Γιάννος Παπαντωνίου

Έλληνας πολιτικός

Ο Γιάννος (Ιωάννης) Π. Παπαντωνίου (Παρίσι, 27 Ιουλίου 1949) είναι Έλληνας οικονομολόγος, πανεπιστημιακός και πολιτικός, πρώην υπουργός, πρώην βουλευτής του ΠΑΣΟΚ, και πρώην ανεξάρτητος βουλευτής Α΄ Αθηνών.

Γιάννος Παπαντωνίου
Ο Γιάννος Παπαντωνίου το 2002
Υπουργός Οικονομικών
Περίοδος
25 Σεπτεμβρίου 1996 – 24 Οκτωβρίου 2001
ΠροκάτοχοςΑλέκος Παπαδόπουλος
ΔιάδοχοςΝίκος Χριστοδουλάκης
Υπουργός Εθνικής Οικονομίας
Περίοδος
6 Μαΐου 1994 – 24 Οκτωβρίου 2001
ΠροκάτοχοςΓεώργιος Γεννηματάς
ΔιάδοχοςΝίκος Χριστοδουλάκης
Υπουργός Εθνικής Αμύνης
Περίοδος
24 Οκτωβρίου 2001 – 10 Μαρτίου 2004
ΠροκάτοχοςΆκης Τσοχατζόπουλος
ΔιάδοχοςΣπήλιος Σπηλιωτόπουλος
Ευρωβουλευτής
Περίοδος
1 Ιανουαρίου 1981 – 18 Ιουνίου 1984
Βουλευτής της Βουλής των Ελλήνων
Α΄ Αθηνών
Περίοδος
18 Ιουνίου 1989 – 18 Αυγούστου 2007
Προσωπικά στοιχεία
ΓέννησηΙωάννης
27 Ιουλίου 1949 (1949-07-27) (75 ετών), Παρίσι, Γαλλία
ΕθνότηταΈλληνας
ΥπηκοότηταΕλλάδα
Πολιτικό κόμμαΚΚΕ Εσωτερικού
(έως το 1980)
ΠΑΣΟΚ
(1980-2006)
Σύζυγος
  • Λία Καρτάλη (ν. 1972; πέθανε 1997)
  • Σταυρούλα Κουράκου (ν. 1997)
Παιδιά3
ΣπουδέςΕΚΠΑ
Πανεπιστήμιο του Ουισκόνσιν
Πανεπιστήμιο της Σορβόννης
Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ
ΕπάγγελμαΟικονομολόγος
Ιστορικός
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Βιογραφικά στοιχεία

Επεξεργασία

Γεννήθηκε στο Παρίσι στις 27 Ιουλίου 1949 και είναι γιος του Παναγιώτη Πανόπουλου, δικηγόρου, και της Ευαγγελίας Παπαντωνίου. Οι γονείς του δεν παντρεύτηκαν ποτέ, και ο Γιάννος Παπαντωνίου κράτησε το επίθετο της μητέρας του, καθώς μεγάλωσε μαζί της.[1] Η Ευαγγελία Παπαντωνίου, νομικός με σπουδές στο Ασφαλιστικό και το Εργατικό Δίκαιο στη Γαλλία, έγραψε ιστορία όταν έγινε η πρώτη γυναίκα Γενική Διευθύντρια στην ιστορία της ελληνικής δημόσιας διοίκησης.[1] Θείος του ήταν ο Δημήτριος (Μίμης) Παπαντωνίου, προϊστάμενος της εισαγγελίας Πρωτοδικών Θεσσαλονίκης κατά την εποχή της δολοφονίας του Γρηγόρη Λαμπράκη.

Σπούδασε οικονομικά στα Πανεπιστήμια Αθηνών και Ουισκόνσιν και ιστορία στη Σορβόννη, ενώ κατέχει και διδακτορικό δίπλωμα Οικονομικών Επιστημών από το πανεπιστήμιο του Κέημπριτζ. Την περίοδο 1977-1978 δίδαξε ως ειδικός επιστήμονας στο Οικονομικό Τμήμα της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών.

Δραστηριοποιήθηκε πολιτικά στις τάξεις του ΚΚΕ Εσωτερικού μέχρι το 1980, οπότε και δέχτηκε τηλεφώνημα από τον Ανδρέα Παπανδρέου ο οποίος είχε ενθουσιαστεί από μία επιστημονική δημοσίευσή του για την ειδική σχέση της Ελλάδας με την τότε ΕΟΚ.[1]

Το 1981 εκλέχθηκε ευρωβουλευτής με το ΠΑΣΟΚ. Εκλέχθηκε βουλευτής Α΄ Αθηνών με το ΠΑΣΟΚ στις εκλογές του 1989 (Ιουνίου), του 1990, του 1993, του 1996, του 2000 και του 2004. Στις 15 Νοεμβρίου 1988 αντικατέστησε στη Βουλή τον παραιτηθέντα βουλευτή του ΠΑΣΟΚ Απόστολο Λάζαρη. Διετέλεσε υπουργός Εθνικής Οικονομίας από το 1994, υπουργός και Οικονομικών από το 1996 έως τον Οκτώβριο του 2001, και υπουργός Εθνικής Άμυνας από τον Οκτώβριο του 2001 έως το Μάρτιο του 2004. Θεωρείται ο εκφραστής της ελληνικής οικονομικής πολιτικής για την ένταξη στην ΟΝΕ.

Το 2006, ο τότε αξιωματικής αντιπολίτευσης, Γιώργος Παπανδρέου, τον απέπεμψε από την Κοινοβουλευτική ομάδα του ΠΑΣΟΚ εξαιτίας της διαφοροποίησης από την επίσημη θέση του κόμματος για την ιδιωτικοποίηση της Εμπορικής Τράπεζας.[2]

Για το ακαδημαϊκό έτος 2009-10, ο Γιάννος Παπαντωνίου ήταν Επισκέπτης Καθηγητής στο Ελληνικό Παρατηρητήριο του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου στο London School of Economics and Political Science.

Ο Γιάννος Παπαντωνίου έχει συγγράψει άρθρα και βιβλία πάνω σε θέματα που συνδέονται με οικονομικές και πολιτικές εξελίξεις στην Ελλάδα, την Ευρώπη καθώς και την ευρύτερη παγκόσμια σκηνή.

Είναι επίσης Πρόεδρος του Κέντρου Ερευνών Προοδευτικής Πολιτικής.

Διακρίσεις

Επεξεργασία

Το 2010 του απονεμήθηκε το Davignon Fellowship από το ευρωπαϊκό think-tank Friends of Europe, για τη δημοσίευσή του: “The Lessons of the Eurozone's Crisis that Should Shape the EU's G20 Stance”.

Υπόθεση λίστας Λαγκάρντ

Επεξεργασία

Τον Οκτώβριο του 2012, με τη δημοσίευση της λεγόμενης λίστας Λαγκάρντ, εντοπίστηκε λογαριασμός ύψους 1,3 εκατομμυρίων ευρώ στην ελβετική τράπεζα HSBC στο όνομα της συζύγου του Γιάννου Παπαντωνίου, Σταυρούλας Κουράκου. Για αυτή την υπόθεση ο Γιάννος Παπαντωνίου καταδικάστηκε πρωτόδικα για το πλημμέλημα της «ψευδούς υποβολής πόθεν έσχες» σε χρηματικό πρόστιμο 100 χιλιάδων ευρώ και εξαγοράσιμη ποινή φυλάκισης 4 ετών, με το κόστος της εξαγοράς να είναι 10 ευρώ η μέρα (σύνολο 14.600 ευρώ).[3]

Το Νοέμβριο του 2015, σε δεύτερο βαθμό (Εφετείο), το πρόστιμο μειώθηκε από 100 σε 20 χιλιάδες ευρώ, ενώ η εξαγορά της ποινής παρέμεινε 14.600 ευρώ (10 ευρώ για κάθε μέρα).[3] Το πρόστιμο και η εξαγοράσιμη ποινή επικυρώθηκαν και από τον Άρειο Πάγο, αλλά η υπόθεση εκκρεμεί ακόμα, καθώς ο Γιάννος Παπαντωνίου έχει προσφύγει στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.[4]

Ο ίδιος ο Γιάννος Παπαντωνίου επιμένει πως το ποσό έχει δηλωθεί και εισαχθεί στην Ελλάδα με απόλυτη διαφάνεια με βάση τις διατάξεις του νόμου Αλογοσκούφη και ότι η όλη υπόθεση στερείται σοβαρότητας.[5]

Τον Μάρτιο του 2017, η εφημερίδα «Real News» του Νίκου Χατζηνικολάου καταδικάστηκε για δημοσίευση προσωπικών δεδομένων του Γιάννου Παπαντωνίου, για δημοσίευμα του 2014 σχετικό με την υπόθεση της λίστας Λαγκάρντ. Αμέσως μετά την απόφαση, ο Παπαντωνίου (όπως είχε νόμιμο δικαίωμα) προέβη σε δέσμευση των τραπεζικών λογαριασμών της εφημερίδας και εισέπραξε το ποσό που του επιδικάστηκε για την παραβίαση των προσωπικών του δεδομένων (11.175 ευρώ).[6]

Υπόθεση φρεγατών

Επεξεργασία

Στις 23 Οκτωβρίου 2018 μετά από πολύωρη απολογία του ενώπιον των Ανακριτών Διαφθοράς, ο Γιάννος Παπαντωνίου και η σύζυγός του Σταυρούλα Κουράκου κρίθηκαν προφυλακιστέοι με την κατηγορία της νομιμοποίησης παράνομων εσόδων ύψους 2,8 εκατομμυρίων ελβετικών φράγκων που φέρεται, κατά το κατηγορητήριο, να έλαβε παράνομα ο Γιάννος Παπαντωνίου, για τη σύμβαση 010Β/03 η οποία υπογράφηκε στις 06/02/2003 για τον εκσυγχρονισμό μέσης ζωής έξι φρεγατών τύπου «S» του Πολεμικού Ναυτικού, με αντισυμβαλλόμενα μέρη την εταιρεία Ελληνικά Ναυπηγεία ΑΕ, ως κύριο ανάδοχο, με υποκατασκευαστή την εταιρεία THALES NEDERLAND BV και το υπουργείο Εθνικής Άμυνας [7].

Η ζημιά για το Ελληνικό Δημόσιο που απορρέει από τις δραστηριότητες για τις οποίες κατηγορείται εκτιμάται, κατά τους ανακριτές διαφθοράς, στα 400 εκατομμύρια ευρώ.[8] Ο Γιάννος Παπαντωνίου υποστήριξε ότι το Ελληνικό Δημόσιο δεν ζημιώθηκε από τη σύμβαση, αλλά αντίθετα πέτυχε και εξοικονόμηση πόρων, ενώ κατηγόρησε τους ανακριτές ότι «εκβίασαν» την προφυλάκισή του, αποκρύπτοντας κατά τρόπο παράνομο από τον ίδιο και τους δικηγόρους του έγγραφο της Εισαγγελίας Βέρνης στην Ελβετία για το οποίο ο ίδιος είχε δώσει την εξουσιοδότησή του, έτσι ώστε να δικαιολογήσουν το ένταλμα προσωρινής κράτησης.[9]

Η σύζυγος του Γιάννου Παπαντωνίου Σταυρούλα Κουράκου αφέθηκε ελεύθερη στις 15 Μαρτίου 2019, καθώς έγινε δεκτό το αίτημα αποφυλάκισης που είχε υποβάλλει.[10] Ο ίδιος ο Γιάννος Παπαντωνίου υπέβαλλε και αυτός αίτημα αποφυλάκισης στις 26 Μαΐου 2019, επικαλούμενος νέο έγγραφο του Ομοσπονδιακού Δικαστηρίου της Ελβετίας, με το οποίο διαβεβαιώνεται ότι ουδέποτε προσπάθησε να μπλοκάρει το άνοιγμα των λογαριασμών σε ελβετικές τράπεζες και ότι συνεργάστηκε πλήρως με τις δικαστικές αρχές.[11]

Στις 8 Ιανουαρίου 2020 ο εισαγγελέας εφετών, Κωνσταντίνος Σπυρόπουλος, εισηγήθηκε προς το Συμβούλιο Εφετών την παραπομπή σε δίκη του πρώην υπουργού Άμυνας, Γιάννου Παπαντωνίου, και της συζύγου του, Σταυρούλας Κουράκου, για το αδίκημα της νομιμοποίησης παράνομων εσόδων.[7]

