Βόννη

Η Βόννη (γερμανικά: Bonn‎‎) είναι ομοσπονδιακή πόλη της Γερμανίας και βρίσκεται στον νότο του κρατιδίου της Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας, χτισμένη και στις δυο όχθες του Ρήνου. Η πόλη έχει μια ιστορία πάνω από 2.000 χρόνια και έτσι είναι από τις αρχαιότερες πόλεις της Γερμανίας.

Ομοσπονδιακή Πόλη της Βόννης
Βασικές πληροφορίες
Χώρα:	Γερμανία
Κρατίδιο:	Βόρεια Ρηνανία-Βεστφαλία
Περιφέρεια:	Κολωνία
Δήμαρχος:	Katja Dörner
Δημοτικά διαμερ:	4
Πληθυσμός:	316.416 (31-12-2007)
Έκταση:	141,22 χμ²
Υψόμετρο:	60
Τηλ. κωδικός:	0228
Ταχ. κώδικας:	53111–53229
Πιν. κυκλοφορίας:	BN
Ιστότοπος	Επίσημος ιστότοπος
Όρια ευρύτερης διοικητικής οντότητας
Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα ()

Μέχρι το τέλος του 18ου αιώνα η Βόννη ήταν έδρα του Πρίγκιπα Εκλέκτορα (Kurfürst) της Κολωνίας. Εδώ θα γεννηθεί το 1770 ο Μπετόβεν. Στη διάρκεια του 19ου αιώνα το Πανεπιστήμιο της Βόννης θα εξελιχτεί σε ένα από τα πιο σημαντικά γερμανικά ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα.

Από το 1949 μέχρι το 1990 η Βόννη ήταν πρωτεύουσα της Δυτικής Γερμανίας και μέχρι το 1999 έδρα της κυβέρνησης της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας. Μετά τη μετακόμιση της κυβέρνησης στην καινούργια πρωτεύουσα Βερολίνο παρέμειναν έξι υπουργεία με κύρια έδρα τη Βόννη.

Το τετράγωνο με τα πρώην κυβερνητικά κτίσματα έχει αλλάξει ριζικά όψη. Έχουν δημιουργηθεί τα κεντρικά γραφεία από μεγάλες γερμανικές επιχειρήσεις, το «Διεθνές Συνεδριακό Κέντρο Βόννης» και εδώ έχουν μεταφερθεί τα κεντρικά και το ραδιοφωνικό τμήμα της Ντόιτσε Bέλε (Deutsche Welle). Στη διάρκεια του 2006 άνοιξε τις πύλες του το «UN-Campus»: Δώδεκα οργανώσεις του ΟΗΕ που έχουν και σήμερα την έδρα τους στη Βόννη, θα εγκατασταθούν στο 29όροφο κτήριο όπου στεγάζονταν παλιά τα γραφεία των βουλευτών καθώς και στα γύρω οικοδομήματα.

Γεωγραφία

Η Βόννη είναι χτισμένη και στις δυο όχθες του Ρήνου, 30 χιλιόμετρα νότια της Κολωνίας και 60 χιλιόμετρα βόρεια του Κόμπλεντς (Koblenz).

Το πιο ψηλό σημείο είναι το Πάφφελσμπεργκ (Paffelsberg) με ύψος 194,8 μέτρα, ενώ το πιο χαμηλό σημείο έχει ύψος 45,6 μ. Το μέγιστο μήκος της πόλης είναι 15 χλμ. στον άξονα Βορρά-Νότου, ο άξονας Ανατολής-Δύσης έχει μήκος 12,5 χλμ. Τα σύνορα της πόλης έχουν μήκος 61 χλμ.

Η πόλη είναι χωρισμένη σε τέσσερις αστικές περιοχές:

• Μπαντ Γκόντεσμπεργκ (Bad Godesberg)
• Μπόιελ (Beuel)
• Βόννη (Bonn)
• Χάρντμπεργκ (Hardtberg).

Ιστορία

Το πανεπιστήμιο, παλιά παλάτι των Πριγκήπων Εκλεκτόρων της Κολωνίας

Η Βόννη έχει μακρά ιστορία. Το 1989 γιόρτασε τα 2000 χρόνια της.

Στο διάστημα μεταξύ 16 π.Χ. και 12 π.Χ. Ρωμαίοι στρατιώτες ιδρύουν στον οικισμό των Ουβίων "Μπόνα" μια βάση για μονάδα αναγνώρισης στην αριστερή όχθη του Ρήνου. Η κίνηση αυτή των Ρωμαίων είχε σχέση με την εκστρατεία του Ρωμαίου στρατάρχη Ντρούζους (Drusus) κατά της Γερμανίας που ξεκίνησε το 12 π.Χ. Σύμφωνα με τον συγγραφέα Φλόρους (Florus), το 11 π.Χ. εγείρεται γέφυρα πάνω από τον Ρήνο, γεγονός που η πόλη πήρε ως αφετηρία για τον εορτασμό των 2000 χρόνων (νεότερες μελέτες φτάνουν στο συμπέρασμα ότι αυτή η γέφυρα τελικά ίσως και να μη υπήρξε ποτέ). Ενώ εκείνο το διάστημα η βάση ήταν μικρή σε μέγεθος, μετά την ήττα των Ρωμαίων υπό την καθοδήγηση του Βάρους το 9 από τις γερμανικές φυλές η κατάσταση θα αλλάξει ριζικά. Τις επόμενες δεκαετίες είχε στρατοπεδεύσει στην περιοχή ολόκληρη λεγεώνα (4.000-6.000 στρατιώτες). Το στρατόπεδο ανεγέρθηκε στο βόρειο τμήμα της σημερινής Βόννης. Γύρω από το στρατόπεδο μαζεύτηκαν πολλοί έμποροι και τεχνίτες.

Με την πτώση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας ήρθε και ο μαρασμός για τη Βόννη από τον 3ο αιώνα μέχρι και τις αρχές του Μεσαίωνα. Την εποχή των Φράγκων και ιδίως τον 9ο και 10ο αιώνα δημιουργήθηκε γύρω από τη μητρόπολη της Βόννης ένα πνευματικό κέντρο και στην περιοχή της σημερινής αγοράς ένας εμπορικός οικισμός.

Μεγάλη σημασία για την παραπέρα εξέλιξη της πόλης είχε η έκβαση της σφαγής στο Βόρινγκεν (Worringen) το 1288. Μετά την ήττα τους, οι Πρίγκηπες Εκλέκτορες (Kurfürst) της Κολωνίας θα κάνουν τη Βόννη σταδιακά έδρα τους (παράλληλα με το Μπρυλ (Brühl) και το Πόπελσντορφ (Poppelsdorf)). Τα μεγαλόπρεπα κτίσματά τους θα προσδώσουν στην πόλη μια αίγλη του μπαρόκ. Η εποχή αυτή θα τελειώσει το 1794 με την κατάκτηση της πόλης από γαλλικά στρατεύματα. Από το 1798 έως το 1814 η Βόννη (αριστερή όχθη) θα αποτελέσει τμήμα της γαλλικής επικράτειας.

Το Δημαρχείο της παλιάς πόλης, μετά την ανακαίνιση του το 2010/11

Μετά την ήττα του Ναπολέοντα Α΄ η πόλη θα περιέλθει το 1815 στα χέρια των Πρώσων. Η πόλη θα επηρεαστεί τις επόμενες δεκαετίες από το Πανεπιστήμιο της Βόννης, που ιδρύθηκε το 1786, έκλεισε κατά την εποχή των Γάλλων και ξανάνοιξε το 1818.

Η πόλη συνεχίζει να αναπτύσσεται και να μεγαλώνει με ραγδαίους ρυθμούς. Μετά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο η πόλη θα περιέλθει αρχικά στα χέρια των Άγγλων και αργότερα των Γάλλων μέχρι το 1926.

Ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος θα στοιχίσει τη ζωή σε περίπου 4.200 κατοίκους (2.700 από πολεμικές ενέργειες, 1.500 από βομβαρδισμούς), τα μέλη της Εβραϊκής κοινότητας αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν την πόλη ή μεταφέρθηκαν στα Ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης, όπου θανατώθηκαν. Από τους περίπου 1600 καταδιωκόμενους Εβραίους, οι 770 θα βρουν τον θάνατο κατά τη διάρκεια του πολέμου. Η πόλη βομβαρδίστηκε σφοδρά, ιδίως την τελευταία χρονιά του πολέμου και περίπου 30% της πόλης καταστράφηκε ολοσχερώς. Τη νύχτα της 7ης Μαρτίου 1945 οι Αμερικανοί θα καταλάβουν την πόλη και στις 28 Μαΐου της ίδιας χρονιάς ανέλαβαν οι Βρετανοί τη διοίκηση.

Μετά τον πόλεμο η πόλη αναπτύχθηκε ραγδαία, ιδίως μετά την απόφαση στις 3 Νοεμβρίου 1949 της νεοσυσταθείσας γερμανικής βουλής να γίνει η Βόννη η προσωρινή πρωτεύουσα της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας και όχι το φαβορί Φρανκφούρτη (Ψήφοι 33 προς 27).

Μετά τη μετακόμιση της κυβέρνησης στο Βερολίνο η πόλη αλλάζει και πάλι πρόσωπο. Δημόσιες υπηρεσίες, μεγάλες ιδιωτικοποιημένες πρώην δημόσιες επιχειρήσεις όπως η Ντόιτσε Τέλεκομ ουντ Ποστ, διεθνείς οργανισμοί και το πανεπιστήμιο θέτουν τις βάσεις της καινούργιας εποχής.

Έμβλημα

Έμβλημα της Βόννης

Το έμβλημα της Βόννης έχει στο πάνω μισό, ένα μαύρο σταυρό σε ασημί φόντο. Πρόκειται για τον σταυρό των Πριγκήπων Εκλεκτόρων (Kurfürst) της Κολωνίας, το οποίο συναντάται και σε εμβλήματα άλλων κοινοτήτων της μητροπολιτικής περιφέρειας Κολωνίας. Συμβολίζει τη στενή σχέση μεταξύ Βόννης και των Πριγκήπων Εκλεκτόρων της Κολωνίας. Το κάτω μισό δείχνει ένα χρυσό λιοντάρι σε κόκκινο φόντο. Το λιοντάρι ήταν παλιό σύμβολο του δικαστηρίου της Βόννης.

Θρησκείες

Ιστορικά η Βόννη ήταν πόλη με πλειοψηφία καθολικού δόγματος. Τα τελευταία 75 χρόνια ωστόσο οι αναλογίες έχουν αλλάξει. Έτσι ενώ το 1925 80% του πληθυσμού ήταν καθολικοί, στα τέλη του 20ου αιώνα το ποσοστό αυτό μειώθηκε στο 45%. Περίπου 25% είναι προτεστάντες, ενώ 1/3 σχεδόν των κατοίκων ανήκει σε άλλες ή σε καμία θρησκεία. Γύρω στο 6% είναι μουσουλμάνοι.

Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία στη Βόννη

Στη Βόννη βρίσκεται το Μητροπολιτικό Γραφείο της Ιεράς Μητροπόλεως Γερμανίας και Εξαρχάτου Κεντρικής Ευρώπης. Στις αρχές του 1978 αποπερατώνεται το Μητροπολιτικό Κέντρο και ο Καθεδρικός Ναός της Αγίας Τριάδος στην πόλη, ο αγιασμός θα γίνει την Πεντηκοστή της ίδιας χρονιάς. Αρχιτέκτονας ήταν ο Γερμανός Κλάους Χαίνιχ (Klaus Hönig) που έζησε πρωτύτερα για δύο χρόνια στην Κρήτη για να μάθει τις ιδιαιτερότητες για την κατασκευή μιας ελληνορθόδοξης εκκλησίας. Το εσωτερικό της εκκλησίας, που έχει χωρητικότητα 400 πιστών, διαμορφώθηκε από καλλιτέχνες και τεχνίτες από την Ελλάδα. Οι αγιογραφίες με παραστάσεις κυρίως από την Παλαιά και Καινή Διαθήκη είναι έργο του ζωγράφου Χριστοφάνη Βουτσινά.

Συνενώσεις

Η Βόννη μεγάλωσε πολλές φορές μέσω συνενώσεων με τις γύρω κοινότητες. Γύρω στα 1900 η Βόννη είχε ήδη λάβει μεγάλες διαστάσεις, με αποτέλεσμα το 1904 να συνενωθεί με τις κοινότητες Πόππελσντορφ (Poppelsdorf), Έντενιχ (Endenich), Κέσενιχ (Κessenich) και Ντότενντορφ (Dottendorf). Με την αναδιοργάνωση των δήμων και κοινοτήτων στη Γερμανία την 1η Αυγούστου του 1969, ο αριθμός των κατοίκων σχεδόν διπλασιάζεται μόνο και μόνο με τη συνένωση των ανεξαρτήτων πόλεων Μπαντ Γκόντεσμπεργκ (Bad Godesberg) και Μπόιελ (Beuel). Την ίδια ημερομηνία θα συνενωθεί η πόλη και με άλλες γύρω κοινότητες για να πάρει τη μορφή που έχει και σήμερα.

Με πάνω από 300.000 κατοίκους η Βόννη συγκαταλέγεται στις δέκα μεγαλύτερες πόλεις της Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας. Το φράγμα των 100.000 κατοίκων έσπασε το 1939. Με τη μεταφορά της κυβέρνησης στο Βερολίνο τη δεκαετία του ’90, υπήρξε για μικρό διάστημα μια ελαφρά μείωση του πληθυσμού, η τάση αυτή αντιστράφηκε όμως και πάλι. Σήμερα η Βόννη είναι μια από τις λίγες γερμανικές μεγαλουπόλεις που παρουσιάζουν αύξηση πληθυσμού.

Αδελφοποιημένες πόλεις

Σημαία της Ομοσπονδιακής Πόλης της Βόννης

Η πόλη της Βόννης έχει αδελφοποιηθεί με:

• Τελ Αβίβ – Γιάφα (Tel Aviv-Jaffa, Ισραήλ) (από το 1983)
• Πότσνταμ (Potsdam, Γερμανία) (από το 1988)

Παραπέρα υπάρχουν και αδελφοποιήσεις των τεσσάρων αστικών περιοχών. Η αστική περιοχή της Βόννης (κέντρο πόλεως) έχει αδελφοποιηθεί με:

• Οξφόρδη (Oxford, Ηνωμένο Βασίλειο) (από το 1947)
• Μπούνταφοκ (Budafok, Ουγγαρία) (από το 1991)
• Οπόλε (Opole, Πολωνία) (από το 1997).

Κουλτούρα και αξιοθέατα

Μουσεία

Ακαδημαϊκό Μουσείο Τέχνης

Η Βόννη διαθέτει ένα μεγάλο αριθμό σημαντικών μουσείων. Η Ομοσπονδιακή Αίθουσα Τέχνης «Μπουντεσκουνστχάλε» (Bundeskunsthalle) και το Σπίτι της Ιστορίας «Χάους Ντερ Γκεσίχτε» (Haus der Geschichte) είναι από τη μέρα που άνοιξαν δυο από τα δέκα πρώτα μουσεία στη Γερμανία από άποψη επισκεπτών. Κάθε χρόνο τα επισκέπτονται πάνω από 500.000 επισκέπτες. Τα μουσεία αυτά, όπως και το Μουσείο Τέχνης «Κούνστμουζέουμ» (Kunstmuseum) κτίστηκαν στο τέλος της δεκαετίας του ’80 και αποτελούν λόγω της εγγύτητάς μεταξύ τους μαζί με το Γερμανικό Μουσείο Βόννης «Ντόιτσες Μουζέουμ Μπον» (Deutsches Museum Bonn), το Ινστιτούτο για Εξωτερικές Σχέσεις «ίφα» (ifa) και το Μουσείο Καίνιγκ (Museum Koenig) το λεγόμενο Μίλι των Μουσείων (Museumsmeile).

Τα σπίτια γέννησης, κατοικίας και απεβίωσης ξακουστών προσωπικοτήτων έχουν γίνει επίσης μουσεία:

• Το σπίτι όπου γεννήθηκε ο συνθέτης Μπετόβεν (Beethoven)
• Το σπίτι όπου κατοικούσε ο ζωγράφος Άουγκουστ Μάκε (August Macke).
• Το σπίτι όπου κατοικούσε και πέθανε ο ιστορικός και φιλόσοφος Ερνστ Μόριτς Άρντ (Ernst Moritz Arndt).
• Το σπίτι όπου απεβίωσε ο συνθέτης Ρόμπερτ Σούμαν (Robert Schumann)

Το Πανεπιστήμιο της Βόννης διαθέτει επίσης σωρεία μουσείων και συλλογών: εκτός από το Αιγυπτιακό Μουσείο (Ägyptisches Museum), το Ακαδημαϊκό Μουσείο Τέχνης (Akademisches Kunstmuseum) και το «Αριθμέουμ», υπάρχει και ο Βοτανικός Κήπος (Botanischer Garten), το Μουσείο Γκόλντφους (Goldfuß-Museum) και το Μουσείο Χόρστ Στέκελ (Horst-Stoeckel-Museum).

Στη Βόννη βρίσκεται και το παγκόσμια πρώτο Μουσείο Γυναικών «Φραουενμουζέουμ» (Frauenmuseum) που ιδρύθηκε το 1981. Τη λίστα των μουσείων συμπληρώνουν το Μουσείο Ρηνανίας (Rheinisches Landesmuseum) και το Αστεροσκοπείο Βόννης.

Αρχιτεκτονικά αξιοθέατα

Παλάτι Πόπελσντορφ

Στην κεντρική πλατεία «Μάρκτπλατς» (Marktplatz) βρίσκεται το 1798 ανεγερμένο σε στυλ ροκοκό Παλαιό Δημαρχείο (Altes Rathaus), ένα από τα σήματα κατατεθέν της πόλης. Εκεί κοντά βρίσκεται το παλάτι των Πριγκήπων Εκλεκτόρων (Kurfürst) της Κολωνίας, το «Κουρφύρστλιχες Σλος» (Kurfürstliches Schloss) που σήμερα είναι το κεντρικό κτήριο του Πανεπιστημίου της Βόννης. Στο προάστιο Πόπελσντορφ βρίσκεται το ομώνυμο παλάτι (Poppelsdorfer Schloss) που κτίστηκε το πρώτο μισό του 18ου αιώνα ως μέρος αναψυχής των Πριγκήπων Εκλεκτόρων. Ο κεντρικός σιδηροδρομικός σταθμός της πόλης χτίστηκε το 1883 με 1884 και έχει κριθεί διατηρητέο.

Μητρόπολη της Βόννης, το Μύνστερ

Άλλο σήμα κατατεθέν της Βόννης είναι και η μητρόπολη, το «Μύνστερ». Στην εκκλησία Ρεμίνγκιους (Remigiuskirche) στο κέντρο της πόλης βαπτίστηκε ο Μπετόβεν. Αξιοθέατο από πλευράς εκκλησιών οπωσδήποτε και ο ελληνορθόδοξος Καθεδρικός Ναός της Αγίας Τριάδος στο προάστιο Μπόιελ.

Τα κεντρικά γραφεία των Γερμανικών Ταχυδρομείων «Ντόιτσε Ποστ» (Deutsche Post) βρίσκονται στον ονομαζόμενο Πύργο της Post ( Post Tower), με 41 ορόφους το πιο ψηλό κτίσμα γραφείων της Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας. Γειτονεύει με το 29όροφο κτήριο όπου βρίσκονταν παλιά τα γραφεία των βουλευτών, το ονομαζόμενο «Λάνγκερ Όιγκεν» (Langer Eugen) που θα στεγάσει σύντομα τις οργανώσεις του ΟΗΕ με έδρα τη Βόννη. Μεταξύ των δύο κτισμάτων βρίσκεται το Κτίσμα Σύρμαν (Schürmann-Bau) που αποτελεί πλέον τα κεντρικά της Ντόιτσε Bέλε. Το κτίσμα προορίζονταν να γίνει το καινούργιο κτήριο των βουλευτών, αλλά πριν ακόμα τελειώσει υπέστη το 1993 μεγάλες ζημιές από πλημμύρα του Ρήνου. Το «Μπούντεσχάους» (Bundeshaus) ήταν αρχικά παιδαγωγική ακαδημία, για να γίνει από το 1948 η γερμανική βουλή. Μετά τη μεταφορά της κυβέρνησης στο Βερολίνο το κτίσμα χρησιμοποιείται ως Διεθνές Συνεδριακό Κέντρο (Internationales Kongresszentrum Bundeshaus Bonn). Τμήμα του κτίσματος είναι και το «Βάσερβερκ» (Wasserwerk) που χρησιμοποιήθηκε ως αίθουσα συνεδριάσεως της βουλής από το 1986 έως το 1992.

Εκδηλώσεις

Το Post Tower και το Langer Eugen

Το φεστιβάλ Μπετόβεν «Μπέτοβενφεστ» (Beethovenfest) είναι ένα μουσικό φεστιβάλ σχεδόν τεσσάρων εβδομάδων με πάνω από 50 συναυλίες στη Βόννη και τα περίχωρα και γίνεται κάθε Φθινόπωρο. Το 2005 διοργανώθηκε για πρώτη φορά το «Beethoven Competition», διαγωνισμός από νεαρούς πιανίστες απ΄όλη τα μέρη του κόσμου. Κάθε δυο χρόνια διοργανώνεται για μια βδομάδα η Μπιενάλε Μπον (Biennale Bonn) με θεατρικές παραστάσεις, συναυλίες, αναγνώσεις και εκθέσεις. Κάθε καλοκαίρι προβάλλονται για δέκα μέρες στο προαύλιο του πανεπιστημίου ταινίες του βουβού κινηματογράφου. Στο χώρο μπροστά από το «Μπουντεσκουνστχάλε» (Bundeskunsthalle) εμφανίζονται κάθε καλοκαίρι για συναυλίες γνωστοί καλλιτέχνες της Γερμανίας και του εξωτερικού. Κάθε τρίτο Σάββατο ενός μήνα στο μεγάλο πάρκο Ράιναουε (Rheinaue) δίπλα από το Post Tower διοργανώνεται το μεγάλο παζάρι (αγγλ.: flee market, γερμ.: Flohmarkt). Κάθε πρώτο Σάββατο του Μάη διοργανώνεται το Ρήνος στις Φλόγες (Rhein in Flammen): Τεράστια πυροτεχνήματα κατά μήκος του Ρήνου σταδιακά από την πόλη Λιντς στον νότο μέχρι την ίδια τη Βόννη που μπορεί να τα απολαύσει κανείς καλύτερα από ένα από τα δεκάδες καραβάκια που κατακλύουν εκείνη τη μέρα τον Ρήνο. Επιπλέον διοργανώνονται και πολλά άλλα φεστιβάλ και εκδηλώσεις ιδίως το καλοκαίρι. Το μεγαλύτερο γεγονός όμως για τους κατοίκους είναι το καρναβάλι, που γιορτάζεται ξέφρενα. Εκδηλώσεις για το καρναβάλι ξεκινάν ήδη από τις 11 Νοεμβρίου κάθε χρονιάς και βρίσκουν το αποκορύφωμά τους την Καθαρή Δευτέρα.

Αθλητισμός

Η πιο γνωστή ομάδα της Βόννης είναι η ομάδα Α’ Εθνικής μπάσκετ Telekom Baskets Bonn. Το μεγαλύτερο ποδοσφαιρικό σωματείο της πόλης Bonner SC έπαιζε στη Β’ Εθνική, αλλά της αφαιρέθηκε η άδεια το 1977 και έκτοτε παίζει στην Δ’ Εθνική.

Πανεπιστήμιο

Το πανεπιστήμιο της Βόννης από τα πιο παλιά και γνωστά πανεπιστήμια της Γερμανίας. Γνωστοί απόφοιτοι του είναι οι Φρίντριχ Νίτσε, Κόνραντ Αντενάουερ, Λουίτζι Πιραντελλο, Γιούργκεν Χάμπερμας. Επίσης σε αυτό σπούδασε για ένα έτος ο Καρλ Μαρξ. Σήμερα το πανεπιστήμιο είναι κυρίως γνωστό για τη νομική σχολή του, για τα μαθηματικά και τα οικονομικά.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• www.bonn.de, επίσημη ιστοσελίδα της πόλης (Αγγλικά) (Γερμανικά)
• Χάρτης της Βόννης (Αγγλικά) (Γερμανικά) (Γαλλικά) (Ισπανικά)
• Βόννη στο Curlie