Η Αμόλ ( περσικά: آمل‎‎ – [ɒˈmol],, σε λατινική γραφή Amol, Āmol και Amul) είναι μια πόλη και το διοικητικό κέντρο της κομητείας Αμόλ, στην επαρχία Μαζανταράν, στο Ιράν, με πληθυσμό περίπου 300.000 κατοίκους.[5]

Αμόλ

Σφραγίδα
Τοποθεσία στο χάρτη
Τοποθεσία στο χάρτη
Αμόλ
36°28′11″N 52°21′3″E
ΧώραΙράν[1]
Διοικητική υπαγωγήΚεντρικό Διαμέρισμα
Έκταση21 km²
Υψόμετρο96 μέτρα[2]
Πληθυσμός237.528 (2016)[3][4]
Ταχ. κωδ.46131–46391
Τηλ. κωδ.0121
Ζώνη ώραςIran Standard Time Zone
ΙστότοποςΕπίσημος ιστότοπος
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Η Αμόλ βρίσκεται στην όχθη του ποταμού Χαράζ. Είναι λιγότερο από 29 χιλιόμετρα νότια της Κασπίας Θάλασσας και απέχει λιγότερο από 10 χιλιόμετρα βόρεια των βουνών Αλμπόρζ. Είναι 180 χιλιόμετρα από την Τεχεράνη και απέχει 60 χιλιόμετρα δυτικά της πρωτεύουσας της επαρχίας, Σάρι. Η Αμόλ είναι μια από τις παλαιότερες πόλεις του Ιράν και μια ιστορική πόλη, με την ίδρυσή της να χρονολογείται από τους Αμαρδούς. Στη γραπτή ιστορία, η Αμόλ, στο Σαχναμέ, υπήρξε ένα από τα σημαντικά κέντρα γεγονότων. Η Αμόλ είναι το κέντρο της βιομηχανίας και ο πολιτιστικός πόλος της Μαζανταράν, η πρωτεύουσα του ρυζιού του Ιράν, μια από τις σημαντικότερες πόλεις μεταφοράς, γεωργίας, τουρισμού και βιομηχανίας στο Ιράν, ένα από τα κέντρα γαλακτοκομικών και προϊόντων κρέατος του Ιράν και είναι γνωστή ως η πόλη της ιστορίας, της επιστήμης και της φιλοσοφίας, η πόλη που δεν πεθαίνει και η πόλη Χεζάρ Σανγκάρ.[6]

Γεωγραφία Επεξεργασία

Η πόλη έχει μεσογειακό κλίμα με πολύ ζεστά καλοκαίρια και δροσερούς και υγρούς χειμώνες. Η μέγιστη βροχόπτωση είναι συνήθως το μήνα Δεκέμβριο και η ελάχιστη τον μήνα Ιούλιο. Η Αμόλ βρίσκεται στις όχθες του ποταμού Χαράζ (26 25'N 52 21'E) σε υψόμετρο 76 m πάνω από τη θάλασσα. Είναι περίπου 18 χλμ από την Κασπία Θάλασσα και περίπου 10 χλμ από τα βόρεια βουνά Αλμπόρζ. Είναι 180 χλμ. από την πρωτεύουσα του Ιράν, την Τεχεράνη, με μια γραφική διαδρομή μέσω της οδού Χαράζ. Η Σάρι, η πρωτεύουσα του Μαζανταράν είναι 70 χλμ ανατολικά της Αμόλ. Το όρος Νταμαβάντ (5610 m), η υψηλότερη κορυφή της Μέσης Ανατολής, βρίσκεται νότια της Αμόλ. Η Αμόλ, με το υπερυψωμένο τοπίο και τις κοιλάδες του, έχει πυκνά δάση. Οι ψηλοί λόφοι του βλέπουν τις πεδιάδες και απλώνονται μέχρι τις ψηλές πλαγιές του όρους Νταμαβάντ . Οι μαγευτικές και βαθιές βραχώδεις κοιλάδες, τα ποτάμια, οι πολυάριθμες πηγές, οι υπερυψωμένοι καταρράκτες, η πολύχρωμη βλάστηση, η ποικιλία της άγριας ζωής, οι ιαματικές πηγές, οι καλοκαιρινές συνοικίες και οι αγροτικοί οικισμοί είναι μερικοί από τους ιδιαίτερους παράγοντες που μπορούν να αποδειχθούν ελκυστικοί. [7]

