Γιουζέφα Γιοτέικο

Η Γιουζέφα Γιοτέικο (πολωνικά: Józefa Joteyko) (29 Ιανουαρίου 1866 - 24 Απριλίου 1928) ήταν Πολωνή φυσιολόγος, ψυχολόγος, παιδαγωγός και ερευνήτρια. Αφού ολοκλήρωσε τις προπτυχιακές της σπουδές στο Πανεπιστήμιο της Γενεύης, εισήλθε στην ιατρική σχολή στο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο των Βρυξελλών και ολοκλήρωσε το Διδακτορικό στην Ιατρική το 1896 στο Πανεπιστήμιο του Παρισιού. Άνοιξε ιατρείο πρακτικής στη Γαλλία, αλλά δύο χρόνια αργότερα αποφάσισε ότι προτιμούσε την έρευνα και επέστρεψε στις Βρυξέλλες. Λειτουργώντας ως βοηθός στο Ινστιτούτο Φυσιολογίας του Σολβέ, δίδαξε και διεξήγαγε έρευνα για την μυϊκή κόπωση και την εξάντληση του κεντρικού νευρικού συστήματος.

Γιουζέφα Γιοτέικο
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση	29  Ιανουαρίου 1866 Pochuiki ή Κίεβο
Θάνατος	24  Απριλίου 1928 Βαρσοβία
Αιτία θανάτου	καρδιακή ασθένεια
Τόπος ταφής	Κοιμητήριο Ποβόνσκι
Χώρα πολιτογράφησης	Πολωνία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Μητρική γλώσσα	Πολωνικά
Ομιλούμενες γλώσσες	Γαλλικά Πολωνικά
Σπουδές	Πανεπιστήμιο της Γενεύης Ελεύθερο Πανεπιστήμιο των Βρυξελλών Πανεπιστήμιο του Παρισιού Πανεπιστήμιο της Βαρσοβίας Ελεύθερο Πανεπιστήμιο των Βρυξελλών (1834-1969)
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	ψυχολόγος παιδαγωγός νευρολόγος επιμελήτρια
Εργοδότης	Πανεπιστήμιο της Λυών
Οικογένεια
Σύντροφος	Michalina Stefanowska Μάρια Γκζεγκοζέφσκα
Αδέλφια	Tadeusz Joteyko
Συγγενείς	Zygmunt Miłkowski
Αξιώματα και βραβεύσεις
Βραβεύσεις	Montyon Science Award (1900)
Σχετικά πολυμέσα

Με την πεποίθηση ότι η επιστήμη θα μπορούσε να λύσει τις κοινωνικές προκλήσεις, η Γιοτέικο επέκτεινε την έρευνά της για να μελετήσει πώς η επιστήμη θα μπορούσε να βελτιώσει τη ζωή των εργαζομένων, οδηγώντας σε βελτιώσεις στη βιομηχανική αποδοτικότητα και παραγωγικότητα. Αυτό την οδήγησε να διεξάγει έρευνες σε παιδιά, εξετάζοντας πώς οι εκπαιδευτικές εγκαταστάσεις θα μπορούσαν να βελτιστοποιήσουν τις δυνατότητες των μαθητών τους, χρησιμοποιώντας την επιστημονική μεθοδολογία. Υπηρέτησε ως πρόεδρος της Βελγικής Νευρολογικής Εταιρείας από το 1904 και έλαβε πολλά βραβεία για την έρευνά της, όπως το Βραβείο Ντέσμαθ της Αυτοκρατορικής και Βασιλικής Ακαδημίας των Βρυξελλών και το Βραβείο Ντιουντονέ της Βελγικής Βασιλικής Ακαδημίας Ιατρικής. Επιπλέον, αναγνωρίστηκε συχνά με βραβεία από τη Γαλλική Ακαδημία Επιστημών. Το 1916, η Γιοτέικο διορίστηκε ως προσκεκλημένος πρόεδρος του Κολεγίου της Γαλλίας και έγινε η πρώτη γυναίκα που έδωσε διάλεξη στο ίδρυμα.

Επιστρέφοντας στην Πολωνία μετά την ίδρυση της Δεύτερης Πολωνικής Δημοκρατίας το 1919, η Γιοτέικο δυσκολεύτηκε να βρει εργασία πλήρους απασχόλησης. Δίδαξε στο Εθνικό Παιδαγωγικό Ινστιτούτο και στο Εθνικό Ινστιτούτο Κωφών στη Βαρσοβία και αργότερα διορίστηκε διευθύντρια του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου έως ότου διαλύθηκε το 1926. Συνέχισε να εργάζεται, διδάσκοντας στο Κρατικό Ινστιτούτο Ειδικής Αγωγής και στο Ελεύθερο Πολωνικό Πανεπιστήμιο, καθώς επίσης και στις επιτροπές διαφόρων κυβερνητικών υπουργείων ως σύμβουλος για την απασχόληση και την εκπαίδευση. Το 1926, ολοκλήρωσε το μεταδιδακτορικό της πτυχίο στην ιατρική σχολή του Πανεπιστημίου της Βαρσοβίας, αλλά η ασθένεια της μείωσε την περαιτέρω συμμετοχή της στην έρευνα. Θεωρείται ως μία από τους ανθρώπους που ανέπτυξαν το σχολικό σύστημα στην Πολωνία.

Καριέρα

Η Γιουζέφα Γιοτέικο (καθισμένη) και η Βάρια Κιπιάνι, 1910.

Βιβλιογραφία

• Bianchon, Horace (16 Δεκεμβρίου 1908). «Mouvement Médical: Séance Annuelle de l'Académie de Médecine» (στα γαλλικά). Le Figaro (Παρίσι): σελ. 6. https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k288306q/f6.item. Ανακτήθηκε στις 27 Ιουνίου 2019. 
• Bołdyrew, Aneta (2018). «Merited, (Un)Appreciated, (Un)Remembered: Women in Educational and Social Policy Sciences as a Scholarly Discipline in Poland, 1900–39». Acta Poloniae Historica (Βαρσοβία: ιστορικό Ινστιτούτο της Πολωνική Ακαδημία Επιστημών) (117): 95–129. doi:10.12775/APH.2018.117.04. ISSN 0001-6829. http://www.aph-ihpan.edu.pl/images/APH117/04_Boldyrew.pdf. Ανακτήθηκε στις 19 Ιουνίου 2019. 
• Creese, Mary R. S.· Creese, Thomas (2015). Ladies in the Laboratory IV: Imperial Russia's Women in Science, 1800–1900: A Survey of Their Contributions to Research. Λάνχαμ, Μέριλαντ: Rowman & Littlefield Publishers. ISBN 978-1-4422-4742-0. 
• Dadej, Iwona (2010). «Przyjaźnie i związki kobiece w ruchu kobiecym przełomu xix i xx wieku [Friendships and women's relationships in the women's movement of the turn of the 19th and 20th centuries]». Krakowski szlak kobiet: przewodniczka po Krakowie emancypantek [Krakow Women's Trail: A Guide to Krakow's Emancipated Women] (στα Πολωνικά). 2 (Wyd. 1 έκδοση). Κρακοβία: Fundacja Przestrzeń Kobiet. σελίδες 39–50. ISBN 978-83-928639-1-5. 
• Dudnyk, Nadiia; Krasińska, Izabela (2017). «Poglądy pedagogiczne Józefy Joteyko (1866–1928)» (στα πολωνικά). Sylwetki Pedagogów (Μισουοβίτσε: Jesuit University of Philosophy and Education Ignatianum) 1 (61): 173–186. ISSN 1426-9899. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 April 2018. https://web.archive.org/web/20180426132344/https://czasopisma.ignatianum.edu.pl/index.php/nis/article/download/918/998. Ανακτήθηκε στις 21 Ιουνίου 2019. 
• Gądek, Jacek (20 Νοεμβρίου 2012). «Maria Konopnicka – lesbijka i zła matka» [Maria Konopnicka – a lesbian and a bad mother]. Onet.pl (στα Πολωνικά). Κρακοβία: Ringier Axel Springer Media AG. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Οκτωβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουνίου 2019. 
• Kolbuszewska, Jolanta (2018). «Wskrzeszenie państwa polskiego a równouprawnienie kobiet w nauce» (στα πολωνικά). Sensus Historiae (Μπίντγκοστς: Oficyna Wydawnicza Epigram) 30 (1): 119–134. ISSN 2082-0860. http://sensushistoriae.epigram.eu/index.php/czasopismo/article/download/421/428&usg=AOvVaw1oIM9fAy7OlSDosizBGE6m. Ανακτήθηκε στις 24 Ιουνίου 2019. 
• Konarski, Stanisław (1965). «Józefa Franciszka Joteykówna». Στο: Rostworowski, Emanuel. Polski Słownik Biograficzny (στα Πολωνικά). 11: Jaroslaw—Kaplinski Seweryn. Wrocław, Poland: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. σελίδες 297–300. OCLC 1014728042. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Φεβρουαρίου 2018. 
• Krejpowicz, Sławomir (2007). «Szkoła Podstawowa nr 4 "Józefy Joteyko" w Grodzisku Mazowieckim» [Józefa Joteyko Primary School No. 4 in Grodzisk Mazowiecki]. sp4grodzisk.home.pl (στα Πολωνικά). Grodzisk Mazowiecki, Poland: Józefy Joteyko Primary School. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Μαΐου 2019. Ανακτήθηκε στις 16 Ιουνίου 2019. 
• Löwy, Ilana (2005). «8. "Measures, Instruments, Methods, and Results": Jozefa Joteyko on Social Reforms and Physiological Measures». Στο: Jorland, Gérard· Opinel, Annick· Weisz, George. Body Counts: Medical Quantification in Historical and Sociological Perspective. Montréal, Canada: McGill-Queen's University Press for Fondation Marcel Mérieux. σελίδες 145–172. ISBN 978-0-7735-2925-0. 
• Oczko, Piotr; Mazur, Krystyna (translator) (2013). «Why I Do Not Want to Write about Old-Polish Male-bedders: A Contribution to the 'Archeology' of Gay Studies in Poland». Teksty Drugie (Βαρσοβία: Polish Academy of Sciences) 1 (Special: English edition): 118–134. ISSN 0867-0633. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 August 2017. https://web.archive.org/web/20170811222157/http://rcin.org.pl/Content/51864/WA248_71236_P-I-2524_oczko-why.pdf. Ανακτήθηκε στις 24 Ιουνίου 2019. 
• Podgórska, Joanna (4 Νοεμβρίου 2009). «Chcemy całego życia!» (στα πολωνικά). Polityka (Βαρσοβία: Spółdzielnia Pracy Polityka). ISSN 0032-3500. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 May 2012. https://web.archive.org/web/20120514004418/http://www.polityka.pl/historia/274574,1,chcemy-calego-zycia.read. Ανακτήθηκε στις 18 Ιουνίου 2019. 
• Siemak-Tylikowska, Alicja (1993). «Maria Grzegorzewska (1888–1967)». Prospects: The Quarterly Review of Comparative Education (Γενεύη: International Bureau of Education) XXIII (3–4): 625–637. ISSN 0207-8953. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Ιουνίου 2019. https://web.archive.org/web/20190612045317/http://www.ibe.unesco.org/sites/default/files/grzegore.pdf. Ανακτήθηκε στις 18 Ιουνίου 2019. 
• Stec, Anna (2014). „Listy do Młodego Nauczyciela” Marii Grzegorzewskiej wskazówką dla współczesnych pedagogów ["Letters to the Young Teacher" by Maria Grzegorzewska, an indication for contemporary educators] (Master's) (στα Πολωνικά). Βαρσοβία: Maria Grzegorzewska Academy of Special Pedagogy. album #38714. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Ιανουαρίου 2018. 
• Struzik, Justyna (2010). «O miłości między Innymi [About Love between Others]». Krakowski szlak kobiet: przewodniczka po Krakowie emancypantek [Krakow Women's Trail: A Guide to Krakow's Emancipated Women] (στα Πολωνικά). 2 (Wyd. 1 έκδοση). Κρακοβία: Fundacja Przestrzeń Kobiet. σελίδες 51–59. ISBN 978-83-928639-1-5. 
• Szlanta, Piotr (2018). «Polish Roads to Independence». "Niepodległa" Program. Βαρσοβία: Υπουργείο Πολιτισμού και Εθνικής Κληρονομιάς (Πολωνία). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Οκτωβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 1 Οκτωβρίου 2019. 
• Szot, Wojciech (28 Νοεμβρίου 2011). «Józefa Joteyko‚ nie założyła rodziny'» (στα πολωνικά). Homiki Poland (Βαρσοβία: Open Forum Association). ISSN 1689-7595. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιουνίου 2013. https://web.archive.org/web/20130602011917/http://homiki.pl/index.php/2011/11/jzefa-joteyko-nie-zaoya-rodziny/. Ανακτήθηκε στις 18 Ιουνίου 2019. 
• «Josepha Joteyko: la première femme chef de travaux à l'ULB» [Josepha Joteyko: the first woman works supervisor at ULB]. The ULB Libraries Blog (στα Γαλλικά). Brussels, Belgium: Ελεύθερο Πανεπιστήμιο των Βρυξελλών. 16 Οκτωβρίου 2018. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Ιουνίου 2019. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουνίου 2019. 
• «Wykaz zakładów naukowych, których wychówańcom (wychówanicom) przysługują ulgi taryfowe: Województwo Krakowskie» (στα Polish). Dziennik Urzędowy Kuratorium Okręgu Szkolnego Krakowskiego (Κρακοβία: DNIA) XVII (9). 30 Νοεμβρίου 1938. https://docplayer.pl/63203231-Dziennik-urzedowy-krakow-dnia-30-listopada-1938.html. Ανακτήθηκε στις 17 Ιουνίου 2019. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Μπαράνσκα, Μαουγκοζάτα, επιμ. (2012). Bibliografia Polska 1901–1939 (PDF) (στα Πολωνικά). 14. Βαρσοβία: Biblioteka Narodowa. σελίδες 18–27. ISBN 978-83-7009-778-3.