Ο Μαρδόνιος (πέθανε το 479 π.Χ.) ήταν Πέρσης στρατηγός και πρωταγωνιστής όταν ξέσπασαν οι Περσικοί Πόλεμοι στις αρχές του 5ου αιώνα π.Χ., έπεσε στη Μάχη των Πλαταιών. O Μαρδόνιος ήταν γιος του Γοβρύα, ενός Πέρση ευγενούς που υποστήριξε έντονα τον Δαρείο τον Μέγα όταν διεκδίκησε τον θρόνο της Περσίας. Τη συμμαχία μεταξύ των δύο ανδρών ακολούθησε μια σειρά από διπλωματικούς γάμους : ο Δαρείος ο Μέγας παντρεύτηκε την αδελφή του Μαρδόνιου και ο Γοβρύας παντρεύτηκε την αδελφή του Δαρείου, στη συνέχεια ο ίδιος ο Μαρδόνιος παντρεύτηκε την κόρη του Δαρείου Αρταζώστρη, με τον τρόπο αυτό ο Δαρείος ο Μέγας έγινε για τον Μαρδόνιο γαμπρός, θείος και πεθερός.[2]

Μαρδόνιος
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Μαρδόνιος (Αρχαία Ελληνικά)
Γέννηση6ος αιώνας π.Χ.
Θάνατος479 π.Χ.
Πλαταιές
Αιτία θανάτουπεσών σε μάχη
Συνθήκες θανάτουθάνατος στη μάχη
Χώρα πολιτογράφησηςΑχαιμενική Αυτοκρατορία
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητααξιωματικός
Οικογένεια
ΣύζυγοςΑρτάζοστρη[1]
ΤέκναΑρτόντης
ΓονείςΓοβρύας[1]
Στρατιωτική σταδιοδρομία
Βαθμός/στρατόςστρατηγός
Πόλεμοι/μάχεςΕλληνοπερσικοί Πόλεμοι

Πρώτη Περσική εισβολή

Επεξεργασία
Κύριο λήμμα: Περσικοί πόλεμοι

Ο Δαρείος ο Μέγας διόρισε τον Μαρδόνιο στρατηγό για να καταπνίξει την Ιωνική Επανάσταση (492 π.Χ.) και να τιμωρήσει τους Έλληνες που υποστήριξαν την Ιωνία. Στον δρόμο του για την Αρχαία Αθήνα εκθρόνισε όλα τα τυραννικά καθεστώτα και τοποθέτησε στη θέση τους δημοκρατίες. Οι ιστορικοί βλέπουν τις κινήσεις αυτές του Μαρδόνιου με μεγάλη έκπληξη, ο στόχος του ήταν βασικά να μην επαναστατήσουν για δεύτερη φορά οι Ιωνικές πόλεις.[3] Ο στόλος του πέρασε τον Ελλήσποντο και επιτέθηκε στη Θάσο ένα νησί με μεγάλα αποθέματα χρυσού, την έκανε υποτελή του. Ο στρατός του και ο στόλος του υπέταξαν κατόπιν τη Μακεδονία που εισήλθε στο Περσικό διοικητικό σύστημα.[4][5] Παρά τις επιτυχίες του ο στόλος του καταστράφηκε ολοσχερώς από καταιγίδα στον Άθω, ο Ηρόδοτος γράφει ότι ο Περσικός στόλος έχασε 300 πλοία και 20.000 άνδρες. Την ίδια εποχή ο Μαρδόνιος αντιμετώπιζε επανάσταση στη Θράκη τραυματίστηκε αλλά νίκησε, η καταστροφή του Περσικού στόλου ωστόσο ήταν τεράστιο πλήγμα και επέστρεψε στη Μικρά Ασία.[6][7] O Δάτης και ο Αρταφέρνης διορίστηκαν από τον Δαρείο τον Μέγα νέοι αρχηγοί του Περσικού στρατού (490 π.Χ.), υπέταξαν επιτυχώς τη Νάξο, κατέστρεψαν την Ερέτρια αλλά ηττήθηκαν από τους Αθηναίους στη Μάχη του Μαραθώνα.

