Μίλι

Το μίλι ή μίλιον ή μίλλιον (mile) είναι η κατεξοχήν μονάδα μέτρησης μήκους (απόστασης) που χρησιμοποιείται στη ναυτιλία, αεροναυτιλία, αλλά και στη ξηρά σε διάφορες (αγγλοσαξονικές) χώρες.

Το μίλι διακρίνεται στο ναυτικό μίλι, στο γεωγραφικό μίλι, στο στατικό μίλι και άλλα, αλλά εξαρτάται και από την χώρα και την εποχή στην οποία χρησιμοποιείται.

Ναυτικό μίλι Επεξεργασία

Το ναυτικό μίλι (που είναι και σε ευρεία χρήση) είναι ίσο με την απόσταση του 1/60 της μοίρας δηλαδή ίσο με το 1΄ της γεωγραφικής μοίρας, (υπολογιζόμενο στο γεωγραφικό πλάτος των 45 μοιρών). Τούτο στη πράξη ισούται δηλαδή με 1.852 μέτρα ή 6.076 πόδες - όπως ορίστηκε διεθνώς το 1954).

Συνεπώς μίλι είναι το γραμμικό ανάπτυγμα τόξου ενός πρώτου μοίρας μεσημβρινού της γης υπολογιζόμενο στο γεωγραφικό πλάτος των 45 μοιρών.

Λόγω της καμπυλότητας της επιφάνειας της γης και της διόγκωσης στον ισημερινό οι μεσημβρινοί δεν αποτελούν μέγιστους κύκλους αλλά ελλείψεις στις οποίες η απόλυτη τιμή (Δφ 1΄) του ναυτ. μιλίου ποικίλει με τιμές 1.842,8 μ. παρά τον ισημερινό και 1.864 μ. κοντά στους πόλους. Έτσι καθορίστηκε η μέση τιμή, δηλαδή σε γεωγραφικό πλάτος των 45 μοιρών (1852,2 μ). Εύλογο είναι ότι όταν ένα πλοίο κινείται στις παραπάνω περιοχές της γης τότε ακολουθεί την ανάλογη κατά περιοχή τιμή του μιλίου που από τον ισημερινό με τη μικρότερη τιμή φθάνει τη μέγιστη στους πόλους.
Η θεωρητική τιμή του μιλίου είναι: 1 ν.μ.=1.853,42-10,55 συν2φ μέτρα.

Από τα παραπάνω συνάγεται ότι όση διαφορά σε πρώτα της μοίρας έχουν τα γεωγραφικά πλάτη δύο τόπων επί του αυτού όμως μεσημβρινού (γεωγραφικού μήκους) τοση είναι σε ναυτικά μίλια και η μεταξύ τους απόσταση.

Υποπολλαπλάσια Επεξεργασία

Το ναυτικό μίλι υποδιαιρείται σε 10 στάδια. Ένα ναυτικό στάδιο ισούται με 185,2 μ. (Ο καθένας διαπιστώνει ότι το ναυτικό μίλι είναι τελικά το 10πλάσιο της αρχαιότερης μονάδας μέτρησης μήκους, εκείνου του σταδίου των αρχαίων Ελλήνων, που η ισχύς του διατηρείται μέχρι σήμερα).

Πολλαπλάσιο του ναυτικού μιλίου είναι η ναυτική λεύγα = 1/20 της μοίρας = 3 ν.μ.

Γεωγραφικό μίλι Επεξεργασία

Το γεωγραφικό μίλι, αν και έχει καθοριστεί ως ίσο με 4' (πρώτα) της μοίρας στον ισημερινό δηλαδή ίσο με 7.422 μέτρα, σήμερα η χρήση του είναι σπάνια.

Στατικό μίλι Επεξεργασία

Το στατικό μίλι ή μίλι ξηράς που χρησιμοποιείται από τις αγγλοσαξονικές χώρες ως μονάδα μήκους αντί του χιλιομέτρου στη ξηρά καθώς και από ναυτιλλόμενους στα ύδατα των χωρών αυτών (ποτάμια, λίμνες των ΗΠΑ, Καναδά. Αυτό είναι ίσο προς 1.760 γυάρδες ή 5.280 πόδια = 1.609 μέτρα, με σχέση 1 ν.μ.= 1,15 στατικά μίλια. Αυτό σε αντίθεση με το άλλοτε χρησιμοποιούμενο μίλι Λονδίνου, που ήταν ίσο με 5.000 πόδια = 1,523 χλμ.

Ιστορία του στατικού μιλίου Επεξεργασία

Άλλα ιστορικά στατικά μίλια που υπήρξαν κατά εποχές και χώρες ήταν:

Ρωμαϊκό μίλι: ισοδύναμο με χίλια διπλά βήματα Ρωμαίου στρατιώτη ονομαζόμενο mile passum (m.p.) εξού και η διεθνής ονομασία της μονάδας. Οι διάφοροι αρχαιολόγοι αποδίδουν τιμή ποικίλλουσα στα 1.480 μ.
Η Βυζαντινή Αυτοκρατορία διατηρούσε το βυζαντινό μίλιον των 1.800 βημάτων.
Ταχυδρομικό ή παρισινό μίλι: ήταν σε χρήση στη Γαλλία πριν από την εισαγωγή του δεκαδικού μετρικού συστήματος και ισοδυναμούσε με 1.000 οργυιές = 1.949,04 μέτρα.
Τα ταχυδρομικά μίλια των βορείων κρατών ήταν μεγαλύτερα: σαξονικό = 7.500 μ., πρωσικό και αμβούργιο = 7.532μ., το αυστριακό = 7.586μ., το δανιμαρκικό = 7.532μ., ολλανδικό = 6.278,5 μ., το πολωνικό = 8.534,25 μ. και το σουηδικό = 10.684,44 μ.
Τα παλαιά ιταλικά κράτη είχαν σε χρήση βραχύτερα στατικά μίλια όπως: το ενετικό = 1.738,67 μ., το λομβαρδικό = 1.784,81 μ., το νεαπολιτανικό = 1.835,11 μ. και το πεδεμόντιο = 2.466,08 μ.
Των ΗΠΑ ισούται με το αγγλικό, ενώ μέχρι σήμερα στο Βέλγιο και Ελβετία ονομάζεται mille metrique αυτό τούτο το χιλιόμετρο.
Τέλος το πορτογαλικό = 2.065,65 μ.

Σχετική μονάδα Επεξεργασία

Μονάδα μέτρησης επιφανείας βασιζόμενη στο ναυτικό μίλι είναι το τετραγωνικό μίλι = 3,43 τ.χλμ χρησιμοποιούμενη μόνο σε καθορισμό θαλασσίων εκτάσεων, πολεμικών ασκήσεων και στη κατανομή έρευνας, σε επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης.