Scriptor Incertus

Ο Scriptor Incertus de Leone Armenio, δηλ. ο άγνωστος συγγραφέας για τον Λέοντα Ε΄ τον Αρμένιο, είναι ο συμβατικός λατινικός προσδιορισμός, που δίνεται στον ανώνυμο συγγραφέα ενός βυζαντινού ιστορικού έργου τού 9ου αι., από το οποίο σώζονται μόνο δύο αποσπάσματα.

Scriptor Incertus
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσες	μεσαιωνική ελληνική γλώσσα
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	ιστορικός
Περίοδος ακμής	9ος αιώνας

Το πρώτο απόσπασμα, που σώζεται στο Vat. gr. 2014 χειρόγραφο του 13ου αι. (που παρεμβάλλεται σε περιγραφές της αβαροπερσικής πολιορκίας της Κωνσταντινούπολης και της δεύτερης αραβικής πολιορκίας της Κωνσταντινούπολης, καθώς και σε αγιογραφικά κείμενα) στη Βιβλιοθήκη του Βατικανού, ασχολείται με την εκστρατεία τού Αυτοκράτορα Νικηφόρου Α΄ το 811 (βασ. 802–811 ) κατά των Βουλγάρων, η οποία έληξε στην καταστροφική μάχη της Πλίσκα. Ανακαλύφθηκε και δημοσιεύτηκε το 1936 από τον I. Dujčev και είναι επίσης γνωστό ως το Χρονικό τού 811 ή Απόσπασμα Dujčev.

Το δεύτερο, που σώζεται στο B.N. gr. 1711 χειρόγραφο των αρχών τού 11ου αι. στην Εθνική Βιβλιοθήκη τού Παρισιού, μαζί με το Χρονικόν τού Συμεών τού μαγίστρου και λογοθέτη, πραγματεύεται τις βασιλείες τού Mιχαήλ Α΄ Ραγκαβέ (βασ. 811–813 ) και τού Λέοντα Ε΄ τού Αρμένιου (βασ. 813–820), που ακολούθησαν μετά τον Νικηφόρο Α΄. Η ημερομηνία συγγραφής αμφισβητείται, αλλά η ζωηρότητα της αφήγησης υποδηλώνει ότι γράφτηκε από έναν σύγχρονο των γεγονότων, που περιγράφονται.

Τα δύο αποσπάσματα αναγνωρίστηκαν ως μέρος τού ίδιου έργου από τον Ανρί Γκρεγκουάρ με βάση τις ομοιότητες στο ύφος. Αν και γενικά το ύφος είναι ένας αναξιόπιστος δείκτης, αυτή η υπόθεση έγινε από τότε κοινά αποδεκτή. Και τα δύο αποσπάσμα παρέχουν πληροφορίες, που δεν περιλαμβάνονται στις σύγχρονες ιστορίες τού Θεοφάνη τού Ομολογητή και τού Συνεχιστή τού Θεοφάνη, και ο Γκρεγκουάρ υπέθεσε, πάλι με βάση το ύφος, ότι το έργο τού Scriptor Incertus (Άγνωστου Συγγραφέα) ήταν συνέχεια τού έργου τού ιστορικού τού 6ου αι. Ιωάννη Μαλάλα. Το δεύτερο απόσπασμα ήταν γνωστό και χρησιμοποιήθηκε από τον ψευδο-Συμεών τον Μάγιστρο τού τέλους τού 10ου αι., αλλά δεν φαίνεται να το χρησιμοποίησε για τις ενότητες της ιστορίας του πριν από τον Μιχαήλ Α΄.

Εκδόσεις

• 1ο απόσπασμα, κριτική έκδοση με γαλλική μετάφραση, I. Dujčev, «La chronique byzantine de l'an 811», στο: Travaux et Mémoires 1, 1965, σ. 205–254. Αγγλική μετάφραση σε WikiSource.
• 2ο απόσπασμα που περιλαμβάνεται στην έκδοση της σειράς Βόννης του "Συμεών μαγίστρου και λογοθέτη", Βόννη, 1842, σελ. 335–362 (σύνδεσμος archive.org ); διορθώσεις και σχόλια στην έκδοση της Βόννης από τον Ρόμπερτ Μπράουνινγκ.
• Κριτική έκδοση και των δύο αποσπασμάτων με ιταλική μετάφραση, Francesca Iadevaia, Scriptor incertus: testo kritiko, traduzione e note., Μεσσήνη, 1η έκδ. 1987, 2η έκδ. 1997, σελ. 149

Πρόσθετη βιβλιογραφία δίνεται από τον Πωλ Στέφενσον.

Πηγές

• Browning, Robert (1965). «Notes on the "Scriptor Incertus de Leone Armenio"» (στα γαλλικά). Byzantion 35: 389–411. 
• Grégoire, Henri (1936). «Un nouveau fragment du "Scriptor incertus de Leone Armenio"» (στα γαλλικά). Byzantion 11: 417–420. 
• (Αγγλικά) Kazhdan, Alexander (1991). «Scriptor Incertus». Στο: Kazhdan, Alexander, επιμ. The Oxford Dictionary of Byzantium. Οξφόρδη και Νέα Υόρκη: Oxford University Press, σσ. 1855–1856. ISBN 0-19-504652-8. 
• Neville, Leonora (2018). Guide to Byzantine Historical Writing. Cambridge University Press. ISBN 978-1-108663946. 
• Stephenson, Paul (2010) [2003]. «The Chronicle of 811 and the Scriptor Incertus». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Φεβρουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 12 Σεπτεμβρίου 2018.