Chalcophora
Η Chalcophora είναι γένος εντόμων της τάξης των κολεοπτέρων και της οικογένειας των Buprestidae. Το γένος Chalcophora περιλαμβάνει μόνο τρία είδη στην Ευρώπη[1] και παγκοσμίως έχουν περιγραφεί 17 είδη[2]. Τα τρία ευρωπαϊκά είδη τα συναντάμε και στην Ελλάδα, το ένα είδος σε δυο υποείδη.
- Chalcophora detrita detrita (Klug, 1829)
- Chalcophora detrita marani Obenberger 1935
- Chalcophora intermedia Rey 1890
- Chalcophora mariana (Linnaeus 1758)
| Chalcophora | ||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Chalcophora mariana
(Linnaeus 1758) | ||||||||||||||||
| Συστηματική ταξινόμηση | ||||||||||||||||
|
Χαρακτηριστικά του ακμαίου Επεξεργασία
Η Chalcophora διαθέτει τα πιο μεγάλα είδη των Buprestidae στην Ευρώπη. Η Chalcophora mariana μπορεί να ξεπερνάει τα τρία εκατοστά, και η Chalcophora detrita είναι ακόμα μεγαλύτερη. Η Chalcophora δεν είναι όμως ευδιάκριτη, γιατί σε αντίθεση με τα περισσότερα Buprestidae τα χρώματα της δεν είναι γυαλιστερά αλλά χλωμά και καφέ σαν το χώμα. Σχεδόν δεν φαίνεται στις σκιές στους κορμούς των πεύκων, όπου σημειώνεται συχνά.
Το σχήμα του σώματός της μοιάζει με σκάφος, πρόνωτο και τα έλυτρα είναι ζαρωμένα μέχρι χαραγμένα. Οι κεραίες είναι σχετικά μικρές και λεπτές. Αποτελούνται από ένδεκα μέρη. Τα πόδια είναι γερά, οι ταρσοί είναι πενταμερείς σε όλα τα πόδια. Οι ταρσοί των αρσενικών είναι λίγο πιο πλατείς από τους ταρσούς των θηλυκών (Εικ.1 και εικ. 2).
Το όνομα Χαλκοφόρα εξηγείται από το γεγονός, πως το σώμα εκκρίνει μια λευκή λιπαρή ουσία. Σχετικά με την ποσότητα της ουσίας αυτής τα έντομα του ιδίου είδος μπορεί να φανούν πιο σκούρα ή πιο ανοικτά.
Βιολογία Επεξεργασία
Στα προνυμφιακά στάδια η Chalcophora σκάβει βαθιά στο ξύλο των πεύκων. Δεν μπορεί όμως να σκοτώσει τα δέντρα, αντίθετα σε υγιή δέντρα τα προνυμφιακά στάδια δεν μπορούν να επιβιώσουν. Το θηλυκό τοποθετεί τα αυγά σε νεκρά ή κομμένα δέντρα στο φλοιό. Τα πρώτα προνυμφιακά στάδια ακόμα δεν διεισδύουν στο ξύλο. Εάν το ξύλο επεξεργάζεται γρήγορα, η ποιότητα του ξύλου δεν μειώνεται.
Διαμονή και οικότοπος Επεξεργασία
Η Ch. detrita έχει ποντομεσογειακή διαμονή. Η Ch. mariana είναι στοιχείο της κασπίας πανίδας. Και τα τρία είδη ζουν στο πευκοδάσος των βουνών και στο πευκοδάσος κοντά στις παραλίες.
