικό, και έφερε, εκτός της μπροστινής πόρτας, μία επιπλέον πόρτα στο πίσω δεξιό μέρος του σασί, επιτρέποντας πρόσβαση στα πίσω καθίσματα. Λόγω των αυξημένων διαστάσεων και βάρους, το 600 χρησιμοποίησε έναν μεγαλύτερο και ισχυρότερο 2-κύλινδρο κινητήρα 585 cm³ από την μοτοσικλέτα BMW R67, ισχύος 14,5 kW (19,4 hp). Η τελική ταχύτητα του 600 ήταν 103 km/h (64 mph).
Στα 2 έτη παραγωγής του, μόλις 34.813 αντίτυπα του BMW 600 παρήχθησαν, κυρίως λόγω του ανταγωνισμού από το Volkswagen Beetle (Σκαθάρι), αν και οι πωλήσεις του αρχικά ωφελήθηκαν από την ενεργειακή κρίση του 1956 - 1957, που προκλήθηκε από την Κρίση του Σουέζ.
Αντικατάσταση
Επεξεργασία
Το BMW 600 αντικαταστάθηκε από το πολύ μεγαλύτερο BMW 700, το οποίο ξεκίνησε να παράγεται τον Aύγουστο του 1959. Τον Μάιο του 1962, σχεδόν 3 έτη μετά την παρουσίαση του BMW 700, η BMW σταμάτησε την παραγωγή όλων των Isetta. Συνολικά πωλήθηκαν 161.728 αντίτυπα όλων των εκδοχών του μοντέλου, ενώ μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1970 αρκετά από αυτά συνέχιζαν να βρίσκονται στην καθημερινή κυκλοφορία. Μια σχετικά παρόμοια κατασκευή, επίσης, ήταν το Ελληνικό Αττικά, που βασιζόταν στο Γερμανικό Fuldamobil.
Αναφορές
ΕπεξεργασίαΒιβλιογραφία
Επεξεργασία- Flavio Campetti, Da Iso a Iso Rivolta - Il fascino di un marchio, Giorgio Nada Editore, 2004. ISBN 88-7911-319-4.
- Andy Schwietzer & Manfred Seehusen: BMW Isetta: Ein Auto bewegt die Welt, Bodensteiner Verlag, 2004. pp. 1–191.
- Eberhard Kittler, BMW - Alle Personenwagen seit 1928, Motorbuch Verlag. ISBN 978-3-613-02642-1.
- Lintelmann Reinhard, BMW Isetta und BMW 600/700, Komet, 2010. ISBN 389836903X.
- R. M. Clarke, Isetta 1953-64 Gold Portfolio, Brooklands Books, 1997. ISBN 1855203812, ISBN 9781855203815.
- Velocepress (BMW AG), BMW Isetta Factory Repair Manual, VALUEGUIDE INC, 2002. ISBN 1588500365, ISBN 9781588500366.
- Matt Stone & John Matras, 365 Cars You Must Drive, Foreword, 2006, p. 42. ISBN 9780760324141.
- Martin Buckley & Nick Dimbleby, BMW Cars, MotorBooks/MBI Publishing Company, 2002, ISBN 978-0760309216.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Επεξεργασία- Επίσημη ιστοσελίδα (Γερμανικά)