Γουσταύος Μαυρίκιος Άρμφελτ

Αρχιστράτηγος, Διπλωμάτης και Πολιτικός

Ο Κόμης και Βαρόνος Γουσταύος Μαυρίκιος Άρμφελτ ( Σουηδικά: Gustaf Mauritz Armfelt) (31 Μαρτίου 1757 - 19 Αυγούστου 1814) ήταν Φινλανδo-Ρωσο-Σουηδός ευγενής και διπλωμάτης. Στη Φινλανδία, θεωρείται ένας από τους μεγαλύτερους Φινλανδούς πολιτικούς. Η συμβουλή του προς τον Τσάρο Αλέξανδρο Α’ της Ρωσίας ήταν ύψιστης σημασίας για τη διασφάλιση της αυτονομίας του Μεγάλου Δουκάτου της Φινλανδίας. [1]

Κόμης Γουσταύος Μαυρίκιος Άρμφελτ
Ο Άρμφελτ στέκεται δίπλα στην προτομή του Αλέξανδρου Α΄ της Ρωσίας
Γέννηση31 Μαρτίου 1757 (1757-03-31)
Ταρβασιόκι, Φινλανδία
Θάνατος19 Αυγούστου 1814 (57 ετών)
Τσάρσκογιε Σελό, Ρωσία
Τόπος ταφήςΕκκλησία του Χάλικκο
ΣύζυγοςΧεδβίγη Ουλρίκα Ντε λα Γκάρντι
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π  σ  ε )

Καριέρα Επεξεργασία

Γεννημένος στο Ταρβασιόκι της Φινλανδίας, ήταν ο δισέγγονος του Κάρολου Γουσταύου Άρμφελτ, ο οποίος ήταν στρατηγός του Βασιλιά Κάρολου ΙΒ’ της Σουηδίας.

Το 1774, ο Άρμφελτ έγινε σημαιοφόρος της φρουράς, αλλά η επιπόλαια συμπεριφορά του που περιλάμβανε μια μονομαχία προκάλεσε τη δυσαρέσκεια του Γουσταύος Γ’ της Σουηδίας. Ως αποτέλεσμα, πίστευε ότι ήταν συνετό να πάει στο εξωτερικό το 1778. Στη συνέχεια, ωστόσο, το 1780, ο Άρμφελτ συναντήθηκε ξανά με τον βασιλιά στη Σπα στις Αυστριακές Κάτω Χώρες και κατάφερε αυτή τη φορά να κερδίσει την εύνοια του μονάρχη με τη φυσική του ευγένεια, ευφυΐα και τα κοινωνικά δώρα. Εν το μεταξύ, έκανε περιουσία. Αρχικά, του δόθηκε η θέση του «maître des plaisirs» (Κύριος των απολαύσεων) στο σουηδικό παλάτι, αλλά δεν πέρασε πολύς καιρός πριν του ανατεθούν πιο σοβαρές υποθέσεις. Συμμετείχε σε διαπραγματεύσεις με την Αικατερίνη Β 'της Ρωσίας το 1783 και, κατά τη διάρκεια του Ρωσο-Σουηδικού Πολέμου (1788-1790), ήταν ένας από τους πιο αξιόπιστους και ενεργούς συμβούλους του βασιλιά. [2]

Έδειξε μεγάλη ανδρεία στο πεδίο της μάχης κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου. Το 1788, όταν οι Δανοί εισέβαλαν απροσδόκητα στη Σουηδία και απείλησαν το Γκέτεμποργκ, ο Γουσταύος Μαυρίκιος Άρμφελτ οργάνωσε τα στρατεύματα της Νταλάρνας υπό την καθοδήγηση του βασιλιά και τους οδήγησε στη νίκη. Έμεινε απολύτως πιστός στον βασιλιά Γουσταύο όταν σχεδόν ολόκληρη η σουηδική αριστοκρατία έφυγε από αυτόν. Ο Άρμφελτ διακρίθηκε στις μεταγενέστερες φάσεις του Ρωσο-Σουηδικού Πολέμου, και τελικά έγινε ο Σουηδός πληρεξούσιος που διαπραγματεύτηκε την κατάρρευση του πολέμου με τη Συνθήκη του Βάλαρα τον Αύγουστο του 1790. Ο Άρμφελτ τραυματίστηκε σοβαρά στη μάχη του Σάβιταϊπαλε τον Ιούνιο του 1790. Κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Γουσταύου Γ’, η επιρροή του ήταν πρωταρχικής σημασίας στη Σουηδία, αν και ο Άρμφελτ διαμαρτυρήθηκε ενάντια στην ισχυρογνωμοσύνη του Βασιλιά, να στηρίζει τους Βουρβόνους. [2]