Τα είδη Επεξεργασία
Chalcophora detrita marani Επεξεργασία
Το ακμαίο κάνει την εμφάνισή του κατά την περίοδο από αρχές Μαρτίου μέχρι τέλος Σεπτεμβρίου. Το συναντάμε σε όλη την Ελλάδα και στην Κρήτη. [3]
-
Εικ.1: αρσενικό -
Εικ.2: Θηλυκό -
Εικ.3: από μπροστά -
Εικ.4: από πλευρά -
Εικ.5: από κάτω -
Εικ.6: σε φυσικό περιβάλλον
Chalcophora detrita detrita Επεξεργασία
Το ακμαίο κάνει την εμφάνισή του κατά την περίοδο από αρχές Μάιου μέχρι τέλος Ιουλίου. Το συναντάμε μόνο στα νησιά κοντά στην Τουρκία[4]
Chalcophora intermedia Επεξεργασία
Στη Ελλάδα συναντούμε το υποείδος Chalcophora intermedia intermedia ενώ το άλλο υποείδος Chalcophora intermedia fagniezi περιορίζεται στη Γαλλία.[5][6][7] Το είδος μοιάζει πολύ με την Chalcophora mariana,η διάταξη των τρίχων στο άνω χείλος (βλέπεται Εικ.11 για Chalcophora mariana), η φόρμα της πισινής άκρης των ελύτρων και τα αρσενικά γεννητικά όργανα των δυο ειδών όμως διαφέρουν. Το ακμαίο κάνει την εμφάνισή του κατά την περίοδο από τέλος Απριλίου μέχρι Αυγούστο. Το συναντάμε σε όλη την Ελλάδα.
Chalcophora mariana Επεξεργασία
-
Εικ.7: από πάνω -
Εικ.8: από πλευρά -
Εικ.9: από μπροστά -
Εικ.10: από κάτω -
Εικ.11: άνω χείλος, δεξιά χρωματισμένο
Στη Ελλάδα συναντούμε το υποείδος Chalcophora mariana mariana ενώ το άλλο υποείδος Chalcophora mariana massiliensis (Villers 1789) περιορίζεται στη μεσαία και δυτική Μεσόγειο.[8][9][10] Η διαμονή του είδους στην Ελλάδα είναι αρκετά περιορισμένη. Συναντούμε το έντομο μόνο στη Βόρεια και Κεντρική Ελλάδα. Το είδος φτάνει στην Ελλάδα από την Βόρεια Ευρώπη. Η διείσδυση του προς τη Νότια σταμάτησε τα καλύτερα προσαρμοσμένα είδη A. intermedia και A. detrita marani. Η Chalcophora mariana κάνει την εμφάνισή της κατά την περίοδο Απριλίου μέχρι Σεπτεμβρίου. Το άνω χείλος με την λεία προστινή περιοχή και με την σειρά γερών τριχών που χωρίζει την λεία περιοχή απο την περιοχή με χαλαρά μαλλιά απεικονίζεται στην εικόνα 11.
Πηγές Επεξεργασία
- H. Freude, K. W. Harde, G. A. Lohse: Die Käfer Mitteleuropas, Bd. 6. Spektrum Akademischer Verlag in Elsevier 1966, ISBN 3-827-40683-8
- H.Mühle, P.Brandl, M. Niehuis: Catalogus Faunae Graeciae; Coleoptera:Buprestidae Printed in Germany by Georg Rößle Augsburg 2000
Αναφορές Επεξεργασία
- ↑ «Fauna Europaea, ευρωπαϊκά είδη του γένους Chalcophora». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Δεκεμβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 26 Νοεμβρίου 2009.
- ↑ Απαρίθμηση ειδών Chalcophora στο GBIF
- ↑ «Fauna Europaea, Διανομή και ταξινόμηση του υποείδους Chalcophora detrita marani». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 26 Νοεμβρίου 2009.
- ↑ «Fauna Europaea, Διανομή και ταξινόμηση του υποείδους Chalcophora detrita detrita». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 26 Νοεμβρίου 2009.
- ↑ «Fauna Europaea, Διανομή και ταξινόμηση του είδους Chalcophora intermedia». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 26 Νοεμβρίου 2009.
- ↑ Fauna Europaea, Διανομή και ταξινόμηση του είδους Chalcophora intermedia intermedia[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ Fauna Europaea, Διανομή και ταξινόμηση του είδους Chalcophora intermedia fagniezi[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ Fauna Europaea, Διανομή και ταξινόμηση του είδους Chalcophora mariana
- ↑ «Fauna Europaea, Διανομή και ταξινόμηση του είδους Chalcophora mariana mariana». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Δεκεμβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 26 Νοεμβρίου 2009.
- ↑ «Fauna Europaea, Διανομή και ταξινόμηση του είδους Chalcophora mariana massiliensis». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Δεκεμβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 26 Νοεμβρίου 2009.