Άντριεν φαν Όφερμπεκε
Ο Άντριεν φαν Όφερμπεκε (Adriaen van Overbeke ή Adrian van Overbeck ή Adriaen van Overbeke (1508 – 1529 fl ) ήταν Φλαμανδός αναγεννησιακός ζωγράφος σε ύφος του Μανιερισμού της Αμβέρσας. Διατηρούσε μεγάλο εργαστήριο με σημαντική παραγωγή λατρευτικών εικόνων, οι οποίες εξήχθησαν κυρίως στη Βόρεια Γαλλία, τη Ρηνανία και τη Βεστφαλία . Τα γνωστά του έργα ήταν κυρίως πολύχρωμα ξύλινα ρετάμπλ,με ζωγραφισμένα πάνελς, τα οποία δημιουργήθηκαν με συνεργασία μεταξύ ζωγράφου και γλύπτη.[2]
| Άντριεν φαν Όφερμπεκε | |
|---|---|
| Γέννηση | 15ος αιώνας |
| Θάνατος | 1529 |
| Χώρα πολιτογράφησης | Κάτω Χώρες των Αψβούργων |
| Ιδιότητα | ζωγράφος[1] |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Ο καλλιτέχνης ταυτοποιήθηκε πρόσφατα με τον ανώνυμο Δάσκαλο που του είχε αποδοθεί το όνομα «Δάκαλος της Σταύρωσης της Αμβέρσας (Master of the Crucifixion of Antwerp)» από τον Μαξ Γιάκομπ Φριντλέντερ.[3]
Βιογραφία
ΕπεξεργασίαΠολύ λίγα είναι γνωστά με βεβαιότητα για την καταγωγή του Άντριεν φαν Όφερμπεκε. Μερικοί ιστορικοί τέχνης έχουν υποθέσει ότι μπορεί να είναι ο Άντριεν που αναφέρεται ως μαθητής του Κουέντιν Μασσάις στα αρχεία της συντεχνίας του Αγίου Λουκά της Αμβέρσας το 1495. Καταγράφηκε ως Δάσκαλος στα αρχεία ττης Συντεχνίας από το 1508. Έζησε σε μια κατοικία που ονομάζεται "Schylt van Engelant" («Ασπίδα της Αγγλίας») στην Keizerstraat της Αμβέρσας.
Πληρώθηκε για την προμήθεια ενός ξυλόγλυπτου ρετάμπλ (καταστράφηκε) για το Άσυλο της Παναγίας στη Λιλ το 1509. Ο ίδιος δεν ανέλαβε την παραγγελία, αλλά ως έμπορος, καθώς ανέθεσε τα γλυπτά στοιχεία και τις ζωγραφισμένες πτέρυγες σε άλλους καλλιτέχνες. Το 1513 ο τεκμηριώνεται να εργάζεται σε μια παραγγελία για ένα τέμπλο της Propsteikirche St. Mariä Geburt ( «κοσμήτορας της Εκκλησίας της Γέννησης της Παναγίας») στην Κέμπεν (Βόρεια Ρηνανία-Βεστφαλία). Το ρετάμπλ παραγγέλθηκε από την τοπική Annenbruderschaft («Αδελφότητα της Αγίας Άννας») και απεικονίζει σκηνές από τη ζωή της Αγίας Άννας . Το έργο βρίσκεται ακόμη στον υψηλό βωμό της Propsteikirche. οι ζωγραφισμένες πτέρυγες του ρετάμπλ συγκαταλέγονται μεταξύ των αρχαιότερων ζωγραφισμένων έργων στο ύφος του Μανιερισμού της Αμβέρσας και μπορεί να αποδοθεί στον ίδιο τον Άντριεν φαν Όφερμπεκε ή τους βοηθούς του. Τα σκαλιστά τμήματα ήταν πιθανώς το έργο ξυλογλυπτών που προσέλαβε στο εργαστήριό του.[2]
Το 1517 ανέλαβε με τον ζωγράφο Πέτερ ντε Φλέεμιννκ (Peter de Vleeminck) και τον ξυλουργό Γιαν φαν ντερ Χέσε (Jan van der Hese) να ολοκληρώσει για τους Φραγκισκανούς στη Βαλανσιέν έναν βωμό που ο ζωγράφος Γιαν φαν Ντελφτ (Jan van Delft) είχε αφήσει ημιτελή με τον θάνατό του. Αυτή η εργασία θεωρείται χαμένη. Ο φαν Όφερμπεκε ενήργησε ως μάρτυρας μιας συμφωνίας που έγινε το 1521 μεταξύ των Φραγκισκανών μοναχών του Ντόρτμουντ και του κύριου χαράκτη Χίλλισζοον (Gieliszoon). Η συμφωνία αφορούσε τη μεταφορά ενός ρετάμπλ από σκαλιστό ξύλο που σήμερα βρίσκεται στην Petrikirche του Ντόρτμουντ.[2] Πιστεύεται ότι ο van φαν Όφερμπεκε δημιούργησε το ρετάμπλ μαζί με τον γλύπτη Γιαν Βράγκε (Jan Wraghe) σύμφωνα με ένα άλλο συμβόλαιο με τους Φραγκισκανούς του Ντόρτμουντ. Αυτό το ρετάμπλ πιστεύεται ότι είναι το μεγάλο που μεταφέρθηκε στην εκκλησία του Αγίου Πέτρου (Petrikirche) στο Ντόρτμουντ το 1809. Αναφέρεται ομιλητικά ως das Goldene Wunder («Το χρυσό θαύμα») λόγω του χρυσού χρώματος των πολύχρωμων γλυπτών. Το 1522 ο Άντριεν φαν Όφερμπεκε είχε δύο μαθητές, τον Χόιφερτ φαν Ροιγιε (Goyvaert van Roye) και έναν Γιερονυμους (Jeronimus, το επώνυμο δεν καταγράφηκε).
