Pisa (καταδρομικό)
To Pisa ήταν θωρακισμένο καταδρομικό, το πρώτο της ομώνυμης κλάσης. Ναυπηγήθηκε στις αρχές του 20ου αιώνα για το Ιταλικό Βασιλικό Ναυτικό (Regia Marina) και συμμετείχε στον Ιταλοτουρκικό Πόλεμο του 1911–12. Υποστήριξε επιχειρήσεις στη Λιβύη καθώς και στα Δωδεκάνησα. Επίσης βομβάρδισε τα τουρκικά οχυρά στην είσοδο των Δαρδανελίων. Η πολεμική δράση του στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο ήταν σχετικά περιορισμένη εξαιτίας της παρουσίας των αυστροουγγρικών υποβρυχίων. Παρόλα αυτά συμμετείχε στη μάχη του Δυρραχίου στα τέλη του 1918. Μεταπολεμικά χρησιμοποιήθηκε ως εκπαιδευτικό πλοίο μέχρι την οριστική διαγραφή του από τις τάξεις του στόλου το 1937. Αργότερα διαλύθηκε για σκραπ.
 Το καταδρομικό Pisa (Φεβρουάριος 1932) | |
| Πληροφορίες | |
|---|---|
| Ναυπηγείο | Cantiere navale fratelli Orlando, Λιβόρνο |
| Έναρξη ναυπήγησης | 20 Φεβρουαρίου 1905 |
| Καθέλκυση | 15 Σεπτεμβρίου 1907 |
| Ένταξη σε υπηρεσία | 1η Σεπτεμβρίου 1909 |
| Δίδυμα σκάφη | Amalfi, Γεώργιος Αβέρωφ |
| Κατάληξη | αποσύρθηκε από την ενεργό υπηρεσία στις 28 Απριλίου 1937, αργότερα διαλύθηκε για σκραπ |
| Γενικά χαρακτηριστικά | |
| Μήκος | 140,5 m (ολικό) |
| Πλάτος | 21 m |
| Βύθισμα | 7,1 m |
| Πρόωση | 20,000 ihp |
| Ταχύτητα | 23 kn |
| Αυτονομία | 2.500 ναυτικά μίλια με ταχύτητα πλεύσης 12 kn |
| Πλήρωμα | 32 αξιωματικοί και 652-655 ναύτες |
| Οπλισμός | 2 διπλά πυροβόλα των 254 mm 4 διπλά πυροβόλα των 190 mm 16 πυροβόλα των 76 mm 8 πυροβόλα των 47 mm τρεις τορπιλοσωλήνες των 450 mm |
| Θωράκιση | Κύρια ζώνη θωράκισης: 200 mm Κατάστρωμα: 51 mm Γέφυρα: 180 mm Πύργοι πυροβόλων 254 mm: 160 mm Πύργοι πυροβόλων των 190 mm: 140 mm |
| Σημειώσεις | |
Τα στοιχεία αφορούν το πλοίο όταν ολοκληρώθηκε το 1929. Στη διάρκεια της επιχειρησιακής του ζωής ο οπλισμός και άλλες παράμετροι άλλαξαν. | |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Περιγραφή
