Super Mario 64

βιντεοπαιχνίδι του 1996

Το Super Mario 64 (Ιαπωνικά: スーパーマリオ64 Χέπμπορν: Sūpā Mario Rokujūyon) είναι βιντεοπαιχνίδι πλατφόρμας, που αναπτύχθηκε και κυκλοφόρησε από τη Nintendo για το Nintendo 64. Κυκλοφόρησε στην Ιαπωνία στις 23 Ιουνίου του 1996, και αργότερα στη Βόρεια Αμερική στις 29 Σεπτεμβρίου του 1996 και στην Ευρώπη και Αυστραλία στη 1 Μαρτίου του 1997. Το Super Mario 64, μαζί με το Pilotwings 64, ήταν ένα από τα δύο παιχνίδια που κυκλοφόρησαν μαζί με την άφιξη της κονσόλας.[3] Είναι, επίσης, το παιχνίδι του Nintendo 64, με τις περισσότερες πωλήσεις, έχοντας πουλήσει πάνω από έντεκα εκατομμύρια αντίγραφα παγκοσμίως.[4][5] Μια επανέκδοση του παιχνιδιού με όνομα Super Mario 64 DS κυκλοφόρησε το 2004 για το Nintendo DS.

Super Mario 64
ΔημιουργόςNintendo EAD
ΕκδότηςNintendo
ΣκηνοθέτηςΣιγκέρου Μιγιαμότο
Γιοσιάκι Κοϊζούμι
Τακάσι Τεζούκα
ΠαραγωγόςΣιγκέρου Μιγιαμότο
ΣυνθέτηςΚότζι Κόντο
ΣειράSuper Mario
ΠλατφόρμαNintendo 64, iQue Player
Ημ/νία κυκλοφορίαςNintendo 64[1][2]
Ιαπωνία
23 Ιουνίου 1996
Αμερική
29 Σεπτεμβρίου 1996
Ευρώπη
1 Μαρτίου 1997
iQue Player
Κίνα
21 Νοεμβρίου 2003
ΕίδοςPlatformer
ModeSingle-player
δεδομένα (π  σ  ε )

Το παιχνίδι άφησε μια μόνιμη εντύπωση στο σχεδιασμό 3D βιντεοπαιχνιδιών, γνωστό πιο πολύ για τη χρήση του δυναμικού συστήματος κάμερας και του αναλογικού ελέγχου στις 360 μοίρες,[6][7][8] και είναι αναγνωρισμένο από κριτικούς και υποστηριχτές της σειράς, ως ένα από τα πιο σπουδαία και επαναστατικά παιχνίδια όλων των εποχών.[9][10][11][12][13][14]

Gameplay Επεξεργασία

Το Super Mario 64 είναι ένα 3D βιντεοπαιχνίδι πλατφόρμας, όπου ο παίκτης χειρίζεται τον Mario σε διάφορες πίστες. Κάθε επίπεδο είναι ένας περίφρακτος κόσμος, όπου ο παίκτης είναι ελεύθερος να περιπλανηθεί σε όλες τις κατευθύνσεις χωρίς περιορισμούς χρόνου. Οι κόσμοι έχουν εχθρούς, που επιτίθενται στον Mario, καθώς και φιλικά πλάσματα που παρέχουν βοήθεια, προσφέρουν πληροφορίες ή ζητούν μια χάρη. Ο παίκτης συλλέγει αστέρια σε κάθε επίπεδο, με κάποια να εμφανίζονται μόνο με την ολοκλήρωση συγκεκριμένων εργασιών, τα οποία εμφανίζονται από την αρχή του επιπέδου. Ορισμένες προκλήσεις γίνονται, νικώντας ένα αφεντικό, λύνοντας γρίφους, αντιμετωπίζοντας έναν αντίπαλο και συλλέγοντας κέρματα. Όσο περισσότερα αστέρια συλλέγονται, τόσο περισσότεροι χώροι στο κάστρο γίνονται διαθέσιμοι. Ο παίκτης ξεκλειδώνει πόρτες στο κάστρο με κλειδιά, τα οποία αποκτά νικώντας τον Bowser σε ειδικές (special) πίστες. Υπάρχουν, επίσης, πολλές κρυμμένες μίνι-πίστες και άλλα μυστικά στο παιχνίδι, τα περισσότερα τα οποία περιέχουν έξτρα αστέρια, τα οποία χρειάζονται για την πλήρη ολοκλήρωση του παιχνιδιού.