Το 1529 του ανατέθηκε να ζωγραφίσει έναν Βωμό του Αγίου Ιωσήφ για έναν πάτρονα στο Κέμπεν (σήμερα χαμένο). Την ίδια χρονιά, η Αδελφότητα του Αγίου Νικολάου στο Κέμπεν τον πλήρωσε για επισκευές στον βωμό του Αγίου Νικολάου, ο οποίος, επομένως, μπορεί να θεωρηθεί ότι ήταν δικό του έργο. Την ίδια χρονιά, αγόρασε χρυσό φύλλο για τρία ρετάμπλ από τον χρυσοχόο Βίλλεμ φαν Σχόρισσε (Willem van Schorisse) στη Μπρυζ. Δεν είναι γνωστό εάν κατασκευάστηκαν ακόμη και αυτά τα ρετάμπλ. Το 1529 αγόρασε χρυσό φύλλο για τρία άγνωστα ρετάμπλ από τον ίδιο χρυσοχόο στη Μπρυζ. Το 1529 συμφώνησε με τον έμπορο Χειράρντε φαν Σουλπς (Gheerarde van Sulps) που διέμενε στο Άαχεν να είναι ο αποκλειστικός προμηθευτής του στο Άαχεν για περίοδο έξι ετών.
Δεν υπάρχει καμία αναφορά για τον καλλιτέχνη στα αρχεία της Συντεχνίας της Αμβέρσας μετά το 1529.
Έργο
ΕπεξεργασίαΓενικά
Επεξεργασία
Ο Άντριεν φαν Όφερμπεκε είναι γνωστός για την παραγωγή και προμήθεια σκαλιστών και πολύχρωμων ξύλινων ρετάμπλ με ζωγραφισμένες πτυσσόμενες πτέρυγες. Αυτά ήταν συνήθως μεγάλου μεγέθους. Στην καλλιτεχνική πρακτική της Αμβέρσας αυτός ο τύπος ρετάμπλ δημιουργήθηκε από κοινού από ζωγράφους και χαράκτες που εργάζονται συχνά στο ιδιο εργαστήριο. Αυτό ήταν δυνατό επειδή και οι δύο ανήκαν στην ίδια συντεχνία. Ο Άντριεν φαν Όφερμπεκε μπορεί να είχε δημιουργήσει ένα τέτοιο εργαστήριο.[2] Όπως απαιτούσαν οι παραγγελίες, ανέθετε επίσης σε εξωτερικούς συνεργάτες ή συνεργάστηκε με τους καλλιτέχνες που δημιούργησαν τα γλυπτά τμήματα των πινάκων.
