Δημήτριος Πελεκάσης
| Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
Ο Δημήτριος Σ. Πελεκάσης (10 Ιανουαρίου 1881 – 1973) ήταν Έλληνας ζωγράφος, ο οποίος ασχολήθηκε και με την αποκατάσταση βυζαντινών εικόνων και τοιχογραφιών.
| Δημήτριος Πελεκάσης | |
|---|---|
| Γενικές πληροφορίες | |
| Όνομα στη μητρική γλώσσα | Δημήτριος Πελεκάσης (Ελληνικά) |
| Γέννηση | 10 Ιανουαρίου 1881 ή 1881[1] Ζάκυνθος[2] |
| Θάνατος | 1973[1] Αθήνα[3] |
| Χώρα πολιτογράφησης | Ελλάδα |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | Ελληνικά |
| Σπουδές | Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | ζωγράφος[4] συγγραφέας |
Βιογραφικά στοιχεία Επεξεργασία
Ο Πελεκάσης γεννήθηκε στη Ζάκυνθο. Ο πατέρας του Σπυρίδων ήταν επίσης ζωγράφος, και μάλιστα με σπουδές στην Ιταλία, οπότε απετέλεσε έμπνευση για τον γιο του. Ο Δημήτριος σπούδασε στη Σχολή Καλών Τεχνών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, όπου δίδασκε τότε ο Νικηφόρος Λύτρας και μετά ο Γεώργιος Ιακωβίδης. Στη συνέχεια, από το 1906, συμπλήρωσε τις σπουδές του στην Ιταλία, πρώτα στην Ακαδημία του Αγίου Λουκά στη Ρώμη και μετά στο εργαστήριο του ζωγράφου Giuseppe Cicherini στη Φλωρεντία.
Ακολούθως ο Πελεκάσης επέστρεψε στη Ζάκυνθο, όπου εργάσθηκε στο εργαστήριο του πατέρα του φιλοτεχνώντας προσωπογραφίες και τοπία, ενώ μαζί ανέλαβαν την αγιογράφηση ζακυνθινών ναών. Κατόπιν ο Δημήτριος εγκαταστάθηκε για λίγο το 1914 στο Κάιρο ως συντηρητής και επιμελητής της συλλογής του Χέρμπερτ Κίτσενερ, γύρισε ωστόσο και πάλι στη Ζάκυνθο και στη συνέχεια εγκαταστάθηκε στην Αθήνα, μέχρι το τέλος της ζωής του. Ζωγράφισε τόσο αγιογραφίες, όσο και ποικιλία μη θρησκευτικών θεμάτων (τοπία, πορτρέτα, νεκρές φύσεις, ηθογραφικά θέματα). Μεταξύ των ναών που αγιογράφησε είναι οι: Άγιος Γεώργιος Κυψέλης, Άγιος Δημήτριος Ψυχικού, Σωτείρα Κοττάκη στην Πλάκα, Παναγία Γρηγορούσα στην Πλάκα, Αγία Παρασκευή στην Πλατεία Ψυρρή, Αγία Μαρκέλλα στον Βοτανικό, Παντοκράτορας στα Τραυλιάτα Κεφαλονιάς και άλλοι.
Το 1920 ο Πελεκάσης πήρε μέρος στην 1η Πανελλήνια Έκθεση στο Ζάππειο με το έργο «Το μαρτύριο της Αγίας Αγνής». Από το 1923 επί διετία ανέλαβε, μετά από διαγωνισμό, την αγιογράφηση του ορθόδοξου ναού του Αγίου Γερασίμου της Λωζάνης με εικόνες παλαιωμένης τεχνικής. Το 1934 συμμετείχε με 4 έργα στη 19η Μπιενάλε της Βενετίας. Από το 1922 και μετά ήταν οργανωτής και συντηρητής του Μουσείου Λοβέρδου στην Αθήνα ενώ σημαντική υπήρξε και η συμβολή του στη δημιουργία και οργάνωση του Μουσείου Ζακύνθου. Κυρίως όμως ασχολήθηκε ως συντηρητής στο Βυζαντινό Μουσείο Αθηνών.
Μεγάλη συλλογή έργων του χάθηκε κατά τους σεισμούς του 1953 στα Επτάνησα.
Ως συγγραφέας, ο Πελεκάσης έγραψε τα βιβλία-μελέτες Ηλίας Μόσχος, Ιωάννης Κοραής και Κρήτες αγιογράφοι (και τα τρία φέρεται να εκδόθηκαν το 1929), καθώς και άρθρα σε περιοδικά και εφημερίδες.
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Faceted Application of Subject Terminology. 1686574. Ανακτήθηκε στις 7 Μαΐου 2020.
- ↑ (Αγγλικά) Union List of Artist Names. 500107325. Ανακτήθηκε στις 26 Μαΐου 2021.
- ↑ Αριθμός Ελέγχου της Βιβλιοθήκης του Κογκρέσου. no2007115999. Ανακτήθηκε στις 26 Μαΐου 2021.
- ↑ (Αγγλικά) Union List of Artist Names. 8 Ιουλίου 2013. 500107325. Ανακτήθηκε στις 27 Αυγούστου 2021.
Πηγές Επεξεργασία
- Παγκόσμιο Εγκυκλοπαιδικό Λεξικό «Χάρη Πάτση», τόμος Δεύτερος, σελ. 809
- Σταυρούλα Τσεβά: «Η θρησκευτική ζωγραφική του Δημήτριου Πελεκάση» στο www.archaiologia.gr
Βιβλιογραφία Επεξεργασία
- Δελλαπόρτα, Αικατερίνη Π.: «Δημήτριος Σπ. Πελεκάσης», εφημ. Καθημερινή, ένθετο «Επτά Ημέρες: Επτανησιακή Τέχνη», 23 Φεβρουαρίου 1997
- Λυγγούρης, Α.Π. (επιμ.): το αντίστοιχο λήμμα στη Θρησκευτική και Ηθική Εγκυκλοπαίδεια, τόμ. 10, σελ. 262, Αθήνα 1967
- Ρηγόπουλος Γ., Μ. Καρκαζής, Δ. Παυλόπουλος: Δημήτρης Σπυρίδωνος Πελεκάσης, εκδόσεις «Πλατύφορος», Αθήνα 2001