Πλοκή Επεξεργασία

Το παιχνίδι τοποθετείται στο κάστρο της Princess Peach, το οποίο αποτελείται από τρεις ορόφους, ένα υπόγειο, μια τάφρο και μια αυλή. Ο χώρος εκτός του κάστρου είναι μια εισαγωγική περιοχή, όπου μπορεί ο παίκτης να πειραματιστεί με τις ικανότητές του Mario. Διάσπαρτα σε όλο το κάστρο είναι είσοδοι σε επίπεδα μέσω μυστικών τοίχων και πινάκων ζωγραφικής.[15]

Το παιχνίδι ξεκινάει με ένα γράμμα από την Princess Peach, προσκαλώντας τον Mario να έρθει στο κάστρο της για μια τούρτα που έφτιαξε για αυτόν.[16] Όταν, όμως, έρχεται ο Mario, ανακαλύπτει ότι ο Bowser επιτέθηκε στο κάστρο και φυλάκισε την πριγκίπισσα και τους ανθρώπους της, χρησιμοποιώντας τη δύναμη των "120 Power Stars" του κάστρου. Πολλοί από τους πίνακες ζωγραφικής είναι πύλες σε άλλους κόσμους, όπου οι ακόλουθοι του Bowser κοιτάνε πάνω από τα αστέρια. Ο Mario διερευνά το κάστρο για αυτές τις πύλες για να μπει στους κόσμους και να επαναφέρει τα αστέρια. Έχει πρόσβαση σε περισσότερα δωμάτια, όσο επαναφέρει "Power Stars", και τελικά διασχίζει τρεις διαφορετικές πίστες εμποδίων με την κάθε μία να οδηγεί στη δική της μάχη με τον Bowser. Όταν νικήσει ο Mario τον Bowser τις πρώτες δύο φορές, παίρνει ένα κλειδί για το άνοιγμα ενός άλλου επιπέδου του κάστρου, ενώ όταν τον νικήσει στην τελική μάχη, η Peach απελευθερώνεται από το παράθυρο, πάνω από την είσοδο του κάστρου, και τον ανταμείβει, φιλώντας τον στη μύτη και φτιάχνοντας του τη τούρτα, που του υποσχέθηκε.[17][18][19]

Ανάπτυξη Επεξεργασία

Παρόλο που η ανάπτυξη του Super Mario 64 διήρκεσε δύο χρόνια, ξεκινώντας στις 7 Σεπτεμβρίου του 1994 και τελειώνοντας στις 20 Μαϊου του 1996, ο Σιγκέρου Μιγιαμότο είχε επινοήσει ήδη ένα τρισδιάστατο παιχνίδι Mario πριν από πέντε χρόνια, όταν δούλευε στο Star Fox, του SNES[20] Είχε σκεφτεί τη χρήση του Super FX, προκειμένου να αναπτυχθεί ένα παιχνίδι για το Super Nintendo Entertainment System με όνομα "Super Mario FX",[21] αλλά τελικά η ιδέα άλλαξε και προορίστηκε για το Nintendo 64. Αυτό δεν έγινε εξαιτίας των περιορισμών του συστήματος, αλλά επειδή το χειριστήριο του Nintendo 64 είχε περισσότερα κουμπιά για το gameplay.[11][22] Σύμφωνα με τον Dylan Cuthbert, πρώην μηχανικό της Argonaut Software, το Super Mario FX δεν έφτασε ποτέ στην κατάσταση της ανάπτυξης, και ότι το "Super Mario FX" ήταν το κωδικό όνομα του ίδιου του Super FX.[23]

Σύμφωνα με τον Jez San, ο σχεδιασμός του Super Mario 64 επηρεάστηκε από ένα πρωτότυπο ενός ακυρωμένου 3D παιχνιδιού πλατφόρμας της Argonaut Software, με πρωταγωνιστή τον Yoshi, το οποίο αργότερα θα γινόταν το Croc: Legend of the Gobbos.[24]

Η ανάπτυξη του παιχνδιού ξεκίνησε επίσημα στις 7 σεπτεμβρίου του 1994 και έληξε στις 20 Μαιου του 1996, ξωδεύοντας έναν παραπάνω χρόνο στον σχεδιασμό. Το παιχνίδι άρχισε ως ενα ισομετρικο παιχνίδι πλατφόρμας, παρόμοιο με το στυλ του Super Mario RPG: The legend of the seven stars. Αφού απορρίφθηκε αυτή η ιδέα, το πρώτο πρωτότυπο του παιχνιδιού που δημιοργήθηκε, είχε τον Μάριο να κυνηγάει ένα χρύσο κουνέλι, σε μια ίσια επιφανεια. αυτό το πρωτότυπο εξασφάλισε το στυλ παιχνιδιού του super mario 64.

