Γιο Γιο Μα

Αμερικανός τσελίτσας

Ο Γιο Γιο Μα (Yo-Yo Ma, 7 Οκτωβρίου 1955) είναι Αμερικανός[16] τσελίστας, κινεζικής καταγωγής. Για το έργο του έχει βραβευθεί πολλές φορές με σημαντικά διεθνή βραβεία.

Γιο Γιο Μα
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Yo-Yo Ma (Γαλλικά)
Γέννηση7  Οκτωβρίου 1955[1][2][3]
Παρίσι[4]
Χώρα πολιτογράφησηςΓαλλία
Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής
Δημοκρατία της Κίνας (1912–49)
ΣπουδέςΠανεπιστήμιο Χάρβαρντ[5], Σχολή Τζούλιαρντ[5], Πανεπιστήμιο Κολούμπια, CRD Claude-Debussy de Saint-Germain-en-Laye, Κολέγιο Χάρβαρντ και Trinity School
Ιδιότηταβιολοντσελίστας, μουσικός[6], συνθέτης, μουσικός παιδαγωγός και συμμετέχων ή συμμετέχουσα σε διεθνή φόρουμ
ΤέκναΝίκολας Μα[7][8]
ΑδέλφιαYeou-Cheng Ma[9]
Όργαναβιολοντσέλο, βιολί, πιάνο και βιόλα
Είδος τέχνηςκλασική μουσική
ΒραβεύσειςΕθνικό μετάλλιο των τεχνών, Προεδρικό Μετάλλιο της Ελευθερίας, Βραβεία Έμμυ, Μουσικό βραβείο Λέονι Σόνινγκ (2006), βραβείο Γκλεν Γκουλντ, Ζωντανός Θρύλος (Απριλίου 2000)[10], Πολικό Μουσικό Βραβείο (2012), Vilcek Prize (2013), βραβείο Κένεντι, βραβείο Νταν Ντέιβιντ (2006), παράσημο «Ντανακέρ», Διοικητής του Τάγματος των Τεχνών και των Γραμμάτων[11], μέλος στην Αμερικανική Ακαδημία Τεχνών και Επιστημών, επίτιμος διδάκτωρ του Κινεζικού Πανεπιστημίου του Χονγκ Κονγκ, Αυτοκρατορικό βραβείο (2021)[12][13], Βραβείο Echo Klassik του Οργανοπαίκτη της Χρονιάς (2000), d:Q113031066 (2002), Avery Fisher Prize (1978), βραβείο «Μπίργκιτ Νίλσον» (2022), Time 100 (2020)[14] και Great Immigrants Award (2006)[15]
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Οικογένεια και σπουδές Επεξεργασία

Γεννήθηκε στις 7 Οκτωβρίου του 1955 στο Παρίσι, από Κινέζους γονείς. Η μητέρα του, Μαρίνα Λου, ήταν τραγουδίστρια, ενώ ο πατέρας του Χιάο Τσούιν Μα, ήταν βιολονίστας και καθηγητής μουσικής στο Εθνικό Κεντρικό Πανεπιστήμιο της Ναντσίνγκ. Όταν ο Γιο Γιο Μα ήταν ακόμα πέντε ετών, η οικογένειά του μετακόμισε στη Νέα Υόρκη.

Παιδί ιδιοφυΐα, ο Γιο Γιο Μα έμαθε να παίζει από πολύ μικρή ηλικία βιολί, βιόλα και βιολοντσέλο. Σε ηλικία 5 ετών ξεκίνησε να δίνει παραστάσεις σε κοινό, ενώ σε ηλικία επτά ετών έπαιξε μουσική για τους Αμερικανούς προέδρους Ντουάιτ Αϊζενχάουερ και Τζον Φιτζέραλντ Κένεντι.[17][18] Μαζί με την αδελφή του Γέου Τσενγκ Μα εμφανίστηκε σε ηλικία 8 ετών στην Αμερικανική τηλεόραση.

Φοίτησε στο Trinity School της Νέας Υόρκης, αλλά σύντομα μεταγράφηκε στο Professional Children's School, απ΄όπου αποφοίτησε σε ηλικία 15 ετών.[19] Σε ηλικία 19 ετών φοίτησε στο Juilliard School, υπό τον Αμερικανό τσελίστα Λέοναρντ Ρος, ενώ αργότερα εγγράφηκε στο Πανεπιστήμιο της Κολούμπια, χωρίς όμως να συνεχίσει τις σπουδές του εκεί, αφού προτίμησε τελικά το Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ. Νωρίτερα, είχε επίσης λάβει μέλος στην ορχήστρα Marlboro Festival Orchestra. Στο Marlboro Music Festival, μάλιστα, γνώρισε την μετέπειτα σύζυγό του Jill Hornor,[20] με την οποία παντρεύτηκαν το 1978 και απέκτησαν δύο παιδιά.

Πήρε το πτυχίο του από το Χάρβαρντ το 1976.[21] Αργότερα το Πανεπιστήμιο τίμησε τον Μα ανακηρύσσοντάς τον επίτιμο καθηγητή.[22]

Καριέρα Επεξεργασία

Το 1997 έλαβε μέρος στο soundtrack της ταινίας Εφτά χρόνια στο Θιβέτ, υπό την καλλιτεχνική επιμέλεια του Τζον Γουίλιαμς, το 2000 στο soundtrack της ταινίας Τίγρης και Δράκος και το 2003 σε αυτό της ταινίας Master and Commander: The Far Side of the World. Με τον Γουίλιαμς συνεργάστηκαν ξανά στην ταινία Αναμνήσεις μιας Γκέισας, το 2005. Συνεργάστηκε επίσης με τον Ένιο Μορικόνε.

Ο Γιο Γιο Μα έχει εμφανιστεί παίζοντας τσέλο σε διάφορες επετειακές εκδηλώσεις όπως η 100 επέτειος του Αγάλματος της Ελευθερίας (με την Φιλαρμονική ορχήστρα της Νέας Υόρκης)[23] ή κοινωνικά γεγονότα όπως η κηδεία του γερουσιαστή Τεντ Κένεντι[24] ή το μνημόσυνο του Στηβ Τζομπς.[25] Έχει συμμετάσχει πάνω από 75 άλμπουμ, από τα οποία τα 15 έχουν βραβευθεί με βραβεία Γκράμι.

Βραβεύσεις και διακρίσεις Επεξεργασία

Βραβεία Γκράμι
  • Grammy Award for Best Chamber Music Performance:
    • 1986 Brahms: Cello and Piano Sonatas in E Minor Op. 38, and F Op. 99 (RCA 17022)
    • 1987 Beethoven: Cello and Piano Sonata No. 4 in C & Variations (CBS 42121)
    • 1992 Brahms: Piano Quartets Op. 25, Op. 26 (Sony 45846)
    • 1993 Brahms: Sonatas for Cello & Piano (Sony 48191)
    • 1996 Brahms/Beethoven/Mozart: Clarinet Trios (Sony 57499)
  • Grammy Award for Best Instrumental Soloist(s) Performance:
    • 1990 Barber: Cello Concerto, Op. 22/Britten: Symphony for Cello and Orchestra, Op. 68 (CBS 44900)
    • 1993 Prokofiev: Sinfonia Concertante/Tchaikovsky: Variations on a Rococo Theme (Sony 48382)
    • 1995 The New York Album – Works of Albert, Bartók & Bloch (Sony 57961)
    • 1998 Yo-Yo Ma Premieres – Danielpour, Kirchner, Rouse (Sony Classical 66299)
  • Grammy Award for Best Instrumental Soloist Performance:
    • 1985 Bach: The Unaccompanied Cello Suites (CBS 37867)
  • Grammy Award for Best Classical Contemporary Composition:
    • 1995 The New York Album, Stephen Albert: Cello Concerto (Sony 57961)
  • Grammy Award for Best Classical Album:
    • 1998 Yo-Yo Ma Premieres – Danielpour, Kirchner, Rouse (Sony Classical 66299)
  • Grammy Award for Best Classical Crossover Album:
    • 1999 Soul of the Tango – The Music of Ástor Piazzolla (Sony Classical 63122)
    • 2001 Appalachian Journey (Sony 66782)
    • 2004 Obrigado Brazil (Sony 89935)
    • 2009 Songs of Joy & Peace (Sony Classical B001BN1V8U)
Άλλα
  • 1978: Βραβείο Avery Fisher
  • 2001: National Medal of Arts[26]
  • 2004: Latin Grammy for Best Instrumental Album για το Obrigado Brazil (Sony 89935)
  • 2005: Doctor of Musical Arts (D.M.A.) (honoris causa) στο πανεπιστήμιο Princeton University
  • 2006: Πρεσβευτής της Ειρήνης (ΟΗΕ)[27]
  • 2006: Βραβείο Dan David Prize
  • 2006: Léonie Sonning Music Prize
  • 2007: Award of Distinction at the International Cello Festival
  • 2009: μέλος του President's Committee on the Arts and Humanities των ΗΠΑ[28]
  • 2011: Kennedy Center Honor
  • 2011: Glenn Gould Prize
  • 2011: Presidential Medal of Freedom (15 Φεβρουαρίου 2011[29][30] (nominated November 17, 2010[31])
  • 2012: Polar Music Prize[32]
  • 2012: Best Cross-Cultural Collaboration Award (περιοδικό Songlines - Songlines Music Awards, για το The Goat Rodeo Sessions μαζί με τους Stuart Duncan, Edgar Meyer και Chris Thile)

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά, Αγγλικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 27  Απριλίου 2014.
  2. (Αγγλικά) SNAC. w6cz38t3. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  3. «Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/Yo-Yo-Ma. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά, Αγγλικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 12  Δεκεμβρίου 2014.
  5. 5,0 5,1 «Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) Ανακτήθηκε στις 20  Σεπτεμβρίου 2021.
  6. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά, Αγγλικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 25  Ιουνίου 2015.
  7. cranberries.medium.com/nicholas-ma-tells-the-story-of-fred-rogers-in-wont-you-be-my-neighbor-829b81dbf33b#:~:text=Nicholas%20Ma%20appeared%20on%20Mr,My%20Neighbor%3F%20about%20Fred%20Rogers.. Ανακτήθηκε στις 30  Νοεμβρίου 2022.
  8. «Forbes». (Αγγλικά, Ρωσικά, γεωργιανά, Πολωνικά, Κορεατική γλώσσα, Πορτογαλικά, Ιαπωνικά, Κινεζικά, Εσθονικά, Αραβικά) Forbes. Forbes. Νέα Υόρκη. Ανακτήθηκε στις 30  Νοεμβρίου 2022.
  9. www.childrensorch.org/yeoucheng-ma.
  10. www.loc.gov/about/awards-and-honors/living-legends/yo-yo-ma/.
  11. Ανακτήθηκε στις 2  Φεβρουαρίου 2019.
  12. www.institutdefrance.fr/actualites/annonce-des-laureats-du-praemium-imperiale-a-linstitut-de-france/.
  13. www.praemiumimperiale.org/en/laureate-en/laureates-en. Ανακτήθηκε στις 19  Μαρτίου 2022.
  14. time.com/collection/100-most-influential-people-2020/5888483/yo-yo-ma/.
  15. www.carnegie.org/awards/great-immigrants/2006-great-immigrants/.
  16. Robert Hatch· William Hatch (2005). The Hero Project. McGraw-Hill Professional. σελ. 82. ISBN 0-07-144904-3. Ανακτήθηκε στις 8 Σεπτεμβρίου 2007. 
  17. Salzman, Mark (2001). Album notes for Classic Yo-Yo by Yo-Yo Ma. Sony (089667). Αρχειοθετήθηκε 2008-02-04 στο Wayback Machine. «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Φεβρουαρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 19 Ιουλίου 2013. 
  18. «1». Faces of America. Κύκλος 1. Επεισόδιο 1. 2010-02-10. PBS. 
  19. Whiting, Jim "Yo-Yo Ma: A Biography" p.39
  20. Weatherly, Myra (2007). Yo-Yo Ma: Internationally Acclaimed Cellist. Minneapolis, MN: Compass Point Books. σελίδες 49–50. ISBN 0-7565-1879-2. 
  21. «Yo Yo Ma named U.N. peace ambassador». USA Today. Associated Press. 2006-01-14. http://www.usatoday.com/life/people/2006-01-14-yo-yo-ma_x.htm. Ανακτήθηκε στις 2007-04-10. 
  22. «Yo-Yo Ma». Encyclopædia Britannica. Ανακτήθηκε στις 8 Απριλίου 2007. 
  23. «Liberty Receives Classical Salute». Sun Sentinel. 5 Ιουλίου 1986. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Σεπτεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 19 Ιουλίου 2013. 
  24. «Kennedy Funeral Includes Family, Music, President». Thebostonchannel.com. 28 Αυγούστου 2009. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Σεπτεμβρίου 2009. Ανακτήθηκε στις 1 Ιουλίου 2011. 
  25. Vascellaro, Jessica E. (2011-10-17). «Steve Jobs's Family Gave Moving Words at Sunday Memorial». The Wall Street Journal. http://blogs.wsj.com/digits/2011/10/17/steve-jobs%E2%80%99s-family-gave-moving-words-at-sunday-memorial/. 
  26. «Lifetime Honors». National Medal of Arts. National Endowment for the Arts. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Δεκεμβρίου 2003. 
  27. «Yo-Yo Ma becomes UN peace ambassador». Canadian Broadcasting Corporation. 2006-01-14. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2007-05-10. https://web.archive.org/web/20070510120523/http://www.cbc.ca/arts/story/2006/01/14/YoYoMa-peace.html. Ανακτήθηκε στις 2007-02-12. 
  28. «President Obama appoints Yo-Yo Ma to the Presidents Committee on the Arts and Humanities». The White House. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Νοεμβρίου 2009. Ανακτήθηκε στις 8 Δεκεμβρίου 2009. 
  29. «President Obama Names Presidential Medal Freedom Recepients». whitehouse.gov. 17 Νοεμβρίου 2010. 
  30. «Watch Live: President Obama Honors Presidential Medal of Freedom Recipients». The White House (whitehouse.gov). 15 Φεβρουαρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 1 Ιουλίου 2011. 
  31. «Announcing 2010 Medal Freedom Recipients». whitehouse.gov. 17 Νοεμβρίου 2010. Ανακτήθηκε στις 1 Ιουλίου 2011. 
  32. «Paul Simon and Yo-Yo Ma are awarded Polar Music Prize». BBC. 8 Μαΐου 2012. Ανακτήθηκε στις 17 Σεπτεμβρίου 2019.