Ο Μαξιμίλιαν Απολινάρι Χάρτγκλας (πολωνικά: Maksymilian Apolinary Hartglas) (7 Απριλίου 1883 – 7 Μαρτίου 1953) ήταν Σιωνιστής ακτιβιστής και ένας από τους κύριους πολιτικούς ηγέτες των Πολωνοεβραίων κατά τη διάρκεια του μεσοπολέμου, δικηγόρος, δημοσιογράφος και βουλευτής της Σέιμ από το 1919 έως το 1930.

Απολινάρι Χάρτγκλας
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Maksymilian Apolinary Hartglas (Πολωνικά)
Γέννηση7  Απριλίου 1883
Μπιάουα Ποντλάσκα[1]
Θάνατος7  Μαρτίου 1953
Τελ Αβίβ[1]
Χώρα πολιτογράφησηςΠολωνία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΠολωνικά[2]
ΣπουδέςΠανεπιστήμιο της Βαρσοβίας
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταμεταφραστής
δημοσιογράφος
συγγραφέας
δικηγόρος
πολιτικός[3]
δημοσιογράφος άποψης[3]
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Βιογραφία Επεξεργασία

Ο Χάρτγκλας γεννήθηκε σε μια οικογένεια δικηγόρων από την Ποντλάχια. Μεταξύ 1892 και 1900 παρακολούθησε το γυμνάσιο στην Μπιάουα Ποντλάσκα. Στη συνέχεια, απέκτησε πτυχίο νομικής από το Πανεπιστήμιο της Βαρσοβίας το 1904.[4] Μεταξύ 1907 και 1919, άσκησε τη δικηγορία στο Σιέντλτσε, με ένα επιπλέον γραφείο στη Βαρσοβία. Όσο ήταν στο πανεπιστήμιο ασχολήθηκε με το σιωνιστικό κίνημα και το 1906 συμμετείχε σε ένα συνέδριο του Σιωνιστικού Χέλσινγκφορς στο Ελσίνκι.[4]

Μετά τη ναζιστική εισβολή στην Πολωνία και τη γερμανική κατοχή έγινε μέλος της Γιούντενρατ της Βαρσοβίας.[5]

Τον Δεκέμβριο του 1939 κατάφερε να δραπετεύσει στην Τεργέστη της Ιταλίας και μετανάστευσε στην Παλαιστίνη. Εγκαταστάθηκε στην Ιερουσαλήμ. Μετά την ίδρυση του Κράτους του Ισραήλ υπηρέτησε ως υψηλόβαθμος διοικητικός υπάλληλος στο Υπουργείο Εσωτερικών.[6]

Πολιτική καριέρα Επεξεργασία

Το 1919, εξελέγη από τους ψηφοφόρους της Μπιάουα Ποντλάσκα ως βουλευτής του πρώτου Σέιμ του πρόσφατα ανεξάρτητου πολωνικού κράτους, που επιφορτίστηκε με τη σύνταξη ενός νέου συντάγματος. Συνολικά υπηρέτησε τρεις θητείες ως βουλευτής.[4] Πριν από τις εκλογές του 1922, μαζί με τον Γιτζάκ Γκρούενμπαουμ ήταν συνδημιουργός του Μπλοκ Εθνικών Μειονοτήτων, μιας κοινοβουλευτικής οργάνωσης που είχε σκοπό να εκπροσωπήσει τις εθνοτικές μειονότητες στο Πολωνικό Κοινοβούλιο.[7] Μία από τις πρώτες πράξεις του ως βουλευτής του Σέιμ ήταν να εισαγάγει έναν νόμο που ακύρωνε όλους τους νόμους που επιχορηγούνταν από τη Ρωσία που έκαναν διακρίσεις κατά των Εβραίων στην πρώην Πολωνία του Συνεδρίου.[8]

Το 1920, πήρε μέρος στον Πολωνο-Σοβιετικό Πόλεμο ως εθελοντής. Μεταξύ 1938 και 1939 ήταν μέλος του Δημοτικού Συμβουλίου της Βαρσοβίας. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου δημοσίευσε άρθρα στις εφημερίδες Głos Żydowski, Tygodnik Żydowski και Życie Żydowskie.

Δημοσιευμένα έργα Επεξεργασία

Το 1996, τα απομνημονεύματά του δημοσιεύτηκαν μετά θάνατον στην Πολωνία με τον τίτλο Στα σύνορα δύο κόσμων (πολωνικά: Na pograniczu dwóch światów, (ISBN 978-83-86678-35-8)), στο οποίο περιέγραψε τις κοινωνικές και πολιτικές πραγματικότητες της Πολωνίας στις αρχές του αιώνα, κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και την περίοδο του Μεσοπολέμου.[9][10]

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 psb.8223.1.
  2. Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. js2012705812. Ανακτήθηκε στις 1  Μαρτίου 2022.
  3. 3,0 3,1 Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. js2012705812. Ανακτήθηκε στις 15  Δεκεμβρίου 2022.
  4. 4,0 4,1 4,2 Andrzej Krzysztof Kunert, Małgorzata Smogorzewska, ed. "Posłowie i senatorowie Rzeczypospolitej Polskiej 1919-1939. Słownik biograficzny, tom II: E-J" (Delegates and senators of the Second Polish Republic 1919-1939, Biographical Dictionary, Vol II: E-J), Βαρσοβία 2000
  5. Gutman, Yisrael· Friedman, Ina R. (1989). The Jews of Warsaw, 1939–1943. Indiana University Press. σελ. 17. ISBN 0253205115. 
  6. Yad Vashem, "Pinkas Hakehillot:“Biala Podlaska” - Encyclopedia of Jewish Communities in Poland, Volume VII", σελ. 84-89.
  7. Gershon David Hundert, The YIVO Encyclopedia of Jews in Eastern Europe, Yivo Institute for Jewish Research and Yale University Press, 2008.
  8. Robert Blobaum, "Antisemitism and its opponents in modern Poland", Cornell University Press, 2005, σελ. 150
  9. Apolinary Hartglas, Na pograniczu dwóch światów, Warszawa Oficyna Wydawn. Rytm 1996 OCLC 37898215, (ISBN 978-83-86678-35-8).
  10. Natalia Aleksiun, "Narratives under Siege: Polish-Jewish Relations and Jewish Historical Writings in Interwar Poland", The Stephen Roth Institute for the Study of Antisemitism and Racism, Πανεπιστήμιο του Τελ Αβίβ, 2003