Η όραση του Σιγκέρου Μιγιαμότο για το παιχνίδι ήταν ένα διαδραστικό 3D καρτούν και για αυτό ήθελε να δώσει στους χαρακτήρες όσο περισσότερη ζωντάνια ήθελε. ο χαρακτήρας του Μάριο από μόνος του, κατέληξε να έχει 208 κινήσεις, ενώ και άλλοι χαρακτήρες πήραν έμπνευση απο κανονίκους παράγωντες, όπως τα Boos τα οποία βασίζονται στην γυνάικα του Τακασι Ιζούκα, που όπως είπε και ο ίδιος, είναι ήσυχη συνήθως αλλά μια μέρα εξαγριώθηκε, γιατί ο Ιζούκα ξόδευε πάρα πολύ χρόνο στην δούλεια. Στο παιχνίδι τα boos, είναι ακίνητα όταν τα κοιτάς αλλά οταν τους γυρίζεις την πλάτη αρχίζουν να σε κυνηγάνε

Η πρώτη φορά μπορούσε κανείς να παίξει το παιχνίδι ήταν στην Nintendo Space World '95. Τότε το παιχνίδι ήταν 50% ετοιμο με τις βασικές κηνίσεις έτοιμες και 32 πίστες στο παιχνιδι αντί για τις 15 που είχε το τελικό προιών.

Η αρχική ημερομίνια κυκλοφορίας ήταν τα Χριστούγεννα του 1995 αλλα το παιχνίδι καθυστέρησε για περίπου 7 μήνες επειδή το παιχνίδι δεν ήταν ακόμα έτοιμο. 

Στο παιχνίδι, θα υπήρχε μια λειτουργία δύο παικτών που άφηνε τον δεύτερο πάικτη να παίξει ως τον αδερφό του Μάριο, τον Luigi όμως η κονσόλα δεν ήταν αρκετά δυνατη για να κάνει κάτι τέτοιο. Ο μιγιαμότο ήθελε να περιλάβει ένα μινι-παιχνίδι, πάλι για δύο παίκτες στο τελικό παιχνίδι, αλλά και αυτη ιδέα απορρίφθηκε, επειδή οι περισσότεροι ιδιοκτήτες του Nintendo 64 είχαν μόνο ένα χειρηστήριο.

Μουσική Επεξεργασία

Super Mario 64: Original Game Soundtrack
 
Soundtrack από Κότζι Κόντο
Κυκλοφόρησε1996[25]
Μουσικό είδοςΜουσική βιντεοπαιχνιδιού
Διάρκεια50:56[26]
ΔισκογραφικήNintendo

Η μουσική του βιντεοπαιχνιδιού δημιουργήθηκε από τον συνθέτη Κότζι Κόντο. Το Super Mario 64 είναι ένα από τα πρώτα παιχνίδια της σειράς που διαθέτει τον Charles Martinet ως τη φωνή του Mario. Διαθέτει επίσης και φωνές της Leslie Swan ως τη Princess Peach, η οποία έγραψε και το αγγλικό κείμενο του παιχνιδιού.[27]

