Αλέξανδρος Α΄ της Μακεδονίας
O Αλέξανδρος Α΄ της Μακεδονίας ή Αλέξανδρος ο Φιλέλλην ήταν Βασιλιάς της Μακεδονίας (498 π.Χ. - 454 π.Χ.).[4] Ο Αλέξανδρος Α΄ της Μακεδονίας ήταν γιος του Αμύντα Α΄ της Μακεδονίας και της συζύγου του Ευρυδίκης. Διαδέχθηκε τον μεγαλύτερο αδελφό του Αλκέτα Β΄ της Μακεδονίας, είχε άλλη μια αδελφή την Γυγαία της Μακεδονίας.[5] Τακτοποίησε τον γάμο της αδελφής του με τον Πέρση στρατηγό Βουβάρης με στόχο να σταματήσει την αναζήτηση Περσών στρατιωτών που είχαν εκτελεστεί υπό τις διαταγές του.[6][7] Ο Αλέξανδρος Α΄ ανήλθε στον θρόνο την εποχή που η Μακεδονία ήταν υποτελής στην Αχαιμενιδική Αυτοκρατορία, διατηρούσε ωστόσο μεγάλο βαθμό αυτονομίας.[8] Ο διάσημος Πέρσης στρατηγός Μαρδόνιος την υπέταξε πλήρως.[9] Ο Αλέξανδρος Α΄ διετέλεσε απεσταλμένος του Πέρση κυβερνήτη Μαρδόνιου στις διαπραγματεύσεις με τους Αθηναίους μετά την Ναυμαχία της Σαλαμίνας (480 π.Χ.). Ο Ηρόδοτος γράφει ότι ο Αλέξανδρος Α΄ βρισκόταν στο πλευρό του Πέρση βασιλιά Ξέρξη Α΄ και ακολουθούσε τις εντολές του, τον καταγράφει ως "Ύπαρχο", δηλαδή αντιβασιλέα.[10]
| Αλέξανδρος Α' της Μακεδονίας | |
|---|---|
 Αργυρός στατήρας του Αλέξανδρου Α´ | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Όνομα στη μητρική γλώσσα | Αλέξανδρος (Αρχαία Ελληνικά) |
| Γέννηση | 5ος αιώνας π.Χ. |
| Θάνατος | 454 π.Χ. Μακεδονία |
| Χώρα πολιτογράφησης | Μακεδονία |
| Θρησκεία | Αρχαία ελληνική θρησκεία |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | αρχαία ελληνικά |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | αθλητής |
| Οικογένεια | |
| Τέκνα | Αλκέτας Β' της Μακεδονίας Περδίκκας Β' της Μακεδονίας Στρατονίκη (αδελφή Περδίκκα Β') Φίλιππος Μενέλαος ο Μακεδόνας Amyntas[1] |
| Γονείς | Αμύντας Α' της Μακεδονίας[2] και Eurydike[3] |
| Αδέλφια | Γυγαία της Μακεδονίας Arrhidaeus of Elimeia |
| Οικογένεια | Δυναστεία των Αργεαδών |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Φιλέλληνας βασιλιάς Επεξεργασία
._Struck_circa_460-450_BC._Young_male_head_right,_wearing_petasos.jpg)
Παρά την φαινομενική υποταγή του στον Πέρση βασιλιά έδινε συνεχώς πληροφορίες στους Έλληνες για τα σχέδια των Περσών, πολύτιμες ήταν οι συμβουλές του Αλεξάνδρου Α΄ πριν την Μάχη των Πλαταιών (479 π.Χ.). Ο Αλέξανδρος Α΄ προειδοποίησε τους Έλληνες στα Τέμπη πριν την εκστρατεία του Ξέρξη και τους πρότεινε έναν εναλλακτικό δρόμο μέσω της Μακεδονίας.[11] Μετά την συντριβή του Περσικού στρατού στις Πλαταιές ο Σατράπης Αρτάβαζος με τους 43.000 επιζήσαντες Πέρσες επέστρεψε στην Μικρά Ασία μέσω Μακεδονίας, ο Αλέξανδρος Α΄ τους έστησε παγίδα κοντά στον ποταμό Στρυμώνα και τους αποδεκάτισε. Μετά το τέλος των Περσικών πολέμων, ο Αλέξανδρος Α' επέκτεινε το κράτος της Μακεδονίας δυτικά με την υποταγή των ορεινών Λυγκηστών (σημερινή περιοχή Φλώρινας), των Ορεστών και των Ελυμιωτών (σημερινή περιοχή δυτικά της Κοζάνης) φθάνοντας μέχρι την Πύδνα και τη Θέρμη (Θερμαϊκού). Έλαβε μέρος στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 460 π.Χ. αφού οι Ηλείοι Ελλανοδίκες έκριναν πως είναι Έλληνας, όταν απέδειξε πως είναι Αργείος (καταγωγή από Τημενίδες).[12][13][14][15] Ο Αλέξανδρος Α΄ ήταν προστάτης των γραμμάτων και των τεχνών, στην αυλή του έζησαν οι διάσημοι ποιητές Πίνδαρος και Βακχυλίδης, του αφιέρωσαν πολλά ποιήματα.[16] Eκτός της επωνυμίας «Φιλέλληνας», ανακηρύχθηκε από μεν τους Αθηναίους επίσημος Πρόξενος, από δε τους Αργείους ως απόγονος των Τημενιδών.[17] Επίσης, στόλισε τους Δελφούς και την Ολυμπία με λαμπρά αναθήματα. Βασίλευσε 33 ή 34 χρόνια και πήρε τον τίτλο του "Φιλέλληνα".[18][19]
Οικογένεια Επεξεργασία
Ο Αλέξανδρος Α΄ ο Φιλέλληνας απέκτησε 5 γιους και μια κόρη :
- Αλκέτας Β΄ της Μακεδονίας, βασιλεύς της Μακεδονίας.
- Περδίκκας Β΄ της Μακεδονίας, βασιλεύς της Μακεδονίας.
- Φίλιππος, γιος του ήταν ο Αμύντας Β΄ της Μακεδονίας[20]
- Μενέλαος
- Αμύντας, εγγονός του ήταν ο Αμύντας Γ΄ της Μακεδονίας, η δισέγγονη του Αρσινόη της Μακεδονίας παντρεύτηκε τον Λάγο γενάρχη των Πτολεμαίων της Αιγύπτου.[21][22]
- Στρατονίκη, ο αδελφός της Περδίκκας Β΄ την πάντρεψε με τον βασιλιά της Θράκης Σεύθη Β΄.[23]
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ Julius Kaerst: «Amyntas 11» (Γερμανικά) 1894. Ανακτήθηκε στις 13 Αυγούστου 2023.
- ↑ 2,0 2,1 Julius Kaerst: «Alexandros 8» (Γερμανικά) 1893. Ανακτήθηκε στις 13 Αυγούστου 2023.
- ↑ 3,0 3,1 Leo van de Pas: (Αγγλικά) Genealogics. 2003.
- ↑ Xenophon, Agesilaus, 7.4; Isocrates, To Philip, 5.22 and Plato, Republic, 470e
- ↑ Herodotus, Book 5: Terpsichore, 21
- ↑ Herodotus, Book 5: Terpsichore, 21
- ↑ Joseph Roisman,Ian Worthington. "A Companion to Ancient Macedonia" σ. 136
- ↑ Joseph Roisman,Ian Worthington. "A companion to Ancient Macedonia" John Wiley & Sons, 2011. σ. 343
- ↑ Joseph Roisman,Ian Worthington. "A companion to Ancient Macedonia" John Wiley & Sons, 2011. σσ. 135-138
- ↑ Joseph Roisman,Ian Worthington. "A Companion to Ancient Macedonia" σ. 138
- ↑ Herodotus (1954). The Histories. Aubrey De Selincourt (trans.). Penguin Group. σ. 477
- ↑ Ηρόδοτος, Ιστορίες, 5.22
- ↑ Herodotus 5.22
- ↑ Justin-7.2.14
- ↑ A History of Macedonia. Τόμ. 2 Review: John Cole
- ↑ Thucydides and Pindar: Historical Narrative and the World of Epinikian Poetry σ. 180 By Simon Hornblower
- ↑ Conrad Lashley; Paul Lynch; Alison J. Morrison, eds. (2006). Hospitality : a social lens (1st ed.). Amsterdam: Elsevier. σ. 25
- ↑ https://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus%3Atext%3A1999.04.0057%3Aentry%3Dfile%2Fllhn
- ↑ Plato, Republic, 5.470e, Xenophon Agesilaus, 7.4
- ↑ Roisman, Joseph (2010), "Classical Macedonia to Perdiccas III", in Roisman, Joseph; Worthington, Ian (eds.), A Companion to Ancient Macedonia, Blackwell Publishing, σσ. 145–165
- ↑ Roisman, Joseph (2010), "Classical Macedonia to Perdiccas III", in Roisman, Joseph; Worthington, Ian (eds.), A Companion to Ancient Macedonia, Blackwell Publishing, σσ. 145–165
- ↑ Satyrus the Peripatetic, FGrH 631 fr 2
- ↑ Carney, Elizabeth (2000). Women and Monarchy in Macedonia. University of Oklahoma Press
Πηγές Επεξεργασία
- Smith, William (1867). "Alexander I". In William Smith (ed.). Dictionary of Greek and Roman Biography and Mythology.
- Απόστολος Β. Δασκαλάκης, Αλέξανδρος Α΄ Ο Φιλέλλην (Η Μακεδονία κατά τους Περσικούς Πολέμους), Επιστημονικές Επετηρίδες Φιλοσοφικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών, Β' Περίοδος, 1958-1959, Τόμος Θ', σσ. 217-341
Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία
 |
Αυτό το λήμμα σχετικά με την αρχαία Μακεδονία χρειάζεται επέκταση. Μπορείτε να βοηθήσετε την Βικιπαίδεια επεκτείνοντάς το. |