Η Ανακαία ή τα Ανάκαια (αρχαία ελληνικά: Ἀνακαία‎‎), (ο δήμος: Ανακαίας) ήταν αρχαίος οικισμός - πόλη και δήμος της Ιπποθοωντίδας (περιοχή της Αρχαίας Αττικής και φυλή της αρχαίας Αθήνας).

Ανακαία
Γενικά στοιχεία
ΟνομασίαἈνακαία
Άλλες ονομασίεςΑνάκαια
Κύριος οικισμόςΑνακαία
Διοικητικά στοιχεία
Ταυτότηταδήμος της αρχαίας Αττικής
Ονομασία δήμουΔήμος Ανακαίας
Ονομασία δημότηΑνακαιεύς
ΦυλήΙπποθοωντίδα
ΤριττύςΜεσογείων
Σύστημα εξουσίαςΠόλη–κράτος
Πολιτικό σύστημαΑθηναϊκή Δημοκρατία
Τίτλος ηγέτηδήμαρχος
Λήψη αποφάσεωνΑρχαία Βουλή & Δήμος
Αριθμός βουλευτών
1η περίοδος
508 – 307/306 π.Χ.
3
2η περίοδος
307/306–224/223 π.Χ.
3
3η περίοδος
224/223–201/200 π.Χ.
3
4η περίοδος
201/200 π.Χ.– 126/127
άγνωστος
5η περίοδος
126/127–3ος αιώνας
άγνωστος
Ιστορική εξέλιξη
Ίδρυση508 ΠΚΕ
Λήξη3ος αιώνας
Λατρευτικές παραδόσεις
ΕορτέςΑνάκεια, Απολλώνια
Αρχαιολογία
Περιοχή
Αρχαία Αττική
Οι δήμοι της αρχαίας Αττικής

Ονομασία Επεξεργασία

Κύρια λήμματα: Ανάκεια και Ανάκειον

Ο δήμος πήρε το όνομά του σύμφωνα με μια εκδοχή από την ομώνυμη γιορτή, τα Ανάκεια, τα οποία διεξάγονταν τον μήνα Ελαφηβολιώνα, προς τιμήν των Διόσκουρων, Κάστορα και Πολυδεύκη. Η εορτή γινόταν στο «Ανάκειον Ιερό», το οποίο βρισκόταν στην βόρεια πλευρά της Ακρόπολης. Σύμφωνα με μια άλλη εκδοχή η ονομασία προερχόταν είτε από τη λέξη «άναξ», (αρχαία ελληνικά: ἄναξ‎‎),[1] που σήμαινε άρχοντας, βασιλιάς, κυρίαρχος, κύριος, προστάτης και σωτήρας, είτε από την λέξη «άνακες», η οποία εκτός από την αναφορά με αυτήν στους Διόσκουρους, χρησιμοποιείτο ως αναφορά και για προγονικά πνεύματα, τα οποία λατρεύονταν στην Αρχαία Αττική ή/και το Άργος. Τα πνεύματα αυτά αντιστοιχούσαν στην λειτουργία τους επί της Γης, όπως ο «Υιός του Δία» και το πιο διαδεδομένο σύμβολο της ύπαρξής τους, σύμφωνα με την Ελληνική Μυθολογία, ήταν ο λύκος.

Τοποθεσία του αρχαίου δήμου Επεξεργασία

Ο δήμος της Ανακαίας, ήταν δήμος των Μεσογείων.[2] Πιστεύεται ότι βρισκόταν στο Θριάσιο Πεδίο, ίσως κοντά στην Ελευσίνα. Αν και η ακριβής τοποθεσία του δήμου αυτού δεν έχει προσδιορισθεί και δεν έχει ακόμα ταυτιστεί επακριβώς, οι σύγχρονοι μελετητές πιστεύουν, ότι ο δήμος βρίσκεται στην περιοχή Μυγδαλέζα,[3] ή την περιοχή Άγιος Γεώργιος, στην κοιλάδα που βρίσκονται τα Κούντουρα Αττικής.

Κάποιοι άλλοι ερευνητές τοποθετούν τον δήμο στην αριστερή όχθη του ποταμού είτε του γνωστού ποταμού Κηφισού, είτε του Θριάσιου Κηφισού ή Ελευσινιακού Κηφισού (αρχαία ονομασία του Σαρανταπόταμου της Αττικής), κοντά στην Δεκέλεια.[4] Σύμφωνα με τον ερευνητή του 19ου αιώνα Διονύσιο Σουρμελή τα Ανάκαια βρισκόταν στην περιοχή που ήταν τα Ανάκασα ή η Ανάκασσα, (περιοχή νότια του Πύργου Βασιλίσσης, η οποία ανήκει στον Δήμο Αγίων Αναργύρων-Καματερού) και συνόρευαν στην κατεύθυνση προς την Φλύα, με τους δήμους της Βατής και της Ιτέας.[5]

Η συμμετοχή του δήμου στην αρχαία Βουλή Επεξεργασία

Ο δήμος, η ύπαρξη του οποίου επιβεβαιώνεται και από διάφορες επιγραφές,[6] ως μέλος της Ιπποθοωντίδας φυλής, συμμετείχε με 3 βουλευτές στην αρχαία Βουλή των 500, κατά την πρώτη περίοδο (508 – 307/306 π.Χ.). Κατά τη δεύτερη (307/306 – 224/223 π.Χ.) και την τρίτη περίοδο (224/223 – 201/200 π.Χ.) ο δήμος αντιπροσωπευόταν με 3 βουλευτές στη Βουλή των 600. Κατά την τέταρτη (201/200 π.Χ. – 126/127) και την πέμπτη περίοδο (126/127 – 3ος αιώνας) είναι άγνωστος ο αριθμός βουλευτών–αντιπροσώπων του δήμου.