Λίστα τραγουδιών Επεξεργασία

Super Mario 64: Original Game Soundtrack[26]
Αρ. Tίτλος Διάρκεια
1. "It's a Me, Mario!"   0:04
2. "Title Theme"   3:31
3. "Peach's Message"   0:08
4. "Opening"   0:34
5. "Super Mario 64 Main Theme"   2:22
6. "Slider"   2:49
7. "Inside the Castle Walls"   2:00
8. "Looping Steps"   0:27
9. "Dire, Dire Docks"   3:06
10. "Lethal Lava Land"   2:43
11. "Snow Mountain"   2:58
12. "Haunted House"   3:06
13. "Merry-Go-Round"   1:01
14. "Cave Dungeon"   3:45
15. "Piranha Plant's Lullaby"   2:19
16. "Powerful Mario"   0:54
17. "Metallic Mario"   0:54
18. "File Select"   0:44
19. "Correct Solution"   0:05
20. "Toad's Message"   0:05
21. "Power Star"   0:08
22. "Race Fanfare"   0:05
23. "Star Catch Fanfare"   0:05
24. "Game Start"   0:04
25. "Course Clear"   0:07
26. "Game Over"   0:17
27. "Stage Boss"   1:21
28. "Koopa's Message"   0:05
29. "Koopa's Road"   2:11
30. "Koopa's Theme"   2:30
31. "Koopa Clear"   0:05
32. "Ultimate Koopa"   2:51
33. "Ultimate Koopa Clear"   0:28
34. "Ending Demo"   1:16
35. "Staff Roll"   3:27
36. "Piranha Plant's Lullaby - Piano"   2:23
Συν. διάρκεια:
50:56

Υποδοχή Επεξεργασία

 Υποδοχή
Σκορ συναθροιστή
Συναθροιστής Σκορ
GameRankings 96.41%
(22 κριτικές)[28]
Metacritic 94/100
(13 κριτικές)[29]
Σκορ κριτικών
Δημοσίευση Σκορ
Allgame      [30]
Edge 10/10[31]
Electronic Gaming Monthly 9.5/10[32]
Famitsu 39/40[33]
Game Informer 9.75/10[34]
GameSpot 9.4/10[35]
IGN 9.8/10[36]

Το Super Mario 64 δέχτηκε θριαμβευτικές κριτικές και είναι το παιχνίδι του Nintendo 64 με τις περισσότερες πωλήσεις,[37] έχοντας πουλήσει 11 εκατομμύρια αντίτυπα από τον Μάιο του 2003.[38] Είναι το δεύτερο πιο δημοφιλές παιχνίδι στο Virtual Console του Nintendo Wii, μετά από το Super Mario Bros..[39]

Το παιχνίδι έχει επαινεθεί στον εν λόγω είδος των βιντεοπαιχνιδιών και εξακολουθεί να είναι εξαιρετικά αναγνωρισμένο. Έχει συγκεντρώσει πολλά βραβεία, συμπεριλαμβανομένων των "Game of the Year", καθώς και των καλύτερων επιλογών του "Player's Choice" της Nintendo. Επιπλέον, το Super Mario 64 έχει τοποθετηθεί σε υψηλή θέση σε καταλόγους καλύτερων παιχνιδιών από πολλούς κριτικούς, συμπεριλαμβανόμενων της IGN,[9][10][11] του Game Informer,[12] του Edge,[40] του Yahoo! Games,[13] καθώς και χρηστών του GameFAQs[14] και του Nintendo Power.[41] Το Electronic Gaming Monthly έδωσε στο παιχνίδι ένα χρυσό βραβείο στην αρχική του κριτική,[32] ενώ στο περιοδικό Edge, το Super Mario 64 ήταν το πρώτο παιχνίδι που έλαβε ένα τέλειο σκορ.[42] Το περιοδικό Maximum έδωσε στο παιχνίδι το βραβείο "Maximum Game of the Month".[43] Το Game Informer αρχικά έδωσε στο παιχνίδι ένα 9.75, αλλά μια δεκαετία αργότερα του έδωσε ένα 9.0 σε ένα "Retro Review".[34][44] Το περιοδικό Famitsu έδωσε στο παιχνίδι ένα 39/40.[33] Το Nintendo Power επευφήμησε τα γραφικά, τον ήχο και το gameplay, αλλά επέκρινε τις γωνίες της κάμερας.[45] Το περιοδικό Next Generation επαίνεσε πολλές πτυχές του παιχνιδιού, όπως τη μουσική, τα γραφικά και την έλλειψη χρόνου φόρτωσης, αν και σχολίασε ότι το παιχνίδι είναι λιγότερο προσιτό από τα προηγούμενα παιχνίδια Mario, χαρακτηρίζοντας τις ασταθείς κινήσεις της κάμερας του παιχνιδιού και την έλλειψη βέλτιστης γωνίας ως απογοητευτικές.[46]

Κριτικοί και προγραμματιστές βιντεοπαιχνιδιών επαίνεσαν το Super Mario 64 για τον σχεδιασμό και τη χρήση του 3D. Το παιχνίδι θεωρείται από το 1UP.com ως ένα από τα πρώτα παιχνίδια που μετέφεραν μια σειρά παιχνιδιών από 2D σε πλήρες 3D.[6] Το Maximum σχολίασε ότι "το παλιό είδος της πλατφόρμας 2D είναι ουσιαστικά νεκρό με την άφιξη αυτού του παιχνιδιού" και ότι "οι περιορισμοί που ενυπήρχαν σε αυτό το είδος έχουν σβηστεί μετά από το Mario 64."[47] Κατά τη μετάβαση στο 3D, πολλές από τις συμβάσεις της σειράς επανεξετάστηκαν δραστικά, δίνοντας έμφαση στην εξερεύνηση πάνω από το παραδοσιακό άλμα πλατφόρμας ή το "hop and bop". Αν και η ποιότητά του αμφισβητήθηκε από μερικούς, υποστηρίχθηκε ότι καθιέρωσε ένα εντελώς νέο είδος, διαφορετικό από αυτό των προηγούμενων παιχνιδιών της σειράς.[48]

Κληρονομιά Επεξεργασία

 
Αντί να μένει πίσω από τον Mario, η κάμερα περιστρέφεται για να δείξει τη διαδρομή

Οι κριτικοί αναγνωρίζουν το Super Mario 64 ως τον βασικό παράγοντα στην αρχική επιτυχία της κονσόλας Nintendo 64.[34][49][50][51] Αν και το σύστημα ήταν αρχικά πολύ επιτυχημένο, απώλεσε τελικά μεγάλο μέρος του μεριδίου αγοράς του στο PlayStation της Sony. Το 1UP.com απέδωσε αυτήν την παρακμή στη χρήση των κασετών της Nintendo και τον σχεδιασμό του χειριστηρίου του Nintendo 64, το οποίο εφαρμόστηκε από τον Μιγιαμότο για το Super Mario 64.[6]

Το παιχνίδι επηρέασε επίσης πολλά 3D βιντεοπαιχνίδια πλατφόρμας που ακολύυθησαν.[6][37] Το GameDaily δήλωσε ότι το παιχνίδι "ορίζει την τρισδιάστατη εμπειρία πλατφόρμας, επηρεάζοντας πολλούς σχεδιαστές να δημιουργήσουν τα δικά τους".[52] Το GamesTM σημείωσε ότι πολλές εταιρείες παιχνιδιών, συμπεριλαμβανομένης της Nintendo, έχουν προσπαθήσει να αναπτύξουν ένα παιχνίδι πλατφόρμας, που να μοιάζει με το Super Mario 64.[53] Η εταιρεία Rare δήλωσε το 2013 ότι κατά την ανάπτυξη του Conker's Bad Fur Day, είχε αρχικά αντλήσει έμπνευση από τη βαθιά ανάλυση του gameplay και της μηχανικής κάμερας του Super Mario 64.[54] Το Super Mario 64 είναι αξιοσημείωτο για την αίσθηση ελευθερίας και μη γραμμικότητας. Ένα κεντρικό σημείο, όπου οι έλεγχοι μπορούν να μαθευτούν πριν εισέλθουν στα ίδια τα επίπεδα, έχει από τότε χρησιμοποιηθεί σε πολλά 3D παιχνίδια πλατφόρμας. Επιπλέον, η σχεδίαση επιπέδων με βάση την αποστολή του παιχνιδιού αποτέλεσε έμπνευση για άλλους σχεδιαστές παιχνιδιών. Ο Μάρτιν Χόλις, ο οποίος δημιούργησε το GoldenEye 007, λέει ότι "η ιδέα για την τεράστια ποικιλία των αποστολών σε ένα επίπεδο προήλθε από το Super Mario 64".[55]

