Βατή
Η Βατή (αρχαία ελληνικά: Βατή), (ο δήμος: Βατής) ήταν αρχαίος οικισμός - πόλη και δήμος της Αιγηίδας (περιοχή της Αρχαίας Αττικής και φυλή της αρχαίας Αθήνας).
| Γενικά στοιχεία | |
|---|---|
| Ονομασία | Βατή |
| Κύριος οικισμός | Βατή |
| Διοικητικά στοιχεία | |
| Ταυτότητα | δήμος της αρχαίας Αττικής |
| Ονομασία δήμου | Δήμος Βατής |
| Ονομασία δημότη | «Βατήθεν» |
| Φυλή | Αιγηίδα |
| Τριττύς | Άστεως |
| Σύστημα εξουσίας | Πόλη–κράτος |
| Πολιτικό σύστημα | Αθηναϊκή Δημοκρατία |
| Τίτλος ηγέτη | δήμαρχος |
| Λήψη αποφάσεων | Αρχαία Βουλή & Δήμος |
| Αριθμός βουλευτών | |
| 1η περίοδος 508 – 307/306 π.Χ. | 1 ή 2 |
| 2η περίοδος 307/306–224/223 π.Χ. | 1 |
| 3η περίοδος 224/223–201/200 π.Χ. | 1 |
| 4η περίοδος 201/200 π.Χ.– 126/127 | άγνωστος |
| 5η περίοδος 126/127–3ος αιώνας | άγνωστος |
| Ιστορική εξέλιξη | |
| Ίδρυση | 508 ΠΚΕ |
| Λήξη | 3ος αιώνας |
| Αντικαταστάθηκε από | Δήμος Αθηναίων |
| Λατρευτικές παραδόσεις | |
| Μυθολογία | Βούτης |
| Αρχαιολογία | |
| Περιοχή | |
| Αρχαία Αττική Σήμερα: Αμπελόκηποι, Αθήνα Αττικής | |
_Attica_Demos_II-el.svg) | |
| Οι δήμοι της αρχαίας Αθήνας | |
Ονομασία
ΕπεξεργασίαΟ δήμος πήρε το όνομά του, όπως και ο δήμος των Βουτάδων, από τον επώνυμο μυθικό ήρωα Βούτη.
Τοποθεσία του αρχαίου δήμου
ΕπεξεργασίαΟ δήμος της Βατής, ήταν πιθανώς δήμος του Άστεως.[1] Βρισκόταν βορειοανατολικά της Ακρόπολης των Αθηνών, στην αρχαία Αθήνα και αν και δεν έχει ταυτιστεί επακριβώς, θεωρείται ότι βρισκόταν στην περιοχή, στην οποία σήμερα είναι οι σύγχρονοι οικισμοί Αμπελόκηποι,[2] τα Πατήσια, καθώς σύμφωνα με τον Κώστα Μπίρη, το όνομα «Πατήσια» προέρχεται από τον επιρρηματικό τύπο Βατήσι του ονόματος του αρχαίου ελληνικού δήμου Βατής και επίσης τμήμα των περιοχών του Γαλατσίου και του Πολυγώνου, καθώς τα Τουρκοβούνια (όρος Αγχεσμός) πιστεύεται ότι ανήκαν στο δήμο Βατής.[3]
Ο ερευνητής του 19ου αιώνα Διονύσιος Σουρμελής, πίστευε, ότι ο δήμος βρισκόταν στο Σίκυον ή Σίκυνον.[4]
Η συμμετοχή του δήμου στην αρχαία Βουλή
ΕπεξεργασίαΟ δήμος, η ύπαρξη του οποίου επιβεβαιώνεται και από διάφορες επιγραφές,[5] ως μέλος της Αιγηίδας φυλής, συμμετείχε με 1 ή 2 βουλευτές στην αρχαία Βουλή των 500, κατά την πρώτη περίοδο (508 – 307/306 π.Χ.). Κατά τη δεύτερη (307/306 – 224/223 π.Χ.) και την τρίτη περίοδο (224/223 – 201/200 π.Χ.) ο δήμος αντιπροσωπευόταν με 1 βουλευτή στη Βουλή των 600. Κατά την τέταρτη (201/200 π.Χ. – 126/127) και την πέμπτη περίοδο (126/127 – 3ος αιώνας) είναι άγνωστος ο αριθμός βουλευτών–αντιπροσώπων του δήμου.
Οι κάτοικοι της Βατής
ΕπεξεργασίαΟ δημότης της αρχαίας Βατής ονομαζόταν Βαταίος[4] ή αναφερόταν με τη λέξη «Βατήθεν», δηλαδή προέρχεται από την Βατή.[6] Ο δήμος, όπως και ο δήμος των Βουτάδων ήταν η έδρα ενός μεγάλου τμήματος του οίκου των Ετεοβουτάδων, θρησκευτικής φρατρίας, τα μέλη της οποίας εθεωρείτο ότι κατάγονταν από τον Βούτη και η οποία διόριζε τους ιερείς του ναού του Ερεχθέα Ποσειδώνα και τις ιέρειες του ναού της Πολιάδος Αθηνάς.
Στο όρος Αγχεσμός (τα σημερινά Τουρκοβούνια) το οποίο εκτιμάται ότι ανήκε στο δήμο, υπήρχε, σύμφωνα με τον Παυσανία άγαλμα του θεού Δία (Διός άγαλμα Αγχεσμίου), αλλά και το Άλσος των Ευμενίδων, το σημείο στο οποίο οδηγήθηκε ο Οιδίποδας από την κόρη του Αντιγόνη για να εξαγνιστεί και να δικαστεί.[3]
Γύρω από το ναό του Αγίου Γεωργίου (Ομορφοκκλησιά),[7] στο Γαλάτσι έχουν βρεθεί αρχαία λείψανα του 5ου - 4ου αιώνα π.Χ., τα οποία ενισχύουν την εκτίμηση ότι ήταν εκεί το αρχαίο νεκροταφείο του δήμου Βατής.
Προσωπικότητες από την Βατή
ΕπεξεργασίαΥπήρξαν διάφοροι γνωστοί πολίτες από το δήμο της Βατής, όπως ο Βλεπαίος ο Βατήθεν, o Δρακοντίδης ο Βατήθεν πατέρας του Λυσικλή, ο αθλητής Δράκων ο Βατήθεν γιος του Οφέλου κ.α.[8] Από την Βατή ήταν και ο Άβρων ο Καλλίου ο οποίος είχε γράψει έργο «Περί εορτών και θυσιών».
Δείτε επίσης
ΕπεξεργασίαΠαραπομπές - σημειώσεις
Επεξεργασία- ↑ [...] "Bate: (Βατή; Batḗ). Attic asty(?)-demos ( asty ) of the phyle Aegeis; one (two) bouleutes/ai. Location unknown (near Ambelokipi?); the decree of the mesogeioi IG II2 1245, found near the Acharnaean Gate, i.e. at the street corner of Sophokleous and Aiolou, does not aid the localization of B. In IG II2 2776 Z. 53, an σχαστηρία is pawned in B. [1. 81] (further documentary evidence for σχαστηρίαι [1. 8123])". [...], Lohmann, Hans (Bochum), Bate
- ↑ John S. Traill: Demos and trittys. Epigraphical and topographical studies in the organization of Attica. Athenians Victoria College, Toronto 1986, p. 127.
- ↑ 3,0 3,1 Ιστορικά Στοιχεία Αρχειοθετήθηκε 2016-09-23 στο Wayback Machine., από την ιστοσελίδα: www.galatsi.gov.gr του Δήμου Γαλατσίου.
- ↑ 4,0 4,1 Διονύσιος Σουρμελής, "Αττικά: ή περί δήμων Αττικής εν οις και περί τινων μερών του Άστεως". Υπό Διονύσιου Σουρμελή. Έκδοσις πρώτη. Τύποις Αλεξάνδρου Κ. Γκαρπολά, Εν Αθήναις 1854 και "Attika hē peri dēmōn Attikēs en hois kai peri tinōn merōn asteōs", Dionysios Surmelēs, Gkarpola, 1854, σελ. 104: [...] "Βατή, Βαταίος ο δημότης• ωνομάσθη και ούτος από των βάτων, όντων αυτόθι πολλών. Κείται δε άνωθεν του νερομύλου καλουμένου Σύκινον, και ίσως από βατής μετωνομάσθη Σύκινον, καθώς συνέβησαν και άλλαι τοιαυται μετωνομασίαι διαφόρων δήμων• το αληθές όμως είνε ότι εν τω τόπω τούτω γίνονται αγκούρια εξαίρετα, και παμμεγέθη. Το αγκούριον λέγεται ελληνιστί και σίκυον• και δια το έξοχον των σικύων μετωνομάσθη ο δήμος Σίκυον, και προΐόντος του χρόνου εκ παραφθορας Σίκυνον. Απέχει δε της πόλεως ώραν μίαν και επέκεινα". [...]
- ↑ Βατ Attica (IG I-III), στην ιστοσελίδα: epigraphy.packhum.org
- ↑ «Δήμος της Αιγηίδος φυλής, όθεν ην Άβρων ο Καλλίου εξηγητής, περί εορτών και θυσιών γεγραφώς. το εθνικόν επιρρηματικώς Βατηθέν' ου γαρ δει εν πάσι το εθνικόν ζητείν, αλλ' η τω επιρρήματι χρήσθαι, ως επί των δήμων, ή τη γενική μετά προθέσεως ή τω αναλόγω ή τω συνήθει της χώρας. τα τοπικά δήλα.» Στέφανος Βυζάντιος, «Εθνικών», Έκδοση 1839: Stephanus (Byzantius), Anton Westermann: “Stephani Byzantii Ethnikōn quae supersunt”, Sumptibus et typis B.G. Teubneri, Λειψία 1839. Σελ 72.
- ↑ Άγιος Γεώργιος στην Ομορφοκκλησία[νεκρός σύνδεσμος], από την ιστοσελίδα: www.galatsi.gov.gr του Δήμου Γαλατσίου.
- ↑ Δημότες της Βατής Αρχειοθετήθηκε 2019-04-04 στο Wayback Machine.. Αναζήτηση με τη λέξη-κλειδί στον τόπο (Place): BATHQEN (στα κεφαλαία αγγλικά), στις ιστοσελίδες: empressattica.com και atheniansproject.com του Προγράμματος «Αθηναίοι» = Athenians Project
Πηγές – βιβλιογραφία
ΕπεξεργασίαΠρωτογενείς πηγές
- Ελληνικές επιγραφές - IG Βατ Attica (IG I-III).
Δευτερογενείς πηγές
- Bate, στην ιστοσελίδα: referenceworks.brillonline.com,
- John S. Traill: The political organization of Attica: a study of the demes, trittyes, and phylai, and their representation in the Athenian Council,“Attica”. (5, 7, 15f., 39, 69, 109 (no. 24), table 2.). Princeton: American School of Classical Studies at Athens (ASCSA), 1975, ISBN 978-0-87661-514-0
- John S. Traill: Demos and trittys. Epigraphical and topographical studies in the organization of Attica. Athenians Victoria College, Toronto 1986, p. 127.
- Peter Siewert, "Die Trittyen Attikas und die Heeresreform des Kleisthenes", C.H. Beck, München 1982, ISBN 3406080634, ISBN 9783406080630
- Θ. Ν. Φιλαδελφεύς, "Τα Παραδείσια και ο Δήμος Βατή", υπό Θ.Ν. Φιλαδελφέως. Ανάτυπο: περιοδικό "Αρμονία", τεύχος 7ο, Ιούλιος 1900, σελ. 436-442, και "Τα Παραδείσια και ο Δήμος Βατή Αρχειοθετήθηκε 2021-01-18 στο Wayback Machine.", (pdf). Ανάτυπο: περιοδικό "Παρνασσός", Έτος 1ο, τεύχος 10ο, 26 Ιουλίου 1887, σελ. 494-499 Αρχειοθετήθηκε 2021-01-18 στο Wayback Machine., στην ιστοσελίδα: pleias.lis.upatras.gr του Πανεπιστημίου Πάτρας.
- Στέφανος Ν. Δραγούμης, "Καθορισμός Αττικού Δήμου", "Αρχαιολογική Εφημερίς", 1884, Περίοδος Τρίτη, Τεύχος Πρώτον και Δεύτερον, 31-40. Εκ του τυπογραφείου των αδελφών Περρή, Αθήναι 1884, στήλες 31-40[νεκρός σύνδεσμος], (pdf), στην ιστοσελίδα: r.lib.uth.gr του Ιδρυματικού Αποθετηρίου του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.
- Φερδινάνδος Γρηγορόβιος, "Ιστορία της πόλεως Αθηνών κατά τους μέσους αιώνας", τόμος Β΄, έκδοση: "Pelekanos Books", Αθήνα 2015, ISBN 9604007734, ISBN 9789604007738, σελ. 398, παραπομπή 1.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Επεξεργασία- «Bate». www.ancientworlds.net. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Ιουλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 6 Μαΐου 2015.
- Traill, J. «Places: 579892 (Bate?)». Pleiades. Ανακτήθηκε στις 25 Ιανουαρίου 2017.
- Bate?, Ambelokipi, στις ιστοσελίδες: http://imperium.ahlfeldt.se & https://web.archive.org/web/20170808012018/http://dare.ht.lu.se/, Ψηφιακός Άτλας της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, ("Digital Atlas of the Roman Empire", Johan Ahlfeldt, Department of Archaeology and Ancient History, Lund University, Sweden), Πανεπιστήμιο Λουντ, Λουντ, Σουηδία, πρόγραμμα: Pelagios.