Βοηθός νοσηλευτικής
Οι Βοηθοί Νοσηλευτικής, ευρύτερα γνωστοί ως Βοηθοί Νοσηλευτές/τριες (Δ.Ε) ή Νοσοκόμοι/ες (ο τίτλος "Νοσοκόμος-Νοσοκόμα" αποδίδεται στις μέρες μας μόνο στους Βοηθούς Νοσηλευτές ή και στους τραυματιοφορείς και όχι στους Νοσηλευτές, αλλά γενικότερα θεωρείται πλέον ξεπερασμένος και αποφεύγεται), είναι υπάλληλοι της Νοσηλευτικής Υπηρεσίας, υπό την εποπτεία του Προϊστάμενου Νοσηλευτή ή των Νοσηλευτών[1] αποτελώντας βοηθητικό υγειονομικό προσωπικό -προσωπικό φροντίδα οι οποίοι υπάγονται στα επαγγέλματα υγείας, όπου και αποτελούν αυτόνομο κλάδο.
Στις περισσότερες χώρες του εξωτερικού, ο τίτλος που τους αποδίδεται είναι «φροντιστής υγείας» και συγκαταλέγονται ως Unlicensed assistive personnel [2] (UAP) (Ελληνικά: Μη εξουσιοδοτημένο βοηθητικό προσωπικό, ενώ στις Ηνωμένες Πολιτείες έχουν απήχηση και οι όροι nurse assistant και nurse aide) έχοντας καθαρά βοηθητικό - υποστηρικτικό ρόλο σε άτομα με σωματικές αναπηρίες, ψυχικές διαταραχές και άλλες ανάγκες υγειονομικής περίθαλψης που περιορίζουν τις δραστηριότητες της καθημερινής τους ζωής. Επιπροσθέτως, στον χώρο του νοσοκομείου ή του οίκου ευγηρίας αναλαμβάνουν κάποιες βοηθητικές πράξεις (π.χ. στρώσιμο κλίνης, καθαριότητα ασθενούς, βοήθεια στο μπάνιο, λουτρό καθαριότητας κ.λ.π.), καθώς και υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις κάποιες περιορισμένες και απλές νοσηλευτικές πράξεις (π.χ. θερμομέτρηση, λήψη αρτηριακής πίεσης, μέτρηση σφυγμού και ρυθμού αναπνοής, και μέτρηση σωματικού βάρους), πάντα όμως υπό την επίβλεψη νοσηλευτή.[3]
Διάκριση Νοσηλευτών - Βοηθών Νοσηλευτών Επεξεργασία
Στην Ελλάδα, συχνά οι Βοηθοί Νοσηλευτές ή Νοσοκόμοι (Δ.Ε.) συγχέονται λανθασμένα με τους Νοσηλευτές (Π.Ε. ή Τ.Ε.) λόγω της παραπλήσιας στολής και τίτλου, καθώς και της συνύπαρξης τους στον χώρο του νοσηλευτικού τμήματος στον χώρο του νοσοκομείου. Η διάκριση όμως αυτών των δύο επαγγελμάτων πρέπει να είναι σαφής, καθώς έχουν διαφορετικό επίπεδο εκπαίδευσης (οι νοσηλευτές είναι υποχρεωτικά απόφοιτοι Α.Ε.Ι), ενώ οι Βοηθοί Νοσηλευτές (Δ.Ε.) αποτελούν βοηθητικό προσωπικό (απόφοιτοι Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης) και δεν έχουν το επιστημονικό υπόβαθρο ούτε τις θεωρητικές και πρακτικές γνώσεις που έχουν οι νοσηλευτές, ενώ δεν έχουν ούτε τα ίδια επαγγελματικά δικαιώματα, ούτε τα ίδια καθήκοντα[4]. Επομένως αποτελούν ξεχωριστή επαγγελματική ομάδα από τους νοσηλευτές και δεν έχουν δικαίωμα εγγραφής στα επαγγελματικά και επιστημονικά επιμελητήρια των νοσηλευτών.[5][6]