Το Super Mario 64 είναι το πρώτο παιχνίδι που έχει μια "ελεύθερη" κάμερα που μπορεί να ελεγχθεί ανεξάρτητα από τον χαρακτήρα.[37] Τα περισσότερα τρισδιάστατα παιχνίδια εκείνη την εποχή χρησιμοποιούσαν προοπτική πρώτου προσώπου ή μια κάμερα που είχε σταθερή θέση με τον παίκτη ή το επίπεδο. Για να δημιουργηθεί η ελευθερία εξερεύνησης σε έναν τρισδιάστατο κόσμο, οι σχεδιαστές δημιούργησαν ένα δυναμικό σύστημα στο οποίο η βιντεοκάμερα λειτουργεί από τον χαρακτήρα Lakitu.[18] Αυτό το σύστημα κάμερας θα γινόταν το πρότυπο για 3D παιχνίδια πλατφόρμας στο μέλλον. Το Nintendo Power δήλωσε ότι το σχέδιο ελέγχου της κάμερας είναι αυτό που μετέτρεψε τα παιχνίδια πλατφόρμας σε τριών διαστάσεων,[56] και ότι το παιχνίδι, μαζί με το Legend of Zelda: Ocarina of Time, "άφησαν τα σημάδια τους" στη τρισδιάστατη εποχή.[57] Μαζί με τον έλεγχο κάμερας, το παιχνίδι καινοτομούσε επίσης στην εφαρμογή της κίνησης. Το Edge δήλωσε ότι το παιχνίδι άλλαξε "τις προσδοκίες των παικτών της 3D κίνησης για πάντα".[50] Ο μοχλός του χειριστηρίου του Nintendo 64 επιτρέπει πιο ακριβείς και ευρείες κινήσεις χαρακτήρων από τα ψηφιακά D-pads άλλων κονσολών, και το Super Mario 64 το χρησιμοποιεί με έναν τρόπο μοναδικό για την εποχή του. Εκείνη την εποχή, τα τρισδιάστατα παιχνίδια επέτρεπαν γενικά τα χειριστήρια στα οποία ο παίκτης θα μπορούσε να ελέγξει τον χαρακτήρα είτε σε σχέση με μια σταθερή γωνία της κάμερας είτε σε σχέση με την προοπτική του χαρακτήρα. Τα χειριστήρια του Super Mario 64 είναι πλήρως αναλογικά και ερμηνεύουν ένα εύρος κίνησης 360 μοιρών σε πλοήγηση μέσω ενός τρισδιάστατου χώρου σε σχέση με την κάμερα. Επίσης, ο μοχλός του χειριστηρίου επιτρέπει τον ακριβή έλεγχο των λεπτομερών κινήσεων, όπως για παράδειγμα την ταχύτητα με την οποία τρέχει ο Mario. Το Super Mario 64 ήταν ένα από τα πρώτα παιχνίδια που υλοποίησαν αυτό το σύστημα.[58]

Στις 5 Μαΐου του 2011, το Super Mario 64 επιλέχθηκε ως ένα από τα 80 παιχνίδια στο Αμερικανικό Μουσείο Τέχνης Σμιθσόνιαν ως μέρος της έκθεσης "The Art of Video Games", που ξεκίνησε στις 16 Μαρτίου του 2012.[59][60]

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. «Super Mario 64 for Nintendo 64 – Release Summary». GameSpot. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Οκτωβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 13 Σεπτεμβρίου 2008. 
  2. «Super Mario 64». IGN. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Απριλίου 2012. Ανακτήθηκε στις 13 Σεπτεμβρίου 2008. 
  3. Berghammer, Billy (15 Σεπτεμβρίου 2006). «Will Wii Be Disappointed Again?». Game Informer. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Νοεμβρίου 2006. Ανακτήθηκε στις 22 Οκτωβρίου 2006. 
  4. Craig Glenday, επιμ. (11 Μαρτίου 2008). «Hardware: Best-Sellers by Platform». Guinness World Records Gamer's Edition 2008. Guinness World Records. Guinness. σελ. 50. ISBN 978-1-904994-21-3. 
  5. Sidener, Jonathan (25 Σεπτεμβρίου 2007). «Microsoft pins Xbox 360 hopes on 'Halo 3' sales». The San Diego Union-Tribune. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Μαΐου 2012. Ανακτήθηκε στις 29 Οκτωβρίου 2007. 
  6. 6,0 6,1 6,2 6,3 «The Essential 50 Part 36: Super Mario 64». 1UP.com. Ανακτήθηκε στις 21 Οκτωβρίου 2006. 
  7. «15 Most Influential Games of All Time». GameSpot. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Μαρτίου 2009. Ανακτήθηκε στις 3 Ιουλίου 2006. 
  8. «N64 Reader Tributes: Super Mario 64». IGN. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Οκτωβρίου 2006. Ανακτήθηκε στις 21 Οκτωβρίου 2006. 
  9. 9,0 9,1 «IGN's Top 100 Games». IGN. 2003. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Ιουνίου 2010. Ανακτήθηκε στις 2 Φεβρουαρίου 2008. 
  10. 10,0 10,1 «IGN's Top 100 Games». IGN. 2005. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Μαρτίου 2010. Ανακτήθηκε στις 11 Φεβρουαρίου 2006. 
  11. 11,0 11,1 11,2 «IGN's Top 100 Games of All Time». IGN. 2007. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Φεβρουαρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 2 Φεβρουαρίου 2008. 
  12. 12,0 12,1 «Top 100 Games of All Time». Game Informer: 36. Αύγουστος 2001. 
  13. 13,0 13,1 «The 100 Greatest Computer Games of All Time». Yahoo! Games. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Νοεμβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 2 Φεβρουαρίου 2008. 
  14. 14,0 14,1 «Fall 2005: 10-Year Anniversary Contest — The 10 Best Games Ever». GameFAQs. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Φεβρουαρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 26 Ιανουαρίου 2007. 
  15. "Full Coverage — Super Mario 64". Nintendo Power. Nintendo (88): 14–23. Σεπτέμβριος 1996.
  16. Το γράμμα της Princess Peach: "Dear Mario: Please come to the castle. I've baked a cake for you. Yours truly-- Princess Toadstool, Peach." Nintendo EAD (29 Σεπτεμβρίου 1996). Super Mario 64. Nintendo 64. Nintendo.
  17. Official Super Mario 64 Player's Guide. Nintendo. 1996. 
  18. 18,0 18,1 Super Mario 64 Instruction Booklet. Nintendo. 1996. NUS-NSME-USA. 
  19. Princess Peach: "Mario! The power of the Stars is restored to the castle... and it's all thanks to you! Thank you, Mario. We have to do something special for you... Listen, everybody, let's bake a delicious cake... for Mario..." Nintendo EAD (29 Σεπτεμβρίου 1996). Super Mario 64. Nintendo 64. Nintendo. 
  20. Miyamoto, Shigeru & Takashi Tezuka. Interview. The Game Guys - (Shoshinkai 1995). Ιανουάριος 1996. Ανακτήθηκε στις 25 Μαΐου 2014.
  21. «IGN: Super Mario FX». Uk.cheats.ign.com. 13 Σεπτεμβρίου 2010. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Οκτωβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 30 Αυγούστου 2011. 
  22. Grajqevci, Jeton (9 Οκτωβρίου 2000). «Profile: Shigeru Miyamoto Chronicles of a Visionary». N-Sider. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Μαΐου 2011. Ανακτήθηκε στις 5 Δεκεμβρίου 2007. 
  23. «Dylan Cuthbert». Twitter. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Μαΐου 2014. Ανακτήθηκε στις 25 Μαΐου 2014. SNES Central @dylancuthbert I'm researching unreleased SNES games, was a game called "Super Mario FX" ever in development? Dylan Cuthbert @snescentral no, that was the internal code name for the FX chip" 
  24. McFerran, Damien (4 Ιουλίου 2013). «Born slippy: the making of Star Fox». Eurogamer. Gamer Network. Ανακτήθηκε στις 4 Ιουλίου 2013. 
  25. Super Mario Wiki. «Super Mario 64 Original Soundtrack». Ανακτήθηκε στις 28 Δεκεμβρίου 2016. 
  26. 26,0 26,1 Super Mario 64: Original Game Soundtrack, at allmusic στο Allmusic. Ανακτήθηκε 10 Νοεμβρίου 2013.