ΕπεξεργασίαΤο καταδρομικό είχε ολικό μήκος 140,5 m, πλάτος 21 m και βύθισμα 7,1 m. Το εκτόπισμα του ήταν 9.832 t με κανονικό φόρτο και 10.600 t με πλήρες.[1] Το πλήρωμα αποτελούνταν από 32 αξιωματικούς και 652-655 ναύτες.[2] Το σύστημα πρόωσης απέδιδε μέχρι και 20.000 ihp ενώ η προβλεπόμενη μέγιστη ταχύτητα ήταν 22,5 kn.[3] Μάλιστα κατά τη διάρκεια των θαλάσσιων δοκιμών το Pisa έφτασε τους 23,47 kn και σε μέγιστη ισχύ 20.808 ihp. Η ακτίνα δράσης ήταν 2.500 ναυτικά μίλια με ταχύτητα πλεύσης 12 kn.[1]
Κύριο οπλισμό αποτελούσαν τέσσερα πυροβόλα των 254 mm τα οποία ήταν τοποθετημένα ανά δύο σε πύργους. Ο ένας πύργος βρίσκονταν μπροστά από από την υπερκατασκευή και ο άλλος στο πίσω μέρος. Οκτώ όπλα των 190 mm ήταν τοποθετημένα σε τέσσερις πύργους στα πλευρά του πλοίου. Προστασία απέναντι σε τορπιλακάτους και άλλους μικρούς στόχους παρείχαν 16 πυροβόλα των 76 mm και οκτώ των 47 mm. Επίσης ήταν εγκατεστημένοι τρεις τορπιλοσωλήνες των 450 mm. Κατά τη διάρκεια του Α' Παγκοσμίου Πολέμου 20 νέα πυροβόλα 76/40 αντικατέστησαν όλα τα όπλα των 76 mm και 47 mm.[1] Μάλιστα έξι από τα νέα πυροβόλα ήταν αντιαεροπορικά.[1]
Η κύρια ζώνη θωράκισης του Pisa είχε μέγιστο πάχος 200 mm[3] ενώ το κατάστρωμα προστατεύονταν από θωράκιση έως 51 mm. Της γέφυρας είχε πάχος 180 mm και των πύργων των κύριων πυροβόλων 160 mm.[2]
Επιχειρησιακή ιστορία
Επεξεργασία
Η ναυπήγηση του Pisa, που πήρε το όνομά του από την ομώνυμη πόλη,[4] ξεκίνησε στις 20 Φεβρουαρίου 1905 στις εγκαταστάσεις της Cantiere navale fratelli Orlando στο Λιβόρνο.[2] Η καθέλκυση του έλαβε χώρα στις 15 Σεπτεμβρίου 1907 και ολοκληρώθηκε την 1η Σεπτεμβρίου 1909.[1][4]
Όταν ξέσπασε ο Ιταλοτουρκικός πόλεμος στις 29 Σεπτεμβρίου 1911, το Pisa ήταν ναυαρχίδα του υποναυάρχου Ernesto Presbitero, διοικητή της 2ης Μεραρχίας της 1ης Μοίρας του Στόλου της Μεσογείου. Μαζί με το αδελφό πλοίο Amalfi συμμετείχαν στην επιβολή ναυτικού αποκλεισμού στην Τρίπολη της Λιβύης. Στις 2 Οκτωβρίου 1911 η Μεραρχία Εκπαιδεύσεως αντικατέστησε την 1η Μοίρα σε αυτά τα καθήκοντα, επιτρέποντας έτσι στα σκάφη της να επιστρέψουν στον κύριο ιταλικό στόλο.[5]
Ύστερα από την άκαρπη αναζήτηση του οθωμανικού στόλου και την αναίμακτη κατάληψη του Τομπρούκ,[6] τα καταδρομικά Pisa και Amalfi εντάχθηκαν σε ισχυρή ναυτική δύναμη μαζί με το θωρηκτό Napoli, το νεότευκτο θωρακισμένο καταδρομικό San Marco, τρία αντιτορπιλικά και δυο τορπιλακάτους.