Δεύτερη Περσική εισβολή

Επεξεργασία
 
Ο πατέρας του Μαρδόνιου Γοβρύας

Ο γιος και διάδοχος του Δαρείου του Μέγα Ξέρξης Α΄ της Περσίας τοποθέτησε ξανά τον γαμπρό και ξάδελφο του Μαρδόνιο αρχηγό του Περσικού στρατού. Ο Ξέρξης Α΄ δεν ήθελε νέο πόλεμο με την Ελλάδα αλλά ο φιλόδοξος και πολεμοχαρής Μαρδόνιος προσπαθούσε να τον πείσει ότι έπρεπε να εκδικηθεί την ήττα του πατέρα του, τελικά τα κατάφερε. Ο αδελφός του Δαρείου του Μέγα Αρτάβανος που ήταν εκτός από θείος και σύμβουλος του Ξέρξη Α΄ προσπαθούσε αντίθετα να τον πείσει να αποφύγει τον πόλεμο. Ο Ηρόδοτος έγραφε ότι είχε κακές φιλοδοξίες, να κατακτήσουν οι Πέρσες την Ελλάδα και να τοποθετηθεί ο ίδιος Σατράπης.[8] Βρέθηκε στην οδυνηρή για τους Πέρσες Μάχη των Θερμοπυλών αλλά μετά την ήττα στη Ναυμαχία της Σαλαμίνας προσπάθησε να πείσει τον Ξέρξη Α΄ να παραμείνει στην Ελλάδα. Ο Ξέρξης Α΄ είχε αυτή τη φορά αντίθετη γνώμη, αποφάσισε να επιστρέψει στην Περσία αλλά άφησε στην Ελλάδα όσους Πέρσες επιθυμούσαν να συνεχίσουν τον πόλεμο με αρχηγό τον Μαρδόνιο. Ο Μαρδόνιος κατέκτησε τη Μακεδονία αλλά ο υποτελής βασιλιάς Αλέξανδρος Α΄ της Μακεδονίας έδωσε πολύτιμες συμβουλές στους υπόλοιπους Έλληνες για τις κινήσεις των Περσών επειδή όπως έλεγε ήταν και ο ίδιος Έλληνας και δεν ήθελε να κατακτηθεί η χώρα του από βαρβάρους.

"Ο Μαρδόνιος παρέμεινε με 300.000 τους καλύτερους Περσικούς άντρες που είχαν τον τίτλο "Αθάνατοι" μέχρι την οριστική του ήττα στη Μάχη των Πλαταιών.[9] Ο στρατός των Αθανάτων περιείχε εκτός από τους Πέρσες άντρες από όλες τις εθνικότητες, ήταν Μήδοι, Σάκες, Βακτροί, Ινδοί αλλά και Έλληνες ειδικά από τη Θήβα που είχε Μηδίσει, ο συνολικός αριθμός έφτανε τις 300.000". Ηρόδοτος, Ηροδότου Ιστορίαι 8,113 :[9][10]

Ο Μαρδόνιος κατέλαβε και κατέστρεψε την Αθήνα, υποσχέθηκε ότι θα ξανακτίσει την πόλη τους αν του δώσουν υποταγή, οι Αθηναίοι αρνήθηκαν. Ο Μαρδόνιος ετοιμάστηκε για την τελική μάχη στις Πλαταιές παρά το ότι ο Σατράπης Αρτάβαζος προσπαθούσε να τον πείσει να μην πολεμήσει επειδή θα χάσει από τους Έλληνες όπως ο θείος του Ξέρξη Αρτάβανος. Ο Πλούταρχος και ο Ηρόδοτος γράφουν ότι ένας Πλαταιός ο Αείμνηστος δολοφόνησε τον Μαρδόνιο, τότε ο στρατός του διαλύθηκε και συνετρίβη.[11][12] Ένας Αιγηνίτης είπε στον Σπαρτιάτη νικητή στρατηγό Παυσανία να του κόψει το κεφάλι και να το βάλει σε ένα κοντάρι όπως είχε κάνει στον Λεωνίδα ο Ξέρξης στις Θερμοπύλες και ο Παυσανίας του απάντησε περήφανα :

"Αυτές είναι πράξεις που δεν ταιριάζουν σε Έλληνες αλλά σε βάρβαρους, αποχώρησε σε παρακαλώ και να με ευχαριστείς που δεν σε τιμώρησα"

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. 1,0 1,1 1,2 «Mardonius» (Ρωσικά)
  2. https://www.livius.org/articles/person/gobryas-2-conspirator/
  3. Herodotus 6, 43
  4. Joseph Roisman,Ian Worthington. "A companion to Ancient Macedonia" John Wiley & Sons, 2011. ISBN 144435163X σσ 343-345
  5. Vasilev 2015, σ. 156
  6. Joseph Roisman,Ian Worthington. "A companion to Ancient Macedonia" John Wiley & Sons, 2011. σσ. 343-345
  7. Herodotus 6, 44-45
  8. Ηρόδοτος, Ηροδότου Ιστορίαι, 7, 5-6
  9. 9,0 9,1 Tola, Fernando (1986). "India and Greece before Alexander". Annals of the Bhandarkar Oriental Research Institute. Annals of the Bhandarkar Oriental Research Institute Vol. 67, No. 1/4. 67 (1/4): 159–194
  10. https://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Herodotus/8C*.html
  11. https://books.google.gr/books?id=0V9uZWOicooC&pg=PT484&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false
  12. Ηρόδοτος, Ηροδότου Ιστορίαι, 9, 65
  • Ηροδότου Ιστορίαι
  • Vasilev, Miroslav Ivanov (2015). The Policy of Darius and Xerxes towards Thrace and Macedonia.