Αθανάσιος Χαστούπης
Ο Αθανάσιος Χαστούπης (Στεμνίτσα Αρκαδίας, 1921 - 18 Ιανουαρίου 1993)[1] ήταν Έλληνας θεολόγος, καθηγητής πανεπιστημίου και Πρύτανης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.
| Αθανάσιος Χαστούπης | |
|---|---|
 | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Γέννηση | 1921 Στεμνίτσα Αρκαδίας |
| Χώρα πολιτογράφησης | Ελλάδα |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | Ελληνικά Αγγλικά Γερμανικά Εβραϊκά |
| Σπουδές | Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Garrett–Evangelical Theological Seminary Πανεπιστήμιο Νορθουέστερν |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | θεολόγος διδάσκων πανεπιστημίου |
| Εργοδότης | Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (1953–1970) Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (1952–1989) Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού (από 1970) |
| Επηρεάστηκε από | William F. Albright |
| Αξιώματα και βραβεύσεις | |
| Αξίωμα | Πρύτανης (1973–1974, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών) |
| Βραβεύσεις | Τάγμα του Φοίνικος Τάγμα του Γεωργίου Α' Χρυσός Σταυρός της Αξίας |
Βιογραφικά στοιχεία Επεξεργασία
Γεννήθηκε το 1921 στη Στεμνίτσα Αρκαδίας. Σπούδασε θεολογία, ελληνική και λατινική φιλολογία και φιλοσοφία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Έπειτα από την ολοκλήρωση των σπουδών του μετέβη στο Σικάγο των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής για μεταπτυχιακές σπουδές, εστιάζοντας στους σημιτικούς, προχριστιανικούς ανατολικούς και κλασικούς πολιτισμούς, στο Βιβλικό Ινστιτούτο του Γκάρετ. Εκπόνησε τη διδακτορική διατριβή του γύρω από τη βιβλική εβραιολογία, στο Πανεπιστήμιο Νορθγουέστερν.[2]
Επέστρεψε στην Ελλάδα και το 1952 εξελέγη υφηγητής στην έδρα της «Εβραϊκής γλώσσας και Ερμηνείας της Παλαιάς Διαθήκης εκ του πρωτοτύπου κειμένου και της Εβραϊκής αρχαιολογίας» στη Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. To 1953 εκλέχτηκε και διορίστηκε έκτακτος καθηγητής της «Εισαγωγής και Ερμηνείας της Παλαιάς Διαθήκης εκ του πρωτοτύπου και της μεταφράσεως των Ο΄», στη Θεολογική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Το 1956 έγινε τακτικός καθηγητής στην ίδια έδρα, στην οποία δίδαξε επί δεκατέσσερα χρόνια. Από το 1966 υπήρξε μετακλητός καθηγητής στη Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, στην έδρα της «Εβραϊκής γλώσσας και Ερμηνείας της Παλαιάς Διαθήκης εκ του πρωτοτύπου κειμένου και της Εβραϊκής αρχαιολογίας» έως το 1989.[3]
Διετέλεσε δυο φορές κοσμήτορας (1968-1969 και 1970-1973),[4] επίσης δυο φορές συγκλητικός στην ίδια Σχολή, χρημάτισε Γενικός Διευθυντής Θρησκευμάτων του Υπουργείου Παιδείας το 1970[3] και Πρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών κατά το ακαδημαϊκό έτος 1973-1974, [5] Για την πρυτανική θητεία του κατά την ταραχώδη, τελευταία περίοδο της Χούντας των Συνταγματαρχών, του αποδόθηκε το προσωνύμιο Πρύτανις των τανκς.[6] Επίσης, στα γεγονότα της «κατάληψης της Νομικής» (Φεβρουάριος 1973, προανάκρουσμα της εξέγερσης του Πολυτεχνείου) από φοιτητές που είχαν στραφεί ενάντια στο δικτατορικό καθεστώς των Απριλιανών, ο Χαστούπης, τότε κοσμήτορας της Θεολογικής Σχολής, είχε ταχθεί, όπως και όλα τα μέλη της Συγκλήτου, υπέρ της εισόδου της αστυνομίας στη Σχολή, ώστε να κατασταλεί η φοιτητική αντιχουντική εξέγερση.[7]
Ο Αθανάσιος Χαστούπης πέθανε στην Αθήνα, στις 18 Ιανουαρίου 1993.
Τιμές Επεξεργασία
Ο Αθ. Χαστούπης τιμήθηκε με τις ακόλουθες διακρίσεις:[8]
- τον Σταυρό του Ταξιάρχου του Φοίνικος
- τον Σταυρό του Ταξιάρχου Γεωργίου Α΄
- τον Σταυρό Α΄ Τάξεως του Οικουμενικού Πατριάρχου,
- τον Σταυρό Α΄ Τάξεως του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας
- τον Σταυρό του Αγίου Βλαδιμήρου του Πατριαρχείου της Ρωσίας
- τον Χρυσό Σταυρό του Πατριαρχείου Ιερουσολήμων
- τον Σταυρό του Σινά.
Συγγραφικό έργο Επεξεργασία
Το επιστημονικό ενδιαφέρον του Χαστούπη επικέντρωνε στην ερμηνεία της Παλαιάς Διαθήκης, ιδίως στη συγκριτική έρευνα μεταξύ του πρωτότυπου Μασωριτικού κειμένου και της Μεταφράσεως των Ο'.[9] Η μετάφρασή του της Παλαιάς Διαθήκης στα μέσα της δεκαετίας του 1950 έχει θεωρηθεί αξιοσημείωτη, καθώς συνιστούσε κριτική επανεξέταση του εβραϊκού πρωτοτύπου με βάση αρχαίες μεταφράσεις και πορίσματα της σύγχρονης έρευνας.[10] Τα κείμενά του, σύμφωνα με τον καθηγητή της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών Χρήστο Σπ. Βούλγαρη, χαρακτηρίζονται από λιτότητα στην έκφραση, σαφήνεια και ακρίβεια στη διατύπωση και ο Χαστούπης ως ερευνητής διακρίνεται από αντικειμενικότητα, σωστή κρίση και χριστιανική αξιολόγηση των πηγών του.[11]
Το έργο του Χαστούπη μπορεί να καταταχτεί στις ακόλουθες ενότητες: Εισαγωγές στα βιβλικά κείμενα, βιβλική έρευνα, μελέτες γλωσσικού και φιλολογικού ενδιαφέροντος, μεταφράσεις, εργασίες θρησκειολογικού χαρακτήρα και, τέλος, έρευνα περί τα Ουγκαριτικά κείμενα.[12]
Αυτοτελείς δημοσιεύσεις Επεξεργασία
Οι δημοσιεύσεις και τα επιστημονικά άρθρα του Αθανάσιου Χαστούπη περιλαμβάνουν:[13]
- The Septuagint Text of the Book of Jeremiah (1950)
- Τhe Foreign Influences on the Old Testament Conception of the Kingdom of God (1950)
- Τα εν Ras Shamra (αρχ. Ουγκαρίτ) αρχαιολογικά ευρήματα. Η σπουδαιότης και η προς την Π.Δ. σχέσις αυτών (1951, διδακτ. διατρ.)
- Το φιλολογικόν πρόβλημα του βιβλίου του Ιερεμίου (1952)
- Παλαιά Διαθήκη: μετάφρασις των Ο΄- μετάφρασις διορθωμένου εβραϊκού[α] (1954)
- Η Παλαιά Διαθήκη εν σχέσει προς την Αρχαιολογίαν (1957)
- Τα χειρόγραφα της Νεκράς θαλάσσης εν σχέσει προς την Αγίαν Γραφήν (1958)
- Εννοιολογική και κριτική διασάφησις της γλωσσικής ιδιοτυπίας του Αμώς (1960)
- Πιρκέ Αβώθ (Κεφάλαια Πατέρων) (1961)
- Εννοιολογική και κριτική διασάφησις της γλωσσικής ιδιοτυπίας των θρήνων (1964, ²1976)
- Το βιβλίον του Μιχαίου. Μετάφρασις εκ του εβραϊκού πρωτοτύπου μετά κριτικήν αποκατάστασιν (1969)
- Η ουσία της θρησκείας, θεωρουμένη αξιολογικώς επί τη βάσει μαρτυριών εκ των ιερών κειμένων (1971, ²1977)
- Μελέται εισαγωγικαί εις την Παλαιάν Διαθήκην (1973)
- Εισαγωγικά εις τα καθ’έκαστον βιβλία της Παλαιάς Διαθήκης (1974)
- Θρησκευτικά Ουγαριτικά κείμενα (1972-1975, ²1986)
- Αμώς - Μιχαίας, Θρήνοι και Εκκλησιαστής. Μετάφρασις εκ του πρωτοτύπου μετά κριτικήν αποκατάστασιν (1978)
- Το βιβλίο του Αββακούμ. Εισαγωγή, κείμενον, ερμηνεία (1978, ²1987)
- Το βιβλίον του Αμώς. Εισαγωγή, κείμενον, ερμηνεία (1979, ²1986)
- Διδασκαλία του Ιουδαϊσμού (1979)
- Εισαγωγή εις την Παλαιάν Διαθήκην (1981)
Αρθρογραφία Επεξεργασία
Από την εκτενή αρθρογραφία του Αθ. Χαστούπη ξεχωρίζουν οι μελέτες:[12]
- «Χαρακτήρ της αλεξανδρινής μεταφράσεως του βιβλίου των θρήνων» (Επιστημονική Επετηρίς Θεολογικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών[β] 6, 1961)
- «Το Ιουδαϊκόν Προσευχητάριον» (Νέα Σιών 71, 1979)
- «Μιδράς» (ΕΕΘΣΠΑ 24, 1979-1980)
- «Φιλοσοφική γραμματεία του Ιουδαϊσμού των μέσων χρόνων» (ΕΕΘΣΠΑ 24, 1979-80)
- «Χαλαχική γραμματεία του Ιουδαϊσμού των μέσων χρόνων» (συλλ. τόμος Πνευματικόν, 1981)
- «Ταλμούδ» (ΕΕΘΣΠΑ 25, 1981)
- «Ιστορία του Ιουδαϊσμού» (ΕΕΘΣΠΑ 25, 1981)
- «Ειλητάριον του Ναού» (Θεολογία 54, 1983)
- «Ιουδαιοχριστιανικός διάλογος» (Θεολογία 55, 1984)
- «Ωδαί Σολομώντος» (Θεολογία 55, 1984)
- «Παρσισμός» (Θεολογία 56, 1985)
Σημειώσεις Επεξεργασία
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ Βλ. Παπαδόπουλος, Νικόλαος (1999). «Βιογραφία του αείμνηστου ομότιμου καθηγητού και τέως πρυτάνεως του πανεπιστημίου Αθηνών Αθανασίου Π. Χαστούπη». Επιστημονική Επετηρίδα Θεολογικής Σχολής Αθηνών ΛΔ΄: σσ. 9, 11. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2017-09-04. https://web.archive.org/web/20170904174756/http://www.imdlibrary.gr/index.php/el/2013-01-14-09-09-13/periodika/theologiki/book/505-epistimoniki-epetirida-theologikis-sxolis-athinon-tomos-ld-1999/12-2013-03-21-12-46-45. Ανακτήθηκε στις 1.10.2016.
- ↑ Παπαδόπουλος (1999), σ. 9-10.
- ↑ 3,0 3,1 Παπαδόπουλος (1999), σ. 10.
- ↑ «ΕΚΠΑ: Κοσμητεία Θεολογικής Σχολή - Διατελέσαντες Κοσμήτορες». deantheol.uoa.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 1 Οκτωβρίου 2016.
- ↑ «Πρυτάνεις Πανεπιστημίου Αθηνών». Επετηρίδα Πανεπιστημιακών Ετών 2012-2013 (Αθήνα: Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών): σ. 28. 2015. http://www.uoa.gr/fileadmin/user_upload/PDF-files/organa/Epethrida_2014.pdf. Ανακτήθηκε στις 1.10.2016.
- ↑ Αργυρόπουλος, Ανδρέας (2004). Χριστιανοί και πολιτική δράση κατά την περίοδο της δικτατορίας (1967-1974). Αθήνα: Ψηφίδα. σελ. 20. ISBN 960-8295-13-0.
- ↑ Αρκάδας, Δημήτριος (2011). Οι επαγγελματίες της θεολογικής σκέψης: το διδακτικό και ερευνητικό προσωπικό της Θεολογικής Σχολής Αθηνών από τον Μεσοπόλεμο μέχρι σήμερα (pdf). (Διδακτορική διατριβή). Αθήνα: Πάντειο Πανεπιστήμιο - Τμήμα Κοινωνιολογίας. σελίδες 98–99. Ανακτήθηκε στις 3 Οκτωβρίου 2016.
- ↑ Παπαδόπουλος (1999), σ. 11.
- ↑ Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια Γιοβάνη. τόμ. ?. Εκδόσεις Γιοβάνης. 1979. σελ. [Χρειάζεται σελίδα].
- ↑ Skouteris, Konstantinos και Constantine Belezos (2015). «The Bible in the Orthodox Church from the seventeenth century to the present day». Στο: John Riches, επιμ. The New Cambridge History of the Bible vol. 4. From 1750 to the Present. Νέα Υόρκη: Cambridge University Press. σελ. 528. ISBN 978-0-521-85823-6. Ανακτήθηκε στις 7 Ιανουαρίου 2021.
- ↑ Βούλγαρης, Χρήστος (2012). Θεολογία. Αθηνα: Αποστολική Διακονία της Εκκλησίας της Ελλάδος. σελ. 11.
- ↑ 12,0 12,1 Βλ. Παπαδόπουλος (1999), σσ. 13-27.
- ↑ Βλ. Παπαδόπουλος (1999), σσ. 27-31.