Τα αντικείμενα Μεσιέ (Messier) είναι τα αστρονομικά αντικείμενα που καταλογογραφήθηκαν από τον Γάλλο αστρονόμο Σαρλ Μεσιέ (Charles Messier) στον Κατάλογο Νεφελωμάτων και Αστρικών Σμηνών που κυκλοφόρησε το 1774. Ο κατάλογος του Μεσιέ όμως εκδόθηκε για πρώτη φορά το 1771. Κίνητρο για τη σύνταξη του καταλόγου ήταν το γεγονός ότι ο Μεσιέ, που ήταν κυνηγός κομητών, είχε απογοητευτεί από αντικείμενα που παρατηρούσε συχνά αλλά δεν ήταν κομήτες. Έτσι, αποφάσισε να συντάξει έναν κατάλογο αυτών των αντικειμένων προκειμένου αυτός και οι άλλοι αστρονόμοι να αποφύγουν λάθη στις παρατηρήσεις τους.[1]

Ο Σαρλς Μεσιέ

Η πρώτη έκδοση (1771) συμπεριέλαβε 45 αντικείμενα, αριθμημένα από Μ1 (Μ για Messier) έως Μ45. Ο τελικός κατάλογος περιέχει 110 αντικείμενα και ολοκληρώθηκε στη σημερινή του έκταση το 1966 με την προσθήκη του 110ού αντικειμένου. Το πρώτο αντικείμενο με αριθμό Μ1 είναι το νεφέλωμα του Καρκίνου, και το τελευταίο, το Μ110, ο γαλαξίας NGC 205, ένας μικρός ελλειπτικός γαλαξίας, συνοδός του Γαλαξία της Ανδρομέδας. Τα 30 από τα αντικείμενα του καταλόγου ανακαλύφθηκαν από το συνεργάτη και φίλο του Μεσιέ, αστρονόμο Πιέρ Μεσέν (Pierre Méchain). Η τελική έκδοση, όπως συντάχθηκε από τον Μεσιέ, εκδόθηκε το 1781 και συμπεριλήφθηκε στις αστρονομικές εφημερίδες του 1784. Περιείχε 103 αντικείμενα η τελική του έκδοση, αλλά τον 20ό αιώνα προστέθηκαν ακόμη 7 αντικείμενα αυξάνοντας τον αριθμό των αντικειμένων του καταλόγου σε 110. Πολλά από τα αντικείμενα του καταλόγου αναφέρονται έως και σήμερα με τον αριθμό τους κατά Μεσιέ,[2] με πιο χαρακτηριστικό ίσως παράδειγμα το γαλαξία της Ανδρομέδας, που είναι γνωστός σαν Μ31.

Κατά τύπο και με φθίνουσα σειρά (από τα περισσότερα στα λιγότερα του είδους) μπορούμε να τα χωρίσουμε ως εξής:

  • 55 αστρικά σμήνη, εκ των οποίων τα 29 είναι σφαιρωτά και τα 26 ανοιχτά
  • 40 γαλαξίες, εκ των οποίων οι περισσότεροι είναι σπειροειδείς
  • 11 νεφελώματα
  • 1 υπόλειμμα υπερκαινοφανούς (M1)
  • 1 αστερισμός (Μ73)
  • 1 αστρικό σύννεφο (M24)
  • 1 διπλό σύστημα αστεριών/ διπλός αστέρας (Μ40)

Επειδή ο Μεσιέ (όπως και ο Μεσέν) έζησε και δούλεψε στο Βόρειο Ημισφαίριο (στη Γαλλία), ο κατάλογός του περιλαμβάνει μόνο αντικείμενα που είναι ορατά από το Βόρειο Ουράνιο πόλο έως και ουράνιο πλάτος (απόκλιση) -35° περίπου. Πολλά εντυπωσιακά αντικείμενα του Νότιου ουρανού, όπως τα Νέφη του Μαγγελάνου, δεν περιέχονται στον κατάλογο. Καθώς όλα τα αντικείμενα είναι ορατά με κιάλια ή μικρά τηλεσκόπια αποτελούν δημοφιλή αντικείμενα παρατήρησης για τους ερασιτέχνες αστρονόμους. Τις τελευταίες μέρες του Μάρτη και τις πρώτες του Απρίλη, την περίοδο που όλα τα αντικείμενα του καταλόγου είναι ορατά, οι αστρονόμοι διοργανώνουν Μαραθώνιους Μεσιέ, παρατηρώντας και τα 110 αντικείμενα μέσα σε ένα μόνο βράδυ.[3]

Ο χάρτης των αντικειμένων Μεσιέ

Αντικείμενα Μεσιέ θα βρούμε σε 34 από τους 88 επίσημα αναγνωρισμένους αστερισμούς από τη Διεθνή Αστρονομική Ένωση. Οι αστερισμοί με τα περισσότερα αντικείμενα είναι: ο Τοξότης (15), η Παρθένος (11), η Κόμη Βερενίκης (8), ο Οφιούχος και η Μεγάλη Άρκτος (7 αντίστοιχα), οι Κύνες Θηρευτικοί και ο Λέων (5 αντίστοιχα). Οι 22 εκ των 34 αστερισμών βρίσκονται στο βόρειο ημισφαίριο και οι 12 στο νότιο.

Οι 22 του βόρειου ημισφαιρίου είναι: η Ανδρομέδα, ο Ηνίοχος, ο Καρκίνος, οι Κύνες Θηρευτικοί, η Κασσιόπη, η Κόμη Βερενίκης, ο Κύκνος, ο Δράκων, οι Δίδυμοι, ο Ηρακλής, ο Λέων, η Λύρα, ο Μονόκερος, ο Ωρίωνας, ο Πήγασος, οι Ιχθύες, ο Βέλος, ο Όφις, ο Ταύρος, το Τρίγωνο, η Μεγάλη Άρκτος και η Αλώπηξ.

Οι 12 του νότιου ημισφαιρίου είναι: ο Υδροχόος, ο Μέγας Κύων, ο Αιγόκερως, το Κήτος, η Ύδρα, ο Λαγωός, ο Οφιούχος, η Πρύμνη, ο Τοξότης, ο Σκορπιός, η Ασπίς και η Παρθένος.

Δείτε επίσης

Επεξεργασία

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. «SEDS Messier Database». THE MESSIER CATALOG. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Σεπτεμβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 10 Νοεμβρίου 2007. 
  2. «Original Messier Catalog of 1781». Ο κατάλογος στη μορφή του 1781. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Ιουνίου 2012. Ανακτήθηκε στις 10 Νοεμβρίου 2007. 
  3. «The Messier Marathon». THE MESSIER MARATHON. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Φεβρουαρίου 1999. Ανακτήθηκε στις 10 Νοεμβρίου 2007. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Επεξεργασία