Ανατολή Ιωαννίνων

οικισμός της Ελλάδας

Συντεταγμένες: 39°38′19″N 20°51′58″E / 39.63861°N 20.86611°E / 39.63861; 20.86611

Η Ανατολή είναι κωμόπολη του Νομού Ιωαννίνων που σήμερα είναι ενωμένη με την πόλη των Ιωαννίνων και θεωρείται προάστιό της. Σε παλαιότερες διοικητικές διαιρέσεις υπήρξε κοινότητα και δήμος του Νομού Ιωαννίνων. Με βάση το σχέδιο Καλλικράτης αποτελεί δημοτικό διαμέρισμα του Δήμου Ιωαννιτών. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της απογραφής του 2011, ο πληθυσμός της Ανατολής ανέρχεται σε 9.798 κατοίκους. Το όνομα του οικισμού προτάθηκε, καθώς από την Ανατολή, την ευρύτερη περιοχή της Μικράς Ασίας, είχαν έρθει όλες οι οικογένειες και η ονομασία αυτή συμπεριλαμβάνει όλους τους τόπους καταγωγής.

Ανατολή Ιωαννίνων
Τοποθεσία στο χάρτη
Τοποθεσία στο χάρτη
Ανατολή Ιωαννίνων
39°38′19″N 20°51′58″E
ΧώραΕλλάδα
ΠεριφέρειαΉπειρος
ΝομόςΙωαννίνων
ΔήμοςΙωαννιτών
Διοικητική υπαγωγήΔήμος Ιωαννιτών
Γεωγραφική υπαγωγήΉπειρος
Υψόμετρο490
Πληθυσμός10.379 (2021)[1]
Ζώνη ώραςUTC+02:00 (επίσημη ώρα)
UTC+03:00 (θερινή ώρα)

Τοποθεσία Επεξεργασία

Η Ανατολή βρίσκεται στο λεκανοπέδιο των Ιωαννίνων, χτισμένη σε απόσταση 2 χιλιομέτρων από την πόλη των Ιωαννίνων, πλησίον της λίμνης Παμβώτιδας. Συνορεύει με την επαρχιακή οδό Ιωαννίνων-Κατσικά καθώς και την εθνική οδό Ιωαννίνων-Πρέβεζας[2]. Βρίσκεται σε υψόμετρο 490 μέτρων, σε πεδινό έδαφος που καλύπτεται κατά κύριο λόγο από βοσκότοπους και καλλιέργειες[3].

Ιστορικά στοιχεία Επεξεργασία

Η Ανατολή δημιουργήθηκε από Μικρασιάτες και Πόντιους πρόσφυγες που κατάγονταν κατά κύριο λόγο από την περιοχή της Κασταμονής και έφτασαν στην περιοχή των Ιωαννίνων τον Φεβρουάριο του 1924[4]. Μαζί της στο νομό Ιωαννίνων δημιουργήθηκαν άλλα δύο προσφυγικά χωριά, η Μπάφρα και η Νεοκαισάρεια Ιωαννίνων[5]. Εκτός από τους απόγονους των Ποντίων και των Μικρασιατών προσφύγων, που αποτελούν και την πλειοψηφία, στην κωμόπολη εγκαταστάθηκαν κατά τη διάρκεια των δεκαετιών του 1950 και του 1960 εσωτερικοί μετανάστες από την περιοχή των Τζουμέρκων, οι οποίοι δημιούργησαν ιδιαίτερη συνοικία με την ονομασία Ραφτανίτικα[6]. Τα τελευταία χρόνια λόγω της γεινίασης με την πόλη των Ιωαννίνων αλλά και με το πανεπιστήμιο Ιωαννίνων γνωρίζει μεγάλη ανοικοδόμηση. Ο πληθυσμός της σύμφωνα με την απογραφή του 2001 είναι 5.815 κάτοικοι.[7]. Η κύρια απασχόληση των κατοίκων είναι στον τριτογενή τομέα ως ελεύθεροι επαγγελματίες.

Διοικητικά, η Ανατολή αναγνωρίστηκε ως κοινότητα το 1931[3] και μέχρι το 1997 υπαγόταν στην επαρχία Δωδώνης. Έπειτα, αποτέλεσε την έδρα του δήμου Ανατολής[8] ενώ από το 2011 αποτελεί τμήμα του Δήμου Ιωαννιτών.

Γενικά στοιχεία Επεξεργασία

Στην Ανατολή λειτουργούν νηπιαγωγεία, δημοτικά σχολεία, γυμνάσιο, λύκειο, παιδικός σταθμός, αγροτικά ιατρεία, γήπεδα ποδοσφαίρου και στίβος. Επίσης λειτουργούν διάφοροι Πολιτιστικοί και Αθλητικοί Σύλλογοι με ποικίλες δραστηριότητες και Μουσική Σχολή. Λειτουργούν υποκαταστήματα τραπεζών, του ΕΛΤΑ, του ΙΚΑ και σε μικρό χρονικό διάστημα θα λειτουργήσουν υποκαταστήματα ΔΕΗ και ΟΤΕ .

Στην Ανατολή βρίσκονται δυο ναοί, ο ένας είναι αφιερωμένος στον Άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο και ο άλλος είναι αφιερωμένος στη Σοφία του Θεού. Ακόμη η Ανατολή διαθέτει πολλές πλατείες, πάρκα και παιδικές χαρές.

Αξιοθέατα - πολιτισμός Επεξεργασία

Το παλαιότερο μνημείο του χωριού, είναι αφιερωμένο στις Χαμένες Πατρίδες και είναι έργο του 1982[9].Στην Ανατολή υπάρχει μνημείο αφιερωμένο στη Γενοκτονία του Ελληνισμού της Ανατολής, έργο του γλύπτη Κώστα Καζάκου, τα αποκαλυπτήρια του οποίου έγιναν τον Μάιο του 2005[10]. Το 2006 πραγματοποιήθηκαν τα αποκαλυπτήρια προτομής του οπλαρχηγού και πολιτικού Κωνσταντίνου Κοττίκα (1845 - 1920)[11].

Στην κωμόπολη, δραστηριοποιείται ο ποδοσφαιρικός σύλλογος, ΑΟ Ανατολής, ο οποίος έχει συμμετοχές στις εθνικές κατηγορίες αλλά και επιτυχίες σε τοπικό επίπεδο.

Δημογραφία Επεξεργασία

Απογραφή Πληθυσμός
1928 587[8]
1940 781[8]
1951 911[8]
1961 1233[8]
1971 2277[8]
1981 3180[8]
1991 4451[8]
2001 5815[12]
2011 9798[13]

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. Ελληνική απογραφή 2021.
  2. «Νίκη Μποτονάκη, Πολικές της μνήμης - Τα ιστορικά και άλλα μνημεία ως όψεις καταγραφής της Ιστορικής και κοινωνικής μνήμης. Τα μνημεία του δήμου Ανατολής Ιωαννίνων, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, Ιωάννινα, Φεβρουάριος 2007, σελ. 6» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 7 Αυγούστου 2017. Ανακτήθηκε στις 24 Δεκεμβρίου 2014. 
  3. 3,0 3,1 Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος - Λαρούς - Μπριτάνικα, τόμος 9ος, 1989, σελ. 37.
  4. Νίκη Μποτονάκη, 2007, σελ. 10 - 11.
  5. «Δήμος Ανατολής, Ιστορία». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Ιουνίου 2009. Ανακτήθηκε στις 26 Μαΐου 2012. 
  6. Νίκη Μποτονάκη, 2007, σελ. 15 - 16.
  7. «ΕΣΥΕ, Απογραφή 2001» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 14 Νοεμβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 26 Μαΐου 2012. 
  8. 8,0 8,1 8,2 8,3 8,4 8,5 8,6 8,7 Μιχαήλ Σταματελάτος - Φωτεινή Βαμβά Σταματελάτου, Γεωγραφικό Λεξικό της Ελλάδας, ΤΑ ΝΕΑ, 2012, Α' τόμος, σελ. 73.
  9. Νίκη Μποτονάκη, 2007, σελ. 17 - 22.
  10. Νίκη Μποτονάκη, 2007, σελ. 11 - 14.
  11. Νίκη Μποτονάκη, 2007, σελ. 15 - 16.
  12. «ΕΣΥΕ: Απογραφή 2001, σελ 64» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 14 Νοεμβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 25 Δεκεμβρίου 2014. 
  13. Σφάλμα αναφοράς: Σφάλμα παραπομπής: Λανθασμένο <ref>. Δεν υπάρχει κείμενο για τις παραπομπές με όνομα Epirusonline.