Ο Αλέξανδρος Ακριτίδης (1864;-1921) υπήρξε Έλληνας επιχειρηματίας της Τραπεζούντας και ένας από τους προύχοντες του Πόντου που εκτελέστηκε με απόφαση του κεμαλικού δικαστηρίου της Αμάσειας.

Αλέξανδρος Ακριτίδης
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Αλέξανδρος Ακριτίδης (Ελληνικά)
Γέννηση1864 (;)
Τραπεζούντα, Οθωμανική Αυτοκρατορία
Θάνατος1921
Αμάσεια, Τουρκία
Αιτία θανάτουΑπαγχονισμός
ΕθνικότηταΕλληνική
ΘρησκείαΧριστιανός Ορθόδοξος
Εκπαίδευση και γλώσσες
Μητρική γλώσσαΕλληνικά
Πληροφορίες ασχολίας
ΙδιότηταΕπιχειρηματίας

Καταγωγή- Σταδιοδρομία Επεξεργασία

Ο πατέρας του, Γεώργιος Ακριτίδης, γεννημένος στο Λυκάστ της Κρώμνης διέπρεψε ως επιχειρηματίας και ευεργέτης της ελληνικής κοινότητας της Τραπεζούντας.[1][2] Συγγενής του ήταν και ο ιδρυτής του Ακρίτειου Νοσοκομείου της Τραπεζούντας Παναγιώτης Ακρίτας από το Λυκάστ και αυτός[3][4].

Ο Αλέξανδρος αφού αποφοίτησε από το περιώνυμο Φροντιστήριο Τραπεζούντας, ασχολήθηκε με την οικογενειακή επιχείρηση παρασκευής και εμπορίας ποτών που έδρευε σε ιδιόκτητο τριώροφο κτίριο στην οδό Σεμερτζιλέρ (Semerciler Sokak) και λειτουργούσε μονοπωλιακά στον Πόντο[5][6]. Παντρεύτηκε την Κλειώ, θυγατέρα του δάσκαλου από το Παρτίν Παναγιώτη Λυπηρίδη και έκανε πέντε παιδιά.[7]

Καταδίκη-Εκτέλεση Επεξεργασία

Κατά τη διάρκεια του Α’ παγκοσμίου πολέμου λειτούργησε στην Τραπεζούντα Επιτροπή προσφύγων προκειμένου να επουλώσει τις πληγές που δημιούργησε ο πόλεμος στον ελληνικό χριστιανικό πληθυσμό της πόλης. Σ’ αυτήν την Επιτροπή, που πρόεδρός της ήταν ο βουλευτής του Οθωμανικού κοινοβουλίου Ματθαίος Κωφίδης, ήταν δραστήριο μέλος και ο Αλέξανδρος Ακριτίδης[8]. Αυτή η Επιτροπή το 1920 διευρύνθηκε και μετονομάσθηκε Κεντρική Επιτροπή Περιθάλψεως Πόντου. Από τους κεμαλικούς, όμως, θεωρήθηκε επαναστατική οργάνωση και συσχετίστηκε με το αίτημα ανεξαρτησίας του Πόντου. Οι πρωτεργάτες της Επιτροπής, δραστήρια στελέχη της ελληνικής κοινότητας, συνελήφθηκαν το 1921 και οδηγήθηκαν στο Δικαστήριο Ανεξαρτησίας της Αμάσειας, καταδικάστηκαν σε θάνατο και εκτελέστηκαν με απαγχονισμό τον Σεπτέμβριο του ίδιου έτους[9][10]. Μέσα από τη φυλακή ο κατάδικος Αλέξανδρος Ακριτίδης έστειλε τρεις επιστολές στη σύζυγό του Κλειώ. Σ’ αυτές καταγράφει νουθεσίες και τις τελευταίες του επιθυμίες[11][12][13].

Η οικογένειά του με την Ανταλλαγή εγκαταστάθηκε στην Ελλάδα, κυρίως στη Θεσσαλονίκη.

Βιβλιογραφία Επεξεργασία

  • Παρύσατις Παπαδοπούλου-Συμεωνίδου, Τραπεζούς 1921: το ανέσπερο έτος (Η πόλη και η ευρύτερη περιοχή της ως πλαίσιο ζωής δύο αστικών οικογενειών), Κ.&Μ.ΑΝΤ. ΣΤΑΜΟΥΛΗ, Θεσσαλονίκη 2015, ISBN 978-618-5161-02-6.
  • Εγκυκλοπαίδεια του Ποντιακού Ελληνισμού, εκδόσεις Μαλλιάρης-Παιδεία, Θεσσαλονίκη 1988, τ. 1ος σελ. 264-265
  • Γεώργιος Φιρτινίδης, Κρώμνη, Αδελφότης Κρωμναίων Καλαμαριάς, Θεσσαλονίκη 1994
  • Ιστορικά (περιοδικό της εφημερίδας Ελευθεροτυπία) τ. 134, σελ. 44-45 (2002) Κώστας Φωτιάδης επιστολές εθνομαρτύρων

Πηγές-Παραπομπές Επεξεργασία

  1. «Φάρος της Ανατολής τ.178». Επιτροπή Ποντιακών Μελετών. 9 Ιανουαρίου 1911. [νεκρός σύνδεσμος]
  2. Παπαδοπούλου-Συμεωνίδου, Παρύσατις (2015). Τραπεζούς 1921: το ανέσπερο έτος (Η πόλη και η ευρύτερη περιοχή της ως πλαίσιο ζωής δύο αστικών οικογενειών). Θεσσαλονίκη. σελ. 91, 131. ISBN 978-618-5161-02-6. Check |isbn= value: invalid character (βοήθεια). 
  3. «Χρονικά του Πόντου τ. 19-20». Επιτροπή Ποντιακών Μελετών. 1946. σελ. 464. [νεκρός σύνδεσμος]
  4. Παπαδοπούλου-Συμεωνίδου, Παρύσατις (2015). Τραπεζούς 1921: το ανέσπερο έτος (Η πόλη και η ευρύτερη περιοχή της ως πλαίσιο ζωής δύο αστικών οικογενειών). Θεσσαλονίκη. σελ. 87. ISBN 978-618-5161-02-6. Check |isbn= value: invalid character (βοήθεια). 
  5. «Φάρος της Ανατολής τ. 184». Επιτροπή Ποντιακών Μελετών. 29 Ιανουαρίου 1911. [νεκρός σύνδεσμος]
  6. Παπαδοπούλου-Συμεωνίδου, Παρύσατις (2015). Τραπεζούς 1921: το ανέσπερο έτος (Η πόλη και η ευρύτερη περιοχή της ως πλαίσιο ζωής δύο αστικών οικογενειών). Θεσσαλονίκη. σελ. 134, 194. ISBN 978-618-5161-02-6. 
  7. Παπαδοπούλου-Συμεωνίδου, Παρύσατις (2015). Τραπεζούς 1921: το ανέσπερο έτος (Η πόλη και η ευρύτερη περιοχή της ως πλαίσιο ζωής δύο αστικών οικογενειών). Θεσσαλονίκη. σελ. 131-136. ISBN 978-618-5161-02-6. 
  8. Παπαδοπούλου-Συμεωνίδου, Παρύσατις (2015). Τραπεζούς 1921: το ανέσπερο έτος (Η πόλη και η ευρύτερη περιοχή της ως πλαίσιο ζωής δύο αστικών οικογενειών). Θεσσαλονίκη. σελ. 223. ISBN 978-618-5161-02-6. 
  9. Φιρτινίδης, Γεώργιος (1994). Κρώμνη. Θεσσαλονίκη: Αδελφότης Κρωμναίων Καλαμαριάς. σελ. 402-406. 
  10. Παπαδοπούλου-Συμεωνίδου, Παρύσατις (2015). Τραπεζούς 1921: το ανέσπερο έτος (Η πόλη και η ευρύτερη περιοχή της ως πλαίσιο ζωής δύο αστικών οικογενειών). Θεσσαλονίκη. σελ. 224. ISBN 978-618-5161-02-6. 
  11. Παπαδοπούλου-Συμεωνίδου, Παρύσατις (2015). Τραπεζούς 1921: το ανέσπερο έτος (Η πόλη και η ευρύτερη περιοχή της ως πλαίσιο ζωής δύο αστικών οικογενειών). Θεσσαλονίκη. σελ. 251. ISBN 978-618-5161-02-6. 
  12. «Ποντιακή Εστία τ.2ο». Επιτροπή Ποντιακών Μελετών. 1950. [νεκρός σύνδεσμος]
  13. «Ημέρα μνήμης της γενοκτονίας». Κρώμνη Πόντου.