Βρόσμιος

γένος και είδος ψαριού του βόρειου Ατλαντικού Ωκεανού

Ο βρόσμιος (Brosme brosme) είναι θαλάσσιο ψάρι που ανήκει στην τάξη γαδόμορφα (παρόμοια με μπακαλιάρο ψάρια) και στην οικογένεια Lotidae. Αποτελεί το μοναδικό είδος του γένους Brosme.[1] Ταξινομήθηκε για πρώτη φορά το 1772 από τον Νορβηγό ζωολόγο Ascanius ως Gadus brosme, Brosmius brosme ή Enchelyopus brosme. Ο τριψήφιος κωδικός αλιεύματος FAO για το είδος είναι USK.

Βρόσμιος

Συστηματική ταξινόμηση
Βασίλειο: Ζώα (Animalia)
Συνομοταξία: Χορδωτά (Chordata)
Ομοταξία: Ακτινοπτερύγιοι (Actinopterygii)
Τάξη: Γαδόμορφα (Gadiformes)
Οικογένεια: Lotidae
Γένος: Brosme
Είδος: B. brosme
Διώνυμο
Brosme brosme
Ascanius, 1772

Γεωγραφική κατανομή του βρόσμιου (μπλε)
Βρόσμιος για πώληση στην ιχθυαγορά του Μπέργκεν, στη Νορβηγία, το 2012

Περιγραφή Επεξεργασία

Ο βρόσμιος διακρίνεται πολύ εύκολα από τα άλλα γαδόμορφα ψάρια, καθώς έχει μόνο ένα ραχιαίο πτερύγιο. Χαρακτηριστική είναι και η δομή του ουραίου και του πρωκτικού πτερυγίου: είναι συνεχή στη βάση τους, αλλά διαχωριζόμενα από πολύ βαθιές εγκοπές, έτσι ώστε φαίνονται ξεχωριστά. Επιπλέον, το ουραίο πτερύγιο είναι ισομερώς στρογγυλευμένο. Το ψάρι έχει ποικίλο χρωματισμό, από ερυθροκάστανο επάνω μέχρι γκρίζο στις κατώτερες πλευρές και την κοιλιά. Τα γηραιότερα άτομα έχουν συνήθως απαλά χρώματα, ενώ τα νεαρά φέρουν συχνά εγκάρσιες κίτρινες ζώνες στις πλευρές τους. Το μέγιστο μήκος του βρόσμιου είναι περίπου 1,20 μέτρο και το μέγιστο βάρος πρέπει να είναι περί τα 20 κιλά. Πάντως το «παγκόσμιο ρεκόρ» της International Game Fish Association (IGFA) είναι 17,20 κιλά, για τον βρόσμιο που ψάρεψε ο Άντερς Γιόνασον έξω από τη Sørøya της βόρειας Νορβηγίας.

Γεωγραφική κατανομή και ενδιαίτημα Επεξεργασία

Ο βρόσμιος συναντάται σε αμφότερες τις πλευρές του βόρειου Ατλαντικού Ωκεανού, κυρίως σε μετρίως βαθιά νερά. Στην αμερικανική πλευρά απαντάται τακτικά και στα νότια του Ακρωτηρίου Κοντ, και περιστασιακά έξω από το Νιου Τζέρσεϊ. Η κατανομή του καλύπτει ωστόσο το μεγαλύτερο μέρος του βόρειου Ατλαντικού, π.χ. γύρω από την Ισλανδία και τις νορβηγικές ακτές.[1] Βρίσκεται και στο μέσο του, επάνω από τη Μεσο-Ατλαντική υφαλορράχη.[2]

Το είδος εμφανίζει μικρή γενετική διαφοροποίηση σε πολύ μακρινές μεταξύ τους περιοχές, εκτός από πληθυσμούς που περιβάλλονται από πολύ βαθιά νερά, συγκεκριμένα στη Μεσο-Ατλαντική υφαλορράχη και στον πάγκο του Ρόκαλ. Αυτό το γεγονός υποδεικνύει ότι τα πολύ βαθιά νερά αποτελούν φραγμούς για τις κινήσεις των ώριμων ατόμων.[2]

Συνήθως οι βρόσμιοι κολυμπούν σε βάθη μεγαλύτερα των 200 μέτρων και μέχρι 500 μέτρα, και σχεδόν πάντοτε αλιεύονται πάνω από βραχώδεις πυθμένες. Οι καλές περιοχές για το ψάρεμά του είναι πολύ πιο περιορισμένες από αυτές για το ψάρεμα του γάδου, του μπακαλιάρου χάντοκ ή του μπακαλιάρου πόλακ. Είναι ψάρι του ανοικτού πελάγους και σπανιότατα ψαρεύεται σε περιοχές λιμανιών.

Αναπαραγωγή και διατροφή Επεξεργασία

Οι βρόσμιοι γεννούν τα αυγά τους την άνοιξη και το καλοκαίρι, συνήθως μεταξύ του Απριλίου και των αρχών του Ιουλίου. Ένα μέσου μεγέθους θηλυκό γεννά περισσότερο από δύο εκατομμύρια επιπλέοντα αυγά. Οι μικροί βρόσμιοι ζουν κοντά στην επιφάνεια μέχρι να φθάσουν τα 5 περίπου εκατοστά σε μήκος, οπότε αναζητούν βραχώδεις πυθμένες στα βαθιά.

Ως αργοκίνητο ψάρι και όχι καλός κολυμβητής, ο βρόσμιος τρώει καρκινοειδή με μαλακό κέλυφος και άλλα ασπόνδυλα, όπως τα μαλάκια.

Αλιεία και εμπόριο Επεξεργασία

 
Ψαράς με μεγάλο βρόσμιο

Οι μεγαλύτερες ποσότητες βρόσμιου ψαρεύονται στην υφαλοκρηπίδα της Βόρειας Αμερικής, στα ανοικτά της πολιτείας Μέιν των ΗΠΑ και των καναδικών επαρχιών Νιου Μπράνσγουικ, Νέας Σκωτίας και Νήσου Πρίγκιπα Εδουάρδου.

Ο βρόσμιος ψαρεύεται κυρίως με παραγάδι και τράτα, κυρίως τον χειμώνα και την άνοιξη. Ο μέσος βρόσμιος που αλιεύεται επαγγελματικά έχει μήκος 40 έως 60 εκατοστών και βάρος περί τα 2 κιλά. Θεωρείται καλή τροφή για τον άνθρωπο, ευρισκόμενος στο εμπόριο τόσο φρέσκος, όσο και κατεψυγμένος σε φιλέτα, ενώ ένα μέρος του αποθέματος καπνίζεται.

 
Η παγκόμια ετήσια αλίευση βροσμίου από το 1950 ως το 2003 (στατιστική FAO). Η μεγαλύτερη ποσότητα ήταν 55.000 τόνοι το 1980.

Κατάσταση απειλούμενου είδους Επεξεργασία

Το Υπουργείο Ιχθυοτόπων και Ωκεανών (DFO) του Καναδά θεωρεί τον βρόσμιο είδος προ απειλής, με βάση μία αποτίμηση του 2012 από την Επιτροπή επί της Καταστάσεως Κινδυνεύουσας Άγριας Ζωής στον Καναδά.[3] Η σχετική αναφορά έγραφε[4] ότι οι αλιευόμενες ποσότητες βροσμίου με τράτα είχαν μειωθεί κατά περίπου 90% από το 1970 μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1990. Γενικώς στην περιοχή 4X NAFO των βορειοαμερικανικών ακτών είχε ήδη τεθεί όριο 1000 μετρικών τόνων από το 1999, που μειώθηκε σε 750 τόνους και επεκτάθηκε χωρικά στις περιοχές 4VWX5Z το 2003. Ακόμα και σήμερα πάντως βρόσμιοι πιάνονται τακτικά ως παράπλευρο είδος στο παραγάδι, αλλά και με τους αστακούς που κυνηγούν, οπότε βρίσκεται σε ιχθυοπωλεία και υπεραγορές στις ατλαντικές επαρχίες του Καναδά, παρά τον χαρακτηρισμό του ως απειλούμενου είδους.

Στις ΗΠΑ ο βρόσμιος αποτελεί «είδος ανησυχίας» για τη National Marine Fisheries Service (Species of Concern). Είναι δηλαδή είδος για το οποίο η Εθνική Υπηρεσία Ωκεανών και Ατμόσφαιρας έχει κάποια έγνοια για την κατάστασή του, αλλά δεν είναι διαθέσιμες επαρκείς πληροφορίες ώστε να αποδειχθεί η ανάγκη να ενταχθεί στις πρόνοιες της «Endangered Species Act» (ESA).


Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 Froese, Rainer & Pauly, Daniel, επιμ. (2006). "Brosme brosme" στην FishBase. Έκδοση: Μάιος 2006.
  2. 2,0 2,1 Knutsen, H.; Jorde, P.E.; Sannaes, H.; Hoelzel, R.A.; Bergstad, O.A.; Stefanni, S.; Johansen, T.; Stenseth, N.C. (2009). «Bathymetric barriers promoting genetic structure in the deepwater demersal fish tusk (Brosme brosme)». Molecular Ecology 18 (15): 3151–3162. doi:10.1111/j.1365-294X.2009.04253.x. PMID 19549108. 
  3. «Archived copy». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Φεβρουαρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 23 Ιανουαρίου 2014.  COSEWIC Species Database: Cusk. COSEWIC
  4. SARA registry report on Cusk (PDF) - Fisheries and Oceans Canada report on the state of cusk fisheries

Πηγές Επεξεργασία

  • E.C. Raney: το λήμμα «Cusk» στη Wise Fishermen's Encyclopedia (1951)