Δίκη του Μπέλζεκ
Η δίκη του Μπέλζεκ (γερμανικά: Belzec-Prozess, πολωνικά: proces Bełżec) στα μέσα της δεκαετίας του '60 ήταν μια δίκη εγκλημάτων πολέμου οκτώ πρώην μελών SS του στρατοπέδου εξόντωσης Μπέλζεκ.
Η δίκη διεξήχθη στο 1ο Επαρχιακό Δικαστήριο του Μονάχου (Landgericht München I) και πρέπει να εξεταστεί στο πλαίσιο της δίκης του Σόμπιμπορ, η οποία ακολούθησε τη δίκη του Μπέλζελ, καθώς πέντε από τους κατηγορούμενους ήταν κοινοί και στις δύο δίκες. Επιπλέον, οι δίκες Μπέλζεκ και Σόμπιμπορ, μαζί με τις δίκες της Τρεμπλίνκα, αποτελούν ένα σύνολο αποδεικτικών στοιχείων για τα εγκλήματα μαζικής εξόντωσης στο πλαίσιο του λεγόμενου προγράμματος δράσης Ράινχαρντ: της δολοφονίας περισσότερων από δύο εκατομμυρίων Εβραίων και 50.000 Ρομά και Σίντι.
Αυτές οι δίκες σχετίζονται άμεσα με τη μαζική δολοφονία 100.000 ανθρώπων στο επίσημο πρόγραμμα ναζιστικής Ευθανασίας, γνωστό μετά τον πόλεμο ως Δράση Τ4, καθώς πολλοί από τους φρουρούς ασφαλείας εργάστηκαν στα κέντρα ευθανασίας, πριν μεταφερθούν στα στρατόπεδα εξόντωσης. Οι πρώτες δίκες της Ευθανασίας πραγματοποιήθηκαν λίγο μετά τον πόλεμο.
Η δίκη Επεξεργασία
Η νομική υπόθεση εναντίον των οκτώ κατηγορουμένων, η οποία δεν παρακολουθήθηκε ιδιαίτερα από το κοινό, εκδικάστηκε από το Επαρχιακό Δικαστήριο του Μονάχου μεταξύ 8 Αυγούστου 1963 και 21 Ιανουαρίου 1965. Στις 30 Ιανουαρίου αποφασίστηκε από το Επαρχιακό Δικαστήριο να μην διεξαγάγει πλήρη δίκη με επτά από τους κατηγορούμενους, διότι κατά τη στιγμή του εγκλήματος θα είχε κριθεί ότι είχαν βρεθεί υπό υποτιθέμενη απειλή από τις ναζιστικές αρχές (Putativnotstand). Μεταξύ των επτά κατηγορουμένων ήταν πέντε από τους κατηγορούμενους, που εμφανίστηκαν αργότερα στη δίκη του Σόμπιμπορ: Ντιμπουά, Φουχς, Γιουρς, Ουνβερχάου και Ζίρκε. Η έφεση της εισαγγελίας για δίκη όλων των κατηγορουμένων απορρίφθηκε από το Ανώτατο Δικαστήριο του Μονάχου και απελευθερώθηκαν και οι επτά.
Στη δίκη, που ξεκίνησε στις 18 Ιανουαρίου 1965 και έληξε στις 21 Ιανουαρίου, ο μόνος κατηγορούμενος ήταν ο Γιόζεφ Ομπερχάουζερ. [1]
Ακούστηκαν συνολικά 14 μάρτυρες, μεταξύ των οποίων και ο καθηγητής Βίλχελμ Πφάνενστιλ, ο οποίος με τον Κουρτ Γκέρστιν τον Αύγουστο του 1942 παρακολούθησαν το θάνατο σε θαλάμουα αερίων των Εβραίων θυμάτων στο Μπέλζεκ, ο επιζών του Μπέλζεκ Ρούντολφ Ρέντερ, ο οποίος δεν μπορούσε ούτε να ονομάσει ούτε να περιγράψει τον κατηγορούμενο, οι κατηγορούμενοι - Ντιμπουά, Ουνβερχάου, Σλουχ, Ζίρκε, Γκλέι και Φουχς - εναντίον των οποίων δεν κινήθηκε διαδικασία, και ένα πρώην μέλος του στρατοπέδου στο Μπέλζεκ, ο Χανς Γκίρτζιχ, που αδυνατούσε να παραστεί στη δίκη λόγω ασθένειας.
Ο Ομπερχάουζερ, ο οποίος δεν σχολίασε την υπόθεση, ισχυρίστηκε ότι ενεργούσε υπό διαταγές ανωτέρων, όπως και οι άλλοι κατηγορούμενοι στη δίκη του Μπέλζεκ, και επέστησε επίσης την προσοχή στην ποινή, που είχε ήδη εκτίσει στην Ανατολική Γερμανία. Ωστόσο, μετά από διαβούλευση με τον Γενικό Εισαγγελέα της Ανατολικής Γερμανίας, διαπιστώθηκε ότι ο Ομπερχάουζερ είχε εκτίσει μόνο ένα μέρος (οκτώ χρόνια) της δεκαπενταετούς ποινής του και ότι δεν είχε καταδικαστεί στο Μαγδεμβούργο για τον ρόλο του στο στρατόπεδο εξόντωσης Μπέλζεκ, αλλά για τη συμμετοχή του στο πρόγραμμα ευθανασίας Δράση T4.
Το δικαστήριο δεν συμφώνησε με την υπεράσπισή του, ότι βρισκόταν υπό υποτιθέμενη απειλή, επειδή ο Ομπερχάουζερ, ως υπασπιστής του Κρίστιαν Βιρτ, Διοικητή του στρατοπέδου Μπέλζεκ, πρέπει να είχε καλή σχέση μαζί του. Η επακόλουθη επιεικής ποινή του από το Επαρχιακό Δικαστήριο του Μονάχου έλαβε υπόψη τις πιο αυστηρές συνθήκες στις φυλακές της Ανατολικής Γερμανίας και την πιθανή μέγιστη ποινή των 15 ετών, εάν τα δύο εγκλήματα (Μπέλζεκ και Δράση 4) είχαν περιληφθεί μαζί σε μια ενιαία δικαστική διαδικασία. Έφεση στο Ομοσπονδιακό Δικαστήριο επιβεβαίωσε την ποινή κατά του Ομπερχάουζερ. [2]
Εγκλήματα και ποινές λεπτομερώς Επεξεργασία
| Εναγόμενος | Ρόλος στο Μπέλζεκ | Εγκλημα | Καταδίκη |
|---|---|---|---|
| Γιόζεφ Ομπερχάουζερ | Ενδιάμεσος για το προσωπικό Ες-Ες και του αρχηγού της αστυνομίας, χωρίς συγκεκριμένη σφαίρα καθηκόντων | Συνεργός σε 300.000 υποθέσεις (κατηγορούμενος για 450.000) μαζικής δολοφονίας και πέντε άλλα εγκλήματα συνδρομής και συνέργειας σε μαζική δολοφονία σε καθεμία από τις 150 υποθέσεις | 4,5 χρόνια φυλάκιση και απώλεια πολιτικών δικαιωμάτων για τρία χρόνια. [2] |
| Έριχ Φουχς | Χειρισμός εισερχόμενων κρατουμένων, προμήθεια υλικού για την κατασκευή νέου θαλάμου αερίων | Συνεργός σε 90.000 υποθέσεις μαζικών δολοφονιών | Απαλλαγή λόγω ενέργειας υπό πίεση (Putativnotstand) |
| Χάινριχ Γκλέι | Χειρισμός εισερχόμενων κρατουμένων, επίβλεψη στους στρατώνες έκδυσης | Συνεργός σε 170.000 περιπτώσεις μαζικών δολοφονιών | Απαλλαγή λόγω ενέργειας υπό πίεση |
| Βέρνερ Ντιμπουά | Χειρισμός εισερχόμενων κρατουμένων (30.000 άτομα), επικεφαλής εβραϊκής εργασίας | Συνεργός σε 360.000 υποθέσεις μαζικών δολοφονιών | Απαλλαγή λόγω ενέργειας υπό πίεση |
| Καρλ Σλουχ | Εξαπάτηση των Εβραίων θυμάτων στο δρόμο τους προς το θάλαμο αερίων | Συνεργός σε 360.000 υποθέσεις μαζικών δολοφονιών | Απαλλαγή λόγω ενέργειας υπό πίεση |
| Χάινριχ Ουνβερχάου | Ανάκτηση και αποστολή των ενδυμάτων των θυμάτων | Συνεργός σε 360.000 υποθέσεις μαζικών δολοφονιών | Απαλλαγή λόγω ενέργειας υπό πίεση |
| Ρόμπερτ Γιουρς | Εποπτικά καθήκοντα | Συνεργός σε 360.000 υποθέσεις μαζικών δολοφονιών | Απαλλαγή λόγω ενέργειας υπό πίεση |
| Ερνστ Ζίρκε | Σιδηρουργός, χειρισμός εισερχόμενων κρατουμένων | Συνεργός σε 360.000 υποθέσεις μαζικών δολοφονιών | Απαλλαγή λόγω ενέργειας υπό πίεση |
Αυτή η πρώτη δίκη, που συνδέθηκε με τα τρία στρατόπεδα εξόντωσης στο Μπέλζεκ, το Σόμπιμπορ και την Τρεμπλίνκα, που ιδρύθηκαν υπό την επιχείρηση Ράινχαρντ, αποκάλυψε τις δυσκολίες, που αντιμετώπιζε η γερμανική ομοσπονδιακή δικαιοσύνη στην τιμωρία για τα ναζιστικά εγκλήματα πολέμου. Μετά το 1945, αποφασίστηκε ενώπιον των γερμανικών δικαστηρίων ότι δεν θα θεσπιστεί ειδικός νόμος για την αντιμετώπιση των ναζιστικών εγκλημάτων, αλλά ότι θα αντιμετωπίζονται βάσει του κανονικού ποινικού δικαίου. Εκτός από τα δύσκολα προβλήματα διάκρισης μεταξύ δραστών και συνεργών, τα αποδεικτικά στοιχεία συχνά δεν μπορούσαν να παρασχεθούν, όπως φαίνεται σε άλλη περίπτωση:
Μεταξύ των τεσσάρων αποπειρών δολοφονιών, οι υπερβολικές ενέργειες περιελάμβαναν τον πυροβολισμό ηλικιωμένης γυναίκας από τον Γκόμερσκι με πυροβόλο όπλο σε κοντινή απόσταση. Πιθανώς, η γυναίκα πέθανε από τις σφαίρες, αλλά ο κρατούμενος, που είχε παρατηρήσει την πράξη, δεν πρόσεξε περαιτέρω το περιστατικό λόγω φόβου. Έτσι, το δικαστήριο έπρεπε να προχωρήσει με "απόπειρα δολοφονίας", επειδή δεν υπήρχε απόδειξη ότι η δολοφονία επιτεύχθηκε. [3]
Επιπλέον, ο ισχυρισμός της υπακοής σε ανώτερες εντολές, τουλάχιστον στη δίκη του Μπέλζεκ, ήταν ένας παράγοντας, που ανέστειλε την επιβολή κυρώσεων. Δεν είναι απολύτως σαφές γιατί αυτή η υπεράσπιση έγινε αποδεκτή για τους επτά κατηγορούμενους στη δίκη του Μπέλζεκ, αλλά όχι για τους πέντε κατηγορούμενους στη δίκη του Σόμπιμπορ και ούτε για τον Γιόζεφ Ομπερχάουζερ.
Στο πλαίσιο της δίκης του Τζον Ντεμιανιούκ το 2009–10, διατέθηκαν δηλώσεις μαρτύρων από τη δεκαετία του '40 και του '60 σχετικά με έναν ακόμη πρώην φύλακα ασφαλείας στο Μπέλζεκ, τον Σάμιουελ Κ., ο οποίος ήταν 88 ετών τότε. Η Κεντρική Υπηρεσία της Κρατικής Δικαιοσύνης για τη Διερεύνηση Εθνοσοσιαλιστικών Εγκλημάτων στο Λούντβιχσμπουργκ πραγματοποίησε προκαταρκτικές έρευνες τον Ιανουάριο του 2010, αλλά δεν πραγματοποιήθηκε σύλληψη.[4]
Δείτε επίσης Επεξεργασία
- Δίκη του Άουσβιτς
- Δίκη του Μπέλσεν
- Δίκες του προσωπικού του στρατοπέδου εξόντωσης Χέλμνο, που πραγματοποιήθηκαν στην Πολωνία και στη Γερμανία.
- Δίκες του Νταχάου, πραγματοποιήθηκαν μέσα στα τείχη του πρώην στρατοπέδου συγκέντρωσης Νταχάου, 1945-1948
- Δίκες του Μαϊντάνεκ, η μακρύτερη δίκη ναζιστικών εγκλημάτων πολέμου στην ιστορία, εκτείνεται σε πάνω από 30 χρόνια
- Δίκες της Νυρεμβέργης για τους 23 πιο σημαντικούς ηγέτες του Τρίτου Ράιχ, 1945-1946
- Δίκη του Ράβενσμπρικ
- Δίκη του Σόμπιμπορ, πραγματοποιήθηκε στο Χάγκεν της Γερμανίας το 1965 εναντίον των SS του στρατοπέδου εξόντωσης Σόμπιμπορ
- Δίκες της Τρεμπλίνκα στο Ντίσελντορφ της Γερμανίας
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ Arad, Yitzhak (2018). «Appendix B: The Fate of the Perpetrators of Operation Reinhard». The Operation Reinhard Death Camps, Revised and Expanded Edition: Belzec, Sobibor, Treblinka. Indiana University Press. σελ. 400. ISBN 978-0-253-03447-2.
- ↑ 2,0 2,1 «Sentence by the First Munich District Court (LG München I)». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Μαΐου 2012. Ανακτήθηκε στις 24 Σεπτεμβρίου 2020.
- ↑ Zu den Mordvorwürfen gegen Hubert Gomerski 1977 der in einem anderen Verfahren belastet wurde ("About the murder charges against Hubert Gomerski that were brought in another process") cited at: www.klick-nach-rechts.de.
- ↑ "Haus des Verdächtigen durchsucht" (The suspect's house searched) article in the Kölner Stadtanzeiger, 21 January 2010.