Οικολογία Επεξεργασία

Η Αμόλ έχει πολλά πυκνά δάση και βοσκοτόπια. Η οικολογία της περιοχής Ταμπαριστάν ήταν ένα εμπόδιο για την παροχή μιας τακτικής επικοινωνιακής διαδρομής και η διαδρομή Χαράζ είναι ένα από τα παλαιότερα που είχαν παράσχει επικοινωνία του βόρειου Ιράν με το κεντρικό οροπέδιο σε διαφορετικές περιόδους. Μια μελέτη επιχειρεί να ασχοληθεί με τα αρχαιολογικά δεδομένα αυτής της επικοινωνιακής διαδρομής στη Σασανική περίοδο και στην αρχή του Ισλάμ. Στη μελέτη χρησιμοποιήθηκε περιγραφική-αναλυτική μέθοδος και κλιμακωτική αρχαιολογική έρευνα στην περιοχή. [8] Η βλάστηση της περιοχής μπορεί να χωριστεί σε δάσος και λιβάδι. Το Κασπιανό άλογο που ονομάζεται επίσης Χαζάρικο άλογο βρέθηκε για πρώτη φορά στην Αμόλ και ανακαλύφθηκε ξανά το 1965 από τη Λουίζ Φιρούζ. Επίσης η τίγρη της Κασπίας ή τίγρη της Μαζανταράν βρίσκεται στα δάση της.[9]

Υποδομές Επεξεργασία

Το φράγμα Χαράζ είναι το μεγαλύτερο φράγμα βόρεια του Ιράν στον ποταμό Χαράζ περίπου 20 χλμ από την Αμόλ υπό κατασκευή από το 2009 από τον Κατασκευαστικό Οργανισμό Χαταμ-αλ Ανμπίγια. Είναι ένα χωματένιο φράγμα 150 μέτρων με 8,6 εκατομμύρια κυβικά μέτρα όγκου πλήρωσης. [10]

Η JGC Corporation πραγματοποίησε επίσης συνομιλίες για την κατασκευή μιας μονάδας παραγωγής ενέργειας από απόβλητα, γνωστής και ως αποτεφρωτήρα απορριμμάτων, στην Αμόλ. [11]

Κλίμα Επεξεργασία

Η Αμόλ έχει κάπως σύντομα, αλλά ζεστά καλοκαίρια και ήπιους χειμώνες, με αισθητή εποχιακή υστέρηση. Το σύστημα ταξινόμησης κλίματος Köppen-Geiger ταξινομεί το κλίμα του ως Μεσογειακό ζεστό καλοκαίρι (Csa). [12]

Κλιματικά δεδομένα Αμόλ
Μήνας Ιαν Φεβ Μάρ Απρ Μάι Ιούν Ιούλ Αύγ Σεπ Οκτ Νοε Δεκ Έτος
Μέση Μέγιστη °C (°F) 13.1 12.5 12.4 16.2 23.7 27.7 28.7 30.3 25.9 23.2 18.9 15.1 20,64
Μέση Μηνιαία °C (°F) 8.7 8.1 8.2 11.9 19.1 21.9 24
(75)
25.4 21.1 18.4 13.8 10.2 15,90
Μέση Ελάχιστη °C (°F) 4.4 3.8 4
(39)
7.7 14.6 16.2 19.3 20.6 16.3 13.6 8.7 5.4 11,22
Υετός mm (ίντσες) 96 80 74 69 31 27 27 36 87 97 97 108 829
Πηγή: Climate-Data.org, υψόμετρο: 96m[12]

Καιρός Επεξεργασία

Το κλίμα της Αμόλ είναι παρόμοιο με άλλα μέρη της Μαζανταράν με ζεστά και υγρά καλοκαίρια και ήπιους χειμώνες. Το μέγιστο ποσό βροχόπτωσης πέφτει τον Δεκέμβριο και το λιγότερο τον Ιούλιο. Έχει ιδιαίτερο κλίμα στις περιοχές της.