Οι κάτοικοι της Ανακαίας Επεξεργασία

Ο δημότης της αρχαίας Ανακαίας ονομαζόταν Ανακαιεύς.[7][8] Εκτός από την προετοιμασία της εορτής των Ανακείων προς τιμήν των Διόσκουρων, οι δημότες συμμετείχαν και στα Απολλώνια.

Προσωπικότητες από την Ανακαία Επεξεργασία

Υπήρξαν διάφοροι γνωστοί πολίτες από τον δήμο της Ανακαίας, όπως ο Βόων ο Ανακαιεύς, ο Διοκλής ο Ανακαιεύς, ο βουλευτής Διονύσιος ο Ανακαιεύς, ο γραμματέας στην Πρυτανεία Διονύσιος ο Ανακαιεύς γιος του Διονυσίου κ.α.[9]

Δείτε επίσης Επεξεργασία

Παραπομπές - σημειώσεις Επεξεργασία

  1. Ἄνακες και ἄναξ
  2. [...] "Anacaea: (Ἀνακαία; Anakaía). Attic deme of the phyle Hippothontis (IG II2 2377), with its geographical centre around Eleusis and in Thriasia. Three bouleutai. Trittys and location uncertain, possibly near Mygdaleza [2. 137] or in the Kundura valley with a deme centre at Hagios Giorgios [1. 61 ff.]". [...], Lohmann, Hans (Bochum), Anacaea
  3. John S. Traill: Demos and trittys. Epigraphical and topographical studies in the organization of Attica. Athenians Victoria College, Toronto 1986, p. 137.
  4. [...] Ανακαία: Μικρός δήμος της αρχαίας Αττικής, στην αριστερή όχθη του Κηφισού, της Ιπποθοωντίδας φυλής. Πολλοί τοποθετούν την Α. κοντά στη Δεκέλεια". [...], Ανακαία
  5. Διονύσιος Σουρμελής, "Αττικά: ή περί δήμων Αττικής εν οις και περί τινων μερών του Άστεως". Υπό Διονύσιου Σουρμελή. Έκδοσις πρώτη. Τύποις Αλεξάνδρου Κ. Γκαρπολά, Εν Αθήναις 1854 και "Attika hē peri dēmōn Attikēs en hois kai peri tinōn merōn asteōs", Dionysios Surmelēs, Gkarpola, 1854, σελ. 104: [...] "Ανάκαια, Ανακαιεύς ο δημότης, και κατά τον Στέφανον Ανακωνάς• νυν δε καλούνται Ανάκασα, και συνορεύουσι προς την Φλυάν κατά την αυτήν χώραν της Βατής και των Ιτεών". [...]
  6. Ανακ Attica (IG I-III), στην ιστοσελίδα: epigraphy.packhum.org
  7. Στέφανος Βυζάντιος, "Εθνικά", ("Stephani Byzantii Ἐθνικων quæ supersunt." Gr. Edidit Anton Westermann, Λειψία 1839), [...] "Ανακαία, δήμος της Ιπποθοωντίδος φυλής. ο δημότης Ανακαιεύς. τα τοπικά Ανακαίαθεν, Ανακαίανδε, Ανακαιάσι. οι δε λέγοντες Ανακωνόθεν, Ανακωνάνδε, Ανακωνάσι ου καλώς φασίν". [...], σελ. 41.
  8. Δανιήλ ο Μάγνης, "Λεξικόν Ιστορικομυθικόν και Γεωγραφικόν, συντεθέν υπό Δανιήλου Δημητρίου Μάγνητος του εκ του Πηλίου όρους εκ κωμοπόλεως Αγίου Λαυρεντίου, εις χρήσιν της ελληνικής νεολαίας". Εκ της Ελληνικής τυπογραφίας Φραγκίσκου Ανδρεώλα. Εν Βενετία 1834. Lexikon historikomythikon kai geographikon (etc.)(Historisch-mythologisches und geographisches Worterbuch etc.) neograece, Daniel Demetrios Magnes, Andreola, 1834, [...] "Ανάκαια, δήμος της Αττικής, εκ της Ιπποθοωντίδος φυλής (Κάτοικ. Ανακαιεύς, και Eπιρρ. Ανακαιάθεν)". [...], σελ. 34.
  9. Δημότες της Ανακαίας Αρχειοθετήθηκε 2019-04-04 στο Wayback Machine.. Αναζήτηση με τη λέξη-κλειδί στον τόπο (Place): ANAKAIEUS (στα κεφαλαία αγγλικά), στις ιστοσελίδες: empressattica.com και atheniansproject.com του Προγράμματος «Αθηναίοι» = Athenians Project

Πηγές – βιβλιογραφία Επεξεργασία

Πρωτογενείς πηγές

Δευτερογενείς πηγές

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία