Ο Αρχίλοχος (π. 680 π.Χ. - 630 π.Χ.) ήταν αρχαίος λυρικός ποιητής.

Αρχίλοχος
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Ἀρχίλοχος (Αρχαία Ελληνικά)
Γέννηση688 π.Χ.[1]
Πάρος[1]
Θάνατος645 π.Χ.
Νάξος
Χώρα πολιτογράφησηςΑρχαία Ελλάδα
Ιδιότηταποιητής, συγγραφέας[2], επιγραμματοποιός και ελεγειακός ποιητής[3]
ΓονείςTelesicles
Είδος τέχνηςiambic poetry[4]
Commons page Σχετικά πολυμέσα
Για άλλα άτομα με το ίδιο όνομα, δείτε: Αρχίλοχος (αποσαφήνιση).


Ανάθημα από τον τάφο του Αρχιλόχου: ΑΡΧΙΛΟΧΟΣ ΠΑΡΙΟΣ ΤΕΛΕΣΙΚΛΕΟΣ ΕΝΘΑΔΕ ΚΕΙΤΑΙ... Αρχαιολογικό Μουσείο Πάρου


Το έργο του

Επεξεργασία
 
Απόσπασμα που βρίσκεται σήμερα στην συλλογή παπύρων στην Κολωνία της Γερμανίας. (P. Köln II 58)

Συνέθεσε ελεγείες, ύμνους και ποιήματα σε ιαμβικό και τροχαϊκό μέτρο. Θεωρείται ο δημιουργός του λόγιου ιάμβου και της χρήσης του με σκοπό τη σάτιρα. Ιδιαίτερα γνωστός έμεινε ο στίχος του "Πολλ' οίδ' ἀλώπηξ, ἐχῖνος δέ έν, μέγα". μετάφραση: Η αλεπού ξέρει πολλά και ο σκαντζόχοιρος ένα, μεγάλο.

Η Παλατινή Ανθολογία περιλαμβάνει δύο επιγράμματα του Αρχίλοχου (VI 133 και VIΙ 441).

Η καταγωγή του

Επεξεργασία

Γεννήθηκε στη Πάρο και γνώρισε τη μεγαλύτερη του ακμή περίπου το 650 π.Χ. Ο πατέρας του, Τελεσικλής, καταγόταν από αριστοκρατική οικογένεια και υπήρξε αρχηγός της αποικιστικής εκστρατείας στη Θάσο. Από αυτόν κληρονόμησε το ριψοκίνδυνο χαρακτήρα και το θαρραλέο αποικιστικό πνεύμα. Μητέρα του ήταν η δούλα Ενιπώ, η οποία τον προίκισε με τη γνώση της λαϊκής γλώσσας και την ευαισθησία της ταπεινής της καταγωγής.

Έζησε πολυτάραχη ζωή και αναγκάστηκε να γίνει μισθοφόρος. Πολέμησε στην Ιωνία, στη Θράκη, στη Μακεδονική Τορώνη και στην Εύβοια. Σκοτώθηκε πολεμώντας τους Νάξιους, χωρίς να γνωρίζουμε ακριβώς αν ο Νάξιος Κόρακας τον σκότωσε στη Νάξο ή στην αποικία της, που βρισκότανε στη Θράκη. Ο αριστοκράτης Κριτίας κατηγορεί τον Αρχίλοχο πως ο ίδιος ο ποιητής είναι υπεύθυνος για όσα του προσάπτουν και την κακή φήμη που απέκτησε. Σημαντική βιογραφική μαρτυρία για τον ποιητή αποτελεί και η επιγραφή από την Πάρο, που δημοσίευσε πρώτος ο Ν. Κοντολέων.

Για τον χρόνο της ζωής του ποιητή διατυπώθηκαν κατά καιρούς διάφορες απόψεις. Είναι σήμερα βέβαιο πως ο ποιητής έζησε και έγραψε στα μέσα του 7ουπ.Χ. αιώνα. Εκεί μας οδηγούν και οι εσωτερικές ενδείξεις από τους ίδιους τους στίχους του. Έτσι στο απόσπασμα 122 W. (= 74D.,), όπου γίνεται λόγος για έκλειψη Ηλίου, αποτελεί ένα βασικό τεκμήριο, διότι η χρονολόγηση της έκλειψης αποτελεί ένδειξη και ξέρουμε σήμερα ότι οι στίχοι αναφέρονται στην έκλειψη της 6ης Απριλίου του έτους 648π.Χ. Πρόκειται για την παλαιότερη ακριβή χρονολογία που έχουμε στην αρχαία ελληνική λογοτεχνία.

Παραπομπές

Επεξεργασία

Βιβλιογραφία

Επεξεργασία
  • Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μριτάνικα, τόμος 11, σελίδες 264-265, εκδοτικός οργανισμός Πάπυρος

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Επεξεργασία

ΑΡΧΙΛΟΧΟΥ ΠΑΡΟΣ ΙΜΕΡΤΗ ντοκυμαντέρ του Γιάννη Τριτσιμπίδα και συνεντεύξεις ειδικών http://www.tritsibidas.gr/gr/index.php?option=com_content&view=article&id=42&catid=1&Itemid=11