Τοποθεσίες ανασκαφών Επεξεργασία

Τα τελευταία χρόνια, στον ανασκαφικό λόφο Qaleh Kesh, ανακαλύφθηκαν αρχαία κοσμήματα. Η ανάλυση ραδιοανθράκων αποκάλυψε το υπόβαθρο των κοσμημάτων και των αντικειμένων που χρονολογούνται από την 1η χιλιετία π.Χ. στην Εποχή του Χαλκού. Σε νέες έρευνες στο Μπαλιράν βρέθηκαν Παλαιολιθικά έργα.[13]

Πληθυσμός Επεξεργασία

Η πληθυσμιακή ιστορία της πόλης έχει ως εξής. Όλα τα στοιχεία είναι επίσημα στοιχεία απογραφής από το Ιρανικό Ινστιτούτο Στατιστικής. [14]

1956 1966 1976 1986 1991 1996 2006 2011 2016
22.251 40.076 68.963 118.242 139.923 159.092 197.470 219.915 238.528

Κατανομή της απογραφής 2006: [5]

Σύνολο Άρρενες Θήλεις Οικογένειες
197.470 98.337 99.133 55.183

Γλώσσα, θρησκεία, χρονοδιάγραμμα Επεξεργασία

Οι περισσότεροι Αμολιοί μιλούν τη γλώσσα των Μαζανταρανών Ταμπάρι ως μητρική γλώσσα. Ωστόσο, τα περσικά είναι η πιο κοινή γλώσσα που ομιλείται στο Ιράν και η lingua franca. Οι βόρειες επαρχίες του Ιράν κατά την περίοδο των Πάρθων ή των Σασσανιδών, κατά πάσα πιθανότητα, ήταν Ζωροάστρες. Υπάρχουν ξεκάθαρα ναοί στην επαρχία. Οι κάτοικοι του Μαζανταράν ασπάστηκαν το Ισλάμ γύρω στον δεύτερο αιώνα Εγίρας. Η Αμόλ ως το πρώτο πρωταρχικό κέντρο της πόλης ήταν μια Δωδεκατιστική Σιιτική θεοκρατία. Προς το παρόν, η πλειονότητα των ανθρώπων είναι οπαδοί του σιιτικού Ισλάμ. Η Μαζανταράν έχει τους δικούς της ημερολογιακούς μήνες εκτός από το επίσημο σεληνιακό ημερολόγιο Ταμπάρι, που χρησιμοποιήθηκε στην εποχή του Γιαζνταγκίρντ. [15]

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. www.iranicaonline.org/articles/amol-a-town-on-the-caspian-shore.
  2. 2,0 2,1 (Αγγλικά) GeoNames. 2005.
  3. «جمعیت به تفکیک تقسیمات کشوری». (περσικά) Ανακτήθηκε στις 29  Οκτωβρίου 2023.
  4. www.amar.org.ir/english.
  5. 5,0 5,1 «Απογραφή της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Ιράν, 1385 (2006)». Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (Excel) στις 11 Νοεμβρίου 2011. 
  6. «آمل شهری 3 هزار ساله در تاریخ ایران/ شهری به نام نخستین پایتخت علویان و مرکز اشکانیان- اخبار استانها – Hadi hosseini – Hadi». Ανακτήθηκε στις 29 Ιουλίου 2020. 
  7. «Iranian Provinces: Mazandaran». www.iranchamber.com. Ανακτήθηκε στις 29 Ιουλίου 2020. 
  8. «Introduction». mazandaran.rmto.ir. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Νοεμβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 29 Ιουλίου 2020. 
  9. «50th anniversary of Caspian horse's rediscovery». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Δεκεμβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 29 Ιουλίου 2020. 
  10. «نمایش صفحه ای | مدیریت منابع آب ایران». daminfo.wrm.ir. Ανακτήθηκε στις 29 Ιουλίου 2020. 
  11. «NIORDC Expanding Cooperation With East Asian Companies». Financial Tribune. 8 Ιανουαρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 29 Ιουλίου 2020. 
  12. 12,0 12,1 «Climate: Amol – Climate graph, Temperature graph, Climate table». Climate-Data.org. Ανακτήθηκε στις 9 Σεπτεμβρίου 2013. 
  13. «There are Bronze Age architecture at Amol». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Νοεμβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 4 Οκτωβρίου 2022. 
  14. «Iran Statistics Institute». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Ιουλίου 2011. Ανακτήθηκε στις 1 Ιουνίου 2012. 
  15. «CALENDARS – Encyclopaedia Iranica». iranicaonline.org. Ανακτήθηκε στις 29 Ιουλίου 2020.