Διπλωματία Επεξεργασία

 
Πίνακας του Γουσταύου Μαυρίκιου Άρμφελτ, απο τον Ιωσήφ Μάριο Γκράσσι

Λίγο πριν πεθάνει ο Βασιλιάς Γουσταύος Γ΄ το 1792, ανέθεσε στον Γουσταύο Μαυρίκιο Άρμφελτ τη φροντίδα του γιου του και τον έκανε μέλος του Βασιλικού Συμβουλίου, για να βοηθήσει τον νέο αντιβασιλέα και μικρότερο αδελφό του βασιλιά, τον Δούκα Κάρολο. Ο Άρμφελτ διορίστηκε επίσης ως Ανώτερος Αξιωματούχος της Στοκχόλμης, αλλά ο νέος αντιβασιλέας που δεν ήταν οπαδός του Γουσταύου, έστειλε τον Άρμφελτ να υπηρετήσει ως Σουηδός Πρέσβης στη Νάπολη για να τον ξεφορτωθεί.

Από τη Νάπολη, ο Άρμφελτ ξεκίνησε μυστικές επικοινωνίες με την Αικατερίνη Β’, υποστηρίζοντας ότι θα έπρεπε να επιφέρει μέσω στρατιωτικής επέμβασης μια αλλαγή στη σουηδική κυβέρνηση υπέρ των Γουσταύων. Η συνωμοσία του όμως ανακαλύφθηκε από κατασκόπους του αντιβασιλέα, ο οποίος έστειλε αμέσως ένα οπλισμένο ιστιοφόρο στη Νάπολη για να τον σταματήσουν. Με τη βοήθεια όμως της εξόριστης Βρετανίδας Βασίλισσας Καρολίνας, εκείνος κατάφερε να ξεφύγει. Έφυγε στη Ρωσία, αλλά τέθηκε υπό κράτηση στην Καλούγκα τα έτη 1794–1797. Στην πατρίδα του, καταδικάστηκε σε θάνατο ως προδότη και η περιουσία του κατασχέθηκε. Επιπλέον, η ερωμένη του Μαγδαληνή Ρούντεσχολντ, κρίθηκε ένοχη ως συνεργός του, και βασανίστηκε σε κυφωνισμό στην πλατεία Ριντάρχους πριν φυλακιστεί για δύο χρόνια στη Στοκχόλμη. [2]

Στρατιωτική θητεία Επεξεργασία

Όταν ο Γουσταύος Δ’ Αδόλφος της Σουηδίας ενηλικιώθηκε, ο Άρμφελτ αποκαταστάθηκε πλήρως και στάλθηκε ως Σουηδός πρέσβης στη Βιέννη το 1802. Παρόλα αυτά, υποχρεώθηκε να παραιτηθεί από τη θέση αυτή δύο χρόνια αργότερα εξαιτίας της σφοδρής επίθεσης που έκανε στην Αυστριακή κυβέρνηση, λόγο της στάσης που κρατούσε η κυβέρνηση εναντίον του Ναπολέοντα Βοναπάρτη. Από το 1805 έως το 1807, ήταν αρχηγός των Σουηδικών δυνάμεων στην Πομερανία, όπου επέδειξε μεγάλη ικανότητα και σταμάτησε την κατάκτηση του Δουκάτου για όσο το δυνατόν περισσότερο. Η Μεγάλη Μάχη του Στράλσουντ ήταν ιδιαίτερα επιτυχημένη. Κατά την επιστροφή του στην πατρίδα του, διορίστηκε Αρχιστράτηγος των Νορβηγικών συνόρων, αλλά καταπιεζόταν από τα καθήκοντα του, λόγο της συνεχής ροής και αλλαγή των εντολών, καθώς και την αναταραχή που προκαλούσε ο ανώτερος του.[2]

Στη Ρωσική υπηρεσία Επεξεργασία

 
Ο Κόμης Γουσταύος Μαυρίκιος Άρμφελτ σε μεγαλύτερη ηλικία.

Ο Γουσταύος Μαυρίκιος Άρμφελτ αντιτάχθηκε σθεναρά στους επαναστάτες που ανέτρεψαν τον Γουσταύο Δ’ Αδόλφο και εξόρισαν την οικογένεια του στο πραξικόπημα του 1809. Ήταν ο πιο θαρραλέος από τους υποστηρικτές του Βασιλιά και αποφάσισε στη συνέχεια να αποσυρθεί στη Φινλανδία, η οποία είχε παραχωρηθεί στη Ρωσία. Διορισμένος σε υψηλά αξιώματα της σουηδικής κυβέρνησης, η αναχώρηση του καθυστέρησε σκόπιμα μέχρις ότου οι εχθροί του να μπορέσουν να συγκεντρωθούν και να κηρύξουν ένα διάταγμα απέλασης για τον Άρμφελτ ως συνωμότη το 1811. Στις 31 Μαρτίου, επισκέφθηκε τον πρεσβευτή της Ρωσίας στη Στοκχόλμη και του έδωσε όρκο υποταγής. Την επόμενη ημέρα, απελάθηκε από τη Σουηδία.[2]

Η θέση του Άρμφελτ βελτιώθηκε σημαντικά στη Ρωσία. Μετά την κατάθεση του Σπεράνσκι ασκούσε σχεδόν τόσο μεγάλη επιρροή στον Αυτοκράτορα Αλέξανδρο Α' όσο και στον Οίκο των Σαρτορίσκι. Συνεισέφερε περισσότερο από οποιονδήποτε άλλον στη Φινλανδική ανεξαρτησία με το σχέδιο του να μετατρέψει το Μεγάλο Δουκάτο της Φινλανδίας σε αυτόνομο κράτος εντός της Ρωσικής Αυτοκρατορίας. Επιπλέον έπεισε τον Τσάρο Αλέξανδρο Α’ στην ιδέα της ένωσης της Νορβηγίας με τη Σουηδίας.

Ο Άρμφελτ ήταν Καγκελάριος της Βασιλικής Ακαδημίας στο Τούρκο της Φινλανδίας από το 1791 έως το 1792. Ωστόσο έγινε επίσης, Καγκελάριος της νέας Αυτοκρατορικής Ακαδημίας του Τούρκο το 1812. Κατείχε τη θέση για δύο χρόνια. Το 1812, ο ευγνώμων Αυτοκράτορας του έδωσε το αξίωμα του Κόμη. Υπηρέτησε ως υφυπουργός της Φινλανδίας, ο Ύπατος Εκπρόσωπος του Μεγάλου Δουκάτου, στην Αγία Πετρούπολη 1812–1814. Ήταν επίσης εν συντομία Γενικός Κυβερνήτης της Φινλανδίας το 1813.

Πέθανε στο Τσάρσκογιε Σελό κοντά στην Αγία Πετρούπολη στις 19 Αυγούστου 1814. [2]

Κληρονομιά Επεξεργασία

Μαζί με τον Γκόραν Μάγκνους Σπρένγκπορντεν, ο Άρμφελτ θεωρείται ένας από τους πατέρες της Φινλανδικής ανεξαρτησίας. Λόγω της μη δημοτικότητας του ανάμεσα στην αντι-Γουσταυιανή Σουηδική αριστοκρατία και το γεγονός ότι «έγινε Ρώσος»,, ο Άρμφελτ ήταν ένας μάλλον μυστηριώδης και γενικά άγνωστος χαρακτήρας στη Σουηδική ιστορία. Η άγνοια του Άρμφελτ και τα επιτεύγματα του παρέμειναν για περισσότερο από έναν αιώνα στη Σουηδία και μόλις πρόσφατα προέκυψε εκεί μια πιο αποχρωματισμένη, θετική προσέγγιση για τον Άρμφελτ. Στη Φινλανδία, θεωρούνταν ανέκαθεν ως ένας μεγάλος πατριώτης και πολιτικός.

Επειδή ο Άρμφελτ επέλεξε να παραμείνει πιστός στη Φινλανδία και στους λαούς της, παρά στον πρώην κυβερνήτη της, χαρακτηρίστηκε ως προδότης στη Σουηδία και καταδικάστηκε σε θάνατο. Ο σουηδικός λαός δεν μπορούσε να δεχτεί τότε την απώλεια της Φινλανδίας, η οποία ήταν μέρος της αυτοκρατορίας της για πάνω από 600 χρόνια. Η αγωνία τους επιδεινώθηκε από το γεγονός ότι η επαρχία είχε χαθεί από τον μεγαλύτερο εχθρός της Σουηδίας, τη Ρωσία. Η θανατική ποινή του Άρμφελτ, ωστόσο, δεν είχε πραγματικό νόημα ύπαρξης εκτός της Σουηδίας, καθώς δεν υπήρξε ποτέ ρεαλιστική σουηδική προσπάθεια για την κατάκτηση της Φινλανδίας. Οι πολιτικοί απείλησαν να την κάνουν πράξη κυρίως για να κερδίσουν χάρη από τους ευγενείς και στο ευρύ κοινό. Ήδη όμως, από το 1812, η ​​Σουηδία συμμάχησε με τη Ρωσία, και έτσι η ποινή του ακυρώθηκε.

Οικογένεια Επεξεργασία

Το 1785, ο Κόμης Γουσταύος Μαυρίκιος Άρμφελτ παντρεύτηκε την Κόμισσα Χεδβίγη Ουλρίκα Ντε λα Γκάρντι (1761-1832), κόρη του Κόμη Κάρολου Ιούλιου Ντε λα Γκάρντι και της Κόμισσας Μαγδαληνής Χριστίνας Στένμποκ.

Είχαν τα ακόλουθα οκτώ παιδιά:

  1. Μαρία Μαγδαληνή Κατερίνα Αυγούστα Άρμφελτ, (1786-1845). (Κόμισσα)
  2. Γουσταύος Φρειδερίκος Άρμφελτ, (1788–1789).
  3. Κάρολος Άρμφελτ, (γεννήθηκε και πέθανε το 1788 και ήταν δίδυμος αδελφός του Μάγκνους Άρμφελτ).
  4. Μάγκνους Άρμφελτ, (γεννήθηκε και πέθανε το 1788 και ήταν δίδυμος αδελφός του Κάρολου Άρμφελτ).
  5. Γουσταύος Μάγκνους Άρμφελτ, (1792–1856), (Αρχιστράτηγος και Κόμης)
  6. Αλέξανδρος Άρμφελτ, (1794–1876), (καπετάνιος, υπουργός Εξωτερικών της Φινλανδίας, σύμβουλος ιδιωτικών)
  7. Κωνσταντίνος Άρμφελτ, (1796–1797).
  8. Κάρολος Μάγκνους Γουλιέλμος Άρμφελτ, (1797–1878).

Από τη σχέση του με την ηθοποιό Δεσποινίδα Λ’ Εκλαίρ στο Παρίσι, ο Άρμφελτ είχε έναν παράνομο γιο, τον Μαυρίκιο Λ’ Εκλαίρ (1780–1841). Από το ειδύλλιο με την πριγκίπισσα Βιλελμίνη, Δούκισσα της Σάγκαν, ο Άρμφελτ είχε επίσης μια παράνομη κόρη, την Αδελαΐδα Γουσταύα Ασπασία (Βαβά) Άρμφελτ (1801–1881). Ο Μαυρίκιος ήταν Ιππότης το 1816 στη Σουηδία ως Μαυρίκιος Κλαίρφελτ και έγινε στρατηγός. Η Βαβά υιοθετήθηκε το 1812 από την οικογένεια Άρμφελτ.

Δείτε επίσης Επεξεργασία

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. «Gustaf Mauritz Armfelt». Biografisket Lexikon of Finland. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Ιουνίου 2010. Ανακτήθηκε στις 1 Αυγούστου 2019. 
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 Bain 1911.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία