Η Αλάια (Alburnus vistonicus) είναι είδος ψαριού του γένους Αλβούρνος (Alburnus) της οικογενείας των Κυπρινιδών, ενδημικό στο σύστημα της λίμνης Βιστωνίδας στην Θράκη.[1] Στο ίδιο είδος είναι πιθανόν να ανήκουν και πληθυσμοί του γένους Alburnus που απαντώνται στον ποταμό Λίσσο.[2]

Αλάια
Alburnus vistonicus 128613015.jpg
Κατάσταση διατήρησης
Συστηματική ταξινόμηση
Βασίλειο: Ζώα (Animalia)
Συνομοταξία: Χορδωτά (Chordata)
Ομοταξία: Ακτινοπτερύγιοι (Actinopterygii)
Τάξη: Κυπρινόμορφα (Cypriniformes)
Οικογένεια: Κυπρινίδες (Cyprinidae)
Γένος: Αλβούρνος (Alburnus)
Είδος: A. vistonicus
Διώνυμο
Alburnus vistonicus
Freyhof & Kottelat, 2007[2]
Alburnus vistonicus specimen, 13 May 2021, Kosinthos river.

Ενδιαίτημα Επεξεργασία

Η Αλάια είναι λιμναίο, βενθοπελαγικό είδος. Η κύρια διατροφική της φάση λαμβάνει χώρα στη λίμνη (καταναλωτής της στήλης του νερού και της επιφανείας),[3] ενώ μεταναστεύει προς τον άνω ρου των ποταμών Κομψάτου και Κοσύνθου που τροφοδοτούν την Βιστωνίδα για να γεννήσει σε σημεία όπου το ρεύμα είναι ισχυρό και ο βυθός χαλικώδης.[2]

Περιγραφή και μορφολογία Επεξεργασία

Η Αλάια είναι μεσαίου μεγέθους ψάρι και φτάνει σε μήκος μέχρι 21,7 cm (σταθερό ή τυπικό μήκος - Standard Length[4][5] Το σώμα της έχει μετρίως πεπλατυσμένο και συμπιεσμένο σχήμα και ασημί χρώμα. Η ράχη έχει χρώμα καφέ και τα πτερύγια είναι υαλώδη. Το στόμα είναι λοξό προς τα κάτω και η κάτω σιαγόνα προεξέχει της άνω σιαγόνας, ιδιαίτερα στα μεγαλύτερα άτομα (> 14 cm SL).

Διακρίνεται από τα άλλα είδη του γένους Alburnus από τον ακόλουθο συνδυασμό χαρακτηριστικών: αρχή του εδρικού πτερυγίου περίπου 12–112 λέπια πίσω από την βάση του ραχιαίου πτερυγίου· 13-1512 διακλαδισμένες μαλακές ακτίνες στο εδρικό πτερύγιο· 21–25 βραγχιακές άκανθες· 57–67+4 λέπια στην πλευρική γραμμή· κοιλιακή τρόπιδα εκτεθειμένη σε μήκος 5–12 λεπιών προ της έδρας· μήκος κεφαλιού 21–24% του τυπικού μήκους (SL)· προραχιαίο μήκος 52–56% του τυπικού· αναλογία μήκους προς ύψος ουραίου μίσχου 1,9–2,4· μήκος ουραίου μίσχου 19–22% του τυπικού μήκους, διάμετρος ματιών 5,1–6,7% του τυπικού μήκους και 22–29% του μήκους κεφαλής, διακογχική απόσταση 1,1 έως 1,6 φορές μεγαλύτερη από την διάμετρο ματιών. Τα αρσενικά φέρουν λίγα, μεγάλα φύματα κατά την περίοδο αναπαραγωγής.[6]

Κατάσταση διατήρησης Επεξεργασία

Η Αλάια χαρακτηρίζεται ως Κρισίμως Κινδυνεύον είδος και στο Κόκκινο Βιβλίο των Απειλούμενων Ζώων της Ελλάδας του 2009, που εκδόθηκε από το ελληνικό Υπουργείο Περιβάλλοντος (CR [B2ab(ii,iii)]) [3], και στην Κόκκινη Λίστα της IUCN (εκτίμηση του 2006).[1] Βασικότερες απειλές για το είδος αποτελούν η επισφαλής αναπαραγωγή του στους ποταμούς Κομψάτο και Κόσυνθο, των οποίων η επικοινωνία με τη λίμνη Βιστωνίδα συχνά διακόπτεται, λόγω κατασκευής αρδευτικών φραγμάτων ή ανομβρίας, η αύξηση της αλατότητας της λίμνης, λόγω μειωμένης ροής νερού προς αυτήν, και η μόλυνση των υδάτων, λόγω έντονης αγροτικής δραστηριότητας στις γύρω περιοχές.[1]

Το είδος περιλαμβάνεται στο παράρτημα ΙΙ της Οδηγίας των Οικοτόπων (Οδηγία 92/43/ΕΟΚ) και ως Chalcalburnus chalcoides στο παράρτημα ΙΙΙ της Σύμβασης της Βέρνης. Η λίμνη Βιστωνίδα, μαζί με τη λιμνοθάλασσα του Πόρτο Λάγος, έχει ενταχθεί στο δίκτυο Natura 2000 ως Τόπος Κοινοτικής Σημασίας (GR1130010).

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 Freyhof, J. & Kottelat, M. (2008). Alburnus vistonicus στην Κόκκινη Λίστα Απειλούμενων Ειδών της IUCN. Έκδοση 2013.2. Διεθνής Ένωση Προστασίας της Φύσης (IUCN). Ανακτήθηκε 23 Ιανουαρίου 2014.
  2. 2,0 2,1 2,2 Froese, Rainer & Pauly, Daniel, επιμ. (2014). "Alburnus vistonicus" στην FishBase. Έκδοση: Ιανουάριος 2014.
  3. 3,0 3,1 Παναγιώτης Σ. Οικονομίδης, Βασιλική Χρυσοπολίτου (2009). «Ψάρια: Alburnus vistonicus». Κόκκινο Βιβλίο των Απειλούμενων Ζώων της Ελλάδας. Υπουργείο Περιβάλλοντος. σελ. 96. ISBN 978-960-85298-8-5. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 1 Ιουλίου 2015. Ανακτήθηκε στις 25 Ιανουαρίου 2014. 
  4. «Standard length». System Glossary. SeaLifeBase. Ανακτήθηκε στις 25 Ιανουαρίου 2014. [νεκρός σύνδεσμος]
  5. «Standard Measurements of Bony Fish». Florida Museum of Natural History. Ανακτήθηκε στις 25 Ιανουαρίου 2014. 
  6. Freyhof, J. and M. Kottelat (2007). «Alburnus vistonicus, a new species of shemaya from eastern Greece, with remarks on Chalcalburnus chalcoides macedonicus from Lake Volvi (Teleostei: Cyprinidae)» (PDF). Ichthyological Exploration of Freshwaters 18 (3): 205-212. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2016-03-05. https://web.archive.org/web/20160305032541/http://epamath.gr/PDF/Alburnus%20vistonicus.pdf. Ανακτήθηκε στις 25 Ιανουαρίου 2014. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία