Ο Αυρέολος, λατιν.: Aureolus ήταν Ρωμαίος στρατιωτικός διοικητής κατά τη διάρκεια της βασιλείας του αυτοκράτορα Γαλλιηνού, πριν επιχειρήσει να σφετεριστεί τον θρόνο της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Αφού στράφηκε εναντίον του Γαλλιηνού, ο Αυρέολος σκοτώθηκε κατά τη διάρκεια της πολιτικής αναταραχής, που ήταν γύρω από τη δολοφονία του Αυτοκράτορα, σε μία συνωμοσία που ενορχηστρώθηκε από τους ανώτερους αξιωματικούς του. Ο Aυρέολος είναι γνωστός ως ένας από τους Τριάντα Τυράννους και αναφέρεται σε αρχαίες πηγές, όπως η Ιστορία των Αυγούστων, [1] η Επιτομή του Ζωναρά [2] και η Historia Nova του Zώσιμου, [3] καθώς και στη βιογραφία του Γαλλιηνού του Τζον Μπέυ. [4]

Αυρέολος
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση220
Δακία
Θάνατος268
Μιλάνο
Συνθήκες θανάτουανθρωποκτονία
Χώρα πολιτογράφησηςΑρχαία Ρώμη
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταστρατιωτικός
Στρατιωτική σταδιοδρομία
Βαθμός/στρατόςστρατιώτης
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΑξίωμαΡωμαίος αυτοκράτορας
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Πρώιμη ζωή Επεξεργασία

Ο Αυρέολος γεννήθηκε στη ρωμαϊκή επαρχία της Δακίας, βόρεια του Δούναβη, και πριν από τη στρατιωτική του σταδιοδρομία υπηρέτησε ως προμηθευτής [5] και ως κύριος των αυτοκρατορικών αλόγων («φρονιστής»). [2] Δεν είναι σαφές εάν ο Αυρέολος ήλθε στην προσοχή του Αυτοκράτορα Γαλλιηνού μετά την κατάταξή του στον στρατό ή κατά τη διάρκεια της θητείας του ως γαμπρού. Ο Γαλλιηνός ήταν γνωστό, ότι προωθούσε τους ταλαντούχους παρακάμπτοντας το κατεστημένο, και ο Aυρέολος ήταν ένας από τους Nέους Άνδρες, που αντικατέστησαν συγκλητικούς σε θέσεις ανώτατης διοίκησης στον στρατό κατά τη διάρκεια της βασιλείας του.

Σταδιοδρομία Επεξεργασία

Ως πρώην υπεύθυνος των Αυτοκρατορικών Ίππων, ο Αυρέολος ανέπτυξε μία αυτόνομη δύναμη ιππικού για να αυξήσει την αποτελεσματικότητα των ακολούθων (comitatenses) ως στρατού πεδίου, υψηλής κινητικότητας υπό τον άμεσο έλεγχο του Αυτοκράτορα. Ο Aυρέολος ήταν ο πρώτος διοικητής αυτής της δύναμης υπό τον Αυτοκράτορα και είχε έδρα στο Mεδιόλανον (Μιλάνο). [6]

Το ιππικό του Aυρέολου ήταν κυρίως υπεύθυνο για την ήττα του σφετεριστή Iνγένιου στη μάχη της Mούρσα (νυν Όσιγιεκ Κροατίας) το 258. Το 261 διοικούσε τη δύναμη, που νίκησε τον στρατό των σφετεριστών Μακριανού του Πρεσβύτερου και Μακριανού του Νεότερου σε μάχη κάπου στα κεντρικά Βαλκάνια. Ο στρατός των δύο Mακριανών, που υποστήριξε αρχικά τον σφετεριστή Ινγένιο και στη συνέχεια τον Ρεγκαλιανό, περιλάμβανε κρατούμενους από φρουρές στις παρίστριες επαρχίες και εκτιμήθηκε, ότι ήταν τουλάχιστον 30.000 άνδρες.