Αποστολή του εν λόγω σχηματισμού ήταν η συνοδεία ιταλικών μεταγωγικών που είχαν προορισμό το λιβυκό λιμάνι της Ντέρνα. Όταν απέτυχαν οι διαπραγματεύσεις για την ειρηνική παράδοση της πόλης το Pisa βομβάρδισε τους στρατώνες και το φρούριο της. Οι αμυνόμενοι δεν ανταπέδωσαν στα πυρά και έτσι οι Ιταλοί αποφάσισαν να στείλουν λέμβο στην οποία επέβαιναν αξιωματικοί που θα διαπραγματεύονταν την ανακωχή. Αυτοί δέχθηκαν πυρά από ελαφρά όπλα (τυφέκια κλπ) και στη συνέχεια τα ιταλικά πλοία βομβάρδισαν την πόλη. Σύμφωνα με σύγχρονη του συμβάντος μαρτυρία, τα καταδρομικά κατέστρεψαν τη Ντέρνα μέσα σε 30 λεπτά.[7] Αποβατικό άγημα που στάλθηκε δεν κατάφερε να φτάσει στην ακτή εξαιτίας των εχθρικών πυρών και της θαλασσοταραχής. Μετά από την αποτυχημένη απόπειρα απόβασης, το Pisa και τα υπόλοιπα σκάφη της δύναμης βομβάρδισαν την ακτή για δύο ολόκληρες ώρες. Οι δυσμενείς καιρικές συνθήκες καθυστέρησαν την κατάληψη της πόλης μέχρι τις 18 Οκτωβρίου, οπότε και αποβιβάστηκε δύναμη 1.500 ανδρών.[7]
Το Pisa παρέμεινε στα νερά της Βορείου Αφρικής μέχρι τα μέσα Δεκεμβρίου του 1911 που αποφασίστηκε η επιστροφή του μεγαλύτερου μέρους της 1ης Μοίρας στην Ιταλία. Παραμονές Χριστουγέννων το καταδρομικό συνόδεψε μεταγωγικά που μετέφεραν στρατεύματα για να καταλάβουν τη Ζουάρα, όμως η επιχείρηση ματαιώθηκε εξαιτίας της κακοκαιρίας που επικρατούσε.[8]
Στα μέσα Απριλίου 1912 ο ιταλικός στόλος στάλθηκε στο ανατολικό Αιγαίο, σε μια προσπάθεια να εξαναγκάσει τον τουρκικό να ανοιχθεί στη θάλασσα για να τον αντιμετωπίσει. Τα Pisa και Amalfi αποτελούσαν την εμπροσθοφυλακή. Δεν υπήρξε επαφή των δύο δυνάμεων και έτσι τα καταδρομικά βομβάρδισαν τα τουρκικά οχυρά στην είσοδο των Δαρδανελίων, μέχρι την αναχώρηση του κορμού του ιταλικού στόλου για τις βάσεις του στις 19. Τα δύο καταδρομικά καθώς και αρκετά ελαφρά σκάφη παρέμειναν στο Αιγαίο για να πλήξουν το δίκτυο επικοινωνιών. Επίσης κατέλαβαν την Αστυπάλαια στις 28 Απριλίου ώστε να χρησιμοποιηθεί ως βάση για περαιτέρω επιχειρήσεις στην περιοχή.[9][10] Μία εβδομάδα αργότερα, συγκεκριμένα στις 4 Μαΐου, το Pisa υποστήριξε τις δυνάμεις που κατέλαβαν τη Ρόδο. Τον Σεπτέμβριο επέστρεψε στην Ιταλία. Μετά το τέλος του Ιταλοτουρκικού πολέμου πέρασε το πρώτο μισό του 1913 στην Κωνσταντινούπολη και το Αιγαίο, για να επιστρέψει τελικά στον μεγάλο ναύσταθμο του Τάραντα στις 24 Ιουνίου.[11]
Η Ιταλία κήρυξε τον πόλεμο στις Κεντρικές Δυνάμεις στις 23 Μαΐου 1915. Εκείνη τη χρονική στιγμή το Pisa βρίσκονταν στο Μπρίντεζι. Την ίδια νύχτα το Αυστροουγγρικό Ναυτικό βομβάρδισε τις ιταλικές ακτές επιχειρώντας έτσι να προκαλέσει προβλήματα στη διαδικασία της επιστράτευσης. Η Ανκόνα ειδικά υπέστη βαρύτατες ζημιές. Όλα τα εχθρικά πλοία επέστρεψαν με ασφάλεια στη βάση τους μετά το πέρας της επιχείρησης. Ασκήθηκε πίεση στο ιταλικό ναυτικό να απαντήσει στην πρόκληση των Αυστροουγγρικών. Αποφασίστηκε να σταλούν τα θωρακισμένα καταδρομικά, συμπεριλαμβανομένου του Pisa, από το Μπρίντιζι στη Βενετία ώστε να ενισχυθεί η ιταλική ναυτική παρουσία στην περιοχή.[12] Στις 7 Ιουλίου, μερικές ημέρες μετά την άφιξή τους, το Amalfi βυθίστηκε από εχθρικό υποβρύχιο και η απώλεια του είχε σαν συνέπεια να περιοριστεί σημαντικά η δράση των υπολοίπων ιταλικών σκαφών εκεί.[13][14] Τον Απρίλιο του 1916 το Pisa στάλθηκε στον Αυλώνα στην Αλβανία.[11] Συμμετείχε στον βομβαρδισμό του Δυρραχίου στις 2 Οκτωβρίου 1918, καταφέρνοντας μάλιστα να βυθίσει ένα εμπορικό πλοίο και να προκαλέσει ζημιές σε δύο ακόμα.[15]
