Γιρομέρι Θεσπρωτίας
Συντεταγμένες: 39°38′25.1″N 20°19′21.0″E / 39.640306°N 20.322500°E
Το Γιρομέρι (γνωστό και ως Γηρομέρι[1]) είναι χωριό του δήμου Φιλιατών,[2] στη Θεσπρωτία της περιφέρειας Ηπείρου. Σύμφωνα με την απογραφή του 2021, ο πληθυσμός του ανέρχεται στους 54 κατοίκους.[3]
| Γιρομέρι | |
|---|---|
 | |
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Περιφέρεια | Ηπείρου |
| Περιφερειακή Ενότητα | Θεσπρωτίας |
| Δήμος | Φιλιατών |
| Δημοτική Ενότητα | Φιλιατών |
| Γεωγραφία | |
| Γεωγραφικό διαμέρισμα | Ηπείρου |
| Νομός | Θεσπρωτίας |
| Υψόμετρο | 280 |
| Πληθυσμός | |
| Μόνιμος | 54 |
| Έτος απογραφής | 2021 |
| Πληροφορίες | |
| Ταχ. κώδικας | 463 00 |
| Τηλ. κωδικός | 2664 |
Γενικά και ιστορικά στοιχεία
ΕπεξεργασίαΤο Γιρομέρι είναι κτισμένο στους πρόποδες του Φαρμακοβουνίου[1], σε υψόμετρο 280 μέτρων και απέχει 4 χλμ από τις Φιλιάτες. Αποτελεί παραδοσιακό οικισμό[4] με πέτρινες κατοικίες και πλακόστρωτους δρόμους με κλιμακωτά σοκάκια, ο οποίος απλώνεται σε μεγάλη έκταση. Παλαιότερα ανήκε στην άλλοτε επαρχία Φιλιατών. Από το 1999 έως το 2010 σύμφωνα με την τότε διοικητική διαίρεση της Ελλάδας αποτελούσε έδρα κοινότητας του δήμο Φιλιατών. Από 1 Ιανουαρίου 2011 αποτελεί έδρα της ομώνυμης τοπικής κοινότητας, της δημοτικής ενότητας Φιλιατών, του ομώνυμου δήμου.[2]
Εκκλησιαστικά υπάγεται στη Μητρόπολη Παραμυθίας, Φιλιατών, Γηρομερίου και Πάργας. Η εκκλησία του χωριού είναι αφιερωμένη στα Εισόδια της Θεοτόκου,[5] οπότε στις 21 Νοεμβρίου πραγματοποιείται πανηγύρι, όπως και το Δεκαπενταύγουστο.
Μονή Γηρομερίου
ΕπεξεργασίαΠολύ κοντά στο χωριό βρίσκεται η ιστορική Μονή Γηρομερίου, που ιδρύθηκε στις αρχές του 14ου αιώνα από τον Όσιο Νείλο τον Εριχιώτη. Χρημάτισε έδρα Πατριαρχικής Εξαρχίας και Επισκοπής. Το καθολικό της μονής αποτελείται από έναν ναό τετρακίονο σταυροειδή εγγεγραμμένο μετά τρούλου.[6]
Έθιμα
ΕπεξεργασίαΤη Δευτέρα του Πάσχα, στο κοιμητήριο του χωριού συγγενείς των νεκρών τραγουδούν πάνω από τους τάφους τους συνοδεία μουσικής. Το τελευταίο μέρος του εθίμου[7] περιλαμβάνει χορό έξω από το νεκροταφείο και έπειτα τραγούδι και χορό στις γειτονιές και τα σπίτια με φαγοπότι.
Κινηματογράφος
ΕπεξεργασίαΤο 1975[8], γυρίστηκε ένα ντοκιμαντέρ μικρού μήκους για το έθιμο της Δευτέρας του Πάσχα στο χωριό με τίτλο "Γηρομέρι", το οποίο συμμετείχε στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, αλλά απορρίφθηκε από την Προκριματική Επιτροπή.[9]
Πρόσωπα
ΕπεξεργασίαΣτο Γιρομέρι γεννήθηκαν ο δημοσιογράφος και συγγραφέας Γεώργιος Βουγίδης (1889-1966)[10], καθώς και ο πρώην υπουργός Αλέκος Παπαδόπουλος. Ακόμη, από το χωριό κατάγονται ο πρώην γενικός γραμματέας του Υπουργείου Υγείας Ιωάννης Κωτσιόπουλος και η ηθοποιός Έλλη Τρίγγου.
Παραπομπές
Επεξεργασία- ↑ 1,0 1,1 Γουήλ - Μπαδιεριτάκη, Άννα (Μάρτιος - Απρίλιος 1977). «Η παραδοσιακή φορεσιά από το Γηρομέρι Θεσπρωτίας και τα κοσμήματά της». Ηπειρωτική Εστία (Ιωάννινα) (299-300): 244. https://olympias.lib.uoi.gr/jspui/handle/123456789/30195.
- ↑ 2,0 2,1 «Γιρομέριον Θεσπρωτίας». Διοικητικές μεταβολές των ΟΤΑ. Ελληνική Εταιρία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης. Ανακτήθηκε στις 27 Δεκεμβρίου 2024.
- ↑ «ΦΕΚ αποτελεσμάτων ΜΟΝΙΜΟΥ πληθυσμού απογραφής 2021». σελ. 21710 (σελ. 128 του pdf).
- ↑ ΦΕΚ - Απόφαση Δ-594 α/ 13.11.1978 Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. - α/ 19.10.1978
- ↑ «Γηρομέρι - ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΠΑΡΑΜΥΘΙΑΣ, ΦΙΛΙΑΤΩΝ, ΓΗΡΟΜΕΡΙΟΥ ΚΑΙ ΠΑΡΓΑΣ». imparamythias.gr. Ανακτήθηκε στις 27 Δεκεμβρίου 2024.
- ↑ «Ιεράς Μονής Γηρομερίου». monigiromeriou.gr. Ανακτήθηκε στις 27 Δεκεμβρίου 2024.
- ↑ «Πάσχα στο Γηρομέρι Θεσπρωτίας, για μια ιδιότυπη πομπή στο νεκροταφείο με κλαρίνο». Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ. 20 Απριλίου 2022. Ανακτήθηκε στις 20 Απριλίου 2022.
- ↑ IMDB
- ↑ «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Νοεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 10 Σεπτεμβρίου 2011.
- ↑ Βασίλη Κραψίτη, Λόγιοι της Ηπείρου. 1430 - 1912, τόμος Α΄, Αθήνα 1979, σελ. 223-224.
Πηγές
Επεξεργασία- Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Larousse Britannica" τομ.17ος, σελ.344
- Δήμος Φιλιατών - Γιρομέρι
- ΕΜΠ - Νομός Θεσπρωτίας, Ορεινά Δημοτικά και Κοινοτικά Διαμερίσματα - Δ.Δ. Γιρομερίου[νεκρός σύνδεσμος]
Βιβλιογραφία
Επεξεργασία- Γουήλ - Μπαδιεριτάκη, Άννα, Η παραδοσιακή φορεσιά από το Γιρομέρι θεσπρωτίας και τα κοσμήματά της, Ηπειρωτική Εστία, 1977