Η επιτυχία του Aυρέολου στην καταστολή των Mακριανών θεωρείται από ορισμένους ιστορικούς, ότι υπονόμευσε τα επιτεύγματα του Γαλλιηνού. Άλλοι ιστορικοί προτείνουν, ότι εκείνη την εποχή ο Γαλλιηνός προσπαθούσε να συντρίψει τον στη Γαλατία σφετεριστή Πόστουμο, ο οποίος δολοφόνησε τον γιο του Γαλλιηνού, τον καίσαρα Σαλονίνο, και να απομακρύνει τους Γιουθούνγκιους από την αλπική επαρχία Ραιτία, όπου αποτελούσαν άμεση απειλή για την Ιταλία και τη Ρώμη.

Εξέγερση Επεξεργασία

Αφού ηττήθηκαν οι Μακριανοί και οι δυνάμεις της παρίστριας φρουράς, που τους είχαν υποστηρίξει, ειρήνευσαν, ο Αυρέολος και ο Αυτοκράτορας ενώθηκαν για να νικήσουν τον Πόστουμο και τη Γαλατική αυτοκρατορία του. Ίσως ως αποτέλεσμα αυτής της εκστρατείας ήταν, ότι η επαρχία της Ραιτίας ανακτήθηκε από τη Γαλατική αυτοκρατορία και η επιγραφή του Πόστουμου στον Βωμό του Άουγκσμπουργκ διαγράφηκε. [7] Ωστόσο, ο Πόστουμος κατάφερε να αποφύγει την πλήρη ήττα, για την οποία ορισμένοι ιστορικοί κατηγορούν την υποτιθέμενη «απροσεξία» του Aυρέολου. Άλλοι ιστορικοί έχουν προτείνει, ότι ο Αυρέολος επίτηδες επέτρεψε στον Γαλάτη σφετεριστή να αποφύγει την καταστροφή, για να δει τον Γαλλιηνό εκτοπισμένο ως Αυτοκράτορα.

Ο Ζώσιμος [3] αναφέρει, ότι ο Αυρέολος και δύο άλλοι αξιωματικοί συνωμότησαν εναντίον τού Γαλλιηνού, αλλά ότι όλοι τους τιμωρήθηκαν και υποτάχθηκαν, εκτός από τον Αυρέολο, ο οποίος διατήρησε την οργή του εναντίον του Αυτοκράτορα. Οι λόγοι γι' αυτό είναι άγνωστοι, ωστόσο, εικάζεται ότι ως καταγόμενος από τη Δακίας, ο Αυρέολος αγανακτούσε με τον Γαλλιηνό, που χρησιμοποίησε τη Δακική φρουρά για να ενισχύσει τον στρατό του για την άμυνα της Ιταλίας, επιδεινώνοντας τα προβλήματα των βαρβάρων επιδρομών στη Δακία. Παρά την αποτυχία του να καταστρέψει τον Πόστουμο στη Γαλατία, στον Aυρέολο δόθηκε η αποκλειστική ευθύνη για την εκστρατεία κατά των Mαρκιανών. Ωστόσο, όταν οι Γότθοι και οι Ερούλοι εισέβαλαν στις παρίστριες επαρχίες με τεράστια δύναμη το 268, ο Αυρέολος δεν ήταν καν ανώτερος αξιωματικός της αυτοκρατορικής ακολουθίας (comitatus), που συνόδευε τον Αυτοκράτορα ενάντια στους επιδρομείς. Αντιθέτως, έγινε διοικητής της φρουράς της Ραιτίας, ενώ το ιππικό του πήγε ανατολικά με τον Αυτοκράτορα υπό τη διοίκηση του Κλαυδίου (τού επόμενου Αυτοκράτορα Κλαυδίου Γοτθικού) ή του Aυρηλιανού, τού μεθεπόμενου Αυτοκράτορα.

Η απώλεια της διοίκησης τού επίλεκτου ιππικού πιστεύεται, ότι ήταν ένας ταπεινωτικός υποβιβασμός για τον Aυρέολο, ο οποίος εγκατέλειψε τη διοίκηση των Άλπεων και εισέβαλε στην Ιταλία και πήρε την παλαιά του βάση στο Mεδιόλανον. Αυτή η προδοσία έκανε τον Γαλλιηνό να διακόψει την εκστρατεία του κατά των Γότθων στα Βαλκάνια σε μία εξαιρετικά κρίσιμη στιγμή, για να επιστρέψει στην Ιταλία και να αντιμετωπίσει τον Αυρέολο. Οι ιστορικοί πιστεύουν, ότι οι μακροπρόθεσμες συνέπειες της εξέγερσης του Aυρέολου άνοιξαν τη Ραιτία σε περαιτέρω εισβολή από τους Aλαμαννούς, οι οποίοι στη συνέχεια συνέχισαν να επιτίθενται στην Ιταλία τους πρώτους μήνες της βασιλείας τού Κλαυδίου Γοτθικού. Μπορεί να ήταν εκείνη την εποχή που οι Agri Decumates, ρωμαϊκά εδάφη βορειοανατολικά τού άνω Ρήνου χάθηκαν από την Αυτοκρατορία.

Από το Mεδιόλανον, ο Aυρέολος κάλεσε τον Πόστουμο να αμφισβητήσει τον Γαλλιηνό για να διεκδικήσουν την Αυτοκρατορία με την υποστήριξή του. Χρησιμοποιώντας το αυτοκρατορικό νομισματοκοπείο στο Mεδιόλανον, ο Aυρέολος έκοψε νομίσματα, που έφεραν την εικόνα του Πόστουμου ως αυτοκράτορα με έκκληση στην πίστη των πρώην συντρόφων του στο ιππικό στον πίσω μέρος (VIRTVS ή FIDES ή CONCORD ή PAX EQVIT[VM]). Ο Πόστουμος αγνόησε την πρόσκλησή του και ο Aυρέολος, χωρίς υποστήριξη από τον Γαλάτη σφετεριστή, ηττήθηκε από τον Γαλλιηνό σε μία μάχη στον ποταμό Άντα ανατολικά του Μεδιολάνου σε ένα μέρος γνωστό για αιώνες ως Pontirolo (από το λατινικό Pons Aureoli δηλ. «η γέφυρα του Αυρεόλου»). Στη συνέχεια πολιορκήθηκε στο Μεδιολάνον από την στρατιωτική ακολουθία (comitatus) τού Γαλλιηνού , συμπεριλαμβανομένου τού ιππικού που είχε δημιουργήσει ο Αυρέολος.

Το τέλος Επεξεργασία

Μετά τη συνωμοσία του πραιτωριανού επάρχου, μαζί με τον Αυρήλιο Ηρακλειανό, τον Κλαύδιο και τον Αυρηλιανό, που είχε ως αποτέλεσμα τη δολοφονία τού Γαλλιηνού, ο Αυρέολος -ως ένας από τους Τριάντα Τυράννους- πιστεύεται, ότι προσπάθησε να πάρει την εξουσία ο ίδιος.

Ο Αυρέολος παραδόθηκε στον Κλαύδιο Γοτθικό, ο οποίος διαδέχθηκε τον Γαλλιηνό ως Αυτοκράτορας. Πριν προλάβει ο Κλαύδιος να αποφασίσει την ποινή του, ο Αυρέολος δολοφονήθηκε από την Πραιτωριανή Φρουρά του Κλαύδιου, ως εκδίκηση για την εξέγερσή του εναντίον του Γαλλιηνού.

Βιβλιογραφικές αναφορές Επεξεργασία

  1. ed. Magie, D. (1953). Scriptores Historiae Augustae (Historia Augusta), 3 vols. London: Heinemann. 
  2. 2,0 2,1 ed. L. Dindorf (1870). Zonaras, 'Epitome Historiarum'. Leipzig: Teubner. 
  3. 3,0 3,1 ed. Mendelssohn, Trans. J. Buchanan and H.T. Davis (1967). Zozimus, 'Historia Nova'. San Antonio, Texas: Trinity University Press. 
  4. Bray, John (1997). Gallienus: A study in reformist and sexual politics. Adelaide: Wakefield Press. 
  5. Zonaras, Op. Cit. xii, 24.
  6. Strobel, Karl (2007), «Strategy and Army Structure Between Septimius Severus and Constantine the Great», A Companion to the Roman Army (John Wiley & Sons, Ltd): 267–285, doi:10.1002/9780470996577.ch16, ISBN 978-0-470-99657-7, https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1002/9780470996577.ch16, ανακτήθηκε στις 2021-12-10 
  7. RJB (2003). «Gallic Consuls». Forum Ancient Coins.