Στις 20 Μαρτίου του 2020 το Συμβούλιο Πλημμελειοδικών Αθηνών έκανε δεκτή την αίτηση αποφυλάκισης του Γιάννου Παπαντωνίου, με περιοριστικούς όρους, μεταξύ των οποίων και χρηματική εγγύηση 150.000 ευρώ. Ο δικηγόρος του, Μιχάλης Δημητρακόπουλος, χαρακτήρισε «εξοντωτική» την εγγύηση, καθώς ο Παπαντωνίου δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει την κινητή και ακίνητη περιουσία του για να πληρώσει τα χρήματα, καθώς αυτή έχει προσωρινά δεσμευτεί με προγενέστερες αποφάσεις των ανακριτών που χειρίστηκαν την υπόθεση των φρεγατών.[12]

Ο Παπαντωνίου τελικά αφέθηκε ελεύθερος στις 7 Απριλίου 2020, μετά από 17 μήνες προσωρινής κράτησης χωρίς δίκη, καθώς το δικαστικό συμβούλιο δέχτηκε η εγγύηση των 150.000 ευρώ να καταβληθεί μέχρι την 1η Ιουλίου 2020.[13] Κατά την έξοδό του από τις φυλακές Κορυδαλλού υποστήριξε ότι: «Είμαι φυλακισμένος 17 μήνες χωρίς δίκη και τώρα πληροφορούμαι ότι το δικαστικό συμβούλιο έκρινε ότι η υπόθεση μου δεν μπορεί να παραπεμφθεί σε δίκη γιατί οι δικαστικές αρχές δεν μπορούν να στοιχειοθετήσουν, να υποστηρίξουν τις κατηγορίες που έχουν αποδοθεί σε βάρος μου. Νομίζω στο σημείο αυτό, το μόνο σχόλιο που έχω να κάνω είναι ότι ο νοών νοείτω».[14]

Στις 13 Απριλίου 2020 το Δικαστικό Συμβούλιο αποφάσισε ότι τα υπάρχοντα στοιχεία εις βάρος του Γιάννου Παπαντωνίου δεν αρκούν για να παραπεμφθεί σε δίκη και ότι οι κατηγορίες που του αποδόθηκαν δεν είναι επαρκώς τεκμηριωμένες, διατάσσοντας περαιτέρω ανακρίσεις για να διαλευκανθεί η υπόθεση.[15]

Το 2022 η Εισαγγελέας πρότεινε την μη παραπομπή του Παπαντωνίου σε δίκη αλλά το δικαστικό συμβούλιο αποφάσισε να τον παραπέμψει ενώπιον του Τριμελούς Εφετείου Κακουργημάτων για το αδίκημα της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομη δραστηριότητα.

Τελικά, στις 15 Ιανουαρίου 2024 η δίκη ξεκίνησε στο Τριμελές Εφετείο Κακουργημάτων, με κατηγορούμενους τον Γιάννο Παπαντωνίου, τη σύζυγό του Σταυρούλα Κουράκου και ακόμη επτά πρόσωπα. Μεταξύ αυτών απόστρατοι στρατιωτικοί αλλά και ο στενός φίλος του ζεύγους Ανδρέας Μπάρδης, ο οποίος στην απολογία του το 2018 είχε παραδεχτεί ότι έλαβε εκατομμύρια ευρώ σε μετρητά από τον Παπαντωνίου και την Κουράκου, κάνοντας λόγο μεταξύ άλλων για «φιλική εξυπηρέτηση».[16] Στις 15 Ιουλίου, ο εισαγγελέας της έδρας ζήτησε την ενοχή του πρώην υπουργού, της συζύγου του και ενός ακόμα επιχειρηματία. Σύμφωνα με τον εισαγγελικό λειτουργό, η επίμαχη σύμβαση ήταν ζημιογόνος για το ελληνικό δημόσιο, επισημαίνοντας στην αγόρευση του ότι ο πρώην υπουργός δωροδοκήθηκε και στη συνέχεια νομιμοποίησε τα χρήματα αυτά μέσω του φίλου του επιχειρηματία που τα κατέθεσε σε λογαριασμό ελβετικής τράπεζας.[17]

Συγγραφικό έργο

Επεξεργασία
  • Στάσεις και Αποστάσεις, Εκδόσεις Παπαζήση, Αθήνα 2014.
  • Το Επόμενο Βήμα, Καστανιώτης, Αθήνα 2006.
  • Σύγχρονο Κράτος για μια Ισχυρή Κοινωνία, Εξάντας, Αθήνα 2003.
  • Ευρώπη και Εθνική Στρατηγική, Αιχμή, Αθήνα 1993.
  • Διανομή του Εισοδήματος και Συσσώρευση του Κεφαλαίου. Η Ελληνική Εκβιομηχάνιση: 1958-1973, Παπαζήσης, Αθήνα 1979.

Συμμετοχές

Επεξεργασία
  • «Η Ένταξη στην ΟΝΕ και ο Εκσυγχρονισμός της Ελληνικής Οικονομίας, 1994-2001», περιέχεται στο «Ελλάδα: Η Ένταξη στην ΟΝΕ και οι Προκλήσεις του Μέλλοντος», Καστανιώτης, Αθήνα 2004.

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. 1,0 1,1 1,2 Ο Γιάννος Παπαντωνίου... για όλους και όλα σε βιβλίο «εξομολόγηση», The TOC 21/09/2014.
  2. Διαγραφή Γιάννου: τελεσίγραφο προς τους αμφισβητίες, Η Καθημερινή 13/08/2006.
  3. 3,0 3,1 Φυλάκιση τεσσάρων ετών (εξαγοράσιμη) στον Γιάννο Παπαντωνίου, News Action 17/11/2015.
  4. Κατερίνα Γαλανού, Υπόμνημα Παπαντωνίου στη Βουλή: Μόνος στόχος η συκοφάντηση μου, The TOC 27/03/2017.
  5. Παύλος Παπαδόπουλος, Μυστικά εξουσίας, Το Βήμα 04/04/2015.
  6. «Εκτός εαυτού» με Παπαντωνίου ο Χατζηνικολάου! «Δε φοβόμαστε αλήτες που έπαιρναν μίζες», The Caller 14/03/2017.
  7. 7,0 7,1 Γιάννος Παπαντωνίου: Την παραπομπή τους στο εδώλιο ζητά ο εισαγγελέας, left.gr 08/01/2020.
  8. Αντωνία Ξυνού, Στη φυλακή ο Γιάννος Παπαντωνίου, news247 23/10/2018.
  9. Παπαντωνίου: Ανοίξτε τους λογαριασμούς μας στο εξωτερικόKathimerini.gr
  10. Αποφυλακίστηκε η σύζυγος του Γιάννου Παπαντωνίου, Σταυρούλα Κουράκου iefimerida.gr
  11. Αίτημα αποφυλάκισης έχει καταθέσει ο Γιάννος Παπαντωνίουnewsit.gr
  12. Παπαντωνίου: «Πράσινο φως» για αποφυλάκιση - Δεν έχει τα 150.000 της εγγύησης, λέει ο δικηγόρος του Lifo.gr
  13. Αποφυλακίστηκε ο Γιάννος Παπαντωνίου - Οι πρώτες του δηλώσεις Slpress.gr, 7 Απριλίου 2020
  14. «Ανακουφισμένος» δήλωσε ο Παπαντωνίου βγαίνοντας από τη φυλακή «Προσβλέπω σε οριστική δικαίωση» τόνισε Αρχειοθετήθηκε 2020-04-07 στο Wayback Machine. Star.gr, 7 Απριλίου 2020
  15. Δεν παραπέμπεται προς το παρόν σε δίκη ο Παπαντωνίου kathimerini.gr, 13 Απριλίου 2020
  16. Στο «σκαμνί» για τις φρεγάτες του Ναυτικού ο Γιάννος Παπαντωνίου: Κατηγορείται για ξέπλυμα βρώμικου χρήματος documentonews.gr, 15 Ιανουαρίου 2024
  17. Γιάννος Παπαντωνίου: Την ενοχή του ζήτησε ο εισαγγελέας για τις φρεγάτες in.gr, 15 Ιουλίου 2024

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Επεξεργασία