Οι Αμμοδυτίδες (Ammodytidae) αποτελούν ιδιαίτερη οικογένεια ψαριών[4] (βυθόψαρα), που ζουν σε αμμώδεις ακτές των ψυχρών και εύκρατων περιοχών. Περισσότερο γνωστά είναι στις ακτές της Β. Ευρώπης, του Ατλαντικού και της Μεσογείου.

Αμμοδυτίδες
Αμμοδυτίτης ο αμφίβολος, Ammodytes dubius, πολύ γνωστός στις γαλλικές ακτές
Αμμοδυτίτης ο αμφίβολος, Ammodytes dubius, πολύ γνωστός στις γαλλικές ακτές
Συστηματική ταξινόμηση
Βασίλειο: Ζώα (Animalia)
Συνομοταξία: Χορδωτά (Chordata)
Ομοταξία: Ακτινοπτερύγιοι (Actinopterygii)
Τάξη: Περκόμορφα (Perciformes)
Οικογένεια: Αμμοδυτίδες (Ammodytidae)
Γένη

Αμμοδύτης (Ammodytes)
Αμμοδυτοειδής (Ammodytoides)
Μπλεκεέρια[1] (Bleekeria)
Γυμναμμοδύτης[2] (Gymnammodytes)
Υπέροπλος (Hyperoplus)
Λεπιδαμμοδύτης (Lepidammodytes)
Προταμμοδύτης[3] (Protammodytes)

Πρόκειται για μικρά βυθόψαρα, των οποίων το μήκος φθάνει τα 20 εκατοστά. Έχουν σώμα κυλινδρικό και λεπτό. Το δέρμα τους σε μερικά είδη φέρει μικρά λέπια, ενώ σε άλλα είναι γυμνό (γυμναμμοδύτες). Η κάτω σιαγόνα τους είναι μακρύτερη της άνω για να ανασκάπτουν τον βυθό. Τα ψάρια αυτά γενικά δεν έχουν δόντια, αλλά και ούτε κοιλιακά πτερύγια, αντίθετα έχουν ένα συνεχές ραχιαίο που αρχίζει μετά το κεφάλι και καταλήγει στην ουρά. Το ρύγχος τους είναι οξύτατο, με συνέπεια να χώνονται πολύ γρήγορα με το κεφάλι μέσα στην άμμο, ειδικότερα όταν αποσύρονται τα νερά κατά την αμπώτιδα, εξ ου και η ονομασία τους.

Πρώτος που ονομάτισε τα ψάρια αυτά με το ελληνογενές όνομα (εκ του άμμος + δύτης) ήταν ο φυσιοδίφης Κυβιέ. Στην Αμερική είναι περισσότερο γνωστή η οικογένεια αυτή ως «θαλάσσια λόγχη», και εξ αυτού και το όνομα δύο υποβρύχιων των ΗΠΑ.

Η οικογένεια των Αμμοδυτιδών περιλαμβάνει σχετικά λίγα γένη όπως τους καθαρά αμμοδύτες, τους γυμναμμοδίτες, τους υπερόπλους κ.ά. Σημαντικότερα είδη αυτών είναι ο «Αμμοδύτης» (Ammodytes), ο «Υπόπτυχος» (Hypoptychus), ο «Αμμοδύτης ο τωβιανός» (Ammodytes tobianus), και ο «Αμμοδύτης ο λογχοειδής» (Ammodytes lanceolatus), που φθάνει τα 30 εκατοστά και θεωρείται το μεγαλύτερο είδος της οικογένειας.

Όλα τα ψάρια της οικογένειας αυτής είναι εδώδιμα, ιδιαίτερα περιζήτητα για τηγάνισμα αλλά και για δόλωμα πολλών αλιευτικών εργαλείων.

Ταξινόμηση

Επεξεργασία

Η Οικογένεια των αμμοδυτιδών ανήκει στην υπόταξη των Αμμοδυτοειδών.

Σημείωση

Επεξεργασία
  1. Named for Dutch ichthyologist Pieter Bleeker
  2. «Gymnammodytes semisquamatus. Gymnammodytes. Etymology from from the Greek gymnos = naked, ammos = sand and dytes = diver». Fishbase (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 13 Σεπτεμβρίου 2012. 
  3. «Protammodytes brachistos. Protammodytes. Etymology: fromGreek, pro = first, in front, ammos = sand and dytes = diver». Discover Life (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 13 Σεπτεμβρίου 2012. 
  4. Παλαιότερα η οικογένεια αυτή των ψαριών αποτελούσε ιδιαίτερο γένος της οικογένειας των Γαδιδών, στην οποία ανήκουν οι βακαλάοι (κοινώς μπακαλιάροι). Σήμερα αποτελούν ιδία οικογένεια.
  • «Νεώτερον Εγκυκλοπαιδικόν Λεξικόν Ηλίου», τόμ. 2ος, σελ. 524
  • «Ο Κόσμος των Φυτών και των Ζώων», τόμ. 2ος, σελ. 252