  27. «Super Mario 64». Nintendo Power (Nintendo) (89): 67. Οκτώβριος 1996. 
  28. «Super Mario 64 – N64». GameRankings. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Φεβρουαρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 3 Δεκεμβρίου 2007. 
  29. «Super Mario 64 (n64: 1996): Reviews». Metacritic. Ανακτήθηκε στις 3 Δεκεμβρίου 2007. 
  30. Davies, Jonti. «Super Mario 64 : Review». AllGame. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Δεκεμβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 4 Νοεμβρίου 2008. 
  31. "Super Mario 64 Review". Edge. Future Publishing (35). 1996.
  32. 32,0 32,1 «Super Mario 64». Electronic Gaming Monthly (Ziff Davis): 189. Ιανουάριος 2004. 
  33. 33,0 33,1 Orland, Kyle (24 Οκτωβρίου 2007). «Famitsu gives Super Mario Galaxy 38/40». Joystiq. Ανακτήθηκε στις 26 Ιανουαρίου 2008. 
  34. 34,0 34,1 34,2 «Retro Review — Super Mario 64». Game Informer (Cathy Preston) (171): 114. Ιούλιος 2007. 
  35. GameSpot Staff (1 Δεκεμβρίου 1996). «Super Mario 64 Review». GameSpot. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Οκτωβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 22 Οκτωβρίου 2007. 
  36. Perry, Doug. «Super Mario 64 Review». IGN. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Αυγούστου 2012. Ανακτήθηκε στις 22 Οκτωβρίου 2006. 
  37. 37,0 37,1 37,2 Craig Glenday, επιμ. (11 Μαρτίου 2008). «Record Breaking Games: Platform Games». Guinness World Records Gamer's Edition 2008. Guinness World Records. Guinness. σελίδες 108–110. ISBN 978-1-904994-21-3. 
  38. «All Time Top 20 Best Selling Games». Ownt.com. 23 Μαΐου 2005. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Φεβρουαρίου 2006. Ανακτήθηκε στις 1 Νοεμβρίου 2007. 
  39. Thorsen, Tor (1 Ιουνίου 2007). «Wii VC: 4.7m downloads, 100 games». GameSpot. Ανακτήθηκε στις 22 Οκτωβρίου 2007. 
  40. «The 100 Best Games To Play Today | Edge Online». Next-gen.biz. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Φεβρουαρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 30 Αυγούστου 2011. 
  41. «NP Top 200». Nintendo Power (200): 58–66. Φεβρουάριος 2006. 
  42. «Super Mario 64». Edge (Future Publishing) (35): 68–71. August 1996. 
  43. «The Essential Buyers' Guide Reviews». Maximum: The Video Game Magazine (Emap International Limited) (7): 115. Ιούνιος 1996. 
  44. «Super Mario 64 Review». Game Informer (40). Αύγουστος 1996. 
  45. «Now Playing — September 1996». Nintendo Power (Nintendo) (88): 94–97. Σεπτέμβριος 1996. 
  46. «King of the Hill». Next Generation Magazine (Imagine Media) (21): 147. Σεπτέμβριος 1996. 
  47. «Maximum Reviews:Super Mario 64». Maximum: The Video Game Magazine (Emap International Limited) (7): 116–7. Ιούνιος 1996. 
  48. «Platform video games evolve». BBC News. 25 Οκτωβρίου 2003. http://news.bbc.co.uk/2/hi/technology/3211627.stm. Ανακτήθηκε στις 21 Νοεμβρίου 2006. 
  49. «What do you mean, you've never played... Super Mario 64». Official Nintendo Magazine (Future Publishing) (5): 17. Ιούλιος 2006. 
  50. 50,0 50,1 «Who Dares Wins». Edge (Future Publishing) (177): 62–71. Ιούλιος 2007. 
  51. «Top 25 Greatest Nintendo Games – No. 7 Super Mario 64 (N64)». GameDaily. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Μαρτίου 2008. Ανακτήθηκε στις 9 Φεβρουαρίου 2008. 
  52. «Most Influential Video Games». GameDaily. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Ιουνίου 2009. Ανακτήθηκε στις 23 Ιανουαρίου 2008. 
  53. gamesTM Staff (Νοέμβριος 2007). «Super Mario Galaxy Review». gamesTM (Imagine Publishing) (63): 129. 
  54. Seavor, Chris· Pile, Shawn· Marlow, Chris (25 Ιουνίου 2013). Conker's BFD : Director's Commentary Prt 7. Conker King. Ανακτήθηκε στις 12 Ιανουαρίου 2015 – μέσω YouTube. 
  55. «The Making of GoldenEye 007». Zoonami. 2 Σεπτεμβρίου 2004. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Ιουλίου 2011. Ανακτήθηκε στις 11 Φεβρουαρίου 2006. 
  56. «Everything Old-School is New Again». Nintendo Power (Future Publishing) (Winter Special 2008): 42. Χειμώνας 2008. 
  57. Nintendo Power 250th issue!. South San Francisco, California: Future US. 2010. σελ. 48. 
  58. «N64 Exclusive». Nintendo Power (Nintendo) (85): 16–17. Ιούνιος 1996. 
  59. «The Smithsonian Has Picked the Games of Its Art of Video Games Exhibit». Kotaku. 5 Μαΐου 2011. 
  60. «The Art of Video Games». Αμερικανικό Μουσείο Τέχνης Σμιθσόνιαν. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία