Βικιπαίδεια

Γλυκοπέμπτη

γιορτή συσχετιζόμενη με τις Απόκριες (Καρναβάλι ), αντίστοιχη της Τσικνοπέμπτης

Η Γλυκοπέμπτη είναι μια παραδοσιακή χριστιανική γιορτή που σηματοδοτεί την τελευταία Πέμπτη πριν από τη Σαρακοστή και σχετίζεται με τον εορτασμό του Καρναβαλιού. Επειδή η Σαρακοστή είναι μια περίοδος νηστείας, οι μέρες που οδηγούν στην Καθαρή Τετάρτη παρέχουν την τελευταία ευκαιρία για εορτασμό (συμπεριλαμβανομένης της απλής κατανάλωσης απαγορευμένων ειδών) μέχρι το Πάσχα. Παραδοσιακά, είναι μια μέρα αφιερωμένη στο φαγητό, όπου οι άνθρωποι συναντιούνται στα σπίτια ή τις καφετέριες με τους φίλους και τους συγγενείς τους και τρώνε μεγάλες ποσότητες γλυκών, κέικ και άλλων γευμάτων που συνήθως δεν καταναλώνουν κατά τη διάρκεια της Σαρακοστής. Μεταξύ των πιο δημοφιλών εθνικών πιάτων που σερβίρονται εκείνη την ημέρα είναι τα πόντσκι στην Πολωνία[2][3] ή το μπερλίνερ, ντόνατς μεγέθους γροθιάς γεμισμένα με μαρμελάδα ροδοπέταλων και φτερά αγγέλου (φαβόρκι), γαλλικές μακρόστενες μπάρες ζύμης που σερβίρονται με ζάχαρη άχνη.

Γλυκοπέμπτη
Ημερομηνία5 μέρες πριν την Καθαρή Τρίτη και τη Λιπαρή Τρίτη, 6 μέρες πριν την Καθαρή Τετάρτη,[1] 52 μέρες πριν το Πάσχα.
Ένα πιάτο με πολωνικά πόντσκι.
Ένα πιάτο με φτερά αγγέλου.
Μπιθκότσος (Bizcochos) και μόνα (mona) την Γλυκοπέμπτη στο Αλμπαθέτε της Ισπανίας.

Ανά χώρα Επεξεργασία

Πολωνία Επεξεργασία

Στην Πολωνία, η Γλυκοπέμπτη ονομάζεται Tłusty Czwartek. Οι άνθρωποι αγοράζουν τα αγαπημένα τους γλυκά από τα τοπικά ζαχαροπλαστεία τους. Τα παραδοσιακά γλυκά περιλαμβάνουν τα πόντσκι (ντόνατς), τα οποία είναι μεγάλα τηγανητά κομμάτια ιδιαίτερα πλούσιας ζύμης, παραδοσιακά γεμισμένα με μαρμελάδα δαμάσκηνο ή ροδοπέταλων (αν και άλλα χρησιμοποιούνται συνήθως) και συμπληρώνονται με ζάχαρη άχνη ή γλάσο.[4][5] Τα φτερά αγγέλου (faworki, «φαβόρκι») καταναλώνονται επίσης συνήθως αυτήν την ημέρα.

Γερμανία Επεξεργασία

Το Weiberfastnacht είναι μια ανεπίσημη αργία στη Ρηνανία.[6] Στην πλειονότητα των χώρων εργασίας, η εργασία τελειώνει πριν από το μεσημέρι. Οι εορτασμοί ξεκινούν στις 5:00 στη Γερμανία. Σε σύγκριση με το Ρόζενμονταγκ, δεν υπάρχουν καθόλου παρελάσεις, αλλά οι άνθρωποι φορούν κοστούμια και γιορτάζουν στις παμπ και στους δρόμους.[7] Το Beueler Weiberfastnacht («γυναικείο καρναβάλι στο Μπάιλ») γιορτάζεται παραδοσιακά στην περιοχή Μπάιλ της Βόννης.[8] Η παράδοση λέγεται ότι ξεκίνησε εκεί το 1824, όταν οι ντόπιες γυναίκες σχημάτισαν για πρώτη φορά τη δική τους «επιτροπή καρναβαλιού». Η συμβολική έφοδος στο Δημαρχείο του Μπάιλ μεταδίδεται ζωντανά στην τηλεόραση. Σε πολλές πόλεις σε ολόκληρη την πολιτεία της Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας, μια τελετουργική «κατάληψη» των δημαρχείων από ντόπιες γυναίκες έχει γίνει παράδοση. Μεταξύ άλλων καθιερωμένων εθίμων, εκείνη την ημέρα οι γυναίκες κόβουν τις γραβάτες των ανδρών, οι οποίες θεωρούνται σύμβολο της ανδρικής κατάστασης. Οι άνδρες φορούν τις κομμένες γραβάτες τους και παίρνουν ένα Bützchen («μικρό φιλί») ως αποζημίωση.[9]

Ελλάδα Επεξεργασία

Κύριο λήμμα: Τσικνοπέμπτη

Ιταλία Επεξεργασία

Το Giovedì grasso γιορτάζεται στην Ιταλία,[10] αλλά δεν διαφέρει πολύ από το martedì grasso (Καθαρή Τετάρτη). Στη Βενετία, για παράδειγμα, η στροφή του εικοστού αιώνα, σημαδεύτηκε από «μεταμφιέσεις, μια μάχη με λουλούδια στην πλατεία, έναν γενικό φωτισμό και το άνοιγμα της λαχειοφόρου αγοράς».[11] Η Αγγλίδα συγγραφέας Μαρί Κορέλι ανέφερε το Giovedi Grasso στο δεύτερο μυθιστόρημά της, Vendetta (1886), ως μια μέρα που «η τρέλα και τα παιχνίδια, ο χορός, τα ουρλιαχτά και οι κραυγές θα ήταν στο αποκορύφωμά τους».[12]

Ισπανία Επεξεργασία

Στην Ισπανία, αυτός ο εορτασμός ονομάζεται jueves lardero και σε καταλανόφωνες περιοχές, dijous gras, διακοπές για παιδιά.[13] Στο Αλμπαθέτε στην κεντρική Ισπανία, το jueves lardero εορτάζεται με ένα τετράγωνο γλυκό που ονομάζεται bizcocho (βλ. μπιθκότσο) και ένα στρογγυλό γλυκό που ονομάζεται mona. Στην Αραγονία ετοιμάζεται ένα γεύμα με ένα ειδικό λουκάνικο από το Γκράους, ενώ στην Καταλονία η παράδοση είναι η κατανάλωση των γλυκών μπουνιουέλο (λουκουμάδες) και μποτιφάρα ντ΄όου.

Άλλες παραδόσεις Επεξεργασία

Οι Σύριοι Καθολικοί γιορτάζουν την ημέρα ως «Πέμπτη του Μπεκρή» με το ντολμά ως παραδοσιακό φαγητό.[14][15]

Πολιτιστικές αναφορές Επεξεργασία

  • Ποίημα του Βουαντίσουαφ Μπρονιέφσκι Tłusty Czwartek.[16]
  • Στις 15 Φεβρουαρίου 2007, η Google τοποθέτησε ένα περιστασιακό λογότυπο (το λεγόμενο doodle) που σχετιζόταν με τη Γλυκοπέμπτη στην αρχική σελίδα της πολωνικής έκδοσης της μηχανής αναζήτησης.[17] Ήταν η πρώτη φορά που το λογότυπο Google τροποποιήθηκε για πολωνόφωνους χρήστες αυτού του εργαλείου. Αντί για τα δύο γράμματα «o», το λογότυπο έδειχνε ντόνατς. Τα επόμενα χρόνια, το λογότυπο δεν άλλαξε τη Γλυκοπέμπτη.

Δείτε επίσης Επεξεργασία

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. ↑ Μρόζιακ, Μίχαελ (2017-02-23). «You've heard of Fat Tuesday, but there's also Fat Thursday». WFBO. https://news.wbfo.org/post/youve-heard-fat-tuesday-theres-also-fat-thursday. Ανακτήθηκε στις 2020-01-26. 
  2. ↑ «Poles gorge themselves on Fat Thursday». TheNews.pl. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Απριλίου 2012. Ανακτήθηκε στις 6 Φεβρουαρίου 2013. 
  3. ↑ «Fat Thursday in Poland». Lodz Post. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Φεβρουαρίου 2016. 
  4. ↑ «Fat Thursday & Herring Night». inyourpocket.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Φεβρουαρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 7 Φεβρουαρίου 2016. 
  5. ↑ «Poland celebrates 'Fat Thursday'». thenews.pl. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Φεβρουαρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 7 Φεβρουαρίου 2016. 
  6. ↑ «Attack of the Giant Bananas: Germany Kicks off Carnival». Tyrone Daily Herald. 7 Φεβρουαρίου 1996. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Μαΐου 2016. 
  7. ↑ «Mark in Germany». Lake Park News. 2 Μαρτίου 1972. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Μαΐου 2016. 
  8. ↑ «This was 'Weiberfastnacht,' and Milady Held the Reins». Salt Lake Tribune. 6 Φεβρουαρίου 1959. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Μαΐου 2016. 
  9. ↑ Petra Pluwatsch. Weiberfastnacht – Die Geschichte eines ganz besonderen Tages. Κολωνία: KiW,. ISBN 978-3-462-03805-7. 
  10. ↑ «'Fat Thursday' Celebrated by the Romans». Lebanon Daily News. 27 Φεβρουαρίου 1930. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Φεβρουαρίου 2017. 
  11. ↑ Dwight (10 Φεβρουαρίου 1899). «Carnival of Venice Opens». The Times (Philadelphia). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Μαΐου 2016. 
  12. ↑ Μαρί Κορέλι. Vendetta: A Story of One Forgotten. Floating Press 2015. σελ. 376. ISBN 9781776587513. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Ιανουαρίου 2017. 
  13. ↑ Ora W. L. Slater (25 Ιουνίου 1928). «Thursday before Lent is Barcelona Children's Day». El Paso Herald. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Μαΐου 2016. 
  14. ↑ Maxine Buren (13 Φεβρουαρίου 1960). «February Has Many Pre-Lenten Holidays». Oregon Statesman. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Μαΐου 2016. 
  15. ↑ «Catholic Recipe: Dolmas». catholicculture.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Σεπτεμβρίου 2015. 
  16. ↑ «„Tłusty czwartek" – Wł.Broniewskiego | " To dla pamięci "». jarmila09.wordpress.com. 
  17. ↑ Tłustoczwartkowe logo google

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία

Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Γλυκοπέμπτη&oldid=10339993"