Αμερικανική τρυπανοσωμίαση
H αμερικανική τρυπανοσωμίαση ή νόσος Τσάγκας (Chagas) /ˈtʃɑːɡəs/ είναι τροπική παρασιτική ασθένεια που προκαλείται από τo πρωτόζωo Trypanosoma cruzi.[1] Μεταδίδεται κατά κύριο λόγο μέσω των εντόμων που είναι γνωστά ως ακάρεα του φιλιού.[1] Στο αρχικό στάδιο της μόλυνσης κατά κανόνα τα συμπτώματα είναι είτε ανύπαρκτα ή ήπια και μπορεί να περιλαμβάνουν: πυρετό, οίδημα στους λεμφαδένες, πονοκεφάλους ή τοπικό πρήξιμο στο σημείο του τσιμπήματος.[1] Μετά από 8–12 εβδομάδες, οι προσβληθέντες περνούν στην χρόνια φάση της νόσου και σε ποσοστό 60–70% δεν έχουν περαιτέρω συμπτώματα.[2][3] Το υπόλοιπο 30-40% των προσβληθέντων αναπτύσσει περαιτέρω συμπτώματα ακόμα και 10-30 χρόνια μετά την αρχική μόλυνση[3] που περιλαμβάνουν διόγκωση των κοιλιών της καρδιάς, με το 20-30% αυτών να οδηγείται σε καρδιακή ανεπάρκεια.[1] Ο διογκωμένος οισοφάγος ή το διευρυμένο έντερο παρατηρείται επίσης στο 10% των ατόμων.[1]
| Αμερικανική τρυπανοσωμίαση | |
|---|---|
 Photomicrograph of Giemsa-stained Trypanosoma cruzi | |
| Ειδικότητα | λοιμωξιολογία και παρασιτολογία |
| Συμπτώματα | chagoma, Romana's sign, καρδιομυοπάθεια, μυοκαρδίτιδα, ηπατομεγαλία, σπληνομεγαλία και μεγάκολο |
| Ταξινόμηση | |
| ICD-10 | B57 |
| ICD-9 | 086 |
| DiseasesDB | 13415 |
| MedlinePlus | 001372 |
| eMedicine | med/327 |
| MeSH | D014355 |
Το T. cruzi συνήθως μεταδίδεται στον άνθρωπο και σε άλλα θηλαστικά από τα παρασιτικά «ακάρεα του φιλιού» της υποοικογένειας Triatominae.[4] Αυτά είναι γνωστά με διάφορα τοπικών ονομάτων, μεταξύ άλλων: vinchuca στην Αργεντινή, Βολιβία, Χιλή και Παραγουάη, barbeiro (το barber) στη Βραζιλία, pito στην Κολομβία, chinche στην Κεντρική Αμερική και chipo στη Βενεζουέλα. Η νόσος μπορεί επίσης να εξαπλωθεί μέσω μετάγγισης αίματος, μεταμόσχευσης οργάνων, διατροφής με μολυσμένα με παράσιτα τροφές και από τη μητέρα στο έμβρυο.[1] Η διάγνωση στο αρχικό στάδιο της ασθένειας γίνεται με την εύρεση του παρασίτου στο αίμα με μικροσκοπική εξέταση.[3] Η διάγνωση στη χρόνια νόσο γίνεται με την εύρεση αντισωμάτων T. cruzi στο αίμα.[3]
Η πρόληψη κατά κύριο λόγο περιλαμβάνει την εξόντωση των ακάρεων του φιλιού και την αποφυγή τέτοιων τσιμπημάτων.[1] Άλλες προληπτικές ενέργειες συμπεριλαμβάνουν τον έλεγχο του αίματος που χρησιμοποιείται για τις μεταγγίσεις.[1] Δεν έχει αναπτυχθεί εμβόλιο.[1] Οι αρχικές μολύνσεις είναι ιάσιμες με τα φάρμακα benznidazole ή nifurtimox.[1] Σχεδόν πάντα οδηγούν σε θεραπεία, εάν χορηγηθούν νωρίς, ωστόσο όσο περισσότερο καιρό πάσχει κάποιος από την νόσο, τόσο περιορίζεται η δράση τους.[1] Όταν χρησιμοποιούνται στη χρονια νόσο μπορεί να καθυστερήσουν ή να εμποδίσουν την ανάπτυξη των συμπτωμάτων τελικού σταδίου.[1] Τα φάρμακα αυτά προκαλούν προσωρινές παρενέργειες σε ποσοστό έως και 40% των ληπτών[1] οι οποίες περιλαμβάνουν δερματικά προβλήματα, τοξικότητα εγκεφάλου και ερεθισμό του πεπτικού συστήματος.[2][5][6]
Εκτιμάται ότι 7 με 8 εκατομμύρια ανθρώποι, κυρίως στο Μεξικό, Κεντρική Αμερική και Νότια Αμερική πάσχουν από την νόσο Τσάγκας[1] με αποτέλεσμα περίπου 12.500 θανάτους ετησίως από το 2006.[2] Οι περισσότεροι άνθρωποι που νοσούν προέρχονται από ευάλωτες οικονομικές ομάδες [2] και συχνά δεν αντιλαμβάνονται ότι νοσούν.[7] Οι μαζικές πληθυσμιακές μετακινήσεις έχουν αυξήσει τις περιοχές στις οποίες εντοπίζονται περιστατικά της νόσου, με αποτέλεσμα να εμφανίζονται και σε ευρωπαϊκές χώρες και στις Ηνωμένες Πολιτείες.[1] Στις περιοχές αυτές έχει παρατηρηθηκε αύξηση στα χρόνια μέχρι το 2014.[8] Η ασθένεια περιγράφηκε για πρώτη φορά το 1909 από τον Κάρλος Τσάγκας (Carlos Chagas) από τον οποίο πήρε το όνομά της.[1] Εκτός από τον άνθρωπο επηρεάζει περισσότερα από 150 άλλα ζώα.[2]
References
Επεξεργασία- ↑ 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 1,12 1,13 1,14 1,15 «Chagas disease (American trypanosomiasis) Fact sheet N°340». World Health Organization. Μαρτίου 2013. Ανακτήθηκε στις 23 Φεβρουαρίου 2014.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Rassi A, Rassi A, Marin-Neto JA (April 2010). «Chagas disease». Lancet 375 (9723): 1388–402. doi:. PMID 20399979.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 Rassi A, Jr; Rassi, A; Marcondes de Rezende, J (June 2012). «American trypanosomiasis (Chagas disease).». Infectious disease clinics of North America 26 (2): 275–91. doi:. PMID 22632639. https://archive.org/details/sim_infectious-disease-clinics-of-north-america_2012-06_26_2/page/275.
- ↑ «DPDx – Trypanosomiasis, American. Fact Sheet». Centers for Disease Control (CDC). Ανακτήθηκε στις 12 Μαΐου 2010.
- ↑ Bern C, Montgomery SP, Herwaldt BL, et al. (November 2007). «Evaluation and treatment of chagas disease in the United States: a systematic review». JAMA 298 (18): 2171–81. doi:. PMID 18000201.
- ↑ Rassi A, Dias JC, Marin-Neto JA, Rassi A (April 2009). «Challenges and opportunities for primary, secondary, and tertiary prevention of Chagas' disease». Heart 95 (7): 524–34. doi:. PMID 19131444. http://heart.bmj.com/cgi/pmidlookup?view=long&pmid=19131444.
- ↑ Capinera, John L., επιμ. (2008). Encyclopedia of entomology (2nd ed. έκδοση). Dordrecht: Springer. σελ. 824. ISBN 9781402062421.
- ↑ Bonney, KM (2014). «Chagas disease in the 21st Century: a public health success or an emerging threat?». Parasite 21: 11. doi:. PMID 24626257.