Την 1η Ιουλίου 1921 το Pisa κατηγοριοποιήθηκε ως "παράκτιο θωρηκτό" και έκτοτε χρησιμοποιούνταν ως εκπαιδευτικό πλοίο. Το 1925 έγιναν μετατροπές ώστε να μπορεί να επιχειρεί από αυτό μία ιπτάμενη άκατος Macchi M.7. Την περίοδο 1925-30 το σκάφος χρησιμοποιήθηκε αποκλειστικά στην εκπαίδευση των ναυτικών δοκίμων. Διεγράφη από τη δύναμη του στόλου στις 28 Απριλίου 1937 και αργότερα διαλύθηκε για σκραπ.[1]
Παραπομπές
Επεξεργασία- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 Gardiner & Gray 1984, σελ. 261.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Fraccaroli 1970, σελ. 32.
- ↑ 3,0 3,1 Silverstone 1984, σελ. 290.
- ↑ 4,0 4,1 Silverstone 1984, σελ. 302.
- ↑ Beehler 1913, σελίδες 9, 19.
- ↑ Stephenson 2014, σελίδες 115–116.
- ↑ 7,0 7,1 Beehler 1913, σελ. 30.
- ↑ Beehler 1913, σελίδες 47, 50, 53.
- ↑ Beehler 1913, σελίδες 67–68, 71.
- ↑ Stephenson 2014, σελίδες 262–265.
- ↑ 11,0 11,1 Marchese 1996.
- ↑ Sondhaus 1994, σελίδες 274–76, 279.
- ↑ Halpern 1994, σελίδες 148, 151.
- ↑ Sondhaus 1994, σελ. 289.
- ↑ Halpern 1994, σελ. 176.
Βιβλιογραφία
Επεξεργασία- Beehler, William Henry (1913). The History of the Italian-Turkish War, Sept. 29, 1911 to Oct. 18, 1912. Annapolis, Maryland: Advertiser-Republican. OCLC 63576798.
- Fraccaroli, Aldo (1970). Italian Warships of World War I. London: Ian Allan. ISBN 0-7110-0105-7.
- Gardiner, Robert· Gray, Randal (1984). Conway's All the World's Fighting Ships: 1906–1921. Annapolis: Naval Institute Press. ISBN 0-87021-907-3.
- Halpern, Paul S. (1994). A Naval History of World War I. Annapolis, Maryland: Naval Institute Press. ISBN 1-55750-352-4.
- Marchese, Giuseppe (1996). «La Posta Militare della Marina Italiana 8^ puntata» (στα Ιταλικά). La Posta Militare (72). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2015-09-24. https://web.archive.org/web/20150924022336/http://www.giuseppemarchese.it/articoli/art_56/art56_8.html. Ανακτήθηκε στις 2015-09-09.
- Silverstone, Paul H. (1984). Directory of the World's Capital Ships. New York: Hippocrene Books. ISBN 0-88254-979-0.
- Sondhaus, Lawrence (1994). The Naval Policy of Austria-Hungary, 1867–1918: Navalism, Industrial Development, and the Politics of Dualism. West Lafayette, Indiana: Purdue University Press. ISBN 978-1-55753-034-9. OCLC 59919233.
- Stephenson, Charles (2014). A Box of Sand: The Italo-Ottoman War 1911–1912: The First Land, Sea and Air War. Ticehurst, UK: Tattered Flag Press. ISBN 978-0-9576892-7-5.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Επεξεργασία
Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Pisa (ship, 1909) στο Wikimedia Commons