Επαγγελματικό αντικείμενο Επεξεργασία
Σκοπός του Βοηθού Νοσηλευτή, είναι η παροχή βασικής νοσηλευτικής φροντίδας στους ασθενείς, υπό την επίβλεψη των νοσηλευτών και, γενικά, την υποστήριξη των νοσηλευτών στο έργο τους.[1]
Ο απόφοιτος Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης (Δ.Ε.) της ειδικότητας «Βοηθός Νοσηλευτικής» έχει λάβει τις απαραίτητες γνώσεις, δεξιότητες και ικανότητες σε ό,τι αφορά τις βασικές και απλές νοσηλευτικές πράξεις, την φροντίδα και περιποίηση του ασθενούς, οι οποίες μαζί με την αποκτηθείσα εμπειρία από το πρακτικό μέρος της κατάρτισής του, τον καθιστούν ικανό να ανταποκριθεί σε ένα ευρύ πεδίο επαγγελματικών δραστηριοτήτων, το οποίο εκτείνεται από τη νοσηλεία και φροντίδα του ασθενή ως την έρευνα και την εφαρμογή Προγραμμάτων Αγωγής Υγείας.
Η άσκηση του επαγγέλματος προϋποθέτει τη διάθεση προσφοράς προς το συνάνθρωπο. Ο/η Βοηθός Νοσηλευτή πρέπει να διαθέτει τυπικά και ουσιαστικά προσόντα: Τα τυπικά προσόντα που πρέπει να διαθέτει ο απόφοιτος είναι Δίπλωμα Επαγγελματικής Ειδικότητας Εκπαίδευσης και Κατάρτισης Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης (Δ.Ε) - επιπέδου 5, με βασικές και εξειδικευμένες γνώσεις της εκάστοτε ειδικότητας. Τα ουσιαστικά προσόντα είναι να σέβεται τα δικαιώματα των ασθενών, να αντιλαμβάνεται τις ανάγκες τους, να διαθέτει ενσυναίσθηση, αίσθημα υπευθυνότητας και προσφοράς, πραγματικό ενδιαφέρον, ευγένεια, εχεμύθεια, ευελιξία, να διαθέτει την ψυχική υποδομή ώστε να ανταποκρίνεται άμεσα σε επείγουσες και δύσκολες καταστάσεις. Το σημαντικότερο είναι να χαρακτηρίζεται ο επαγγελματίας υγείας από ισορροπία νου, σώματος και πνεύματος.
Εκπαίδευση Επεξεργασία
Για να θεωρείται κάποιος Βοηθός Νοσηλευτής, πρέπει να κατέχει τίτλο σπουδών επιπέδου 5 - Πτυχίο Επαγγελματικής Ειδικότητας Εκπαίδευσης και Κατάρτισης που χορηγείται μετά από πιστοποίηση. Σύμφωνα με το άρθρο 4 του Π.Δ. 210/2001: Από τη δημοσίευση του παρόντος καθιερώνεται ο επαγγελματικός τίτλος του Βοηθού Νοσηλευτή – Βοηθού Νοσηλεύτριας στους κατόχους τίτλων σπουδών Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης (Δ.Ε.) των:[7]
1. Ινστιτούτων Επαγγελματικής Κατάρτισης (Ι.Ε.Κ.) Βοηθών Νοσηλευτικής.
2. Δημόσιων Ινστιτούτων Επαγγελματικής Κατάρτισης (Δ.Ι.Ε.Κ) και σχολών Βοηθών Νοσηλευτικής δημόσιων νοσοκομείων.
3. (Πρώην) τεχνικών επαγγελματικών λυκείων (Τ.Ε.Λ) Νοσηλευτικής κατεύθυνσης.
4. Επαγγελματικών Λυκείων (ΕΠΑ.Λ.) Νοσηλευτικής κατεύθυνσης.
5. ΕΠΑ.Σ. Μαθητείας ΟΑΕΔ ειδικότητας Βοηθών Γενικής Νοσηλείας.
6. Τεχνικών Επαγγελματικών Εκπαιδευτηρίων (Τ.Ε.Ε.) Α` κύκλου Βοηθών Νοσηλευτών.
7. Τεχνικών Επαγγελματικών Εκπαιδευτηρίων (Τ.Ε.Ε.) Β` κύκλου Βοηθών Νοσηλευτών.
8. Μέσων Τεχνικών Επαγγελματικών Νοσηλευτικών Σχολών (Μ.Τ.Ε.Ν.Σ).
9. Σχολών της αλλοδαπής ισοτίμων προς τις ανωτέρω Σχολές.
Οι ειδικότητες που μπορούν να λάβουν οι βοηθοί νοσηλευτές περιγράφονται στο άρθρο 1 του ιδίου προεδρικού διατάγματος, όπου ρητά ορίζεται : «Στους κατόχους Διπλώματος Ο.Ε.Ε.Κ. επιπέδου Μετα-δευτεροβάθμιας Επαγγελματικής Κατάρτισης, των ακόλουθων ειδικοτήτων:
- Βοηθός Νοσηλευτικής Γενικής Νοσηλείας
- Βοηθός Νοσηλευτικής Μονάδων Εντατικής Θεραπείας
- Βοηθός Νοσηλευτικής Ογκολογικών Παθήσεων
- Βοηθός Νοσηλευτικής Τραυματολογίας
- Βοηθός Νοσηλευτικής Χειρουργείου
- Βοηθός Νοσηλευτικής Ατόμων με Ψυχικές Παθήσεις
- Βοηθός Νοσηλευτικής Μαιευτικής
Η διάρκεια της κατάρτισης διαρκεί 2 χρόνια, συν την εξάμηνη υποχρεωτική πρακτική άσκηση.
Μετά το πέρας της φοίτησης και της πρακτικής άσκησης οι απόφοιτοι της ειδικότητας "Βοηθός Νοσηλευτικής" πρέπει να δώσουν εξετάσεις πιστοποιήσης στον Εθνικό Οργανισμό Πιστοποίησης Προσόντων & Επαγγελματικού Προσανατολισμόού (Ε.Ο.Π.Π.Ε.Π.) για να μπορέσουν να λάβουν επίσημη πιστοποίηση και να εργαστούν στον δημόσιο ή στον ιδιωτικό τομέα ως Βοηθοί Νοσηλευτικής με τα αντίστοιχα επαγγελματικά δικαιώματα και καθήκοντα του Βοηθού Νοσηλευτή Δευτεροβαθμιας Εκπαίδευσης (Δ.Ε).[8]
Επαγγελματικά καθήκοντα - αρμοδιότητες Επεξεργασία
Οι Νοσηλευτικές πράξεις που πραγματοποιούνται από τους κατόχους Διπλώματος Επαγγελματικής Κατάρτισης επιπέδου Μεταδευτεροβάθμιας Επαγγελματικής Κατάρτισης της ειδικότητας “Βοηθός Νοσηλευτικής” Ν. 4186/2013[9] είναι απλές και καθαρά βοηθητικές και πραγματοποιούνται μόνο μετά από ανάθεση από τον υπεύθυνο νοσηλευτή τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. [10]:
Τα καθήκοντα του Βοηθού Νοσηλευτή βάση του νόμου περιγράφονται αναλυτικά στην Υ. Α Γ6/Γ.Π.οικ. 46042/2022 - ΦΕΚ 4209/Β/8-8-2022[1] είναι τα αποκλειστικά και μόνο τα εξής:
1. Η παροχή γενικής και τοπικής καθαριότητας στον ασθενή.
2. Η παροχή βοήθειας στον ασθενή με τις καθημερινές δραστηριότητες (θέση στο κρεβάτι, μπάνιο, χτένισμα, πλύσιμο δοντιών, ντύσιμο, χρήση τουαλέτας, βάδιση, άσκηση κ.λπ.).
3. Η παροχή βοήθειας, φροντίδας και υποστήριξης του ασθενούς που πάσχει από χρόνιο ανίατο νόσημα ή έχει υποστεί ατύχημα ή έχει κακοποιηθεί.
4. Η παροχή φροντίδας δέρματος για την πρόληψη κατακλίσεων και επιπλοκών από κατάκλιση με σκοπό την πρόληψη περαιτέρω επιδείνωσης.
5. Η αλλαγή θέσεως ή επανατοποθέτηση του ασθενούς στο κρεβάτι.
6. Η παροχή βοήθειας στον ασθενή την έγερση να σηκωθεί από το κρεβάτι, να τοποθετηθεί σε εξεταστικό ή χειρουργικό τραπέζι σε τροχήλατη καρέκλα ή σε φορείο.
7. Η εφαρμογή μόνο φυσικών μέσων για πρόκληση ούρησης.
8. Η παρακολούθηση της λειτουργίας παροχετεύσεων.
9. Η εφαρμογή περιοριστικών μέτρων για την ασφάλεια του ασθενούς.
10. Η εφαρμογή καθαρών επικαλυμμάτων, επιδέσμων, ή ελαστικών καλτσών υπό την καθοδήγηση του νοσηλευτή.
11. Η παροχή βοήθειας στους νοσηλευτές στη λειτουργία του εξοπλισμού ή στην παροχή φροντίδας.
12. Η λήψη των ζωτικών σημείων (σφίξεις, πίεση, θερμοκρασία, αναπνοές), υπό την καθοδήγηση του νοσηλευτή.
13. Η μέτρηση του βάρους και του ύψους των ασθενών.
14. Η σίτιση του ασθενούς ή η παροχή βοήθειας στη λήψη τροφής και υγρών.
15. Η συλλογή δειγμάτων εκκρίσεων όπως ούρων, κοπράνων, πτυέλων κ.ά.
16. Η εφαρμογή φυσικών μεθόδων για την πρόκληση υποθερμίας - υπερθερμίας.
17. Η μέτρηση των προσλαμβανόμενων και αποβαλλόμενων υγρών και η ενημέρωση του νοσηλευτή.
18. Η παροχή τοπικής προεγχειρητικής προετοιμασίας.
19. Η παροχή βοήθειας στην αφαίρεση παροχετεύσεων.
20. Η παροχή βοήθειας στην τοποθέτηση νάρθηκα.
21. Η εκτέλεση εκκενωτικού υποκλυσμού.
22. Η χορήγηση, συλλογή και τακτοποίηση ειδικών δοχείων για τη φροντίδα λειτουργιών εντέρου και ουροδόχου κύστεως.
23. Η διευθέτηση της κλίνης (στρώσιμο κλίνης ασθενή), κενής ή με κατακεκλιμένο άτομο.
24. Η παροχή φροντίδας με σεβασμό και η διατήρηση της αξιοπρέπειας του νεκρού σώματος, εκδήλωση ενδιαφέροντος και υποστήριξη των πενθούντων συγγενών.
25. Η διατήρηση καλής επικοινωνίας με την ομάδα φροντίδας υγείας και τους ασθενείς και η έγκαιρη ενημέρωση του νοσηλευτή για την κατάσταση των ασθενών (συμπεριφορά, συμπτώματα, παράπονα).
26. Η άσκηση επειγουσών νοσηλευτικών πράξεων και η εφαρμογή πρώτων βοηθειών, όπως είναι οι ακόλουθες:
i) Ίσχαιμος περίδεση
ii) Ακινητοποίηση κατάγματος.
27. Η διατήρηση του εργασιακού περιβάλλοντος ασφαλούς και υγιεινού, ακολουθώντας τα πρότυπα και τις διαδικασίες ελέγχου των λοιμώξεων, που έχουν τεθεί από την υπηρεσία.
28. Η φροντίδα για την καθαριότητα των εργαλείων.
29. Η ταξινόμηση των εργαλείων, των οργάνων, των συσκευών, του ιματισμού, των ορών, του φαρμακευτικού υλικού, των αναλώσιμων κ.λπ.
30. Ο έλεγχος της λειτουργίας των εργαλείων και η σχετική αναφορά προς τους αρμοδίους.
31. Η παρακολούθηση της λειτουργίας απλών συσκευών και οργάνων, των οποίων γνωρίζει τη λειτουργία, καθώς και πιθανές βλάβες τους και η σχετική αναφορά προς τους αρμοδίους.
32. Η τακτοποίηση και συμπλήρωση με επαρκές υλικό των ερμαρίων και άλλων χώρων του δωματίου προετοιμασίας νοσηλειών και των τροχήλατων καροτσιών:
i) H καθαριότητα - απολύμανση των χρησιμοποιημένων εργαλείων, συσκευών παροχετεύσεων και άλλων αντικειμένων σύμφωνα με τις οδηγίες του νοσηλευτή.
ιι) Ετοιμασία των προς αποστείρωση υλικών/εργαλείων, άλλου εξοπλισμού και ιματισμού.
33. Η μεταφορά εργαστηριακών δειγμάτων, εγγράφων, φακέλων ασθενών και άλλων αντικειμένων, από το ένα νοσηλευτικό τμήμα σε άλλο, στο φαρμακείο ή όπου αλλού παραστεί ανάγκη, σύμφωνα με τις οδηγίες του προϊστάμενου ή του υπεύθυνου νοσηλευτή.
34. Επίσης, η εκτέλεση οποιασδήποτε νοσηλευτικής πράξης του ανατίθεται από τον υπεύθυνο νοσηλευτή, υπό την προϋπόθεση ότι την αποκλειστική ευθύνη φέρει ο νοσηλευτής, ο οποίος και κρίνει εάν ο Βοηθός του Νοσηλευτή δύναται να εκτελέσει.
35. Η τήρηση κανόνων ηθικής και δεοντολογίας, των οδηγιών και συστάσεων που προκύπτουν από την κείμενη νομοθεσία και τον κανονισμό λειτουργίας της υγειονομικής μονάδας.
Βοηθά εν γένει τον νοσηλευτή σε καθορισμένες νοσηλείες και στη φροντίδα και περίθαλψη των ασθενών και λαμβάνει οδηγίες μόνο από αυτόν.[11]
Ο Βοηθός Νοσηλευτή δεν αναλαμβάνει μόνος του κανένα είδος νοσηλείας, παρά μόνο με την παρουσία Νοσηλευτή.
Σε περίπτωση μη συμμόρφωσης με τα ανωτέρω ή διενέργειας Νοσηλευτικών πράξεων από Βοηθούς Νοσηλευτών που δεν εμπίπτουν στα ανωτέρω καθήκοντα τους, δύναται να επιφέρουν διοικητικές και νομικές κυρώσεις.
Τομείς απασχόλησης Επεξεργασία
Ολοκληρώνοντας τις σπουδές του ο/η καταρτιζόμενος/η, έχει αποκομίσει όλες τις γνώσεις που τον /την καθιστούν ικανό / ή να εργασθεί σε ολόκληρο το φάσμα των δομών περίθαλψης, όπως:
- Δημόσια ή Ιδιωτικά Νοσοκομεία και κλινικές
- Μονάδες Πρωτοβάθμιας Υγειονομικής Περίθαλψης (π.χ Κέντρα Υγείας)
- Κέντρα Αποκατάστασης
- Δομές κοινωνικής πρόνοιας (ΚΗΦ, Βοήθεια στο σπίτι κ.α.)
- Γηροκομεία
- Θεραπευτήρια χρόνιων παθήσεων
- Ψυχιατρικές δομές
Πηγές Επεξεργασία
Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία
- Οδηγός σπουδών ειδικότητας "βοηθού νοσηλευτή". Γενική Γραματεία Διά Βίου Μάθησης & Νέας Γενιάς Αρχειοθετήθηκε 2020-03-27 στο Wayback Machine.
- Ένωση Νοσηλευτών Ελλάδος (Ε.Ν.Ε)
- ΕΠΑΛ Αγίων Αναργύρων - Τομέας Υγείας, Πρόνοιας και Ευεξίας
- Υπουργείο Υγείας
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ 1,0 1,1 1,2 «Καθηκοντολόγιο Βοηθών Νοσηλευτών-τριών Νοσοκομείων και των λοιπών Νοσηλευτικών Ιδρυμάτων του ΕΣΥ, καθώς και των δημόσιων δομών παροχής υπηρεσιών Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας». ΦΕΚ.
- ↑ «Unlicensed assistive personnel».
- ↑ «Οι ΔΕ Βοηθοί Νοσηλευτών, σύμφωνα με το International Standard Classification of Occupations (ISCO) of the International Labour Organization (ILO), ονομάζονται Nursing associate professionals (ISCO-08-code 3221) και Healthcare Assistants (ISCO08-code 5321)».
- ↑ «Καθηκοντολόγιο Νοσηλευτών (Φ.Ε.Κ. 4262/10-08-2022) – Καθηκοντολόγιο Βοηθών Νοσηλευτών (Φ.Ε.Κ. 4209/08-08-2022)».
- ↑ «Παράνομη χρήση του επαγγελματικού τίτλου του Νοσηλευτή. Παράβαση της νομοθεσίας σχετικά με τα καθήκοντα Νοσηλευτών και Βοηθών Νοσηλευτών». ΕΝΕ.
- ↑ «Ε.Ν.Ε Δικαίωμα εγγραφής».
- ↑ «ΦΕΚ 165/Α/24-7-2001 Επαγγελματικά δικαιώματα των κατόχων Διπλώματος Ο.Ε.Ε.Κ. επιπέδου Μεταδευτεροβάθμιας Επαγγελματικής Κατάρτισης των ειδικοτήτων «Νοσηλευτική Τραυματολογία», «Νοσηλευτική Ογκολογικών Παθήσεων», «Νοσηλευτής Χειρουργείου», «Νοσηλευτική Ατόμων με Ψυχικές Παθήσεις» και «Νοσηλευτική Μονάδων Εντατικής Θεραπείας» των Ινστιτούτων Επαγγελματικής Κατάρτισης (Ι.Ε.Κ.) και των πτυχιούχων Τ.Ε.Ε. Α' και Β' κύκλου της ειδικότητας «Βοηθών Νοσηλευτών», καθώς και καθορισμός των προϋποθέσεων και της διαδικασίας χορήγησης της άδειας ασκήσεως των ανωτέρω επαγγελμάτων».[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ «Νομοθετικό πλαίσιο ΕΟΠΠΕΠ». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Ιουλίου 2022. Ανακτήθηκε στις 26 Ιουλίου 2022.
- ↑ «ΦΕΚ Αναδιάρθρωση της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης και λοιπές διατάξεις» (PDF). Υπουργείο Παιδείας.
- ↑ «Οδηγός σπουδών ειδικότητας "βοηθού νοσηλευτή". Γενική Γραμματεία Διά Βίου Μάθησης & Νέας Γενιάς Υπουργείου Παιδείας» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 27 Μαρτίου 2020.
- ↑ «Μαμάτσειο Γ.Ν. Κοζάνης Καθήκοντα και Αρμοδιότητες Βοηθών Νοσηλευτικής».