Το Τρίπτυχο της Σταύρωσης (Maagdenhuis, Αμβέρσα) του 1510 είναι το παλαιότερο γνωστό έργο του Άντριεν φαν Όφερμπεκε. Είναι εξ ολοκλήρου από το χέρι του και δείχνει τις καλλιτεχνικές του ικανότητες ως ζωγράφου. Μορφές από αυτό το ρετάμπλ μπορεί να λειτουργούσαν ως μοντέλα στα οποία βασίστηκε το ύφος του εργαστηρίου του φαν Όφερμπεκε. Από το 1620 το εργαστήριό του σημείωσε εμπορική επιτυχία και προσλήφθηκαν πολλοί βοηθοί. Ως αποτέλεσμα, η ποιότητα της παραγωγής μειώθηκε. Οι πίνακες του βωμού της Αγίας Άννας για το Propsteikirche St. Mariä Geburt στο Κέμπεν ολοκληρώθηκαν κυρίως από βοηθούς. Μόνο τα υποστρώματα του σχεδιασμού εκτελέστηκαν από τον ίδιο τον Άντριεν φαν Όφερμπεκε. Τα ρετάμπλ με ημερομηνία 1510 και 1517 για τη Λιλ και τη Βαλανσιέν ήταν προϊόντα εργαστηρίου στα οποία Άντριεν φαν Όφερμπεκε δεν ζωγράφισε καν τα υποστρώματα. Σε αντίθεση με άλλα εργαστήρια της Αμβέρσας, το εργαστήριο φαν Όφερμπεκε δεν παρήγαγε ποτέ μαζικά παρόμοια σχέδια, αλλά δημιούργησε έργα που ήταν ειδικά προσαρμοσμένα, ανταποκρινόμενο στις συγκεκριμένες απαιτήσεις των πελατών.
Άλλα έργα που αποδίδονται στον Άντριεν φαν Όφερμπεκε περιλαμβάνουν:
- τα ζωγραφισμένα πάνελ που δημιουργήθηκαν για το βωμό της Αγίας Άννας (περίπου 1510–1515) στην εκκλησία του Αγίου Μαρτίνου στο Όισκιρχεν, τα οποία δεν είναι πλέον προσαρμοσμένα στα γλυπτά αλλά είναι διασκορπισμένα, συμπεριλαμβανομένου ενός πίνακα που απεικονίζει τη Μαρία του Κλωπά με παιδιά στο Εθνικό Μουσείο Germanisches στη Νυρεμβέργη και άλλος στη συλλογή Hans Jürg Brumann στην Ελβετία.
- τα εξωτερικά πάνελ του ρετάμπλ της Αγίας Μαρίας στον καθεδρικό ναό του Västerås · [4] και
- τα ζωγραφισμένα πάνελ του Βωμού Klepping (περ. 1520–1525) στο Petrikirche (Εκκλησία του Αγίου Πέτρου) στο Σεστ (Soest) της Γερμανίας .
Ύφος
ΕπεξεργασίαΟ Άντριεν φαν Όφερμπεκε ήταν επικεφαλής ενός μεγάλου εργαστηρίου, το οποίο απασχολούσε πολλούς βοηθούς. Ανέπτυξε περαιτέρω συνεργασίες με άλλα εργαστήρια της Αμβέρσας, συμπεριλαμβανομένων ζωγράφων και γλυπτών. Εμφανίστηκε επομένως σε σύγχρονα συμβόλαια τόσο ως κύριος όσο και ως υπεργολάβος. Με την αυξανόμενη επιτυχία της επιχείρησής του, σταδιακά συμμετείχε λιγότερο στην εκτέλεση έργων και έγινε επιχειρηματίας που βασίστηκε σε βοηθούς εργαστηρίου και άλλα εργαστήρια για να δημιουργήσει τα ρετάμπλ.
Πρότυπα στο εργαστήριό του χρησιμοποιήθηκαν για τη δημιουργία του ύφους εργαστηρίου. Το ύφος του εργαστηρίου περιελάμβανε επίσης συμμόρφωση με ορισμένες συμβάσεις σχετικά με την παλέτα που παρέμειναν παρόμοιες για περίοδο περίπου 15 ετών. Το μπλε και το κόκκινο κυριαρχούν, σε δυνατούς τόνους. Η συνέχεια του ύφους του εργαστηρίου επιτεύχθηκε επίσης μέσω του ορθολογικού σχεδιασμού της εικόνας. Οι μορφές εμφανίστηκαν στο προσκήνιο και συχνά επαναλαμβανόμενες ομάδες μορφών έπρεπε να βασίζονται σε πρότυπα του εργαστηρίου. Ο σχεδιασμός διαφόρων συνθέσεων βασίστηκε σε εκτυπώσεις του Άλμπρεχτ Ντύρερ. Η υιοθέτηση ενός ύφους εργαστηρίου εξηγεί γιατί είναι δύσκολο να του αποδώσουμε έργα σε αμφισβητούμενο ύφος. Ο ίδιος ο φαν Όφερμπεκε πιστεύεται ότι είχε περάσει πολύ χρόνο ταξιδεύοντας στο εξωτερικό για να συναντηθεί με τους πατρονές του. Σε αντίθεση με άλλα εργαστήρια στην Αμβέρσα, το εργαστήριο του φαν Όφερμπεκε δεν είναι γνωστό για σειριακά παραγόμενα ρετάμπλ των Παθών του Χριστού ή της ζωής της Παναγίας. Τυπικά χαρακτηριστικά του υφους του Άντριεν φαν Όφερμπεκε είναι οι ψηλές μορφές με κάπως επιμήκη πρόσωπα και μικρά μάτια, πλατιά πρόσωπα με κρεμαστή γωνία του στόματος, βυθισμένα μάτια και λεπτά χέρια με μακριά δάχτυλα Τα τοπία συνήθως περιέχουν σχηματισμούς από βράχους.[5]
Ο Άντριεν φαν Όφερμπεκε θεωρείται εκπρόσωπος του Μανιερισμού τηςΑμβέρσας . Ο όρος επινοήθηκε από τον Μαξ Γιάκομπ Φριντλέντερ στις αρχές του 20ού αιώνα και αναφέρεται σε μεταβατική φάση στη Φλαμανδική τέχνη από τα τέλη της Γοτθικής σε έργα εμπνευσμένα από την Ιταλική Αναγέννηση. Οι όροι "Manier" και "Manierist" χρησιμοποιήθηκαν από τον Φριντλέντερ για να αναφερθούν στα πρωτότυπα, ακόμη και ασυνήθιστα, μοτίβα στο σώμα της εργασίας που ταξινομήθηκε σε αυτό το υφος. Οι όροι έφεραν υποτιμητική υποδήλωση, καθώς αυτά τα έργα θεωρήθηκαν κατώτερα από τα έργα που παρήγαγαν οι Πίτερ Κούκε φαν Ελστ, Κουέντι Μασσάις και άλλοι σύγχρονοι.[3] Το ύφος αυτών των έργων ήταν συχνά υπερβολικό. Αυτό αντικατοπτρίστηκε στο πώς οι πτυχές των φανταχτερών και εξωτικών ρούχων που φορούσαν οι μορφέςαψηφούσαν τη βαρύτητα.[6] Αυτές οι μορφές απεικονίζονται συνήθως σε "ταραγμένες" πόζες μέσα σε αρχιτεκτονικά ερείπια. Τα προηγούμενα έργα περιελάμβαναν γοτθική αρχιτεκτονική, αλλά σε μεταγενέστερα έργα οι αναγεννησιακές δομές έγιναν οι επικρατούσες. Οι πίνακες φαίνεται να συνδυάζουν την Πρώιμη Ολλανδική και τη Βόρεια Αναγεννησιακή τεχνοτροπία και να ενσωματώνουν τις φλαμανδικές και τις ιταλικές παραδόσεις στις ίδιες συνθέσεις.[7] Οι περισσότεροι από τους καλλιτέχνες του μανιερισμού της Αμβέρσας παρέμειναν ανώνυμοι και μόνο ορισμένοι από τους καλλιτέχνες έχουν ταυτοποιηθεί. Περιλαμβάνουν τον Γιαν ντε Μπέερ και τον Δάσκαλο του 1518 (πιθανώς και τους Γιαν Μέρτενς ο νεότερος και Γιαν φαν Ντόρνικε). Ο ίδιος ο Άντριεν φαν Όφερμπεκε ταυτοποιήθηκε πρόσφατα με τον ανώνυμο Δάσακαλ που του δόθηκε το όνομα «Master of the Crucifixion of Antwerp» από τον Φριντλέντερ.
Δείτε επίσης
ΕπεξεργασίαΠαραπομπές
Επεξεργασία- ↑ rkd
.nl /explore /artists /61298. Ανακτήθηκε στις 10 Απριλίου 2017. - ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Adriaen van Overbeke Αρχειοθετήθηκε 2019-11-06 στο Wayback Machine. at Oxford Index
- ↑ 3,0 3,1 Dorothy Limouze, Rezension Kristin Lohse Belkin / Nico van Hout: (ed.) ExtravagAnt! A forgotten chapter of Antwerp painting, 1500-1530, Antwerpen: Koninklijk Museum voor Schone Kunsten 2005, 239 p. at arthistoricum.net
- ↑ Adriaen van Overbeke, Christ in the Temple in Debate with Pharisees about the Tribute to Caesar, The Raising of Lazarus, The Baptism of Christ in the River Jordan (exterior left wings); The Entry into Jerusalem, The Purification of the Temple, The Story of the Temptation of Christ in the Wilderness (exterior right wings), 1515-1520, Västeras, Kathedraal (Västeras) at the Netherlands Institute for Art History
- ↑ Antwerp School, circa 1510-1520, The Ascension of Christ; and Elijah Fed by the Angel in the Desert at Christie's
- ↑ ExtravagAnt! Antwerp pictures for the European market 1500-1525 at Codart
- ↑ «Maniëristen, Antwerpse». Winkler Prins encyclopedia (8 έκδοση). 1975.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Επεξεργασία
Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Adriaen van Overbeke στο Wikimedia Commons